Katalog

9 TEMMUZ 2006 PAZAR CUMHURİYET SAYFA İNCELEME 9 Medyanın en önemli silahı olan cinsellik hep başrolde. Ancak hâlâ bir tabu ve hâlâ namus adına cinayetler işleniyor Reytingi en yüksek konu NİHAN İNAL / GÜNGÖR AKTAŞ Simge oldu 1950’lerin Hollywoodu’nun en gözde, en çok para kazandıran yıldızı Marilyn Monroe, kıpır kıpır haliyle, dudaklarını büzmesiyle, dolgun vücut çizgileriyle bütün erkeklerin düşlerini süslüyordu... Beklenmedik ölümüyle ikon haline gelen sarışın oyuncu, tüm kuşaklar için cinselliğin ve güzelliğin simgesi oldu... C insellik, artık günümüzde medya dünyasının en önemli silahı. Filmlerde, kliplerde, reklamlarda, defilelerde, dizilerde hep başrolde gördüğümüz cinsellik, aslında madalyonun bir yüzü. Çünkü medyada ‘‘Her zaman satar’’ söylemiyle neredeyse ‘‘gözümüze sokulan’’ cinsellik, hâlâ tabu olmaya devam ediyor. Televizyon ile kurulan ‘‘içlidışlı ilişkiler’’ nedeniyle cinsellikle ilgili birçok tabu yıkılmış gibi algılansa da Türkiye’de hâlâ ‘‘namus’’ cinayetleri işleniyor. Şanslı bir azınlık özgürce seçimlerini yapabilirken, evlenmeden cinsel ilişkide bulunmanın bedelini hayatları ile ödeyenlerin sayısı azımsanacak gibi değil. Medyanın yarattığı sanal dünya ile gerçek dünya arasındaki bu uçurum, özellikle gençlerin yaşamla olan bağında ciddi sorunlar yaratıyor. Bilkent Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Politika Bölümü Öğretim Üyesi Sosyolog Dr. Dilek Cindoğdu, ‘‘Cinsellikle ilgili bizi rahatsız eden görüntüler, aslında cinselliği sevgi ve bağlılık temelinde doyumlu bir biçimde yaşamadaki eksikliklerimizden kaynaklanıyor’’ dedi. EDEN DEĞİL SONUÇ Cinselliğin hem kadın için hem de erkek için insan olmamızdan kaynaklanan doğal bir hak olduğunu anımsatan Cindoğlu, ‘‘Bize, bu hakkı kadınların ve erkeklerin kiminle, nasıl yaşayacağının yalnızca kendi sorumluluklarında olduğu bir dünya gerekiyor’’ ifadesini kullandı. Cindoğlu, medyadaki cinselliğin bir neden değil, sonuç olduğuna dikkat çekerek, toplumsal süreçlerin cinselliğin nasıl, ne zaman ve kimlerle yaşanılacağını kurallara bağladığını ifade etti. Kuralların ve baskıların artmasıyla, baskılara direnişin de arttığını dile getiren Cindoğlu, şunları söyledi: ‘‘Cinsellik, kadın ve erkeğin yaşamında ön plana çıkarsa, kadın ve erkek için de yakınlığın, bağlılığın ve sevginin olduğu anlamlı ilişkilerde cinselliğin yaşanması söz konusu olursa, üremeden önce hazzın hem kadının hem de erkeğin insanlık hakkı ‘pleasure is a birth right’ olduğu bilgisi içselleşebilirse, medyada, televizyonda, sokakta gördüklerimizi görmeyeceğimizi düşünüyorum.’’ Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Cem Pekman, 1970’lerden sonra özellikle 1980’lere doğru neoliberal hareketle beraber özel sektörün cinsel öğeleri ticari mal olarak kullanmaya başladığını ifade etti. Pekman, Türkiye’de 12 Eylül döneminde cinsel öğelerin insanların depolitize edilmesi için de kullanıldığını söyleyerek, 90’larda özel televizyonların, ‘‘Tabuları yıkıyoruz’’ sloganıyla ortaya çıkıp yasasız dönemin de serbestliğiyle birlikte cinsel içerikli yayınlardan büyük rant elde ettiğini anlattı. Cinselliğin bu kadar göz önüne çıkmasının doğru olmadığını da ifade eden Pekman, ‘‘İnsanlar izlediklerinden etkileniyor, bugün çok küçük yaşlarda bile ben onunla çıkıyorum, sen onunla çıkıyorsun muhabbetleri yapılıyor. İzlenilenlerden öğrenilen durumlar var, ‘Onlar yaşıyor, biz de yaşayalım’ özentisi oluyor. Cinsellik, topluma daha çok bir öykünme hareketi olarak yansıyor’’ dedi. Pekman, cinselliğin kullanımının yeni bir şey olmadığını dile getirerek, ‘‘Cinsellik ilk çekilen filmlerde de var, mağara resimlerinde dahi cinsel öğelere rastlıyoruz, ancak bugün kitle iletişim araçlarının etkisiyle yaygınlaşıyor. Özellikle internetle birlikte işin suyu çıkmış durumda’’ dedi. ! N ‘Yapımcılara mesaj gönderen de var’ Yapımcı Abdullah Oğuz, genç oyuncuların ‘Sinema için her şeyi yaparım, soyunurum bile’’ şeklindeki açıklamalarına dikkat çekiyor. Oğuz, ‘Yeni nesilden birçok oyuncu bu tür sahnelerin promosyon malzemesi olarak kullanılacağını biliyor ve yapımcılara basın yoluyla mesaj gönderiyor’’ dedi. ‘TABULARI YIKIYORUZ’ Haberlerde kadınlar ilk sırada A nkara Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Görevlisi Mine Gencal Bek’in, British Council’in desteğiyle, ‘‘Medya ve Toplumsal Katılım’’ projesinin ilk ayağını oluşturan ve Türkiye’de yayımlanan 4 büyük gazetede 10 ay içinde yayımlanan 18 bin 310 haberde yaptığı araştırmaya göre, cinsellik içerikli haberler, diğer tüm haberlerlerden 15 kat daha fazla. Araştırmaya göre cinsellikle ilgili haberlerde de kadın ilk sırada. 10 ay içinde yayımlanan cinsellik içerikli haberlerin 126’sı kadınlara ait. Erkeklerin yer aldığı cinsel içerikli haber sayısı ise aynı dönemde sadece 29. Araştırma kapsamında OcakEkim 2005 tarihleri arasında Sabah, Hürriyet, Akşam ve Vatan gazetelerinde çıkan 18 bin 310 haber incelendi. Bu incelemenin sonucunda şu veriler ortaya çıktı: ? Haberlerin 13 bin 776’sının kadınlarla ilgili olduğu belirlendi. ? Kadınları, 2 bin 874 haberle çocuklar, bin 366 haberle kültürel gruplar ve azınlıklar, 173 haberle engelliler, 121 haberle cinsel tercihi farklı olanlar izliyor. ? Kadınlar, ‘‘ünlüler’’ kategorisinde de erkekleri geçiyor ve ünlülerle ilgili haberler birinci sayfada yer alıyor. ? Kadın haberlerinde, yüzde 40.3 oranla 1835 yaş arası kadınlar ilk sırada yer alıyor. Bunu yüzde 26.8 ile 3655 yaş arası orta yaşlı kadınlar izliyor. ? Habere konu olan erkeklerin ise yüzde 27.7’si 3655 yaş grubunda, yüzde 16.8’i de 1835 yaş arası grubunda. ? Eşcinsellik kavramı, haberlerde kullanılma sıralamasında yüzde 42.1 