Katalog

SAYFA CUMHURİYET 25 ARALIK 2007 SALI 10 KAVŞAK ÖZGEN ACAR DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr ABD Dışişleri Bakanlığı, 197376 dönemi Kıbrıs, Türkiye ve Yunanistan arşivlerini açtı Hititler Türklerden Daha Uygar Hititlerin Anadolu’ya geliş yönü ve tarihi belirsizdir. Genel kanı İÖ 2. bin yılın başında Kafkaslar’dan doğru geldikleridir. “1000 tanrılı halk” diye bilinen Hititler Anadolu’da yerli halk Hattilerin topraklarına yerleştiler. Onları etkilediler, onlardan etkilendiler. “Gök Tanrı” göğün yedi kat ötesindeki bilinmezlik içindeydi. O dönemden tanrılara bir dua: “Yağmuru çok yağdır ve kara toprağı doyur; öyle ki, fırtına tanrısının kurban ekmekleri çoğalsın!” Bu dua en azından bin yıl sonra yine çoktanrılı Roma İmparatorluğu’nda şu söyleme dönüştü: “Ben sana veriyorum ki sen de bana veresin!” Tanrılar, günümüzden 43 bin yıl önce insanlar gibi ekip biçmedikleri, üretmedikleri (özetle tanrılar tembel oldukları) için kesinlikle insanlara bağımlıydılar! İnsanları köle gibi kullanıyorlardı! İnsanların, tanrılarına her gün yiyecek içecek sunmaları, bayram törenleri, dinsel ayin yapmaları gerekiyordu. 1000 tanrıdan biri olan hikmet tanrısı Ea, bu nedenle 999 tanrıyı şöyle tefe alıyordu: “İnsanlığı neden yok etmek istiyorsunuz ki? İnsanlar biz tanrılara düzenli kurban sunup tütsü olarak sedir ağacı yakmıyorlar mı? Eğer insanları yok ederseniz, onlar da tanrılarıyla ilgilenmezler; artık hiç kimse size ekmek ve içki veremez olur. Bu durumda, Kummiya kentinin kahraman kralı Fırtına Tanrısı, sapanın sapına yapışıp çift sürmek, İştar ve Epat gibi tanrılar da değirmen taşını döndürmek zorunda kalacaklar...” Bu sözlerinin ardından Ea, tanrı Kumarbiya’yi “Ey Kumarbi, sen niçin insanların kötülüğünü istersin ki? Tahıl yığınlarını bizim için hazır bulunduran onlar değil mi? Onlar sen Kumarbi’ye düzenli kurban sunmuyorlar mı?” diye fırçalıyordu. Kurban, ister Hatti, ister Hitit, ister Sümer kökenli olsun, bu yılki bayramda da çirkin manzaralar değişmedi. Kaçan boğaları, ellerinde bıçaklarla kovalayan insanların görüntüleri gazetelere ve televizyonlara bolca yansıdı. Sokakların ortasından çocukların gözleri önünde kanlar oluk oluk aktı. Anlaşılan beş bin yıl öncesinin Anadolu insanı, günümüz Müslümanlarından daha uygardılar! Kıbrıs krizinin kara kutusu WASHINGTON (AA) ABD Dışişleri Bakanlığı, Kıbrıs krizini de içeren 197376 dönemine ait Kıbrıs, Türkiye ve Yunanistan arşivlerini kamuoyunun bilgisine açtı. Arşivlerde yer alan bir istihbarat raporunda, Türkiye’nin Kıbrıs’taki 1’inci Barış Harekâtı’nın ardından Yunanistan’ın, Trakya üzerinden Türkiye’ye saldırmayı düşündüğü belirtildi. 873 sayfadan oluşan arşivlerde, en belirgin konu olarak Kıbrıs krizi yer alırken yayımlanan belgeler, dönemin ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger’in Türk, Yunan, Kıbrıs ve İngiliz liderleriyle görüşmelerinin metinlerini, toplantı tutanaklarını, yapılan yazışmaları ve bazı değerlendirme raporlarını kapsıyor. Belgelerin büyük çoğunluğu açıklanırken bazı bölümlerin gizlilik derecelerinin kaldırılmadığı ve sansürlendiği görüldü. Kıbrıs krizi, Watergate Skandalı’nın olarak Türkiye’ye Trakya üzerinden saldırmayı düşündüğü, ancak ABD istihbaratının, bu gelişmeyi önceden belirlediği anlatıldı. ABD’nin ne önlem aldığına ilişkin hane ise “gizliliği hâlâ kaldırılmadığı için” sansürlendi. sonucunda