Katalog

SAYFA CUMHURİYET 3 OCAK 2007 ÇARŞAMBA 10 DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr İnsanları ayıran duvarlar B atı ve Doğu Almanya’yı ayıran Berlin Duvarı’nın 1989’da yıkılmasının ardından milyonlarca insan sınırların ortadan kalktığı bir dünya hayal etmişti. Ama bu düş gerçekleşmedi. Tam tersine, o günden bugüne ülkeleri ayıran “sınır duvarlarının’’ sayısı daha da arttı. Dünyanın pek çok ülkesi, terör saldırılarını önleme, yasadışı göçü durdurma, kaçakçılığı engelleme gibi gerekçelerle komşusuyla sınırlarına “duvarlar örüyor’’. Bu yapıların en tartışmalısı ise İsrail’in Batı Şeria’ya ördüğü, pek çok ülkeye de “esin kaynağı’’ olan yüzlerce kilometrelik duvar. Aslında ülkelerin sınırlarına yapılan duvarlar, yüzlerce yıllık bir koruma geleneği. Dünyanın 7 Harikası’ndan biri olan Çin Seddi de dünyanın en eski askeri savunma projesi. Düşman akınlarını durdurmayı hedefleyen yaklaşık 10 bin kilometrelik duvarın yapım tarihi MÖ 9. yüzyıla kadar uzanıyor. Günümüzde ayakta olan Çin Seddi ise Ming hanedanı döneminde (13681644) inşa edildi. Duvarın yüksekliği 10 metre, genişliği ise 45 metre arasında. 2006 yılı itibarıyla yapımına karar verilen ya da inşaatı süren ve gündeme oturan duvarlar ise Batı Şeria, Bağdat, Suudi ArabistanIrak, ABDMeksika, HindistanBangladeş, ÇinKuzey Kore ve HindistanPakistan... Hazırlayan: İREM SAĞLAMER Berlin Duvarı yıkıldı ama... İsrail’in ördüğü ‘Utanç Duvarı’ pek çok ülkeye esin kaynağı oluyor Riyad yönetiminin Irak sınırına ördüğü duvarın gerekçesi terör... Bir de göçe karşı duvarlar var Suudilerin yüksek teknoloji çiti uudi Arabistan, kuzeyde işgal altındaki Irak’la paylaştığı 900 kilometrelik sınırı güvenlik çitiyle kapatmaya hazırlanıyor. 700 milyon dolarlık “yüksek teknoloji çitinin’’ birkaç yıl içinde tamamlanması öngörülüyor. Irak’taki direnişçilerin Suudi Arabistan’a sızmasını engellemeyi hedefleyen proje, “teröre karşı duvar’’ kategorisine giriyor. Sünni Riyad yönetimi, Irak’tan sızan militanların ülkesinde saldırılar düzenlemesinin yanında giderek şiddetlenen SünniŞii çatışmasının da sıçramasından kaygılanıyor. Hükümet, Irak’ta savaşan Suudi militanların ülkeye dönüp Amerikan yanlısı monarşiye karşı eylemler düzenlemesinden çekiniyor. Ülkede son yıllarda intihar eylemleri ve petrol tesislerine saldırılar düzenlenmişti. Proje kapsamında Irak sınırına elektronik sürme kapıları olan çift sıra dikenli tellerden oluşan çit yapılacak. Toprağa gömülecek harekete duyarlı alıcılar sınır boyundaki gözlem noktalarına belli aralıklarla sinyal gönderecek. Geceleri de çalışan kameraların aktaracağı fotoğraflar, kontrol noktalarında yüz tanıma yazılımıyla işlemden geçirilecek. Çitin gerisinde, helikopter alanları da bulunan komuta kontrol merkezleri herhangi bir olaya müdahale edecek askerler için üs görevi yapacak. Utanç duvarı İsrail, dünyanın ve Filistinlilerin büyük tepkilerine ve Uluslararası Adalet Divanı’nın “yıkılsın’’ kararına karşın Filistin’e duvar örmeyi sürdürüyor. İsrail’in “terör saldırılarını önleme’’ gerekçesiyle Şubat 2002 yılında yapımına karar verdiği güvenlik çiti kimi kesimlerce “utanç duvarı’’ kimilerince de “ırkçı duvar’’ olarak nitelendiriliyor. İsrail, intihar eylemcilerini durdurmak için güvenlik önlemi olarak gösterdiği Batı Şeria’daki 720 kilometre uzunluğundaki duvarın inşasına 2002’de başladı. İsrail, inşasının 3’te 1’i tamamlanan duvarın bugüne