Katalog

SAYFA CUMHURİYET 3 EYLÜL 2007 PAZARTESİ 14 KÜLTÜR kultur?cumhuriyet.com.tr HAFTANIN SANAT ÇİZELGESİ ?Su Ada ‘da salı günü 21.00’de Nil Karaibrahimgil ve MFÖ konseri dinlenebilir. (www.biletix.com) ? garajistanbul’da pazartesi ve salı günü 21.00’de Tord Gustavsen Trio konseri dinlenebilir. (www.biletix.com) ?Turkcell Kuruçeşme Arena’da cumartesi günü 21.00’de Sezen Aksu konseri dinlenebilir. (www.biletix.com) ?True Blue’da perşembe günü 20.30’da Özgün konseri dinlenebilir. (www.biletix.com) ?True Blue’da cuma günü 21.30’da Ferhat Göçer ve DJ Hüseyin Karadayı konseri dinlenebilir. (www.biletix.com) ?Parkorman’da cumartesi günü 10.00’da başlayacak olan Elysfest 2007 kapsamındaki konserler dinlenebilir. (www.biletix.com) ?Bronx’ta cumartesi günü 20.00’de Nofx konseri dinlenebilir. (www.biletix.com) ?Bronx ‘ta cuma günü 21.00’de Pinhani konseri dinlenebilir. (www.biletix.com) Festivalin düşündürdükleri AYTAÇ YALMAN * GİRİŞ Bazen yorulur, bazen hüzünleniriz. Kaybettiğimiz yılların coşku ve sevincini ararız. Özellikle eylül ayı hüzünlendirir benim gibi birçok kişiyi, karmaşık duygular yükler yüreğimize, yalnızlık kaplar içimizi. Aslında o paylaşılmayan duygu karanlık gecelerimizin sessiz fırtınasıdır. Yaşamın bizleri yorduğu bir dönemde, doğaya ve insanın kendini ifade etmede en güzel araç olduğunu düşündüğüm müziğe yönelmesinin sağlıklı ve huzurlu bir ortam hazırlayacağına inandığımı içtenlikle ifade etmeliyim. DOĞANIN HÜZÜNLENDİREN VE DÜŞÜNDÜREN GÜZELLİKLERİ Doğuş Çocuk Senfoni Orkestrası eşliğinde Hasan Gökçe Yorgun. İlgi duyan sanatseverlere yıllardır Turgutreis’in doğasını ve müstesna güzeliğinin ruhumdaki etkilerini anlattım. Bu sene de üçüncüsünü gururla gerçekleştirdiğimiz DMarin Klasik Müzik Festivali münasebetiyle Ege’nin bu güzel sahil beldesindeki duygularımı farklı bir açıdan ifade etmeden geçemeyeceğim. John Steinbeck’in “Sardalya Sokağı” isimli kitabında; kâhinin deniz biyoloğuna “Bana izin verin, şimdi güneşin batışını izlemeye gideceğim, güneşin batışını izlemezsem kâhin olabilir miyim? Bazen öyle geliyor ki, sanki ben oraya gitmezsem güneş batmayacak” sözlerindeki duygusal derinlik ve anlamın izaha ihtiyaç hissettirmeyecek kadar açık ve net olduğu kanaatindeyim. Yıllardır izlemekten büyük bir huzur duyduğum o kızıl topu andıran günbatımının; müstesna renk cümbüşünün doyumsuzluğunu her akşam olağanüstü bir duygusallık ile yaşıyorum. O renk cümbüşünün her gün bilmediğim, görmediğim farklılıklarını keşfediyorum. Günbatımı sonrası, akşam sessizliğinde kasvet yüklü bulutlarla birlikte yüreğimi bir hüzün kaplar. İşte o zaman gökyüzündeki yıldızların pırıltısında teselli ararım. Şanlı bayrağımızın dalgalandığı “Turgut Reis Tepesi’ni” lacivert bir sis sarar, daha sonra bulutlar açılır yıldızlar parlar tepesinde; o zaman mavi bir bulut gözlerimin içinden yüreğime doğru süzülür. Shostakovic’in “Leningrad Senfonisi” 2. Dünya Savaşı’nda cephede savaşan askerlerin savaşçı ruhlarına hitap eden özel bir