Başkan Richard Nixon’ın istifa ettiği ve yerine yardımcısı Gerald Ford’un geçtiği bir döneme rastladı. benin geleceğini göremediği, dolayısıyla da Başpiskopos Makarios’un devrilmesinin önlenemediği yazıldı. Türkiye’nin 1’inci Barış Harekâtı’nın ise ABD istihbaratı tarafından “günü bile belirlenerek” Dışişleri Bakanlığı’a iletildiği, ancak bu bilginin kendisine ulaşmadığını ileri süren Dışişleri Bakanlığı’nın önlem almaması yüzünden Türkiye’nin müdahalesinin engellenemediği kaydedildi. Raporda, 2025 Temmuz arasında Atina’nın, Kıbrıs’a mukabele olarak Türkiye’ye Trakya üzerinden saldırmayı düşündüğü, ancak ABD istihbara Raporda, 2025 Temmuz arasında Atina’nın, Kıbrıs’a karşılık tının, bu gelişmeyi ayrıntılarıyla önceden belirlediği anlatıldı. ABD’nin ne önlem aldığına ilişkin hane ise “gizliliği hâlâ kaldırılmadığı için” sansürlendi. ‘Krizin sorumlusu Yunan cuntası’ Raporda, Türkiye’nin 115 Ağustos arasında sürdürdüğü 2’nci Barış Harekâtı’nın hazırlıklarının ise ABD istihbaratı tarafından saptanamadığı dolayısıyla bunun da önlenemediği ifade edildi. Belgelerde, Ford’un, Kıbrıs krizinin patlak vermesinden tamamen Yunanistan’daki cunta yönetimini sorumlu tuttuğu görüldü. Ford, 20 Ağustos 1974’te Kissinger ile yaptığı görüşmede, “Hatırla, bu duruma Yunan hükümeti sebebiyet verdi ve bu, ABD ve dünya tarafından onaylanmadı. Yunanlılar bunu yaptığında avantajlarını kullanamadı. Türkler ise bunu başardı” dedi. İstihbarat sıkıntısı ABD istihbaratı tarafından hazırlanarak dönemin CIA Başkanı William Colby’ye sunulan “Ocak 1975” tarihli raporda, Kıbrıs krizi, ABD istihbarat kuruluşlarının performansı açısından değerlendirildi. Raporda, Kıbrıs’ta Yunan cuntası destekli darbenin hazırlıklarının yapıldığı 315 Temmuz 1974 tarihleri arasında Amerikan istihbaratının, bu dar Bayramın ardından! tık sigaralarını kahve dışında içiyorİsterseniz Kurban Bayramı öncesinmuş... Darısı öteki kahvelerin başına... den bu yana kalan bazı olaylara göz ??? atalım: Suudi Arabistan’da Osmanlı kale??? sinden sonra Osmanlı kışlası da yıkılMenemen’de Kubilay’ın öldürülmış. Yıkımı Suudiler değil de Türk Bümesinin yıldönümünde gösteri yapılyükelçisi, “Bakımsızlıktan yıkıldı” sözmış. Göstericiler “Türkiye laiktir laik leri ile savunmuş... kalacaktır” diye haykırmışlar. Böylece ??? laik Türk halkı, seçtiği bu yönetime laSuudi Arabistan Kralı Ankara’ya gelyık olduğunu kanıtlamış! diğinde, Cumhurbaşkanı ile Başbakan ??? otelde ayağına giderek protokol kuralÜnlü sanatçı Savaş Dinçel’in celarını çiğnemişlerdi. O zaman bir noknaze namazını kıldıran imam, tabuttayı unutmuşuz. Vatikan bir devlet, Pataki resmi ters çevirtmiş. Daha önce pa 16. Benediktus da devlet başkade bir başka imam bir merhumun resnıdır. Diyanet İşleri Başmini yasaklamıştı. Ressamkanı Prof. Dr. Ali Bardalığı ile de tanınan Halife Abkoğlu, koskoca devlet dülmecit nur içinde yatsın! başkanı Papa’yı kendi ??? makamına getirtmişti. Alman Der Spiegel Der??? gisi “Kuran”ı kapak konusu Papa, Fransa Cumyapmış. Almanca bilmedihurbaşkanı Nicolas Sarğimiz için neler yazıldığını bilkozy’yi, müstakbel eşi miyoruz. Kuran’ı papağan olmadan kabul edecegibi Arapça ezberleyip de ne ğini bildirmiş. Bu kuralı demek istediğini anlamakabul eden Sarkozy, çıpdan palavra sıkanlara da değinilmiş mi acaba? lak resimleri basında ya??? yımlanan 40 yaşındaki Carla Bruni Yalçın Doğan Hürriyet’te sevgilisi