Katalog

SAYFA CUMHURİYET 9 MART 2006 PERŞEMBE 8 TÜRKİYE İstanbul Edirne Kocaeli Çanakkale İzmir Manisa Aydın Denizli Zonguldak Açık İstanbul HABERLERİN DEVAMI K B Y B B B B Y Y 5 4 7 7 11 12 12 10 6 Sinop Samsun Trabzon Giresun Ankara Eskişehir Konya Sıvas Antalya K Y Y Y Y K Y Y Y 6 8 12 12 6 3 7 7 17 Adana Mersin Diyarbakır Şanlıurfa Mardin Siirt Hakkâri Van Kars Y Y Y Y Y Y K K K 20 19 14 13 12 14 3 5 2 Trabzon Ankara İzmir Hakkari Antalya Adana Ş.Urfa Erzurum Tüm yurt çok bulutlu, Marmara’nın batısı ve kıyı Ege dışında kalan bütün bölgeler yağışlı geçecek. Yağışlar; Doğu Karadeniz, Doğu Aadolu’nun doğusu ve Güneydoğu Anadolu’da etkili olacak. Diğer yerlerde karla karışık yağmur, İç Ege, İç Anadolu’nun kuzeyi kar şeklinde olacak. Hava sıcaklığı; kuzey, iç ve doğu bölgelerde azalacak, diğer yerlerde önemlibir değişiklik olmayacak. Çok bulutlu DIŞ MERKEZLER Oslo K 4 Helsinki PB 6 Stockholm PB 4 Londra Y 8 Amsterdam Y 7 Brüksel Y 6 Paris Y 8 Bonn PB 9 Münih Y 5 Yağmurlu Stockholm Berlin Budapeşte Madrid Viyana Belgrad Sofya Roma Atina Zürih K 3 K 3 PB 17 K 2 B 1 PB 5 Y 9 B 16 K 2 Moskova Aşkabat Astana Taşkent Baku Bişkek Tiflis Kahire Şam Karlı B PB B B PB PB PB Y Y 2 20 1 13 13 13 15 19 26 Londra Berlin Moskova Belgrad Madrid Ankara Taşkent Tahran Kahire Sulu kar Gök gürültülü Parçalı bulutlu Sisli Bulutlu GÜNCEL CÜNEYT ARCAYÜREK ? Baştarafı 1. Sayfada duğunu öne sürdü. Yetinmedi; yazarları, telin ettiğini, lanetlediğini söyledi. Tabii gereken yanıt da gecikmedi: ‘‘Medya dünyasına yerli yersiz saldırdığı için Başbakan’ı lanetliyoruz’’ diyen yazılar yayımlandı (Oktay Ekşi). Oysa, ‘‘Hadi canım sen de’’ demek, Başbakan’a sözlerini ciddiye almadığımızı anımsatmak gerek. Ya da şu gerçeği anımsatmakla yetinmek: Orduyu karşılarına alan senin adamların. Kimisi açıktan, kimisi gizli! Partisinin ilçe kongrelerini bahane ederek o ilden bu ile koşturup duruyor. Medyayı ‘‘hükümet çalışmalarına yeterince yer vermemekle’’ suçluyor. Oysa öpsün de başına koysun böyle kuzu gibi medyayı. Medya, Başbakan’ı kızdırıp bağlı oldukları holdinglerin kotardığı işleri sekteye uğratmasın diye nelere ama nelere göz yumduğunu sanki bilmiyormuş gibi davranıyor. ??? Ama hâlâ medyadan memnun değil. Birinci sayfalar hükümetinin başarı saydığı olaylara ayrılsın istiyor. Örnek de veriyor: AfşinElbistan enerji tesisleri açılmış. Şu kadar insan ekmek yiyecekmiş buradan, milyarlarca dolar harcanmış... ‘‘Ertesi günü gazetelere bakıyorsunuz. Hiçbir şey yok. Adeta boykot’’ diyor. Ne boykot ne de başka bir şey. Yalak TV’ler ne güne duruyor. O gece o tesisin açılışı, Başbakan’ın nutku aynen ekranlarda. Yetmiyor RTE’ye; daha çok istiyor. Tabii haklı. Elini verdi medya, şimdi kolunu kurtaramıyor. Başbakan böyle bir Başbakan; baştan sona olmasa bile gazetelerin başlıca sayfalarının kendisine ve yıllardır yapılagelen ama AKP’ye mal edilen kimi yatırımlara ayrılmasını istiyor. İsteyenin bir yüzü... ??? Tarih vermedi; lâkin gelecek seçimde yine iktidar olacaklarını söyledi. Muhalefetin eleştirilerinden fena halde sıkıntılı. Yolsuzluk, işsizlik, yoksulluk gibi temel konulardaki eleştirilere genelde bireylerin karnını doyurmayan açıklamalarla karşılık vermeye çalışıyor. Nafile! Telaş içinde. Sinirli. İlk yıllarda CHP’nin iktidarla