eserdir. Kuşkusuz bu konuda en güzel örneklerden biri de Smetana’nın Ma Vlast (Vatanım) senfonik şiiridir. Festivalde de yer verilen bu eser zamanın Çekoslavakya’sında büyük bir müzik olayı olmuştur. Kendi müzik tarihimizde de bu alanda yapılmış çok güzel çalışmalar vardır. Özellikle festivalde çok geniş bir şekilde yer alan Adnan Saygun bu sahada çok güzel eserler vermiştir. Özsoy Operası bunların başında gelir. Necil Kazım Akses’in Ankara Kalesi, Ferit Alnar’ın Prelüd ve iki dansı, Ulvi Cemal Erkin’in Köçekçesi, Nüvit Kodallı’nın Atatürk Orotoryosu ve Cumhuriyet Kantatı, Muammer Sun’un Yurt Renkleri, Ekrem Zeki Ün’ün İstiklal Marşımız verilebilecek bazı örneklerdir. DOĞUŞ ÇOCUK SENFONİ ORKESTRASI Binlerce yıllık tarih ve kültürü ile uyumlu olmasa da kıyılarındaki beyaz tebeşir evler ayrı bir anlam kazandırır şirin beldeye. MÜZİĞİN KİŞİSEL VE TOPLUMSAL İŞLEVİ Müzik Eflatun’a göre, “terbiyenin esaslı bir vasıtası ve bir eğitim aracıdır”. Müzik duygu ve düşünceleri belli kurallar içinde ifade etmemizi sağlarken farklılıkları asgariye indirmemize, bu yönü ile de şiddet ortamının azalmasına hizmet etmiş olur. Diğer taraftan; modern insanın yaşam tarzı insanı kendinden uzaklaştırmakta, doğa ile diğer insanlar arasındaki ilişkişilerin azalmasına sebep olmaktadır. Dolayısıyla fert toplumdan soyutlanarak mutsuzlaşmaktadır. İşte bu sorunun çözümünde müzik müstesna bir yol gösterici ve düzenleyicidir. Çünkü müzik, evrenin huzur aracıdır. BU SENEKİ KONSEPT ‘ULUSALDAN EVRENSELE’ Festivalin konseptine uygun olarak ulusal duyguları evrensel normlar içinde ifade eden müs tesna bestecilerin, çok anlamlı eserlerini büyük bir heyecenla yıllardır izleriz. Bu festivalde de birçoğuna yer verilmiş olan bu bestecilerin eserlerinden bazı örnekler vermemizin uygun olacağını düşündüm. Bu konuda ifade edilebilecek ilk örnek kuşkusuz Beethoven’dir. 1789 Devrimi’nden ciddi anlamda etkilenmiş, antifeodal duygularının ve barış özleminin etkisi ile 3. Senfoni’sini, Fidello Operası’nı, Egmont Üvertürü’nü ve 9. Senfoni’sini bestelemiştir. Özgürlük uğruna savaş veren, ezilen bir ulusun duygularını anlatan piyanonun ozanı, Chopin de Fa minör Balad’ına aynı duygusallıkla yer vermiştir. Kuşkusuz Verdi bu alanda verilecek en güzel örnektir. “Nabucco Operası” İtalya’da özgürlük şarkısı olmuştur. Rus Beşlileri’nden Borodin’in “Orta Asya Steplerinde” ve “Prens İgor” yapıtları bu alanda gösterilecek çok özel örneklerdir. Prokofiev’in “Aleksander Nevski” film müziği bir kahramanlık simgesi olarak tüm Rusya’da benimsenmiş ve uzun yıllar zevkle dinlenmiştir. 