Carla Bruni ile açıkladı. Alman Sosyal DeMısır’da yılbaşında balamokrat partisi, her ülkedeki yı öncesini yaşayacağısosyal demokrat liderlerin nı açıklamış! yazılarını bir kitapta topla??? mış. Türkiye’de, sosyal deŞubatta Pakistan’da mokrat geçinen CHP Genel yapılacak seçimlerde Başkanı Deniz Baykal’ın yeBayan Benazir Butto rine AKP Genel Başkanı Rekarşıtı şeriatçılar, kendicep Tayyip Erdoğan’ın yasinin 196973 yılları arazısı kullanılmış. Anlaşılan Avsında ABD’de Harvard rupalılar da CHP Genel BaşÜniversitesi’nde öğrenkanı’ndan umudu kesmişler. ciyken çekilmiş bir foErdoğan’ın yazısı tüm CHP’litoğrafı ile karşı kampanler için utanç verici bir duBenazir Butto yaya başlamışlar... rum değil mi? ??? ??? İstanbul Büyükşehir Belediyesi ihaKırmızı ışıkta geçen araç sürücülele ile sanatçı alacakmış. Yakında Farinin cezaları beş kat arttırılıyormuş... zıl Say’dan boşalacak kadroya “İha(Her kırmızı ışıkta trafik polisi var mı bu le ile Fazıl Say alınacak” ilanlarını göceza uygulanabilsin?) Direksiyon barürsek şaşırmayalım. şında cep telefonu kullananlara şiddet??? li cezalar gelecekmiş... (Şimdiye değin Bildiğiniz gibi 22 Aralık yılın en uzun kaç kişiye bu ceza uygulanmış ki?) gecesidir. Arapça bu geceye “şebi yelKamu alanlarında sigara içenlerin ceda” denilir. ABD’de iki barış gönüllüzaları arttırılmış... (Sigara içenlere cesü “Barış için orgazm olun” söylemi zayı polis mi, belediye zabıtası mı, kaile 22 Aralık’ı “Dünya Orgazm Günü” mu alanı görevlisi mi kesecek? Yasailan etmiş. Neden 22 Aralık? Uzun da bu sorunun yanıtı yok. Demek ki yisürsün diye mi acaba? Bu bağlamda ne ceza yok!) genç mankenlerimiz İstanbul’da, inAydın’ın Koçarlı ilçesi Çakırbeyli kösanlara cinsel gücü arttıran doğal hapyünde beş kahve varmış. Kahveye giları hediye olarak dağıtmışlar. Hap denler oylama yapmışlar. Oy verenledağıtmak yetmez uygulamayla da rin yüzde 98’i kahvelerde sigara içilmesine karşı çıkmış. Yüzde ikilik azınlık argösterselerdi bari! Mısır’da yine bina çöktü Mısır’ın İskenderiye kentinde 12 katlı bir apartmanın çökmesi sonucu, ilk belirlemelere göre 5 kişi öldü. Binanın, bina sakinlerinin çoğunun okul veya iş için dışarıda olduğu bir saatte çöktüğü kaydedildi. Kurtarma görevlilerinin enkaz altındakilere ulaşma çalışmaları ise sürüyor. Binanın çökme nedeni konusunda henüz açıklama yapılmadı. Mısır’da bina inşaatları standartlarının ve bakım onarım çalışmalarının yetersizliği yüzünden ülkenin çoğu bölümünde sık sık binaların yıkılması sorunuyla karşı karşıya kalınıyor. (Fotoğraf: AP) Sampson ‘goril tipli gangster’ Arşivlerdeki belgelerde, Kıbrıs krizi döneminde tarihlerine göre şu ilginç gelişmeler ve açıklamalar yer aldı: ? 16 Temmuz 1974: ABD’nin Atina Büyükelçiliği tarafından bakanlığa gönderilen telgrafa göre, Büyükelçi Joseph Tasca, (Yunan cuntası lideri Dimitrios) Yoannides ile görüştüğünde cunta lideri “küplere bindi”, masayı yumrukladı, yere bardaklar atıp kırdı, “15 Temmuz’da Kıbrıs, komünistlerin eline düşmekten kurtarıldı” diye bağırdı. ? 17 Temmuz 1974: Tasca, bakanlığına gönderdiği değerlendirmede, Rum darbesinin elebaşısı Nikos Sampson’u, “goril tipli bir gangster” olarak nitelendirdi. ? 17 Temmuz: Kissinger, Başkan Nixon ile telefon görüşmesinde, aslında “komünistlere ve Doğu Bloku’na dayanan” Makarios’un devrilmesinin “pek fena olmadığını” belirtti. ? 