dek birçok intihar saldırısını önlediğini ileri sürüyor. Uluslararası Adalet Divanı, 2004’te bu duvarın inşasının yasadışı olduğu ve derhal yıkılması gerektiği yönünde görüş bildirmişti. Ancak İsrail, bu karara kulak asmadı. Duvarın 2005 yılı sonunda tamamlanması gerekiyordu, ancak Filistinlilerin mahkemelere yaptıkları itiraz başvuruları nedeniyle hâlâ bitirilemedi. Güvenlik çitinin tamamı beton duvar şeklinde değil. Bazı yerler beton duvarlardan, bazı kesimler derin hendekler ve kanallardan, bazı bölümler elektrikli tellerden oluşuyor. Belirli aralıklarla gözetleme kuleleri bulunuyor. Duvarın yüksekliği bazı bölümlerde 8 metreyi bulacak. Yüksek risk taşıyan bölgeler de zırhlı betondan yapılacak. Güvenlik kameraları duvardan sızmak isteyenleri izleyecek, büyük bölümüne elektronik alıcılar yerleştirilecek. Duvar, enine ise 60100 metrelik bir bölümü kaplıyor. Utanç duvarı, İsrail işgali altında insanlık dışı koşullarda yaşayan Filistinlilerin yaşamını daha da zorlaştırıyor. Filistin’i dünyanın en büyük açıkhava hapishanesine çevirecek olan duvar, temel insan haklarını, uluslararası hukuku, BM İnsan Hakları Sözleşmesi’ni çiğniyor. Batı Şeria topraklarının büyük bölümü sessizce ilhak ediliyor. On binlerce Filistinli tarlalarından, su kaynaklarından, işlerinden, okullarından, sağlık merkezlerinden koparılıyor, tecrit ediliyor. S ladı. Çin, 2003’te başlattığı bir proje kapsamında Tumen Nehri kıyılarındaki ana geçiş noktalarını, eylülden bu yana da Yalu Nehri kıyılarını dikenli tellerle kapattı. Çin’in Kuzey Kore sınırına yaptığı duvar, “yasadışı göçe karşı’’ kategorisine giriyor. ÇİN SEDDİ’NE RAKİP Hindistan, Müslüman komşusu Bangladeş’in çevresine 6 yıldır “Çin Seddi’ne rakip’’ olarak nitelendirilen 3286 kilometrelik bir güvenlik çiti yapıyor. Yapımına 1986’da başlanan çitin yarıya yakını tamamlandı. Güvenlik çiti 34 metre yüksekliğinde, projektörlerle donatılmış kalın dikenli tellerden oluşuyor. Yeni Delhi yönetimi, çitin Müslüman militanların sızmasını, yasadışı göç ve kaçakçılığın önlenmesini hedeflediğini belirtiyor. Gelecek yıl bitmesi planlanan duvarda 50 bin güvenlik görevlisi devriye gezecek. Bangladeş, 1974’te imzalanan barış anlaşmasının iki ülkenin sınırın 150 metre gerisine kadar olan bölgede savunma yapıları yapmasını yasakladığı gerekçesiyle çite karşı çıkıyor. Çitin sınırın gerisinden geçmesinden dolayı, tamamlandığında 150 köyde 100 bin Hint yurttaşı Hindistan dışında kalacak. ABD ÇAREYİ BAĞDAT’I ÇEMBERE ALMAKTA BULDU ABDMeksika arasındaki 3200 km’lik sınırın 1200 km’sine örülecek duvar yeraltı alıcıları, kameralar ve projektörlerle donatılacak, 1.9 milyar dolara mal olacak. (AP) Başkent Bağdat’ta güvenliği sağlayabilmek için çeşitli yöntemlere başvuran Irak hükümeti ve işgalci ABD, çareyi kenti “çembere’’ almakta buldu. Bağdat, direnişçilerin, milislerin sızmasını ve silah ve patlayıcı sokulmasını önlemek için beton duvarlar, hendekler, bariyerler, çitler ve güçlendirilmiş kontrol noktalarıyla “kapatılacak’’. Amerikan askerleri ve Irak güvenlik güçleri eylül ortasında inşaata başladı. Güvenlik planı çerçevesinde, kentin çevresine kalın duvarlar örülecek, kazılacak hendekler Dicle Nehri’nin sularıyla doldurulacak, kente girişçıkışlar 28 noktadan sağlanacak. 