Katalog

19 AĞUSTOS 2007 PAZAR CUMHURİYET SAYFA HABERLER 9 Depreme yönelik teori aşamasını geçmeyen çalışmaların yapıldığı kentte somut adımlar bir türlü atılamıyor İstanbul’ da proje çok iş yok ‘Binaların yüzde 80’i kaçak’ ? ANKARA (AA) Bayındırlık ve İskân Bakanlığı Müsteşarı Sabri Özkan Erbakan, Türkiye’nin yüzde 84’ünün 1 ila 3. derece deprem bölgesinde bulunduğunu belirterek bu bölgelerde yaşayan nüfusun, ülke nüfusunun yüzde 85’ini oluşturduğunu bildirdi. Erbakan düzenlediği basın toplantısında, Türkiye’de yüzde 80’e yakın, İstanbul’da ise yüzde 75 oranında kaçak bina bulunduğunu belirtti. İstanbul Haber Servisi Büyük Marmara depreminin üzerinden 8 yıl geçmesine karşın, yaklaşık 1 milyon yapının bulunduğu İstanbul’da, bazı kamu binaları hariç, hiçbir binada depreme yönelik gerekli çalışmalar yapılmadı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğü (DEZİM) ve Afet Koordinasyon Merkezi (AKOM) bünyesinde çeşitli kurumlarla işbirliği halinde onlarca proje yürütülüyor. Ancak bu projelerin büyük bir çoğunluğu henüz teori aşamasında bulunuyor. İncelemeler yapılıyor, raporlar çıkarılıyor, haritalar hazırlanıyor, ancak somut adımlar bir türlü atılamıyor. Yetkililer, binaları yıkıp yeniden yapmak veya güçlendirmek için “ilgili yasalara ve büyük bir maddi kaynağa ihtiyaç olduğunu” söylüyor. İBB’nin yürüttüğü bazı projeler şöyle: ? Deprem Master Planı: İstanbul’da deprem güvenliğinin artırılması amacıyla ODTÜ, İTÜ, YTÜ, BÜ’ye hazırlatılan ve 2003’te biten planda, depreme yönelik teknik, idari ve hukuki yapı, bölgesel ve ulusal stratejiler yer alıyor. ? Zeytinburnu Pilot Projesi: İlçedeki binalar incelendi. Olası bir depremde 16 bin binanın hasar göreceği, bunlardan 2 bin 500’ünün ise büyük hasara uğrayacağı ortaya çıktı. Fatih’te 38 bin 580 bina incelendi. Küçükçekmece’de ise incelenen 46 bin apartmanın yüzde 30’u, yani 13 bin 800 bina risk altında. Avcılar’da bulunan 23 bin 400 binadan orta hasarlı olan 497 bina güçlendirildi. Bakırköy’de 439 binada çok yüksek risk, 2 bin 900’ünde yüksek risk, 4 bin 126’sında orta risk, 275’inde düşük risk, 2 bin 200’ünde minimum risk belirlendi. Riskli bu binaların güçlendirilebilmesi için yaklaşık iki yıldır kentsel dönüşüm ile ilgili yasanın çıkması bekleniyor. ? Heyelan ve fayların araştırılması: Marmara Denizi’nde ve karada mevcut heyelanların ve fayların araştırılmasına yönelik çalışmalar TÜBİTAK ve İTÜ ile ayrı ayrı yürütülüyor. ? Mikrobölgeleme ve risk analizleri: Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) ile İBB arasında imzalanan anlaşma kapsamında 2001’den beri Mikrobölgeleme Projesi sürüyor. Proje kapsamında muhtemel bir depremde, kentte hasar riski yüksek alanların belirlenmesi konusunda mahalle bazında binaların ve altyapının hasar görebilirliği incelemelerinin yapılması hedefleniyor. Bu kapsamda İstanbul için mevcut verilerin toplanması tamamlandı. Saha incelemeleri yapıldı. Proje yardımı olarak sunulan bu çalışma, Ekim 2002 tarihinde İBB’ye sunulan bir raporla sonuçlandı. ? Marmara’nın deprem hareketleri projesi: “Marmara Bölgesi’nin deprem aktivitesinin çok disiplinli yöntemlerle izlenmesi ve İstanbul kıyı şeridi/kıta sahanlığı zeminine olası etkilerinin araştırılması” projesi için bilimsel ve teknik işbirliği protokolü imzalandı. DEZİM ile TÜBİTAK MAM, Yer ve Deniz Bilimleri Enstitüsü (YDBE) arasında bilimsel işbirliği halinde şu ana başlıklar gerçekleştirilecek: Bölgedeki depremler hakkında TÜBİTAK MAM YDBE’nin yapageldiği sürekli çalışmalarla elde edilecek bilimsel bulgulara dayalı bilgilerin AKOM’a sürekli akışı sağlanarak orta vadede afet koordinasyon ve teyakkuza yönelik bilgi edinilmesi sağlanacak. İstanbul’u etkileyebilecek bir depremin sonucunda denizde meydana gelebilecek heyelanları ve etkilenebilecek potansiyel kıyı alanları tanımlanarak depremden önce etkilenebilecek ? İstanbul’da depreme yönelik yürütülen projelerin büyük bir çoğunluğu teori aşamasından öte gidemiyor. İncelemeler yapılıyor, raporlar çıkarılıyor, haritalar hazırlanıyor, ancak somut adımlar bir türlü atılamıyor. Yetkililer, binaları yıkıp yeniden yapmak veya güçlendirmek için “ilgili yasalara ve büyük bir maddi kaynağa ihtiyaç olduğunu” söylüyor. potansiyel kıyı alanları kestirilebilecek. ? Sismoloji çalışmaları: Aktif fayların ve depremlerin aktivitesini izlemek üzere, 18 istasyondan oluşan bir deprem ağı kuruldu. ? Marmara’da Depremi İzlemeye Yönelik Yeni Yöntemlerin Uygulanması Projesi: İBB ile TÜBİTAKMAM arasında 2001’de imzalanarak yürürlüğe giren, 2002 ve 2003 yıllarında uygulanan işbirliği protokolü kapsamında yapılan çalışmalar ile deprem öncesi kabuk hareketlerinin, yüzeye çıkan suların fiziksel ve/veya kimyasal özelliklerinde ölçülebilir ve güvenilir değişikliklere neden olduğunun saptanabilmesi durumunda, yetkilileri depreme karşı uyarma imkânı olacak. ? İstanbul için Deprem Hasar Analizi Program Geliştirme Projesi (HAZTÜRK): DPT, TUB ve İTÜ ile birlikte yürütülen bu projenin amacı, Türkiye’de ve özelde İstanbul’da acil durum yönetimi, risk azaltma, planla ma, hazırlıklı olma, müdahale ve iyileştirme konularındaki ulusal programlara destek vermek amacıyla, risktabanlı zarar analizi yaparak can ve mal kaybını azaltmak, insanları ve kurumları doğal afetlerden korumak. Amerika Federal Acil Durum Yönetimi Kurumu’nca 1992’de geliştirilen bu programın İstanbul için geliştirilmesi öngörülüyor. ? Foresight projesi: İBB, Avrupa Birliği 6. Çerçeve Programı uyarınca gerçekleştirilen “AB Ülkelerinin Risk Yönetim Sisteminin Kurulması Projesinde (FORESIGHT Project) yer aldı. Proje, 4 doğal afet laboratuvarı alanında (Türkiye, Alpler, Azor Adaları, Portekiz ve İzlanda) afet olayları ve birbirleri ile olan ilişkiler mekaniği üzerine bilimsel araştırma ve inceleme çalışmalarını kapsıyor. DEPREMZEDE GÖZDE SALİH ‘Depremi devlet unuttu’ İstanbul Haber Servisi 17 Ağustos depremini yaşayıp da hâlâ izlereni taşıyan depremzedeler, depremin 8. yılında devlete öfkeli. Kendilerine ciddi hiçbir yardım yapılmamasını eleştiren depremzedeler, “Depremi yaşayan unutmaz, devlet unuttu” diyor. 