Katalog

SAYFA CUMHURİYET 1 TEMMUZ 2006 CUMARTESİ 8 HABERLER AB’ye gereklilikten değil seçenek olduğu için üye olan Finlandiya, birliği altı ay boyunca yönetecek Ofer’in oğlu Global’de ? Ekonomi Servisi İsrailli işadamı Sami Ofer’in oğlu İdan Ofer, Global Yatırım Holding yönetimine girdi. 2005 yılı faaliyet hesaplarının görüşüldüğü ve yeni yönetim kurulu üyelerinin belirlendiği Global Yatırım Holding’in olağan genel kurul toplantısında yönetim kurulu üyeliklerine Mehmet Kutman, Erol Göker, Ayşegül Bensel, Gregory Michael Kiez, İdan Ofer, Landon Thomas ve Trevor Trefgarne’nin seçildiği açıklandı. Ofer Grubu iptal edilen Galataport ihalesi ve TÜPRAŞ’ın bazı hisselerinin satılmasıyla gündeme gelmişti. Hem Doğulu hem Batılı FİNLANDİYA Kuzey Kutup çizgisinin üzerinde yer alan Rovaniemi kentinde yılın 6 ayı hiç batmayan güneş, gece yarısı deniz çizgisinde saatlerce izlenebiliyor. DANİMARKA 338 bin kilometrekarelik bir toprak parçasında 5 milyon kişinin yaşadığı Finlandiya’da kilometrekareye 17 kişi düşüyor. Finlilerin yüzde 67’si kentlerde yaşıyor. Nüfusun yüzde 92’si Fince, yüzde 6’sı İsveççe konuşuyor. Finlandiya’nın yerlileri sayılan Sami dili de resmi diller arasında sayılıyor. AB ülkeleri arasında en yüksek üniversite mezunu oranı yüzde 33.2 ile Finlandiya’da bulunuyor. Finlilerin yüzde 84’ü Lüteryen, yüzde 1’i Ortodoks. Dünyanın en kısa çalışma saatlerinin bulunduğu Finlandiya’da haftalık çalışma süresi ortalama 37.5 saat olarak belirlenmiş. Finlandiya’da kadınlar aylık ortalama 2.241 Avro kazanırken, erkekler 2.777 Avro kazanıyorlar. Sağlık merkezinde en fazla tedavi masrafı 22 Avro. Finlandiya’nın ikliminde 80 derecelik sıcaklık değişikliklerinin yanı sıra güneş yılda 50 gün doğmuyor. Finlandiya’nın Laponya bölgesinde yerel etnik azınlıklardan 4 bin 500 kadar Sami ve 10 bin kadar Roman yaşıyor. İSVİÇRE FİNLANDİYA NORVEÇ RUSYA ESTONYA MEB’e ‘başı açık’ davası ? ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Eğitimİş Sendikası, Merkezi Sistem Sınav Yönergesi’nin, sınav komisyonunun görevlerini belirleyen maddesinden eski yönergede yer alan ‘‘başı açık’’ ifadesinin çıkarıldığı gerekçesiyle yönergenin ilgili hükmünün yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle Danıştay’da dava açtı. Dava dilekçesinde, başı açık ifadesinin çıkarılmasının yönergenin ‘‘suiistimal edilebilecek ölçüde eksik’’ olduğu ve bu yönüyle iptalinin zorunlu olduğu bildirildi. Eğitimİş avukatları tarafından Danıştay’a sunulan dava dilekçesinde, dava konusu yönetmeliğinin Mayıs 2006 tarihli Tebliğler Dergisi’nde yayımlandığı belirtildi. BALTIK DENİZİ LİTVANYA ELÇİN POYRAZLAR ELSİNKİ Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) üyelik sürecinde kritik bir dönemde birliğin dönem başkanlığı görevini yürütecek olan Finlandiya pek çok kişi için gizemini koruyan bir ülke. Avrupa’nın kuzeyinde coğrafya ve iklimin getirdiği farklılıkların şekillendirdiği Finlandiya hakkında Nokia’dan öte ne biliyoruz? 