Katalog

23 MAYIS 2006 SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Afganistan’da yine siviller öldü ? Dış Haberler Servisi Afganistan’da ABD öncülüğündeki ittifakın bir savaş uçağı tarafından gerçekleştirilen bombardımanda 100’e yakın kişi öldü. ABD bombardımanının Taliban militanlarını hedef aldığı açıklanırken ölenlerin 16’sının sivil olduğu bildirildi. Kandahar Valisi Asadullah Halid, eyaletin Pencvay bölgesinde bulunan Azizi köyündeki hedeflere yönelik düzenlenen bombardımanda 16 sivilin öldüğünü kaydetti. Vali Halid, bombardımanda 60 Taliban militanının öldürüldüğünü söyledi. ABD kaynakları, öldürülen Taliban militanı sayısının 80 olduğunu açıkladı. Bir Taliban sözcüsü ise ölenler arasında hiç Taliban militanı bulunmadığını ve tümünün sivil olduğunu söyledi. dishab?cumhuriyet.com.tr 11 Eski Rum Yönetimi lideri Yorgo Vasiliu, Papadopulos’u sevindiren sonuçları kaygıyla karşıladı Rumlar bölünme fikrine alışıyor REŞAT AKAR İsrailABD arasında kriz ? KUDÜS (AA) ABD ve İsrail arasında, yeni nesil savaş uçakları satışında, uçaklarda İsrail’in kendi teknolojisini kullanmasına izin verilmemesinden kaynaklanan bir kriz çıktı. İsrail’de yayımlanan Ma’ariv gazetesi, henüz askeri düzeyde var olan anlaşmazlıkların giderilememesi durumunda, İsrail’in planladığı 100 savaş uçağını almaktan vazgeçebileceğini belirtti. Habere göre aralarında ABD’nin yanı sıra Türkiye ve İsrail’in de bulunduğu 9 ülkenin ortak projesi olan ‘‘Ortak Taarruz Uçağı’’ F 35’ler üzerinde, ABD, İsrail’in herhangi bir değişiklik yapmasına itiraz ediyor. Amerikalı Lockheed Martin şirketi tarafından üretilen F35’lerin modernizasyonuna izin verilmemesinin, İsrail’in savaş sanayiine önemli bir darbe indireceği belirtiliyor. ABD’nin uçaklar üzerinde değişikliğe izin vermemesi halinde İngiltere, Norveç ve Türkiye gibi ülkelerin de projeden çekilmeyi ‘‘düşündükleri’’ kaydedildi. LEFKOŞA Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Başkanı Tasos Papadopulos, 21 Mayıs’ta gerçekleşen seçimlerin olgunlukla tamamlanmış olduğunu ve bundan büyük bir memnuniyet duyduğunu belirterek ‘‘Seçimler doğru mesajı elde etmek için çok faydalı bir temel teşkil etmektedir. Tüm politik güçlerin, kendi bakış açılarından bu mesajları doğru değerlendirerek halkın isteğine saygı duyacaklarına ve bu yönde hareket edeceklerine inanıyorum’’ dedi. Papadopulos, seçimlerden çıkan mesajla Rum hükümetinin daha da güçlendiğini ve daha güçlü bir program yapacaklarını söyledi. Rum lideri ‘‘Seçimlerin ardından karşımıza çıkması muhtemel büyük kışkırtmalara birlikte karşı koymalı, gerçekten kalıcı ve fonksiyonel bir çözümü öngören büyük amacımıza ulaşma yolunda birlikte mücadele etmeliyiz’’ diyerek muhalefet partilerine uzlaşma mesajı gönderdi. Lideri olduğu Demokratik Parti’nin (DİKO) milletvekilliği seçimlerinde yüzde 3 oranında oy arttırarak meclise 11 milletvekili göndermesi Papadopulos’u mutlu ederken eski Rum Yönetimi Başkanı Yorgo Vasiliu, seçim sonuçlarından duyduğu rahatsızlığı dile getirdi. Vasiliu, seçim sonuçlarının Kıbrıs için kötü bir mesaj verdiğini belirterek ‘‘İnsanımızın de