21 yaşındaki Gözde Salih, depremi Adapazarı’nda yaşayanlardan. O zamanlar 13 yaşında olan Salih, deprem gecesi devletin ne kadar aciz kaldığını şöyle anlatıyor: “Depremden sonra elektrikler kesik olduğu için ay ışığından en fazla faydalanabileceğmiz bir alana gittik. Herkes orda toplanmıştı. Sabaha kadar gelen giden olmadı, ne bir yardım çalışması, ne başka bir şey... Herkes kendi çabalarıyla enkazdan yakınlarını kurtarmaya çalıştı. Sabah ise yine yetkililer yerine basın mensupları gelmişti. Devletin hâlâ bir yardımı yoktu. Kalacağımız hiçbir yer yoktu. Sabah, güçlükle vastıa bularak yazlık evimize gittik.” Salih, insanların hayatlarına kendi çabalarıyla devam etmek zorunda kaldıklarını vurgulayarak, “Zaten ekonomik olarak çökmüş oldukları için bu tramvayı aşabilmek için özel bir yardım görmediler. Çünkü deprem bölgelerinde sadece barınma değil ciddi bir işsizlik sorunu baş gösterdi. İnsanlar, parasızlık ve işsizliğin yol açtığı ciddi ruhsal çöküntülerle uğramak zorunda kaldı. Devlet, psikolojik yardım hizmeti sundu ama bunun yeterli olduğunu söyleyemeyiz. Çünkü insanların ruhsal sağlıklarına kavuşmları için sadece depremin yaratığı korkular için değil karşı karşıya kaldıkları diğer sosyal zorluklar için de yardım almaları gerekiyordu” yorumunu yapıyor. “Depremi merkez üssünde yaşamış olan hiç kimse depremi unutamaz, ama devlet unuttu!” ifadesini kullanan Salih, “Depremde ciddi hasar görmüş binalar yıkılacağı yerde onarıp insanları bunların içinde oturmaya mahküm ettiler” diye konuşuyor. Tokyo yine sallandı ? TOKYO (AA) Japonya’nın başkenti Tokyo bölgesinde Richter ölçeğine göre 4.8 büyüklüğünde deprem meydana geldiği bildirildi. Yetkililer, bir kişinin yaralandığı deprem nedeniyle bölgede tren seferlerinin bir süreliğine askıya alındığını, can ve mal kaybına yol açmayan depremin ardından tsunami alarmı verilmediğini belirtti. Aynı bölgede çarşamba günü 5.3 büyüklüğünde deprem meydana gelmişti. Binlerce depremzede kışın donduğu, yazın piştiği demir aksamlı konutlarda çile çekiyor. Deprem firarileri! ? TAMBO DE MORA/ICA (AA) Peru’nun güneyinde meydana gelen depremin ardından, Chincha kenti yakınlarındaki yüksek güvenlikli bir cezaevinden 600 kadar mahkumun panikten faydalanarak firar ettiği bildirildi. Polis yetkilileri, Chincha’da deprem nedeniyle elektriklerin kesildiğini, cezaevini su bastığını ve duvarların yıkıldığını, bu durumdan yararlanan 600 kadar mahkumun da panikten yararlanarak firar ettiğini söyledi. Depremzedelere yardım taşıyan bir helikopterin düştüğü, helikopterdekilerin ölmediği bildirildi. Yerel yetkililer, 7 askerin bulunduğu helikopterin güneydeki Ica kenti yakınlarında düştüğünü, helikopterin Ica’daki depremzedelere ilaç ve gıda yardımı götürdüğünü kaydetti. ‘Kibrit kutusu’nda yaşam 31 metrekarelik prefabrik konutlarda 8 yıldır kalan 3 bin 50 depremzede insanca yaşam koşullarına ulaşmak istiyor rada lağımlar taştı, sular kesildi. Prefabrikleri kaldıracakları için yeni sistem döşemiyorlar. Burada ADAPAZARI Adapazarı’nda geçici olarak kurulan oturan gerçek mağdurlara kalıcı konut yapılmasını 31 metrekarelik prefabrik konutlarda halen 3 bin 50 istiyoruz” diyor. Deprem sonrasında ekonomik sıkıntıdepremzede yaşam mücadelesi veriyor. Altyapı eksiklilar nedeniyle halen prefabrikte yaşadıklarını anlatan ği nedeniyle lağım suları içinde kalan depremzedeler, Nezire Gülgün de “Tam bir panik atak hastası olpsikolojik sorunlar yaşıyor. Hepsi bir an önce insanca dum. Para yok, iş yok. Panik atak benim kaderim yaşam koşullarına ulaşmak için yetkililerden yardım isoldu. Ama bir gün panikledikten sonra kötü bir tiyor. atak yaparsam kimse şaşırmasın. Psikolojimizi bozBayındırlık ve İskân Bakanlığı ile gönüllü