Katalog

11 EYLÜL 2007 SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr 11 Irak meclisi kentin nihai statüsünü belirleyecek olan referandumun beş ay sonraya bırakılmasına karar verdi Kerkük için ‘teknik’ erteleme Abe, koltuğu bırakmıyor ? Dış Haberler Servisi Japonya’da bir dizi skandal ve gafın ardından iktidarını sürdürmekte zorlanan Japonya Başbakanı Şinzo Abe, istifa etmemekte kararlı. Abe, “Japonya’da savaş sonrası rejimden her ne pahasına olursa olsun çıkmaya ihtiyacımız var. İktidarda kalmaya karar verdim çünkü reform sürecini kesmememiz gerektiğine içtenlikle inanıyorum” dedi. Abe, Japonya’nın, Afganistan’daki operasyonlar çerçevesinde Hint Okyanusu’ndaki ABD savaş gemilerine yakıt sağlaması görevinin devam edeceğini de bildirdi. Muhalefet, Kasım 2001’den beri süren bu görevin, ülkenin barışçıl anayasasına aykırı olduğunu savunuyor. BAHADIR SELİM DİLEK ANKARA Türkiye’nin büyük hassasiyet gösterdiği ve Irak’taki dini ve etnik çatışmalarda “kırılma noktası” olarak gördüğü Kerkük’ün nihai statüsünü belirleyecek olan referandum, “teknik nedenlerden dolayı” 2008 yılı Mayısı’nın sonuna ertelendi. Kürt gruplar siyasi gerekçeleri kabul etmeyince, Irak meclisi “teknik nedenlerle” ertelemeyi uygun gördü. Irak meclisi “erteleme kararını” Türkiye’nin Irak Koordinatörü Büyükelçi Oğuz Çelikkol ve yardımcısı Murat Özçelik’in güvenlik konusunda yapılan toplantıya katılmak üzere pazar günü Bağdat’a gitmelerinden bir gün önce aldı. ABD’nin bir süreden beri ülke genelindeki terörün Irak’ın kuzeyine de sıçraması korkusuyla ertelenmesini istediği Kerkük referandumuna ilişkin olarak geçen ay ? Irak meclisinin “teknik nedenleri” gerekçe göstererek, Irak Anayasası’nın 140. maddesinde de yazılı olan üç aşamalı takvimi uygulamaya koymamasının arkasında Kürtler, Sünni Araplar ve Türkmenler arasındaki siyasi uzlaşmazlıklar bulunuyor. Irak Yüksek Seçim Kurulu’nun, söz konusu talebini Irak parlamentosuna ilettiği belirtiliyor. Irak Yüksek Seçim Kurulu, “Değil Kerkük referandumu, güvenlik nedeniyle Irak’ın hiçbir bölgesinde en küçük seçim bile yapılamaz” yönündeki değerlendirmesini de sundu. sundaki Kürt ittifakı, daha önce bölgesel Kürt yönetimi lideri Mesud Barzani’nin yaptığı ve “Referandum ancak teknik nedenlerden dolayı ertelenebilir. Siyasi neden ise kabul etmeyiz” yönündeki açıklamasını dikkate alarak, çok fazla itiraz etmedi. Kürtlerin tutumunu dikkate alan diğer gruplar, erteleme gerekçesini de “teknik neden” olarak açıkladılar. Ancak Kürtler, ertelemenin 2008 yılı sonuna değil, sadece beş ay sonrasına yapılması gerektiği konusunda ısrarcı olunca, diğer gruplar kabul etmek durumunda kaldı. Kürtler, ABD’nin 2008 yılı sonunda askerlerini çekmesi olasılığına karşı, Kerkük’te referandumun geciktirilmeden yapılmasını istiyor. Kürtler, “Kerkük üzerinde Baas rejiminin yürüttüğü Araplaştırma politikalarının etkisinin giderilmesini” öngören 140. maddenin uygulanmasını engelleyecek siyasi bir kararı ise kesinlikle kabul etmeyeceklerini dile getirmişlerdi. ‘Siyasi neden kabul etmeyiz’ Irak meclisi de cumartesi günü yaptığı toplantıda, “Irak Anayasası’nın, Kerkük’ün nihai statüsünün belirlenmesini öngören 140. maddesinin uygulanmasını, 2008’in Mayıs ayının sonuna kadar erteleme” kararı aldı. Yapılan toplantıda, Irak parlamento Kürt göçmenler yerleştirildi Oysa, teknik neden olarak gösterilen Irak Anayasası’nın 140. maddesinde de yazılı olan üç aşamalı takvimin uygulamaya konulmamasının arkasında Kürtler, Sünni Araplar ve Türkmenler arasındaki siyasi uzlaşmazlıkların bulunduğu bilini yor. Kerkük’teki referandumun geleceği özellikle şehirde son dönemde artan bombalı saldırılar nedeniyle Kürt tarafında ciddi bir kaygı konusu olmaya başlamıştı. Anayasanın 140. maddesine göre referandum öncesinde Kerkük’teki Sünni Arapların çıkarılması ve