facto bölünmeye uyum sağlamakta olduğu görülüyor’’ dedi. ? Güney Kıbrıs’ta yapılan seçimlerde, koalisyon hükümetinin 3 ortağından çözüm karşıtı 2 tanesinin oylarını arttırması, Rum lideri Tasos Papadopulos’u son derece mutlu ederken eski Rum Yönetimi Başkanı Yorgo Vasiliu, ‘‘Seçim sonuçları, insanımızın de facto bölünmeye uyum sağlamakta olduğunu gösteriyor’’ dedi. rış yanlısı bazı partililerin tepkisini toplayan AKEL lideri, ‘‘Referandumdan dolayı oy kaybımız çok az olmuştur, fakat diğer nedenleri yorumlamak istemiyorum’’ dedi. Hristofyas, Kıbrıs halkının birlikte yaşamasını ve daha da önemlisi, bu ülkenin ev sahiplerinin Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türklerin olduğunu garanti altına alacak, iki toplumlu, iki kesimli federal bir çözüme bağlı kalacaklarını iddia etti. Oylarını yüzde 2.4 oranında arttıran koalisyon hükümetinin küçük ortağı Sosyalist EDEK Başkanı Yannakis Omiru ise halktan güçlü bir destek aldıklarını ve yeni AB ortamını değerlendirerek milli birlik için mücadele edeceklerini söyledi. Omiru, Türkiye’nin AB süreci ile Kıbrıs sorununu ilişkilendirmek için yürütülen çabaların devam edeceğini kaydetti. Yüksek bir katılım oranının sağlandığı seçimlerde AKEL yüzde 31.13, Demokratik Birlik Partisi (DİSİ) yüzde 30.24, Demokratik Parti (DİKO) yüzde 17.92, Sosyalist EDEK yüzde 8.91, Avrupa Partisi yüzde 5.75, Çevreciler yüzde 1.95 oranında oy aldı. 56 üyeli meclisteki dağılım da şöyle oldu: AKEL ile ana muhalefet DİSİ 18’er milletvekili, Papadopulos’un başkanı olduğu DİKO 11, EDEK 5, Avrupa Partisi (EUROKO) 3, Çevreciler Hareketi ise 1 milletvekilliği kazandı. Y Papadopulos’un ikinci ‘zaferi’... ÜKSELEN RUM MİLLİYETÇİLİĞİ LEYLA TAVŞANOĞLU Hristofyas savunma yaptı Seçimlerde en fazla oy toplayan parti olmasına karşın yüzde 3.5 oranında oy kaybeden Komünist AKEL’in Genel Sekreteri Dimitris Hristofyas ise oylardaki düşüşün, iddia edildiği gibi referandumda izlenen tutumdan kaynaklanmadığını savundu. Referandum sırasında Papadopulos’la birlikte Annan Planı’na ‘‘hayır’’ diyen ve ba AKEL taraftarları, sonuçların kesinleşmesiyle birlikte sokaklara döküldü. (Fotoğraf: AP) Dışişleri Bakanı Gül, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri ile görüşebilir Ankara’nın Kıbrıs çıkmazı MAHMUT GÜRER LEFKOŞA (Rum Kesimi) Geçen pazar günü Kıbrıs Rum kesiminde yapılan parlamento seçimlerinin sonuçları pek de sürpriz olmadı. Sandıktan, beklenen sonuç çıktı ve Rum lider Tasos Papadopulos’un, yönetim başkanlığı süresinde Rum halkını tuttuğu aşırı Rum milliyetçiliği bombardımanı ürünlerini fazlasıyla verdi. Annan Planı için yapılan referandumdan sonra Papadopulos’un siyasetleri için ikinci bir referandum olacağı bilinen parlamento seçimlerinde meclis çoğunlunu elinde tutan komünist AKEL partisiyle, ikinci durumdaki merkez sağ DİSİ üçer puan kaybetti. Papadopulos’un DİKO partisi ise dört puan birden aldı. Öte yandan aşırı milliyetçi EDEK partisinin oyları da yine dört puan artarak yüzde 9’a çıktı. Seçimlere giren küçük partilerden eski Rum lider Glafkos Klerides’in hükümet sözcüsü Mihalis Papapetru’nun EDİ (Birleşik Demokratlar) partisi yüzde 1.5 oyla yüzde 2 olan seçim barajını aşamadı. Papapetru, referandumda Rum kesiminde Annan Planı’na ‘‘evet’’ oyu verilmesi kampanyasının başını çekmişti. lerde yine bir ilk oldu ve 250 kadar Kıbrıslı Türk, Rum parlamentosu için oy kullandı. Ancak sayıları 500 bin olan Rum seçmenler içinde Türk oyları etkili olmadı. Seçim gecesi AKEL’in merkezi bir festival havasındayken DİSİ binasında başta Genel Başkan Nikos Anastasiadis ve Başkan Yardımcısı Neofitu Averof olmak üzere herkeste sinirlilik ve gerginlik hâkimdi. DİSİ, seçimde AKEL’in önüne geçme hedefine ulaşamamıştı. Düş kırıklığı Gece yarısı resmi olmayan sonuçlar gelmeye başladığında Rum lider Papadopulos televizyondan halka seslenerek ‘‘Şimdi daha fazla kenetlenmek ve ulusal birliğimizi güçlendirmek zorunlu hale gelmiştir. Demokrasi ve ulusal birlik için çalışacağız’’ dedi. DİSİ lideri Anastasiadis ise muhalefetin başını çektiğini bir an için unutmuş olmalı ki ‘‘Kıbrıs’a çözü bulunması için müzakereler başladığında Papadopulos’u destekleyeceğiz’’ sözünü verdi. Anlaşılan başta Papadopulos olmak üzere buradaki siyasi liderler Kıbrıs’ta Türklerle bir ortaklık devleti kurulması planını tam anlamıyla rafa kaldırmışlar. Bu da Türk tarafında birleşme için çalışan bütün güçleri düş kırıklığına uğratmış durumda. Kimi Kıbrıslı Türk gazeteciler tepkilerini şu sözlerle ortaya koyuyorlar: ‘‘Ortaya çıkan tablo bu adanın sonsuza kadar bölünmüş olarak kalacağı. Bizim, yani Kıbrıs Türk tarafının da dünyadan yalıtılmış bir durumda yaşamaya mahkum edildiğimiz...’’ Seçimin ‘ilk’leri Papapetru bu seçimlerde de bir ilke imza attı ve Rum kesiminde yıllardır yaşayan Kıbrıslı Türk yazar Neşe Yaşın’ı kendi partisinden milletvekilliğine aday gösterdi. Seçim akşamı partisinin merkezinde konuştuğum Papapetru zor olmakla birlikte partisinin seçim barajını aşıp parlamentoda temsil edileceğine inanıyordu. Bu seçim ANKARA Kıbrıs Rum kesiminde yapılan seçimlerden Devlet Başkanı Tasos Papadopulos’un partisinin güçlenerek çıkması, BM Genel Sekreteri Kofi Annan’ın Ankara’nın yeni eylem planı için ‘‘inisiyatif almasını’’ zorlaştırdı. Bu sürecin ardından Ankara’nın Annan’a bir kez daha, ‘‘İnisiyatif üstlen’’ çağrısı yapacağı kaydediliyor. Gelişmeler üzerine Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’ün ABD’ye giderek Annan ile görüşmek istediği belirtiliyor. Ancak Gül, kulak rahatsızlığı nedeniyle şimdilik bu ziyareti gerçekleştiremiyor. Bakanlık kaynakları Türkiye’nin konuya ilişkin girişimlerde bulunduğunu, doktorların onay vermesi durumunda Gül’ün BM Genel Sekreteri ile görüşeceğini kaydediyorlar. Diplomatik kaynaklar, Annan’ın Papadopulos’u çözüm süreci için bir engel olarak gördüğünü ve bu nedenle girişimde bulunmayabileceğini kaydediyorlar. Ankara tarafından hazırlanan eylem planında, başta Türkiye’nin limanlarını Rumlara koşulsuz olarak açması olmak üzere, Papadopulos’un istediği birçok unsur yer alıyor. Ankara’nın eylem planında Kıbrıs’ın tanınmasından da söz edilmezken Türk tarafının dünya ile doğrudan ticaret yapması yer alıyor. SırbistanKaradağ birliğini sona