Katalog

4 MAYIS 2006 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi?cumhuriyet.com.tr Binde 5 çıkması beklenen enflasyon baharla yükselişe geçti. Rakamlar aylık yüzde 2’ye dayandı 13 İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Fiyatlar hep birlikte başkaldırdı Ekonomi Servisi Nisan ayında bin de 5 ile binde 8 arasında çıkması beklenen fiyat artışları ‘‘soğuk duş’’ etkisi yaptı. Geçen ay enflasyon tüketici fiyatlarında beklentileri üçe, üretici fiyatlarında ise dörde katladı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, bu yılın nisan ayında tüketici fiyatları (TÜFE) yüzde 1,34, üretici fiyatları (ÜFE) ise yüzde 1.94 arttı. Yıllık enflasyon ise TÜFE’de yüzde 8.83, ÜFE’de yüzde 4.96 oldu. Yılın 4 ayında fiyat artışları ise Anadolu Aydını Biriki saatlik bir söyleşi için, günlük işlerdeki aksaklıklar, toparlanma anlamında, biriki güne mal olan yolculuklar, hele de üst üste geldiğinde hiç akılcı görünmüyor. Çok farklı bir birikimi, katkısı olmasa çekilir gibi değil.. Yolculuk boyunca karşılaştığınız insanlardan, tanıştığınız dostlardan, birbirinden çok farklı ortamlarda yüz yüze iletişimden, yerelden dünya ölçeğine uzanan geniş bir yelpazede, o kadar çok yeni izleniminiz, bilgi, gözlem kazanımınız oluyor ki.. Şüphesiz duygusal boyutu, özel örneklerin etkisinde yanılgı payı yüksek olabilir. Yine de insanın içini ısıtan, moralini yükselten gözlem, Anadolu aydın kimliği üzerine.. Hangi parti, hangi siyasal çizgiden olursa olsun, yüz yüze konuştuğunuz Anadolu aydın kimliğinde, büyük kentlerdekileri, üst düzey yöneticileri aşmış izlenimi veren farklı bir bilgelik var gibi. Kişisel inancım büyük kentlerin zamanı tüketen koşullarında aydın, insanlarla iletişimde, okumada, olup bitenleri serinkanlı düşünmede eksiklik içinde kalıyor. En azından görüşebildikleri, iletişim içinde olabildikleri, ağırlıklı kendi aidiyetlerine ait çevreden, sınırlı kalıyor. Anadolu’da farklı siyasal, ideolojik çizgilerden, bir yelpazede buluşabilenler aynı ortamlarda iç içe, bol bol tartışarak yaşıyorlar. Birbirlerini tartışırken bile etkilemiş oluyorlar. Doğal olarak büyük kentlerden küçüklerine, kasabalara indikçe, hani şu özlemini çok çektiğimiz cephe ittifakının, önceliklerde buluşmanın refleksini kazanmış Anadolu aydın tipini, kimliğini yaygın görme şansı artıyor. Örneğin son aylarda katıldığım etkinliklerin düzenleyicileri ister siyasal parti, ister demokratik kitle örgütü, sivil toplum kökenli olsun, dinleyiciler çok geniş bir yelpazenin temsilcileri olduklarını soru sorarken, farklı görüşlerini açıklarken rahatlıkla ortaya koyabiliyorlar. Kimi çok zıt görüşlerde gerilim olsa bile, en azından karşıdakini kabul etme olgusu var. İşin bir başka boyutu da ‘‘platform’’ adı altında düzenlenen etkinliklerin çok fazla olması. ??? Daha fazla gevelemeden ne demek istediğimi söylemeye çalışacağım. Yaşamsal sorunlar ve kaygılarda, ülkenin önceliklerinde, savaşımda ödün verilmemesi gereken alanlarda, tehlikenin büyüklüğü karşısında seyirci kalınmaması saptamasında, güçlü örgütlenme, olamıyorsa cephe ittifakında tabanda görüş birliği var. CHP’li, SHP’li, ÖDP’li, doktor, mühendis, avukat, öğretmen.. CUMOK, ADD, Çağdaş Yaşam, Eğitim Kooperatifi, çevre kültür