daha önce Baas rejimi tarafından yerlerinden edilen Kürtler ve Türkmenlerin yaşam alanlarına geri dönmesi gerekiyor. Ancak, Kürt gruplar bu maddeyi gerekçe gösterip Türk kimliği olan kenti 2003’ten sonra kısa sürede Kürtleştirmişler ve kente 600 binin üzerinde Kürt göçmen getirmişlerdi. Kerkük’ten çıkarılan ve yerleştirilenlerin tümüne tazminat vermeyi taahhüt eden Nuri el Maliki hükümeti ise bu konudaki çalışmalarını henüz tamamlayamadı. Kerkük’te referandum öncesinde geçen haziranda bir de nüfus sayımı yapılması gerekiyordu. BAĞDAT’TA PROTESTO Irak’ın kuzeyindeki Musul kenti yakınlarında düzenlenen intihar saldırısında en az 10 kişi öldü, 20 kişi yaralandı. Başkent Bağdat’ın Sadr semtinde Amerikan güçlerinin Şii milislere yönelik hava saldırısında ise bir anneyle iki kızı hayatını kaybetti. Yine Bağdat’ta çok sayıda Iraklı sokaklara dökülerek ABD’nin sivil kayıplara yol açan hava saldırılarını protesto etti. ABD ordu sözcülüğünden yapılan açıklamada da Kerkük’te bir ABD askerinin füze saldırısı sonucu öldüğü kaydedildi. (Fotoğraf: AP) A Bush’un son Irak planı da başarısız BD VE IRAKLILAR HEMFİKİR Dış Haberler Servisi ABD ve Irak’ta yapılan kamuoyu yoklamaları, Beyaz Saray’ın geçen şubat ayında yürürlüğe giren planının başarısız bulunduğunu ortaya koydu. Amerikan New York Times gazetesi tarafından yapılan kamuoyu yoklamasına göre, ABD halkı Irak savaşı konusunda, ABD Başkanı George Bush yönetimine de Kongre’de çoğunluğu sağlayan Demokratlar’a da güvenmiyor. Yoklamaya katılanların sadece yüzde 5’i Bush yönetimine güvendiğini belirtirken Kongre’yi destekleyenlerin oranı yüzde 21’de kaldı. Yüzde 68’lik kesim, komutanların görüşlerine güven duyduğunu belirtti; Irak savaşını “hata” olarak niteleyenlerin oranı ise yüzde 62’ye çıktı. İngiliz BBC, Amerikan ABC ve Japon NHK televizyonlarının düzenlediği anket de Iraklıların yüzde 61’inin, ABD’nin son güvenlik planını başarısız bulduğunu gösterdi. ABD’nin Irak’taki komutanı Orgeneral David Petraeus, ABD Kongresi’nde Irak’taki durumu anlatan bir oturuma katıldı. Petraeus, gelecek yaza kadar Irak’tan yaklaşık 30 bin Amerikan askerinin çekilmesini öngördüğünü söyledi. Orgeneral Petraeus’un askeri üniformayla katıldığı oturum, bütün Amerika’da televizyonlardan canlı yayımlandı. Petraeus, 2 bin Amerikan deniz piyadesinden oluşan bir grup askerin, bu ay sonuna doğru Irak’tan çekileceğini, ardından aralık ortasında, 3 bin 5004 bin askerin daha çağrılacağını, Temmuz 2008’e kadar da çekilen asker sayısının 30 bini bulmasını beklediğini belirtti. Petraeus, kalan askerlerin çekilmesiyle ilgili kararın ise mart ayında verileceğini kaydetti. Irak’taki İngiliz kuvvetlerinin komutanlarından Tuğgeneral James Bashall, İngiliz askerlerinin Basra’dan çekilmesinin ABD’nin siyasi baskıları sonucu 5 ay geciktirildiğini söyledi. Daily Telegraph gazetesine konuşan Bashall, bunun ardında, “yükseklerde oynanan politik strateji oyunlarının” olduğunu savundu. Basra Sarayı 3 Eylül’de Irak güçlerine devredilmişti. Baradey: Tahran işbirliği yapıyor ? Dış Haberler Servisi Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) yönetim kurulu olağan toplantısının açılışında konuşan UAEK Başkanı Muhammed el Baradey, “İran’ın nükleer programı konusunda güvence denetimleri anlaşması çerçevesinde kurum ile yeterli işbirliğini yaptığını” söyledi. Anlaşma bağlamında UAEK müfettişlerinin İran’da diledikleri nükleer tesiste inceleme yapabildiklerini ifade eden El Baradey öte yandan “İran’ın nükleer programına ilişkin BM Güvenlik Konseyi kararlarının gereklerini ise yerine getirmediğini” belirtti. Fethülislam lideri ölmemiş ? BEYRUT (AA) Lübnan’ın kuzeyindeki Filistin mülteci kampına yönelik ordu operasyonunun sona ermesinin ardından kampta bulunan ve Fethülislam örgütünün lideri Şakir el Absi’ye ait olduğu sanılan cesede