3. DMarin Turgutreis Klasik Müzik Festivali’ne müzikseverler büyük ilgi gösteriyor Orkestra Beethoven’ın 3.Piyano Konçertosu ile Dvorak’ın 9. Senfoni’sini (Yeni Dünyadan) seslendirdi. Orkestranın seslendirdiği ilk eser; Beethoven’in 3 Numaralı Do Minör Op. 37 Piyano Konçertosu idi. Dünyaca ünlü, küçük yetenek Kit Amstrong’a eşlik eden orkestra bu müstesna eseri her zamanki güzellikte icra etti. Özellikle Beethoven’ın güçlü kişiliğinin portresi olarak kabul edilen bu eserin, bestecinin kendi duygularını ifade etmesi açısından önemli olduğu düşünülür. Orkestarının seslendirdiği ikinci eser Antonin Dvorak’ın ünlü 9. Senfoni’si (Mi Minör Op. 96 Yeni Dünyadan) idi. 19. yy sonlarında Amerika’ya özel bir konservatuvara yönetici olarak gelmesi, bu olağanüstü senfoninin bestelenmesine neden olmuştur. Bestecinin Amerika’da dikkatini çeken en önemli husus Amerikan öz müziğinin (Zenci ve Kızılderili müziği) müzikal ortamda değerlendirilmemiş olmasıdır. Söz konusu senfonide Amerikan otantik müziği çok açık ve net bir biçimde değerlendirilmemiş, ancak çok ustaca bazı otantik değerler kullanılmıştır. Eser aydınlık geleceğimiz olan çocuklarımız tarafından olağanüstü güzellikte icra edilmiştir. Özellikle bu bölümde üflemeli sazların coşkusu her iki (Yeni ve eski) dünyayı da simgeleyerek eserin ana temasına uygun bir şekilde başarı ile sonlanmıştır. Gurur kaynağımız çocuklarımızı yürekten kutluyorum. MÜZİĞİN ÇOCUKLAR ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Direkler arasında müzik EGEMEN BERKÖZ Yoğun mu yoğun bir festivalin daha sonuna yaklaştık. DMarin Turgutreis Klasik Müzik Festivalinin üçüncüsünden söz ediyorum. Bu satırları yazdığım 2 Eylül Pazar gününün günbatımı ve gece konserleriyle sona erecek olan festivalin ilk üç gününün doruk noktası, ikinci günün gece konserinde yaşandı. Çinli viyolonselci HanNa Chang’in Elgar’ın Viyolonsel Konçertosu’nu yorumlayışı bir yeniden yaratış başyapıtıydı, bence. Sanatçının yapıta adeta tüm bedeniyle yoğunlaşması, orkestrayla uyumu ve özellikle yakınındaki orkestra üyeleriyle kurduğu iletişim görmeye değerdi. Söze buradan girince, ilk üç günün genel bir değerlendirmesini yapmak kaçınılmaz oluyor. İlk günün gece konserindeki Shlomo Mintz’in Sibelius Keman Konçertosu yorumu, ikinci günün günbatımı konserindeki Rüya Taner (piyano) ile Cihat Aşkın (keman) konseri, üçüncü günün günbatımı konserindeki Nihan Atalay (flüt) Cana Gürmen (piyano) ve Sevil Ulucan (keman) Cana Gürmen (piyano) ikilileri, aynı günün gece konserindeki Kore asıllı Amerikalı çocuk kemancı Kit Armstrong ve özellikle de Doğuş Çocuk Senfoni Orkestrası… Bunların her biri o günlerde Bodrum Yarımadası ve yakınlarında olan hiçbir müzikseverin kaçırmaması gereken birer müzik olayıydı. Sanırım kaçırmadılar da; bütün günbatımı konserlerinde amfitiyatro tıklım tıklım doluydu. Gece konserlerinin ilkini ise 2 bin 500’ün üzerinde kişinin izlediğini öğrendim. Kaçıranlara ise bir marinada, Turgutreis’te dört büyük senfoni orkestrasını sahneye çıkarmasıyla ülkemizde ve belki dünyada da benzeri olmayan bir festivali kaçırdıklarını anımsatmak istiyorum. Bu dört büyük senfoni orkestrasından biri olan Doğuş Çocuk Senfoni Orkestrası ile orkestranın başkemancısı, geleceğin yıldız solist adayı Hasan Gökçe Yorgun’a ise burada bir ayraç açmam gerekiyor. İlk konserini 2006’nın Nisan’ında izlediğim Doğuş Çocuk Senfoni Orkestrası’nda