örgütü.. çatısı altında bir şeyler yapmaya çalışan Anadolu aydınları birlikte olmanın olmazsa olmazında çoktan buluşmuşlar. Tabii iş örgüt adresini saptamaya gelince onlar arasında da tartışma başlıyor. Kimileri bu koşullarda ancak cephe ittifakı olabiliri savunurken, kimileri, gerçekçi adresin seçim kazanma şansı olan partiden, kimileri de çizgisi en doğru partinin, hatta sivil toplum örgütünün arabuluculuğundan, birleştiriciliğinden söz açıyor. (Burada bir tırnak açıp, herkesin kendi inandığı örgüte misyon yüklediğini açıklamaya bilmem gerek var mı?) Gerçek şu ki, İstanbul’da, siyasetin merkezi Ankara’da bu geniş yelpazeyi aynı konu başlıklı etkinliklerde kolay kolay birlikte göremez noktadayız. Daha önemlisi ister sohbet, ister kürsü söyleşisi olsun, taraflar çok daha ilkel bir ayrımcı, birbirlerini reddeden, ağır suçlayan, kısır tartışmaların içindeler. Etkinliklerde dinleyiciler yelpazesi yok. Göreceli en geniş, gerçekçi toparlanmalar kimi sivil toplum ile meslek örgütlerinde var. Oralarda bile geniş yelpazede buluşma değil, dar çizgide kadrolaşma eğilimi ile tasfiyecilik güdüsü ön planda. Birkaç örgütte, birkaç aydına özgü bir refleks de değil ne yazık ki. Günün koşullanmaları, kafa karmaşası içinde, olgunlaşma çok boyutlu algılama yerine dar kulüpçülüğü, bireyciliği yeğleyen davranış kalıpları ön planda.. Partilerden başlayan, sendikalara uzayan çıkar hizipçiliği bulaşıcı hastalık gibi. Çok iyi iş yapan kimi kültür alanına yönelik sivil toplum örgütlerinde de, son dönemin genel kurullarında en işe yarayacak, en çok iş yapacak adaylar değil, dar kadrolaşmaya yönelik bireyci çıkışlar ön planda. Kent aydınının, kendine, kimliğine olan güvenini yitirmişliğini olduğu kadar, çıkar önceliklerini yansıtıyor. Sol, sosyal, toplumsal alanlarda öne çıkmış, geçmişi olan kimi kent aydınlarımızın değerler erozyonunu yansıtan, geçmişini de reddeden öylesine ağır boyutlu bireyci çıkışlarına tanıklık etmekteyiz ki.. Anadolu aydınları arasında kirlenmemiş, değerleri, olmazları olan, kimlik erozyonuna uğramamış aydınları bir arada görmek insana moral, güç veriyor. Yol yorgunluğunu unutturuyor.. soner?cumhuriyet.com.tr ? Nisan ayı enflasyonu beklentilerin 4 kat üzerinde çıktı. Ortalığı yatıştırmak için özel bir açıklama yapan TÜİK Başkanı, ‘‘Özel bir açıklama yapacak durum yok ama tüm sektörlerde bir kıpırdanma var’’ dedi. üreticide yüzde 2.60, tüketici fiyatlarında yüzde 4.46 olarak hesaplandı. Nisan ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 8.11, üretici fiyatlarında yüzde 4.09 oldu. Nisanda, aylık bazda fiyatlar tarımda yüzde 2.29, sanayide yüzde 1.85 arttı. Yıllık bazda ise tarımda yüzde 7.25, sanayide yüzde 4.34 oranında fiyat artışı görüldü. TÜFE’ye göre, nisan ayında en fazla artış yüzde 9.19 ile giyim ve ayakkabıda kaydedildi. Nisan ayında ham petrolün yüzde 8.09, motorinin yüzde 7.56, fueloil’in yüzde 6.73 ve doğalga zın da yüzde 5.71 oranında zamlandığı belirlendi. TÜİK Başkanı Ömer Demir, ‘‘Enflasyon rakamları piyasa için biraz sürpriz ama bir sektörün yukarı çektiği bir rakam değil’’ dedi. ‘‘Özel bir açıklama yapacak durum sözkonusu değil’’ değil diyen Demir, şunları kaydetti: ‘‘Sadece haberleşme grubunda bir geri hareket var, onun dışında tüm sektörlerde artı var. Giyimayakkabı grubu oldukça yüksek. Haberleşme dışında tüm sektörlerde bir pozitif kıpırdanma var.’’ Altın rekora doymuyor Külçe altın fiyatları, son 25 yılın en yüksek değerine çıktı. Doların değer kaybetmesi, petrol fiyatlarındaki yükseliş ve İran’ın nükleer programına ilişkin endişeler, altının uluslararası piyasalarda yüksek talep görmeye başlamasına yol açtı. Son olarak, İran’ın saldırıya uğraması halinde İsrail’i hedef alacağını açıklaması gerilimi iyice arttırdı. Asya borsalarında onsu 669.80 dolardan değer gören altın, 670 dolar düzeyini zorluyor. Altının mücevherat üretiminde popülaritesini arttırması da fiziki talepten kaynaklanan fiyat baskısı doğuruyor. Uzmanlar, altının sadece tasarruf değil artık bir yatırım aracı olduğunu vurguluyorlar. Altın fiyatları sadece bu yıl yüzde 29’luk bir yükseliş gösterdi. Mermercilerden Ankara Belediye Başkanı Gökçek’e tepki yağıyor ‘Biz de Çin fiyatına satarız’ ? Ege Maden İhracatçıları Birliği, Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin Çin’den 80 milyon dolarlık granit ithal etmesine karşı çıktı. İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Ege Maden İhracatçıları Birliği, Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin cadde ve sokakları Çin’den ithal ettiği granitlerle kaplama kararına tepki gösterdi. Belediye Başkanı Melih Gökçek’in, yerli doğaltaş kullanılmasının daha ucuz olacağı söylemlerini dikkate almadığını belirten Ege Maden İhracatçıları Birliği Başkanı Arslan Erdinç, yapılacak ithalatın 80 milyon doları bulacağına dikkati çekti. Doğaltaş alımı için ihale yapıldığını duymadıklarını söyleyen Erdinç, Çin’in verdiği fiyatları kendilerinin de verebileceğini vurguladı. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı tarafından yerli doğaltaşların kullanılması yönünde yayımlanan genelgeyi anımsatan Erdinç, Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin bu genelgeye uymadığını belirterek ‘‘1013 Nisan tarihlerinde Çin’in Şanghay şehrinde, dünyanın dört bir tarafından gelmiş olan doğaltaş mermer ihracatçılarına, Türkiye’nin dünyada yüksek kalitesiyle yer edinmiş mükemmel mermerlerini satmaya çalışırken Gökçek’in aynı fuarda Çin’den büyük miktarda granit ithal etmek için 7 bin kilometre yol geldiğini gördük’’ dedi. Dünya doğaltaş rezervinin yüzde 40’ının Türkiye’de olduğunu da kaydeden Erdinç, ‘‘Türkiye petrolü doğaltaş rezervlerimizdir’’ diye konuştu. İstanbul’da bankalar vergi rekortmeni Ekonomi Servisi Türkiye İş Bankası, ödeyeceği 723.1 milyon YTL vergi ile İstanbul’da Kurumlar Vergisi rekortmeni oldu. İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, Kurumlar Vergisi beyannamelerine göre, tahakkuk ettirilen en çok vergi ödeyecek 100 mükellefi açıkladı. İş Bankası, beyan ettiği 2 milyar 410 milyon 363 bin 789 YTL gelire karşı tahakkuk eden 723 milyon 109 bin 137 YTL vergi ile listede ilk sırada yer aldı. Akbank 677 milyon 295 bin 255 YTL’lik vergi ile ikinci, Finansbank 134 milyon 605 bin 722 YTL’lik vergi ile üçüncü sırada yer aldı. Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, Doha’daki yeni uluslararası havaalanı projesinin başlangıç törenine katıldı. Havaalanı terminal binası 825 milyon dolara mal olacak TAV Doha’da start verdi Ekonomi Servisi Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, Japon Firması TAISEI ile TAV Havalimanları Holding ortak girişimi tarafından inşa edilecek Doha’nın yeni uluslararası havalimanı terminal binası yapım projesinin başlangıç törenine katıldı. TAV’ın daha önce pek çok uluslararası proje aldığını kaydeden Tüzmen, daha önce TAISEI ve TAV’ın birbirinin rakipleri olmasına rağmen, bu projede bir araya gelerek sinerji yarattıklarını ifade etti. Türk müteahhitlerinin eskiden 10 milyon dolarlık işler aldığında sevindiğini hatırlatan Tüzmen, şöyle devam etti: ‘‘Artık Türk müteahhitlik sektörü için bu rakamlar çok küçük kalmıştır. Müteahhitlerimiz artık milyar dolarlık projelere imza atmaya başlamışlardır.’’ TAV ile TAISEI’nin ortak Konsorsiyumu SKY Oryx Jv Eş Yöneticisi Yusuf Akçayoğlu da yeni Doha Uluslararası Havalimanı Projesi’nin 825 milyon dolar tutarında olduğunu belirterek 5 milyar dolarlık toplam paketin en büyük parçasını oluşturduğunu söyledi. Yapım bedeli 825 milyon dolar olacak projenin terminal bina alanı 220 bin metrekare, yolcu kapasitesi 12 milyon olacak. 43 adet yolcu köprüsünü içeren proje 28 ayda tamamlanacak. Koçbank’a 350 milyon Avro Ekonomi Servisi Koçbank, 10 yıl vadeli 350 milyon Avro sermaye benzeri kredi aldı. Koçbank’tan yapılan açıklamada, 10 yıl vadeli ve Euribor artı 225 baz puan maliyetle, Goldman Sachs International Bank’tan 350 milyon Avro tutarında sermaye benzeri kredi alındığı belirtildi. Açıklamada, 5 yılın sonunda kapatma opsiyonu olan ve UniCredit’in garantör olduğu kredinin, Koçbank’ın sermayesini güçlendirmesi açısından önemli bir adım olduğu ifade edildi. Öte yandan Migros Türk’ün iştiraklerinden Ramenka Ltd., International Finance Corporation’dan (IFC) 40 milyon dolarlık kredi alacağını açıkladı. Otokar savunmayla büyüyor Ekonomi Servisi Koç Topluluğu bünyesinde yer alan Otokar’ın Genel Müdürü Serdar Görgüç, Otokar’ın 2006 yılında 350 milyon YTL ciro hedeflediğini bildirdi. Görgüç, şirketin 2005 yılı performansı ve 2006 yılı hedeflerinin açıklandığı basın toplantısında yaptığı konuşmada, 2005 yılında savunma sanayii ve ihracata yönelik çalışma gerçekleştirdiklerini anlattı. Askeri araç üretimlerinin yüzde 85 artışla 2005 yılında 1279 adede ulaştığını bildiren Görgüç, tüm satışlar içindeki payının yüzde 34’lere kadar çıktığını söyledi. Görgüç, ihracatlarının ise yüzde 230’luk bir artışla 23.6 milyon dolardan 78 milyon dolara ulaştığını bildirdi. 2005 yılında Otokar’ın 9.35 milyon YTL kâr ettiğini açıklayan Görgüç, bu yıl savunma sanayiinde, ihracatta ve yeni araçlarda atılım yapacaklarını söyledi. 2006 yılında 350 milyon YTL ciro hedeflediklerini bildiren Görgüç, ihracat hedeflerinin 100 milyon dolar, satış hedeflerinin ise 4 bin 600 adet olduğunu kaydetti. Görgüç, bu yıl cirolarının üçte birini ihracat ile karşılamayı hedeflediklerini belirtti. Zırhlı araç üretim adedinde yüzde 250’lik bir artış olduğunu dile getiren Görgüç, ‘‘Bu iddialı bir artış. Önümüzdeki yıllarda Otokar’ın dünya ölçeğinde iddialı bir konuma geleceğini gösteriyor. Türk mühendisleri ile tamamı Türk tasarımı ürünlerimiz tüm dünyada büyük ilgi görüyor’’ diye konuştu. Görgüç, suda gidebilen yeni amfibik Cobra modellerini