kuruluşlar, dular. Kanalizasyonların onarılmasını ve sularımı17 Ağustos depreminin ardından Adapazazın sürekli akmasını istiyoruz. İş istiyoruz rı’nda toplam 10 bin 500 prefabrikten oluşan iş” diye konuşuyor. Deprem sonrasında ka11 ayrı köy kurdu. Geçici iskân olarak kurudınların çilesinin devam ettiğini belirten Halan köylerden 4’ü, 8 yıl geçmesine karşın tice Ergin ise şunları söylüyor: “Çocuklakaldırılmadı. Kanalizasyon ve su şebekeleri rım dışında kimse ile konuşamıyorum. kullanılamaz hale gelirken, binlerce kişi boHeyecanlanıyorum. İçime sıkıntı geliyor. ruların patlaması nedeniyle lağım suları içinDaralıyorum. Panik atak beni de vurdu. de yaşamak zorunda kalıyor. Ancak başka Herkes gibi benim de psikolojim bozuk ve hiçbir şansı ve olanağı olmayanlar 31 metrebize kimse sahip çıkmıyor. Kısacası unukarelik demir aksamlı konutlarda çile çekitulduk. Kanallar taştı, çöpler etrafta ve yor. Bir yandan lağım sularından arınmaya bize işinize gelmiyorsa çıkın diyorlar. Giçalışıyorlar, bir yanda da yazın fırın gibi ısıdecek yerim olsa bir dakika durmam.” Firdevs Akgül. nan bu metal kutularda sıcak havayla mücadele ediyorlar. Kışın ise bir türlü ısınmayan İNİR İLAÇLARI KULLANIMINDA prefabrik konutlara yağmur ve kar sularının girmemesi PATLAMA YAŞANDI’ için depremzeler kendilerince yöntemler buluyorlar. Uzman Psikolog Mustafa Topkara depremin insanlarda aşırı sinirlilik, vurdumduymazlık, unutkanlık gibi SİKOLOJİLERİ BOZULDU sorunlar yarattığına dikkat çekiyor. Uzman Psikolog Hanifi Aliosmanoğlu ise depremin psikolojik etkileriTüm bu sıkıntılar ortasında çocuklarını büyütmeye nin bazılarının uzun yıllar sonra ortaya çıktığını vurguçalışan depremzeler psikolojik sorunlarla da mücadele luyor. Aliosmanoğlu, büyük etkilerin yanı sıra depremediyor. Birçoğunda panik atak hastalığı görülüyor. Dep den sonra işsizliğin artmasının insanları daha derin buremde kızını ve yakınlarını yitiren Firdevs Akgül de nalımlara sürüklediğini belirtti. Sakarya Eczacılar Odası depremden sonra panik atak hastası olduğunu belirterek Başkanı Fisun Çetin de sinir ilacı ve sakinleştirici ilaç “Artık yüksek katlı binalara da çıkamıyorum. Bukullanımında patlama yaşandığına dikkat çekti. MURAT UYGUN 17 Ağustos depreminde evi yıkılan Tamer Üner annesi Sevdiyle zor günler yaşadıklarını söylüyor. ‘S Özürlü depremzedenin isyanı ADAPAZARI (Cumhuriyet) Depremde evi yıkılan ve zor durumda kalan Adapazarlı Tamer Üner, yüzde 57 özürlü olduğuna ilişkin raporu bulunmasına karşın özürlü maaşı bağlatamadı. Başbakan’a 11 kez mektup yazdığını belirten Üner “Deprem sonrası iş bulamadım, aç günler yaşadık. Hakkımı arıyorum ama kimse bana sahip çıkmıyor” diye konuştu. 17 Ağutos depreminde Hızırtepe semtinde kirada oturan Üner, büyük felakette evi yıkılınca çadırkente yerleşti. Ardından prefabrik konutlara taşınan Üner, kiracı olduğu için kalıcı konutlarda hak sahibi olamadı. Bir süre sonra prefabrik konutlardan da çıkarılan Üner, annesiyle birlikte zor durumda kaldı. Sağ gözü görmeyen, sol kulağı duymayan Üner, küçük bir evde kirada oturmaya başladı. 