ile ilk sırada. Bunu yüzde 16.5 ile lezbiyenler, yüzde 15.7 ile travestiler, yüzde 14 ile gayler, yüzde 10.7 ile transseksüeller izliyor. sellikle ilgili tabu sanılan birçok konunun artık rahatça konuşulabildiğini vurgulayarak, ‘‘Tabu olan cinsellik artık sıradanlaştı ve normalleşti. Cinsellik insanların ilgisini çekiyor ve artık bu konu günlük hayatın bir parçası olarak algılanıyor’’ dedi. Alkor: Gelenekler belirleyici oluyor Oyuncu Selda Alkor, cinselliğin ve kadının ticari amaçla kullanılmasının hoş olmadığını vurgulayarak, ‘‘Cinselliğin Türk sinemasında ne kadar olacağını Türk örf ve âdetleri belirler. Türk sineması dünya sinemasına yaklaştıkça cinsellik boyutunu, Türkiye’nin şartlarına uydurarak kendisi belirleyecek’’ dedi. Evgar: Bu bir geçiş dönemi Oyuncu Demet Evgar insan yaşamında çok doğal bir yeri olan cinselliğin, bastırılmış, saklı kalmış bir duruma geldiğini vurgulayarak, ‘‘Cinsellik, insan hayatında önemsediğimiz her şey kadar önemsenmeli ama nasıl önemseneceği bilinmeli’’ yorumunu yaptı. Evgar, cinselliğin bu kadar göz önüne çıkmasını bir geçiş dönemi olarak gördüğünü vurguladı. Yapımcı Abdullah Oğuz ise film içinde gerekli ise cinselliğin olmasını normal karşıladığını, ancak bunun promosyon LGİLENMEDEN malzemesi haline getirilmeEDEMİYORUZ’ mesi gerektiğini söyledi. Marmara Üniversitesi Tıp FaOğuz, Türk sinemasında bir kültesi Üroloji Anabilim Dalı ve dönem Yeşilçam’a damgasını Acıbadem Sağlık Grubu Cinsel İşvuran bir seks furyası dönemi lev Bozuklukları Merkezi Başkanı olduğunu anımsatarak, ‘‘O Prof. Dr. Ferruh Şimşek, cinsellidönemle karşılaştırıldığında ğin; insanların hiç vazgeçemeyeşu an Türk sinemasındaki cekleri, hayatın içinde doğal bir filmler son derece masum kadürtü olduğunu söyleyerek, ‘‘Cinlıyor’’ yorumunu yaptı. sellikle ilgili ne yazılsa, ne film çeGenç oyuncuların ‘‘Sinema kilse okunuyor ve izleniyor’’ dedi. için her şeyi yaparım, soyunuCinselliğe eleştirel gözle bakınca rum bile’’ şeklindeki açıklaaz ya da çok, yoğun veya hafif malarına dikkat çeken Oğuz, erotizmin görüldüğünü söyleyen ‘‘Yeni jenerasyonda birçok Şimşek, ‘‘Cinsellik insanların ilgiAbdullah Oğuz oyuncu bu tür sahnelerin prolenmeden edemediği bir şey’’ diye mosyon malzemesi olarak kulkonuştu. Cinselliğin istismar edilmemesi lanılacağını biliyor ve yapımcılara basın yogerektiğini anımsatan Şimşek, iletişim luyla mesaj gönderiyor. Bu da biraz tuhaf ve araçlarıyla çocuklara yönelen istismarların komik’’ dedi. akıl almaz derecede arttığına dikkat çekti. Gerekli olmadığı halde, sadece gişe kaygısıyla içine cinsellik içeren RTIK SIRADAN... sahnelerin yerleştirildiği filmlerin de buBahçeşehir Üniversitesi Rektör Yardımlunduğunu anımsatan Oğuz, buna karşı olcısı Prof. Dr. Nilüfer Narlı da geçmişte cinduğunu söyledi. PROMOSYON HALİNE GELDİ ‘İ A CUMHURİYET 09 K