1980’lerde başlayan bilgi ve iletişim teknolojilerindeki atılımı bugün en önemli ekonomik sektörlerinden birine dönüştürmeyi başaran Finlandiya, tarihi, siyasi ve sosyoekonomik yapısı ile Avrupa’nın diğer ülkelerinden ayrılıyor. İskandinav ülkeleri için söylenen ‘‘ideal yaşamı yakalamış’’ ülkeler arasında sayılan Finlandiya, AB ülkeleri arasında da ‘‘başarılı’’ sınıfına giren üyelerden. Coğrafya ve tarihin etkileriyle şekillenen bugünün Finlandiyası hızla küreselleşen dünyada çevre, enerji ve iletişim teknolojileri konularına yoğunlaşıyor. AB’ye ‘‘gereklilik’’ olduğu için değil ‘‘bir seçenek’’ olduğu için üye olan Finlandiya, gelecek 6 ay kendinden fazlasıyla söz ettirecek.. İsveç ve Rusya, Finlandiya’nın tarihini şekillendiren iki büyük ülke olmuş. 600 yıl İsveç H yönetiminde kalan Finlandiya, 1809’da Rus İmparatorluğu’un yönetimi altına girer. Finlandiya’ya verilen özerk Dükalık statüsü Rus İmparatorluğu’nun çöktüğü 1917’ye kadar sürer. Finlandiya aynı yıl bağımsızlığını ilan eder. Avrupa ile Baltık bölgesi arasında güç dengelerinin değişiminden fazlasıyla etkilenen Finlandiya, bağımsızlığının ardından iç savaşa sürüklenir. Bolşevik destekli kızıllar (sosyalistler) ve beyazlar (sosyalist olmayanlar) arasında başlayan üç aylık iç savaşta kızıllar kaybeder ve Finlandiya Cumhuriyeti’nin ilk anayasası kabul edilir. İkinci Dünya Savaşı’nın başında Sovyetler Birliği Finlandiya’ya tekrar saldırır. Kış Savaşı adı verilen bu savaşta Almanya’nın desteğini alan Finlandiya, 1944 yılında Sovyetler Birliği ile barış antlaşması imzalar. Finlandiya ve Ruslar arasındaki gergin ilişkiler, Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından Rusya ile imzalanan Dostluk Antlaşması ile normalleşir. Rusların tehdidi ve saldırılarını ya Helsinki’de senato binası. şayan özellikle yaşlı kuşak Finler bugün hâlâ Ruslardan ‘‘hoşlanmadıklarını’’ gizlemiyorlar. VRUPALI FİNLANDİYA! A 1950’li yıllarda başlayan ‘‘dünyaya açılma’’ politikası Finlandiya’yı AB üyeliğine kadar taşır. Dış politikada ‘‘tarafsızlık’’ ilkesine uyan ve pek çok uluslararası kuruluşa üye olan Finlandiya’nın AB üyelik tercihini iki önemli gelişme tetikler. Komşusu ve yakın siyasi ortağı İsveç’in 1991 ylında AB’ye üyelik başvurusu ve Sovyetler Birliği’nin dağılması. AB sınırlarıyla İsveç ile arasına mesafe gireceği endişesinin yanı sıra Finlandiya 70 yıl sonra Rusya ile tekrar sınır komşusu olur. Sovyetler Birliği’nin çöküşüyle yeni dengelerin getirdiği siyasi ortamda seçim yapmak durumunda kalan Finlandiya 1992’de AB üyelik başvurusunda bulunur. 1994’te AB üye TBMM’de ‘davetiye’ krizi liğinin halkoylamasına sunulduğu Finlandiya’da birliğe üyelik yüzde 57’lik bir oranla destek bulur. Tarih bir kez daha önemini gösterir ve Finlerin çoğu AB üyeliğini güvenlik nedenlerinden dolayı kabul eder. Finlandiya, Avusturya ve İsveç’le birlikte 1995 yılında AB üyesi olur. Finlerin Avrupalı kimliğine yönelik net bir çıkarım yapılamasa da Doğu ve Batı arasındaki bir alanda kimliğini arayan bir Finlandiya’dan söz etmek daha doğru olur. Avrupa’nın tarihi devinimlerinden olduğu kadar ulusal kültürünün ve dilinin Rus yönetimi altında şekillenmesi bu ülkeyi Avrupa’da ayrıcalıklı bir yere koyuyor. Türkler gibi Finler de kendilerini hem Doğulu hem de Batılı hissediyorlar. Örneğin, Helsinki’de tanıştığınız bir Finli ‘‘AB üyeliğiyle Finlandiya’nın da Avrupalı olduğu kabul edilmiş oldu’’ gibi şaşırtıcı bir açıklama yapabilir. ? ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı, Dolmabahçe Sarayı’nın açılışının 150. yıldönümü dolayısıyla gerçekleştirilen ‘‘Kutlama Gecesi’’nde davetiyelerin sadece İstanbul milletvekillerine gönderilmesi krize neden oldu. Etkinlik davetiyelerinin yalnızca İstanbul milletvekillerine ve komisyon başkanlarına gönderilmesine tepki gösteren CHP Bursa Milletvekili Mustafa Özyurt, uygulamayı ‘‘densizlik’’ olarak niteledi. AKP’lilerin de bu olayı hoş karşılamadığını ifade eden Özyurt, Dolmabahçe Sarayı’nı en az İstanbul milletvekilleri kadar sevdiğini kaydetti. ABD’liye ceza ertelemesi ? ADANA (Cumhuriyet Bürosu) İki Türk gencini dövdüğü iddiasıyla tutuksuz yargılanan Amerikalı Astsubay Gorge Lopez 10 ay hapis cezasına çarptırıldı. İncirlik Üssü yakınlarında kız arkadaşı yüzünden tartıştığı Abidin İnanç Ülkebay’ın (20) çenesini kıran, Hakan Özduran’ı da (19) yumruklayan Lopez’in cezası ertelendi. Sosyal devlet üst düzeyde F inlandiya’da kültürel anlamda kadının imajı, toplumsal yaşamdaki önemli yeri ve tarihsel süreçle bire bir ilişkili. Avrupa’da ilk defa seçme ve seçilme hakkına 1906’da Finli kadınların kavuşması, kadınların eğitim ve çalışma yaşamlarında erkeklerle eşit haklara sahip olmalarının yolunu açmış. Geleneksel kız okullarıyla yüzyılın başından bu yana tüm kız çocuklarının eğitim alabildikleri Finlandiya’da kadınlar erkeklerle siyasi ve kültürel anlamda eşit düzeyde toplumun parçaları haline gelmişler. 1960’larda erkekle kadının rollerine yönelik tartışmaların yapıldığı Finlandiya’da kadının kocasına ekonomik bağımlılığını ortadan kaldıran, eğitimine destek veren ve iş yaşamına girmesini teşvik eden sosyal devlet modeli (Nordik model) kadın ve ailenin statüsü üzerinde büyük değişikliklere neden olmuş. Fin toplumunun hızla ilerlediği o dönemde hükümet ‘‘kadınların en yakın dostu’’ olmuş. Bugün 2554 yaşları arasındaki kadınların yüzde 85’inin çalıştığı Finlandiya’da bu tür ilerici politikalara karşın kadınların gelirleri erkeklerinkinden daha düşük. Ekonomide yeni mucizelerin peşinde ep telefonu üreticisi Nokia’nın Finlandiya için ekonomik bir mucize olduğunu söylemek abartıya kaçmaz. 1980’li yılların sonunda bilgi ve iletişim teknolojilerinde atılım yapan Finlandiya bugün bu alanda dünyadaki lider üreticilerin arasında yer alıyor. Yüksek teknoloji sektöründeki başarısının bu alandaki araştırma ve geliştirmeye yoğunlaşmasına bağlı olan Finlandiya’nın ekonomik politikası ‘‘bilgi sermayesini’’ arttırabilmek. Finler küreselleşen vahşi dünyada küçük bir ülkenin ayakta kalabilmesinin buna bağlı olduğunu düşünüyorlar. Finlerin göğsünü kabartan Nokia’nın başarı öyküsünde ise öngörü ve şans faktörleri öne çıkmış. 