30 yaşındaki Üner’e İstanbul Numune Hastanesi’nde yapılan kontrollerden sonra yüzde 57 özürlü raporu verildi. Tüm belgelerini tamamlayan Üner, özürlü maaşı almak için başvurdu. Üner şöyle devam etti: “Maaş alabilmek için 2 kez rapor aldım ama bana hak ettiğim maaşımı bağlamadılar. Kendimi devlete engelli kabul ettirip maaş almayı beceremedim. Hakkımı alamadığım için mağdur olduk. Depremde annemle beraber sağ kurtulduk. Komşuların yardımıyla beraber geçiniyoruz. Başbakanlık bile bize sahip çıkmadı. 3 yıldır verdiğim hukuk savaşı henüz sonuçlanmadı ve artık yoruldum.” P Deprem yönetmeliği ? ANKARA (AA) “Kıyı ve Liman Yapıları, Demiryolları, Hava Meydanları İnşaatlarına İlişkin Deprem Teknik Yönetmeliği’’, Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayımlandı. Yönetmelik, Türkiye’de yeni yapılacak, büyütülecek, değiştirilecek kıyıliman, demiryolu ve hava meydanı yapılarının depreme dayanıklı tasarım ve bu tür mevcut yapıların deprem performanslarının değerlendirilmesi için gerekli kuralları ve minimum koşulları düzenliyor. Yönetmelik, 1 Eylül 2008 tarihinde yürürlüğe girecek. Sekiz yıldır depremin yaralarını sarmaya çalışan Adapazarı’nda, 3 bin 290 bina onarılmayı bekliyor Hasarlı binalar tehlike saçıyor MURAT UYGUN ADAPAZARI Depremden en fazla zararı gören illerden Adapazarı, aradan geçen 8 yıla karşın yaralarını sarmaya devam ediyor. Kentte en büyük sorunu ise orta hasarlı konutlar oluşturuyor. Halen 3 bin 290 orta hasarlı bina onarılmayı bekliyor. Depremde 3 bin 891 kişinin yaşamını yitirdiği, 5 bin 180 kişinin de yaralandığı Adapazarı’nda toplam 24 bin 678 konut ile 5 bin 140 işyeri yıkık durumda veya ağır hasar gördü. 19 bin 884 binaya orta hasarlı raporu verilirken, altyapının yüzde 85’i de kullanılmaz hale geldi. Kentin en önemli fabrikaları Türkiye Zirai Donatım Kurumu (TZDAŞ), Şeker Fabrikası’nın yanı sıra SSK Hastanesi ve birçok kamu kuruluşuna ait bina zarar gördü. Şeker Fabrikası özelleştirilerek tekrar çalıştırılırken SSK Hastanesi yerine yeni bir hastane yapıldı. TZDAŞ ise Başak Traktör Fabrikası’na satıldı. V Kamu binalarındaki hasarlar giderilirALİ: EN BÜYÜK SIKINTIMIZ ken, konutlardaki sorunlar bir türlü çözülümedi. Vali Hüseyin Atak Adapazarı’nda depremden az, orta, ağır ha sarlı olmak üzere 45 bine yakın binanın etkilendiğini anlattı. Karaman, Camili, Korucuk’ta Bayındırlık ve İskân Bakanlığı ile TOKİ tarafından kalıcı konutlar yapıldığını belirten Atak, yeni yerleşim bölgesinin depreme dayanıklı binalardan oluştuğunu vurguladı. Atak, altyapıdaki eksikliklerin de önemli ölçüde giderildiğini ifade ederek, “Kentin altyapısı neredeyse tamamen değiştirildi. Yeni yerleşim alanındaki hükümet konağı da yüzde 90 dolayında bitti. Devlet yeni hastane ve spor salonları yaptı ve yapıyor. Elbette sorunlarımız var ama çalışıyoruz” diye konuştu. Atak, kentteki en büyük sıkıntılardan birini orta hasarlı konutların oluşturduğunu söyledi. 3 bin 290 tane orta hasarlı konutun çeşitli nedenlerle onarılamadığına dikkat çeken Atak, şunları söyledi: “Hükümet yıl sonuna kadar bu konut sahiplerine konutlarını onarması için süre verdi. Temennimiz bu konutların sahiplerinin orta hasarlı binalarını onarmasıdır. Aksi takdirde deprem kuşağında olan ilimizde bu binalarla yeni bir depremde üzücü olayların yaşanacağı aşikârdır. Halkımıza sesleniyorum: Bu binaları onarsınlar ve yine Sakaryalılar depreme dayanıklı binalarda yaşamlarını devam ettirsinler.” CUMHURİYET 09 K