da, 15 yaşındaki Hasan’da da büyük gelişme vardı. Glinka, Beethoven 3. Piyano Konçertosu ve Dvorak çalmak az iş değil. Orkestrada büyük emeği olan değerli şef Rengim Gökmen’in bis için sahneye çıkardığı Yorgun ise Sarasate’nin ‘Navarra’ ve ‘Introduction and Rondo’ parçalarını yorumlarken son derece rahat ve kendine güvenliydi. BU AKŞAM SONA ERİYOR Müzik ile duyarlı hale gelmiş bir çocuk sadece bu alanda gelişmiş sayılmaz. Aynı zamanda çocuğun iç dünyasında müspet yönde değişiklikler meydana gelir. Ferdi ve sosyal yaşamında gelişme ve değişimler olur. Müziğin kazandırdığı temiz bir hayal gücü ile müzikle eğitilmiş bir zevk, günlük yaşamda insana zarafet ve nezaket kazandırır. Müzik, hayatın gerçek özünü derin bir biçimde anlatır. Bu bakımdan duygularımızı temizler, arındırır. Müzik aynı zamanda çocuk dünyasının gizli kalmış hazinelerini keşfetmeye yarar ve hayal dünyasını zenginleştirir. Hayatı doğru ve güzel algılamasına yardımcı olur. Çocuğun sosyalleşmesine katkı sağlar. Dolayısıyla çocukta güven duygusu gelişir. SONUÇ ? Fuat Acaroğlu, Beril Anılanmert, Oktay Anılanmert, Gülden Artun, Zahit Büyükişleyen, Gürbüz Doğan Ekşioğlu, Talat Enlil, Hüseyin Ertunç, Zeki Fındıkoğlu, Selma Gürbüz, Devabil Kara, Fevzi Karakoç, Nur Özalp, Yüksel Özen, Abdulkadir Öztürk, Hale Sontaş, Sema Ilgaz Temel, Bilgehan Uzuner ‘Uyanış’ TEM Sanat Galerisi. (0 212 247 08 99) ? Boğaziçi’nde Asırlık Seyahat: Belgelerle Şirketi Hayriye Sergisi Karaköy Vapur İskelesi. ? Adnan Turani, Artin Demirci, Aydın Pesen, Balaban, Berna Türemen, Canan Bilge, Cristo Yotov, Fatih Mika, Gül Derman, Gülseren Sönmez, Gürbüz Doğan Ekşioğlu, Hayati Misman, Hikmet Çetinkaya, Işıl Özışık, Mahir Güven, Mehmet Pesen, Mustafa Ayaz, Mübeccel Siber, Neşe Gümüşçüoğlu, Niyazi Toptoprak, Özdemir Yemenicioğlu, Rasin, Reha Yalnızcık, Remzi İren, Ruzin Gerçin, Saim Dursun, Salih Acar, Sedef Yılmabaşar, Sefer Öztürk, Süleyman Saim Tekcan, Türkan Sılay Rador, Zeki Kıral yaz karması perşembe, cuma, cumartesi açık Ürün Sanat Galerisi. (0 216 363 12 80) ? Ali Kotan, Ayşen Erte, Ayten Yetiş Doğu, Basri Erdem, Bedri Rahmi Eyuboğlu, Cuma Ocaklı, Can Moralı, İclal Erentürk, İsmail Menekşe, Hüseyin Savran, Melih Erdoğan, Metin Gönül, Murat Tolga, Mustafa Köseoğlu, Namık Birlik, Ramiz Aydın, Sait Günel, Seydi Murat Koç, Sibel Çağlayan, Veli Sapaz yaz karması Palet Sanat Galerisi. (0 216 302 78 50) ? Yıldız Teknik Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi 20062007 Öğrenci Projeleri Sergisi ‘İşleyen Mekân’ 7 Ekim’e dek Pera Müzesi. (0 212 334 99 00) ? XX. Yüzyıl Ustalarından Baskı, Desen ve Suluboyalar St. Stefan Katedrali Müzesi Otto Mauer Koleksiyonu’ndan 7 Ekim’e dek Pera Müzesi. ? Niko Pirosmani resim Pera Müzesi. ? Modern Deneyimler karma resim İstanbul Modern sürekli sergi salonu. ? Ahmet Polat fotoğraf ‘Kimsin Sen’ İstanbul Modern fotoğraf galerisi. ? Kervansarayİstasyon İstanbul, Şehir Bağları fotoğraf 4 Eylül’e dek Karşı Sanat Çalışmaları. (0 212 245 15 