erdiren referandum Balkanlar’da yeni bir ayrılıkçı dalgayı başlatabilir Hindistan’da kast protestosu ? AHMEDABAD (AA) Hindistan’da, hükümetin alt kast mensupları için üniversitelerde ayrılan kotaları arttırma kararını protesto eden doktorlar grev yapıyor. Gucarat eyaletindeki devlet hastanelerinde binlerce doktor işi durdururken, yüzlerce hasta mağdur duruma düştü. Başkent Yeni Delhi’de de tıp öğrencilerinin açlık grevi ikinci haftasına girdi. Üs kasttan öğrenciler, alt kastlar için kotaların arttırılması sonucu tıp, mühendislik ve işletme gibi fakültelere yeteneğiyle girecek öğrencilerin sayısının azalacağını öne sürüyor. Alt kast mensuplarıysa eğitim imkânları kısıtlı ve baştan dezavantajlı durumda oldukları için, üniversitelere girmede devlet desteğine ihtiyaçları olduğunu söylüyor. Hükümet, yüksek eğitim kurumlarında alt kast mensuplarına yüzde 27 oranında fazla yer ayrılması kararı almıştı. Balkanlar’a bir ülke daha: Karadağ Dış Haberler Servisi Karadağ, SırbistanKaradağ birliğinden ayrılmaya ve Balkanlar’da yeni bir bağımsız devlet olarak yerini almaya karar verdi. Bu gelişmenin bölgede başka ‘‘ayrılma’’ ve ‘‘bağımsızlık’’ taleplerini cesaretlendirmesi bekleniyor. Karadağ’da önceki gün yapılan halkoylamasının resmi ilk sonuçları, ayrılma için gerekli yüzde 55 oranının az bir farkla geçildiğini ve bağımsızlık yanlılarının kazandığını gösterdi. Seçim Komisyonu Başkanı Fratisek Lipka, sayımın sonuçlarına göre, referanduma katılanların yüzde 55.4’ünün bağımsızlık yönünde oy verdiğini, katılım oranının yüzde 86.3 olduğunu belirtti. Karadağ Başbakanı Milo Cukanoviç, Sırbistan’dan bağımsızlığın kazanıldığını teyit etti. Cukanoviç, yasal eşik olan yüzde 55’i az aşan oy farkıyla Sırbistan’a bağlı kalma yönünde oy kullananların 40 bin oy önüne geçildiğini söyledi. 620 bin nüfuslu Karadağ’da, Sırbistan’la birliği savunan blok ilk gece sonuçlara itiraz etmiş ve resmi sonuçların beklenmesi gerektiğini öne sürmüştü. SırbistanKaradağ devletinin Dışişleri Bakanı Vuk Draskoviç de, bağımsızlık sonucunu tanımaya yanaşmayan milliyetçi kesimleri uyararak sükunet telkin etti. DAĞILMA TRAJEDİSİ Dış Haberler Servisi Karadağ referandumundan bağımsızlığa ‘‘evet’’ sonucunun çıkmasıyla Mareşal Josip Broz Tito’nun 1945 yılında kurduğu Yugoslavya’dan ayrılan son devletin Karadağ olacağı netlik kazandı. Eski Yugoslavya’nın dağılması, Slovenya ile Hırvatistan’ın 25 Haziran 1991’de bağımsızlık ilanlarıyla başladı. Yugoslavya’yı korumaya çalışan Sırbistan ile Hırvatistan’ın savaşında 10 bin insan öldü. Bosna Savaşı’nda (Nisan 1992Kasım 1995) ölenlerin sayısı 220 binin üzerindeydi. Makedonya ile Slovenya, dağılma trajedisini en hafif atlatan ülkeler oldu. 600 bin nüfuslu Karadağ’da halkın seçimi, Sırbistan’ın verdiği teminatla sağlandı. yönetiliyor. Balkan uzmanları, Karadağ’ın bağımsızlığını ilan etmesiyle ‘‘Avrupa’da sınırların değişebileceği’’ görüşünün de yaygınlık kazanacağını belirtiyor. Bu çerçevede gözler önce, Kosova’ya ardından da Sırbistan’ın kuzeyinde yer alan ve ciddi bir Macar azınlık barındıran Voyvodina bölgesine çevrilecek. Genelde