yapılan DNA testinin sonucunun negatif çıktığı bildirildi. El Absi’nin kamptan kaçmış olabileceği düşünülüyor. ABD, İran sınırına üs kuruyor Dış Haberler Servisi ABD ordusu, Irak’ın İran sınırı bölgesine bir askeri üs, iki ülke arasındaki karayolu üzerine de kontrol noktaları kurmaya hazırlanıyor. ABD ordusunun 3. Piyade Tümeni Komutanı Tümgeneral Rick Lynch, Amerikan gazetesi Wall Street Journal’a yaptığı açıklamada, Şii milislerin İran’dan aldıkları silahları Irak içlerine taşımasını engellemek için önlemler alacaklarını söyledi. Lynch, bu amaçla Irak İran sınırı yakınlarında bir askeri üs kuracaklarını, İran’dan Bağdat’a giden karayolu üzerine güçlendirilmiş kontrol noktaları inşa edeceklerini ve iki ülke arasındaki tek sınır geçidine patlayıcı madde ve silahları tespit edecek dedektörler yerleştireceklerini belirtti. Üssün en az iki yıl kullanılacağını, ancak ABD ordusunun geri çekilmesinin ardından faaliyette kalıp kalmayacağının belli olmadığını belirten Lynch, “İran’dan Irak’a yönelik müdahale sorun yaratıyor ve bunu durdurmalıyız” dedi. Kasım ayında faaliyete geçmesi beklenen askeri üssün kurulmasından sorumlu olan Binbaşı Toby Logdsdon da, burada en az 200 askerin bulunacağını belirterek “İran bunun burada olduğunu bilecek, onlar ve kaçakçılar yapacakları şeyi bir kez daha düşünecekler” diye konuştu. 30 bin asker çekilecek Demokrat Partililerin, Irak’taki Amerikan askerlerinin bir an önce ülkeye geri çekilmesi yönünde baskılarını artırdığı bir dönemde Merkel Sarkozy ittifakı sürüyor Kanada Başbakanı Harper: Guatemala’da ikinci tura doğru ? GUATEMALA (AA) Guatemala’da, önceki gün genel seçimler ile birlikte yapılan devlet başkanlığı seçiminde, hiçbir adayın ilk turda seçilebilmek için gereken yüzde 50 oyu alamayacağı ve ikinci tura gidilmesi gerektiği belirtildi. Sandık başı anketlerine göre, sosyal demokrat Alvaro Colom, rakibi emekli General Otto Perez Molina’nın önünde gidiyor. ‘AB’nin geleceği akil adamlara havale edilsin’ Dış Haberler Servisi Almanya Başbakanı Angela Merkel, Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin, Avrupa’nın geleceği ve genişlemesi konusunda çalışma yapmak üzere akil adamlar komitesi kurulması fikrine destek verdi. Merkel, dün Almanya’da Sarkozy ile görüşmesinden sonra yaptığı açıklamada, komitenin, yaklaşık iki yıl içinde AB’nin yapısı konusunda öneriler sunabileceğini belirtti. Bu konuda diğer AB üyesi ülkelerle görüştüğünü, projenin desteklendiğini söyleyen Merkel, bunun Türkiye’nin müzakere süreci için bir alternatif olarak görülmemesi gerektiğini savundu. Merkel, projenin, AB’nin genişlemesi konusunu da içereceğini belirtti. Sarkozy de, “Türkiye’nin AB’ye tam üye olmasına karşıyım. Bunu Başbakan Erdoğan’a da söyledim. Başka bir teklifte bulundum. Türkiye’yi AB’ye yaklaştıracak 30 başlığın müzakere edilmesinden yanayım” dedi. Kadınların yüzü örtülü oy vermesine karşıyım Dış Haberler Servisi Kanada Başbakanı Stephen Harper, parlamentoya bağlı bağımsız bir kuruluş olan “Elections Canada”nın Müslüman kadınların yüzleri örtülü olarak oy vermesine olanak sağlayan kararına tamamen karşı olduğunu açıkladı. Harper’ın Avustralya’daki APEC zirvesi sonunda basına yaptığı bu açıklama, Elections Canada’nın geçen hafta sonunda Müslüman kadınların yüzleri örtülü halde oy kullanmalarına bazı şartlarla izin verme kararına ilişkin olarak Kanada’da süren tartışmaları da alevlendirdi. Kuruluş, 17 Eylül’de yapılacak kısmi federal seçimler öncesinde, yanında yeminli şahitlik yapacak bir başka seçmenle ya da 2 resmi belgeyle birlikte gelen yüzü örtülü kadınların, yüzünü açmadan oy kullanmasına onay vermişti. Bazı partiler, buna tepki göstererek kuruluştan kararı geri almasını istemişlerdi. Süleyman Demirel Üniversitesi ögrenci diplomamı kaybettim hükümsüzdür, TÜLAY TÜYSÜZ CUMHURİYET 11 K