1200 kilometrelik proje ABD’nin Meksika sınırına güvenlik duvarı yapma projesi, uzun zamandır büyük tepkilere neden oluyor. ABD Başkanı George Bush 1200 kilometrelik sınır duvarının yapımını 26 Ekim’de imzaladı. Meksikalı yetkililer, ABD’nin kararının iki ülke ilişkilerine zarar vereceğini bildirmişti. Meksika sınırından her yıl 500 bin Meksikalı ve Latin Amerikalının ABD’ye kaçak girdiği ve ülkedeki kaçak yaşayanların sayısının 12 milyon civarında olduğu belirtiliyor. Washington’a göre, duvar yasadışı göçü önleyecek. Meksika, duvarı Berlin Duvarı’na benzeterek “hakaret’’ olarak niteledi. Ancak, uzmanlar duvarın kaçak göç 195053 yılları arasındaki Kore Savaşı’nda Çin de ABD’ye karşı savaşmış, savaş sonrasında bu ülke ile olan sınırında sıkı koruma önlemleri almamış, ağırlığı kuzeydoğudaki “düşmanı’’ Sovyetler Birliği sınırına vermişti. Ancak, yaklaşık 10 yıl sorununu önlemeyeceği görüşünde. Pew Araştırma Merkezi’nin geçen mayısta yaptığı bir araştırma, ABD’deki 12 milyon kaçağın yüzde 50’sinin ülkeye uçak ya da sınır kapılarını kullanarak yasal yollarla girdiğini ortaya koydu. Bu kişiler, vizeleri dolduktan sonra da ABD’de kalmaya devam ederek kaçak durumuna düşüyor. Yani, ABD’nin bütün kaçakların çölü geçerek ülkeye girdiği yönündeki savı büyük ölçüde geçerliliğini yitiriyor. Uzmanlar, ABD’nin son 15 yıldır sınırda güvenlik çiti, personel ve teknoloji bağlamında çok sıkı önlemler aldığına, ancak bunun yasadışı göçmen sayısını düşürmediğine dikkat çekiyor. önce Kuzey Kore’nin ekonomisinin çökmesiyle birlikte yüz binlerce Kuzey Koreli sınırdaki Yalu ve Tumen nehirlerini geçerek ya da kışın buzlarla kaplı bölgeleri geçerek Çin’e akın etmeye başlayınca sınır güvenliği Pekin için sorun oluşturmaya baş 4 METRELİK DİKENLİ TEL Hindistan, Pakistan sınırındaki tartışmalı Keşmir eyaletine, bağımsızlık yanlısı Müslüman militanların sızmasını ve silah kaçakçılığını önlemek için güvenlik çiti yaptı. İki ülke arasında fiili sınırı oluşturulan ve 1972’de kurulan 740 kilometrelik Kontrol Hattı boyunca, büyük bölümü Hint topraklarından geçecek çit 4 metre yüksekliğinde dikenli tellerden oluşuyor. Bazı bölümlerine elektrik verilen çitte yer yer termal görüntü sistemleri, harekete duyarlı alıcılar ve alarm düzenekleri bulunuyor. 1990’larda yapımına başlanan çit 2004’te tamamlandı. Pakistan, karşılıklı anlaşmaları ve BM Güvenlik Konseyi kararlarına aykırı olduğu gerekçesiyle duvara karşı çıkıyor. Hindistan ve Pakistan, 1947’de İngiltere’den bağımsız olduktan kısa süre sonra Keşmir bölgesi iki ülke arasında bölünmüştü. Nükleer güce sahip iki ülke arasında ikisi Keşmir yüzünden 3 kez savaş çıkmıştı. Pakistan da, sızmaları önlemek için Afganistan sınırına mayın yerleştirmeyi ve çit örmeyi planlıyor. BETON BLOKLAR Çin, Kuzey Kore sınırının bazı bölümlerine dikenli teller ve beton bloklardan oluşan bir güvenlik çiti yapıyor. Duvar inşaatı, Kuzey Kore’nin 9 Ekim’de nükleer silah denemesi yapmasıyla hemen hemen aynı döneme denk geldi. Güvenlik duvarı yapılması projesi 2003’te onaylandı. Güvenlik çiti, 2.5 ila 4.5 metrelik beton bariyerlerin arasına gerilen kalın dikenli tellerden oluşacak. Çitin, 1400 kilometrelik sınırın ne kadarlık bir bölümünü kapsayacağı açıklanmadı. Banksy’nin tuvali Banksy adıyla anılan ünlü İngiliz graffiti sanatçısı, İsrail’in Batı Şeria’ya ördüğü utanç duvarına 2005 yılında 9 resim yaptı. “Gerilla graffiti sanatçısı” Banksy’nin çizimleri duvarın Filistin tarafına bakan yüzünde yer alıyor. Balonlarıyla havaya uçan küçük kız da bu resimlerden biri. CUMHURİYET 10 K