Sırbistan ile sorun yaşamayan Voyvodina’da da bağımsızlık yanlıları zaman zaman seslerini yükseltiyor. ayrılması ile bölünmek zorunda kalacak. Türk ve Boşnak azınlığın yaşadığı aynı zamanda milli basketbolcu Mirsad Türkcan’ın da doğum yeri olan Sancak’ın bölünmesi halinde bölgede yeni gerilimlerin yaşanmasından korkuluyor. Öte yandan, Sırbistan ile birliğin sürmesini savunan Sosyalist Halk Partisi’nin başını çektiği birlik yanlıları ile AB temsilcisi Miroslav Lajcak arasında yapılan görüşmeden sonra bir bildiri yayımlandı.Bildiride, referandum sonucunun yeniden incelenmesi ve tüm oy bürolarında oy sayımının yenilenmesi talep edildi. Bildiride, ‘‘yüksek bir katılımın kaydedildiği bazı bürolardaki kayıtlı seçmenlerin imzalarının kimlik kartlarındaki imzalarıyla karşılaştırılması’’ talebinde bulunuldu. B ir yanda sevinenler, bir yanda Tito’nun katlanan resmi... Bağımsızlık yanlılarının kazandığı referandumun ardından Kosova’dan da ayrılık mesajları gelmeye başladı. (Fotoğraflar: REUTERS / AP) Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), bağımsızlık referandumunun AGİT ve Avrupa Konseyi düzenlemeleri ve diğer uluslararası demokratik seçim standartlarına uygun yapıldığını bildirdi. Karadağ referandumunun ardından Kosova Başkanı ve Başbakanı, kendilerinin de ayrılık yolunda olduklarını söylediler. Kosova Başkanı Fatmir Seydiu, referandumun ardından gönderdiği kutlama mesajında, ‘‘Kosova da bağımsızlık yolunda’’ dedi. Kosova Başbakanı Agim Çeku da Karadağ’da halkın Sırbistan ile birliği sürdürmemeye karar vermesini kutladı ve bir yıla kalmadan kendilerinin de aynı yolu takip edeceklerini söyledi. Resmen Sırbistan’ın bir bölgesi olan Kosova, 1999’dan bu yana BM tarafından Geleneksel senaryolar Sırbistan’da ise referandum sonuçları kuşkuyla karşılandı. Sırbistan Devlet Başkanı ya da Başbakanı’ndan herhangi bir tepki gelmezken Sırbistan Başbakanı Voyislav Koştunitsa’nın danışmanı Aleksander Simiç, seçim sonuçları hakkında erken açıklama yapan gözlemci kuruluşlara karşı dava açılırsa ‘‘buna şaşmayacağını’’ söyledi. Simiç, ‘‘Yaptıkları, ayrılıkçıların geleneksel senaryolarına çok iyi uyuyor’’ dedi. Sırbistan’da yayımlanan Politika gaze tesi, referandumda ayrılmadan yana olanların sağladığı çoğunluğun ‘‘kuşkulu olduğu’’ manşetini attı. Sırbistan hükümeti, referandum sonucuna uyacağına ilişkin teminatı daha önceden resmen açıklamıştı. AB, Karadağ referandumu sonucuna tüm tarafların saygı göstermesini istedi. AB Komisyonu sözcülerinden Amadeu Altafaj Tardio, resmi açıklama için kesin sonuçları ve uluslararası gözlemcilerin raporlarını beklediklerini belirterek olaysız geçen oylamada yüksek katılım oranına ulaşılmış olmasını memnuniyetle karşıladıklarını kaydetti. Tardio, sonuçların kesinleşmesiyle AB Komisyonu’nun Karadağ ile müzakereleri yürütmek için üye devletlerden yetki isteyeceğini ifade etti. Gözler Sancak bölgesinde Karadağ’ın bağımsızlığının yakın dönemdeki en büyük etkisi ise Sancak bölgesinde hissedilecek. Topraklarının bir kısmı Sırbistan, bir kısmı da Karadağ’da bulunan Sancak, Karadağ’ın Sırbistan’dan CUMHURİYET 11 K