de ihracata hazır hale getirdiklerini belirtti. Merkez Bankası Başkanı uyardı Yılmaz: Yabancı yatırım çok düşük ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’na brifing veren Merkez Bankası (MB) Başkanı Durmuş Yılmaz, tekstil sektörüne getirilen yüzde 10’luk indirimin tüketiciye yansımadığını söyledi. Yılmaz, cari açığın izlenmesi gerektiğini belirtirken doğrudan yabancı sermayenin şirket satın alarak ülkeye geldiğini bildirdi. Türkiye gibi dışa açık ve hızlı büyüyen bir ekonominin yüksek düzeylerde bir cari açıkla karşılaşmasının bir sürpriz olmadığını ifade eden Yılmaz, cari açığın hem tasarruflar hem de yatırımlar artarken, yatırımların tasarruflardan daha hızlı artması nedeniyle yükseldiğini anlattı. Milletvekillerinin ‘‘Cari açık hangi düzeye gelirse risk oluşturur’’ şeklindeki sorusuna ise Yılmaz, ‘‘Dünyada bu şekilde belirlenmiş bir düzey yok. Ama cari açık yakından izlenmeli’’ yanıtını verdi. Durmuş Yılmaz, tekstil ve giyim sektörüne getirilen yüzde 10’luk KDV indiriminin tüketiciye yansımadığını belirtti. Doğrudan yabancı sermayenin sıfırdan yatırım miktarının çok düşük olduğunu, hazır şirketleri satın aldığını kaydeden Yılmaz, 2006 Nisan’ında reel faizlerin yüzde 8 düzeyinde gerçekleştiğini söyledi. Yılmaz, kayıt dışı ekonominin daraltılması gerektiğini bildirdi. Serdar Görgüç. YENİ ‘MAN’LAR TÜRKİYE’DE Man Türkiye, 8 özel otobüs firması için ürettiği toplam 21 adet Neoplan’ın Starliner 2 ve Tourliner araçlarını törenle teslim etti. Neoplan’ın ‘‘VIP Class’’ ürünü olarak anılan ve 2006 yılının otobüsü seçilen Starliner 2 otobüsü hakkında bilgi veren Man Türkiye Otobüs Satış Müdürü Kemal Erdoğan, tavanda devam eden yan camları ve yolcu görüşünü arttıran ön camı ve aydınlık iç mekânıyla Starliner 2’nin yolcular tarafından çok sevileceğini anlattı. DEDEMAN’DAN YARIŞMA Dedeman Topluluğu kurucusu Mehmet Kemal Dedeman’ın anısına düzenlenen ‘‘Mehmet Kemal Dedeman Araştırma ve Geliştirme Proje Yarışması’’nın başvuruları 1 Eylül’de başlıyor. Madencilik ve turizm dallarında düzenlenen yarışmada birinciliğe layık görülen projeler 15 bin YTL ödül kazanacak. Bu yıl üçüncüsü gerçekleştirilecek olan ve ‘‘Yarına Bir Değer Bırak’’ başlığıyla tanıtılan yarışmada başvurular, Dedeman Holding Pazarlama İletişimleri Müdürlüğü tarafından 31 Ekim 2006 tarihine kadar kabul edilecek. Birinci seçilen projelere her iki dalda ayrı ayrı 15 bin YTL, ikincilere 6 bin YTL, üçüncülere ise 4 bin YTL ödül verilecek. Ödül töreni 12 Şubat 2007’de düzenlenecek ve burada bir sonraki yılın yarışma konuları da açıklanacak. DHL: GÖREV TAMAMLANDI Aksiyon ve gerilim filmi ‘‘Mission: Impossible III’’, 5 Mayıs’ta, Amerika ile aynı anda Türkiye’de vizyona girmeye hazırlanırken; dünyanın önde gelen taşımacılık ve lojistik şirketi DHL, Paramount Pictures tarafından bu proje için resmi taşımacılık ve lojistik ortağı olarak seçildi. Film setlerinin ihtiyaçlarını karşılamak ve ekipmanların dünya çapında nakliyesini gerçekleştirebilmek amacıyla DHL ekibi, Paramount Pictures ile dakika dakika birlikte çalıştı. 6 palet araba, kamera teçhizatları, film malzemeleri ve sayısız sahne donanımları DHL’nin tüm birimlerinin katılımı ile kara, hava ve deniz yolu ile taşındı. CUMHURİYET 13 K