08) ? Fidan Dal 14 Eylül’ e dek Galeri Artist Çukurcuma. (0 212 251 91 63) ? Füsun Onur 7 Eylül – 6 Ekim tarihleri arasında Yapı Kredi Kazım Taşkent Sanat Galerisi. (0 212 252 47 00) ? Haluk Akakçe 6 Eylül 6 Ekim tarihleri arasında Galerist. ? Bedri Baykam “Lolitart(e)” 6 Eylül – 8 Ekim tarihleri arasında Piramid Sanat. (0 212 297 31 15) ? Mustafa Horasan ‘Kontrol Odası’ Milli Reasürans Sanat Galerisi 5 Eylül 11 Eim tarihleri arasında. (0 212 230 19 76) ? Mamuka Japharidze, Ira Kurmaeva, Koka Ramişvili, Maka Razmadze, Maya Sumbadze, Oleg Timchenko, Niko Tsetskhladze , Guram Tsibakhaşvili, Guela Tsuladze, İliko Zautaşvili ‘Gürcistan Mevsimi’ 5 Eylül 2 Ekim tarihleri arasında Siemens Sanat. ? Bertnard Ivanoff ışık enstelasyonu Ali Hoca Aralığı, Hoca Ali Camii arkası, Tophane, Beyoğlu 8 Eylül 4 Kasım tarihleri arasında. ? Sencer Vardarman Sabancı Üniversitesi Kasa Galeri 5 Eylül 20 Ekim tarihleri arasında. ? Şimdiki Zaman Geçmiş Zaman, Köprü6 5 Eylül’de açılıyor İstanbul Modern. (0 212 334 73 31) ? Ayşe Akhan ‘Capitol Cup Poseidon’un Çocukları’ Capitol Alışveriş Merkezi. ? Nazlı Gürlek, Catarina Riva, Konstantinos Dagritzikos ‘Çoklu Muhabbet’ M.S.G.S.Ü. 5 19 Eylül tarihleri arasında. ? Arslan Sükan ‘Ünlü Partilerden İnsan Manzaralalrı’ 1 Ekim’e dek Yapı Kredi Kazım Taşkent Sanat Galerisi. ( 0 212 252 47 00) ? Yabancılar karma sergi 5 Eylül 6 Ekim tarihleri arasında Teşvikiye Sanat Galerisi. (0 212 241 04 58) Çinli viyolonselci HanNa Chang (2). ki Doğuş Marinası’nda yüzlerce tekne direğinin yarattığı büyülü bir ortamda düzenlenmesiyle, ‘yalnızca klasik müzik çalınan’ bir klasik müzik festivali olmasıyla, dört günde Ahmet Adnan Saygun’un 100. doğum yılı dolayısıyla ‘Ulusaldan Evrensele’ izleğiyle düzenlenen 3. DMarin Turgutreis Uluslararası Klasik Müzik Festivali bu akşam sona eriyor. Gerek günbatımı konserindeki Alexander Melnikov (piyano) – JanErik Gustafsson (viyolonsel) ikilisini, gerekse gece konserinde Rengim Gökmen yönetimindeki Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası eşliğinde Saygun’un Keman Konçertosu’nu çalacak olan İsviçreli ünlü kemancı Mirjam Tschopp ile tüm piyano yapıtlarını kaydettiği Chopin’in 2. Piyano Konçertosu’nu yorumlayacak olan Gülsin Onay’ı heyecanla bekliyoruz. Huzur ve mutluluğun dünyaya hâkim olması, kuşkusuz insanların özgür ve bilinçli olması ile mümkündür. Daha açık olarak ifade etmek gerekirse insanların uygarlaşmasının sağlanması önemlidir. Müzik, bu amaca ulaşmada önemli bir vasıtadır. Müzik estetik ve duygusal fonksiyonları ile uygarlığın insanın kalbine yerleşmesinde çok önemli bir görev üstlenmiştir. Bu nedenle müziğe, genel anlamda, sanata yapılan yatırım geleceğimize yapılan yatırımdır. DMarin Uluslararası Klasik Müzik Festivali’nde; önümüzdeki yıllarda da daha kapsamlı programlarla değerli halkımıza hizmet sunmaya devam edilmesi temennisi ile emeği geçen kişi ve kurumlara şükran duygularımı ifade etmek istiyorum. * Emekli Kara Kuvvetleri Komutanı CUMHURİYET 14 K