20 Temmuz: Türkiye’nin 1’inci Barış Harekâtı’nı başlatmasının hemen ardından Savunma Bakanı James Schlesinger, telefonda görüştüği Kissinger’a, “Türkler, artık adanın bir bölümünü ele geçirmeden durmaz” dedi. Kissinger ise “Hayır. Türkler, Sampson olmadan statükoya dönmeyi kabul edeceklerini söylüyor. Eğer Türkler adanın bir parçasını isterse ‘çifte enosis’ için çalışmalıyız” diye konuştu. ? 21 Temmuz: Nixon, Kissinger’a, “Rumlar galiba pek savaşmıyor” dedi. Kissinger da “Türkler iyi savaşır, güçlüdür” diye konuştu. ? 22 Temmuz: Yunanistan’da cunta devrildi ve yönetime, sürgünde yaşayan Konstantin Karamanlis geldi. 23 Temmuz’da da ateşkes ilan edildi. ? 23 Temmuz: Kissinger, kurmaylarına, “Makarios’un geri gelmesi çıkarlarımıza uymaz. Türkleri çıkarmak için SSCB’ye başvurabilir” dedi. Watergate Skandalı’nın ardından Ford başkan olarak göreve başladı. ? 9 Ağustos: Kissinger, yeni Başkan Ford’a, “İngilizler, Yunanistan’a tam destek veriyor ve Türklere karşı askeri eylem tehdidinde bulunuyor. Bu hayatta duyduğum en aptalca şeylerden biri” dedi. ? 15 Ağustos: Türkiye’nin 2’nci Barış Harekâtı başladı. ? 15 Ağustos: Kissinger, kurmaylarına, “Yunanlıların tarafına kaymamalıyız. Amerikan karşıtı olan bu ülkeyi (Yunanistan’ı) profesyonel şekilde desteklememeliyiz. Biz, askeri gücümüzü bir NATO müttefikine karşı kullanmayız” dedi ? 13 Kasım: Makarios, Kissinger’a, “Kıbrıs’taki Türk askerlerinin sayısının azaltılması aslında bizim lehimize değil. Fazla asker, Türkiye’nin ekonomik problemlerini daha da arttırdığı için daha iyi” dedi. Bu arada, 1973 sonlarında Ortadoğu’da çatışmaların sürdüğü bir ortamda ABD, Türkiye’nin Sovyet askeri uçaklarına hava sahasını fazla açtığını dile getirerek buna tepki gösterdi. ‘Yakamoz’ dünyanın en güzel sözcüğü Ankara’daki Alman Büyükelçiliği bakullanılıyormuş. Uğur Dündar’ın 1974 Münih Olimsın bülteninde duyurdu. “En güzel piyat Oyunları’nı canlı yayınlarda akABC” yarışmasında Türkçe “yakamoz”, tarırken Türkçemize soktuğu “perfor60 ülkeden 2 bin 500 sözcük arasınmans (başarım)” sözcüğü spor sunudan dünyanın en güzel sözcüğü seçilcularının ağzından düşmüyor. miş. “Yakamoz”, “ayın sudaki yansıTürkiye’de en çok kullanılan yabanması” anlamında kullanılıyor. Değerlencı sözcük ise Fransızcadan dirmede sözcüğün özgünalınma “detay (ayrıntı)”. Bu lüğü, kültürel anlamının kasözcüğü kullananlara “Anan litesi dikkate alınmış. İkinda mı ‘detay’ diyordu” diciliği, horlamak anlamına ye sormak gerek. Geçen gelen Çince “hu lu “ üçüngün bir bayan muhabir bir cülüğü Afrika’daki Luganmülakatta “konsept (kavda dilinde “volongoto (düram)” dedikten sonra itiraf zensiz)” sözcükleri kazanYakamoz etti: “Konseptin Türkçesini mış. Gerçekte yakamoz, debilmiyorum ki!” nizde yaşayan, bir bakıma Ali Kırca, başka bir TV kanalına geateşböceği rolünü oynayan küçük bir çiyormuş. Sevgili Ali, inşallah yeni yacanlıdır. yınlarında da başarılı olursun. Ancak Türk Dil Kurumu’nun bir araştırmaF16 uçağına neden “Ef16” deyip Fsına göre dünya dillerinde 12 bin 4’e “Fe4” dediğini anlayamadım. AyTürkçe sözcük kullanılıyormuş. En rıca, “operasyon” değil “harekât”, “mihçok Sırpçada 9 bin, Ermenicede 4 rak” değil “odak”, “sorti” değil “çıkış”, bin 600, Bulgarcada 3 bin 600 Türk“bombardıman” değil “bombalama”, çe sözcük varmış. İngilizcede 470, “30 feet” değil “10 metre” olmalıydı! Almancada ise 166 Türkçe sözcük Elmek: oacar?superonline.com Faks: 0312. 442 79 90 CUMHURİYET 10 K