1865 yılında Nokia Nehri’nin yanında kurulan bu şirket ilk başta kâğıt, kablo ve plastik üreticisi olarak ticarete atılır. 1980’lerin başında bilgisayar ve televizyon üretiminin ardından cep telefonu pazarına girmeye karar verir. O yıllarda risk taşıyan bu pazar iletişim teknolojilerinin on yıl sonraki atılımıyla Nokia için bir altın madenine dönüşür. Nokia bu alandaki istikrarını koruyarak uluslararası cep telefonu piyasasında lider koltuğuna oturur. EŞİL ALTIN’ ‘Y Finlandiya’nın hızlı endüstriyel Demir kapı devrildi: 2 çocuk öldü ? AMASYA (AA) Amasya’nın Suluova ilçesindeki evlerinin önünde oynarken üzerlerine sürgülü demir bahçe kapısı devrilen Aslan Yaşar (3) ile Muhammed Akçam (4) öldü. Kapının devrilmesi ile ağır yaralanan çocuklar, kaldırıldıkları Amasya Devlet Hastanesi’ndeki müdahaleye rağmen kurtarılamadı. C Sel, bebek ve babasını yuttu ? Haber Merkezi Samsun’un Çarşamba ilçesinde önceki gece başlayan sağanak yağış sonucu meydana gelen selde 2 aylık bir bebek boğularak yaşamını yitirirken, bebeğin babası köy imamı A.A. (32) kapıldığı sel sularında kayboldu. Ayvacık ve Terme ilçelerinde de etkili olan yağış nedeniyle birçok işyeri ve evi su bastı. Terme’de bir köprü yıkılırken bazı binalar da sel sularının altını oyması sonucu yıkıldı. Samsun’da kriz masası oluşturuldu. Ordu’nun Ünye ilçesinde de Mustafa Sarıkoca adlı yurttaşın, aracıyla sel suyuna kapılarak kaybolduğu bildirildi. Helsinki Limanı. 88 BİNDEN FAZLA GÖL VAR 1 Coğrafi konumundan olsa gerek Finlandiya’nın göz kamaştıran güzellikte bir doğa dokusu var. Çoğunun ormanlarla kaplı olduğu Finlandiya topraklarında 188 binden fazla göl bulunuyor. Yüz yıl öncesine kadar Finlerin çoğu tarımla uğraşırken bugün nüfus yoğunluğu kentlerde bulunuyor. Kentleşmenin getirdiği yeni yaşam tarzı yine de Finleri tutkunu oldukları doğadan koparamamış. Neredeyse her ailenin bir göl kıyısında ahşap kulübesi var. Finlerin vazgeçemeyecekleri başka bir tutku ise sauna. Geleneksel olarak yazlık evlerde bulunan saunalara bugün kent içindeki evlerde bile rastlanabiliyor. Hafta sonlarını saunada terleyerek ve sonra buz gibi bir gölde yüzerek geçirmek Finler için olağan bir eğlence. Matematiği sevdirecekler ? İstanbul Haber Servisi Dünyanın dört bir İntihar oranı yüksek G Finlandiya’da görmeye değer manzaralardan biri de ECE YARISI GÜNEŞİ ‘‘gece yarısı güneşi’’. Kuzey Kutup çizgisinin üzerinde yer alan Rovaniemi kentinde yılın 6 ayı hiç batmayan güneşi, gece yarısı deniz çizgisinde saatlerce izleyebilirsiniz. Birkaç saat sonra tekrar yükselen güneşe karşı pencerelere konan koyu renkli perdeler bile fayda etmiyor. 6 ay sonra güneşi hiç görmeyecek olan bu kentin sakinleri güneşin bu ritminden hiç de şikâyetçi değiller. Finlandiya’nın turizmine büyük katkı sağlayan unsurlardan biri de Noel Baba’nın Kuzey Kutup çizgisinin üzerinde bulunan bir köyde yaşaması. Avrupa’nın çeşitli ülkelerinden uçaklarla Noel Baba’yı ziyarete gelenler bu köydeki ofisinde onu görebilir, hatta birlikte resim bile çektirebilirler. Oradaki yetkililere bu uygulamanın ne zamandır yapıldığını sormaya gerek yok, çünkü şakayla karışık ‘‘Noel Baba 400 yıldır burada yaşıyor’’ yanıtını alırsınız. S osyal ve ekonomik başarılarına karşın Finlandiya, ülkedeki intihar oranıyla dünya sıralamasının başında geliyor. 2003 verilerine göre intihar oranı yüzde 20 civarında. Finlandiya’da bilimsel araştırmalara konu olan intihar eğilimine, zihinsel bozuklukların ve alkolün neden olduğu yönünde sonuçlar ortaya konmuş. Finlandiya’da alkol fiyatları çok yüksek olsa da bar ve kafe sayısı azımsanamayacak kadar fazla. Bu yılki Eurovision şarkı yarışmasını kazanan Finlandiya aslında rock müziği dalında hayli iddialı. Her zaman ‘‘canavar’’ olmasalar da HIM, The Rasmus ve Nightwish gibi gruplar uluslararası hardrock müzik dünyasında tanınıyor. Helsinki’de Ruslardan kalma bir bina. gelişimini sağlayan başka bir sektör ise kâğıt ve kâğıt ürünlerinin üretimini kapsayan orman endüstrisi. ‘‘Yeşil altın’’ olarak tanımlanan orman endüstrisi ülkenin yüzde 68’inin ormanlarla kaplı olmasından ötürü kaçınılmaz bir ekonomik saha olmuş. 19. yüzyılın başında gemilerde kullanılmak üzere ahşap ve katran üretilen Finlandiya’da bugün ihracatın en önemli ikinci kalemini kâğıt üretimi oluşturuyor. İletişim teknolojileri, kâğıt üretimi, enerji, makine ve kimya alanlarında ekonomik başarısını göstermiş olan Finlandiya şu sıralar farklı bir sektörde ekonomik bir mucizenin peşinde. Rüzgâr değirmenleri ya da biyoteknoloji gibi alternatif enerji üretiminde arayışlarını sürdüren Fin araştırmacıların yanı sıra Finlandiya’nın çevre teknolojileri konusunda yeni bir atılımla gelmesi işten bile değil. Kısacası Finler yeni Nokia’nın peşindeler. yanından gelen matematikçiler, matematik derslerini öğrencilere daha anlaşılır ve keyifli hale getirebilmek için çözümler arıyorlar. 3. Uluslararası Matematik Öğretimi Kongresi, The Marmara Otel’de 52 ülkeden 450 katılımcı ile başladı. 5 Temmuz’a kadar sürecek kongre boyunca, matematik derslerinde yapılan reform çalışmaları ve değerlendirme sonuçları kongre boyunca katılımcılarla paylaşılacak. Kongrenin organizasyon komitesinde Sabancı Üniversitesi Rektörü ve Türk Matematik Derneği Başkanı Prof. Dr. Tosun Terzioğlu, Harvard ve Arizona Üniversitesi’nden Prof. Dr. Deborah Hughes Hallett, Capital Üniversitesi’nden Ignatios Vakalis ve Sabancı Üniversitesi’nden Dr. Huriye Arıkan yer aldı. Üniversiteli Umut kaza kurbanı ? İstanbul Haber Servisi Kadıköy’de meydana gelen trafik kazasında Trakya Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü öğrencisi Umut Kızıltepe yaşamını yitirdi. Arkadaşına ait otomobille Kozyatağı mevkiinde seyreden Kızıltepe, direksiyon hâkimiyetini kaybederek, Tuzcuoğlu üst geçidinin ayaklarına çarptı. Otomobilde sıkışan Kızıltepe, itfaiye ekipleri tarafından ağır yaralı olarak çıkarılarak hastaneye kaldırıldı. Kızıltepe, tüm müdahalelere karşın yaşamını yitirdi. Bu arada, Kızıltepe’yi itfaiye ekiplerinden önce araçtan çıkarmak isteyen bazı kişiler polis zoruyla uzaklaştırıldı. CUMHURİYET 08 K