diyalog arayan, konulara sorunlara fazla yüklenmeyen tutumundan fazlasıyla memnundu. Fakat CHP son aylarda, üstelik RTE’nin Çankaya planları deşifre olduktan, Çankaya’ya RTE’nin çıkmasıyla demokratik laik rejimin ne hallere gireceğini görerek erken seçim çağrısıyla siyaseti sarsmaya başladıktan sonra.. telaşı arttı. Durmadan CHP’ye yüklenmesi, medyayı kayıtsız şartsız yanından görmek istemesi bu nedenden. Ne çare, giderek aşağılara kaydığını göremiyor ya da halkın görmesini istemediklerini gösterdikleri için medyaya, muhalefete yükleniyor. ‘‘Sen medyayı suçlayacağına yakala hırsızı, sor hesabını’’ diyor Baykal; oysa Başbakan’ın mantığı ters işliyor: Hırsızı yakalaması için çabalayan muhalefetin, medyanın yakasına yapışmış, hesap soruyor. Pek çok konuda hesap vereceği yerde... Genelkurmay, suçlamalara ilişkin yazının savcılıktan henüz gelmediğini açıkladı GÜNDEM ? Baştarafı 1. Sayfada MUSTAFA BALBAY ‘Şikâyet ulaşmadı’ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt’ın, Şemdinli iddianamesinde suçlanması tartışmaları sürerken Genelkurmay’dan yazılı açıklama geldi. Genelkurmay, Van Cumhuriyet Savcılığı’ndan bu yönde ‘‘ihbar ya da şikâyetin henüz kendilerine ulaşmadığını’’ bildirdi. Genelkurmay Başkanlığı Genel Sekreterliği, Şemdinli iddianamesi çerçevesinde gelişen olaylar üzerine dün yazılı açıklama yaptı. İddianameye atfen TSK ile ilgili basında yorumlar yapıldığı belirtilen açıklamada, ‘‘yanlış anlaşılmaların önlenebilmesi’’ amacıyla konuya ilişkin yasal mevzuata açıklık getirilmesi gerektiği belirtildi. Yasal mevzuatın ayrıntılarına yer verilen açıklamada şöyle denildi: ‘‘Asker kişilerin askeri yargıya tabi suçlarına ilişkin olarak Cumhuriyet başsavcılıklarına yapılacak ihbar ve şikâyetlerin, gerekli adli işlem yapılmak üzere, generaller ve amiraller için doğrudan Genelkurmay Başkanlığı’na diğer asker şahıslar için teşkilatında askeri mahkeme kurulan kıt’a komutanlıklarına veya askeri kurum amirlerine gönderilmesi gerekmektedir. Nitekim Adalet Bakanlığı’nın 01.01.2006 tarih ve 23 sayılı Asker Kişiler Hakkındaki Soruşturma konulu genelgesinde bu şikâyetler hakkında Cumhuriyet başsavcılıklarınca yapılan usul hatalarına işaret edilmektedir.’’ Açıklamada, soruşturma yapılmadan adı geçen kişiler hakkında hüküm sergileyici hiçbir ifadenin kullanılmamasının hukukun genel ilkesi olduğu vurgulandı. Cumhuriyet başsavcılarının general ve amiraller hakkında vaki olabilecek suçlamaları, ‘‘bunların ciddiyetlerini dikkate alarak’’ Genelkurmay Başkanlığı’na gönderdikleri belirtilen açıklamada, diğer süreç şöyle anlatıldı: ‘‘Genelkurmay Başkanı iddiaları adli müşavirliğine inceleterek ve onların tekliflerini de dikkate alarak değerlendirir ve soruşturma açılıp açılmamasına karar verir. Soruşturma sonucunda askeri savcı ya dava açar ya da kovuşturmaya yer olmadığına karar verir. Van Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan henüz bu konuda bir ihbar veya şikâyet Genelkurmay Başkanlığı’na intikal etmemiştir. Van 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nin iddianameyi kabul etmesinin, generallerin yargılanmasıyla ilişkisi bulunmamaktadır. Generallerle ilgili ihbar ve şikâyetler Van Cumhuriyet Başsavcılığı’nca Genelkurmay Başkanlığı’na gönderildiğinde konu incelenecek ve sonucu kamuoyuna sunulacaktır.’’ İDDİANAME TARTIŞMASI TÜBİTAK toplantısı Ok:Yargı siyasallaştı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Nuri Ok, Şemdinli iddianamesine ilişkin tartışmaların yargının siyasallaşmasından kaynaklandığını belirterek hâkim ve savcıların siyasetin gizli amaçlarına hizmet etmemesi gerektiğini söyledi. NTV’ye yaptığı açıklamada, Şemdinli iddianamesine ilişkin tartışmalara değinen Ok, hâkim ve savcıları siyasetin güdümünden uzak durmaya çağırdı. Terör eylemlerinin arttığı bir dönemde Türk Silahlı Kuvvetleri’nin yıpratılmaması gerektiğini vurgulayan Ok, yargı ve askerin karşı karşıya getirilerek aralarında bir çatışma varmış gibi gösterilmesinin sakıncalarına işaret etti. Yaşananların, Türkiye Başsavcılığı’nın kurulması gerekliliğini bir kez daha ortaya koyduğunu dile getiren Ok, ‘‘Ülke başsavcılığı olsaydı, ŞemdinliVan tartışılmazdı’’ dedi. Ok, Adalet Bakanı ve müsteşarının, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’ndan çıkması gerektiğini de vurguladı. Üniversiteler sadece ‘gözlemci’gönderdi FIRAT KOZOK ANKARA ‘‘Yasal yapısındaki aksaklığın mahkeme kararlarıyla tescil edildiği’’ gerekçesiyle TÜBİTAK’ın toplantılarına katılmama kararı alan üniversiteler, kararın ilk uygulamasını ‘‘Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’’nda yaşama geçirdi. Yükseköğretim camiası, toplantıya yalnızca ‘‘gözlemci’’ göndermekle yetindi. Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun 13. toplantısı, ODTÜ yerleşkesinde bulunan TÜBİTAK BİLTEN’de yapıldı. Davetli oldukları halde toplantıya üniversitelerin katılmaması, toplantıya gelen Başbakan Tayyip Erdoğan’ı da ‘‘üzdü’’. Edinilen bilgilere göre, Erdoğan, toplantının kapalı bölümünde, ‘‘Bu tablo maalesef beni çok üzmüştür. Burada bilimsel bir toplantı yapılıyor ve üniversiteler katılmıyor’’ dedi. Konuyla ilgili Cumhuriyet’e konuşan YÖK Başkanı Prof. Erdoğan Teziç, ‘‘TÜBİTAK’la ilgili mahkeme kararları uygulanmadığı sürece orada hukuki bir zemin yoktur. Hukuki bir zemin olmayan yerde de bizim yer almamız mümkün değildir” dedi. BAYKAL, MYK’DE KONUŞTU Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu’nun 13. toplantısına Erdoğan başkanlık etti. (Fotoğraf: AA) ‘Amaç komutanın önünü kesmek’ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, Şemdinli olayının aydınlatılmasını istediklerini belirterek ‘‘Ama hiçbir ciddi hukuki delil olmadan Kara Kuvvetleri Komutanı’nın suçlanması yanlıştı. Bunun maksatlı olduğu açıktır. Tamamen Komutan’ın 30 Ağustos’ta Genelkurmay Başkanlığı’na gidişinin önünü kesmeye dönük bir olaydır’’ dedi. Baykal’ın başkanlığında toplanan CHP Merkez Yönetim Kurulu toplantısında Şemdinli iddianamesiyle ortaya çıkan kriz değerlendirildi.Toplantıda söz alan Baykal, Şemdinli olayının mutlaka aydınlatılması gereği üzerinde durdu. Başbakan Tayyip Erdoğan’ın kendisini hedef alan sözlerini ‘‘Şemdinli iddianamesiyle güç duruma düşmesine’’ bağlayan Baykal, ‘‘Büyükanıt’a yönelik tertip iddianameyle ortaya çıkınca güç durumda kalmıştır. Ama Başbakan, ordunun teamüllerine uyacağını ifade etmiştir. Bu çok önemli bir olaydır. Bir anlamda ordunun hiyerarşik düzeniyle oynamayacağı mesajı vermiştir’’ dedi. ‘Erdoğan güç kazanmak istiyor’ Büyükanıt’ın suçlanması Avrupa ve ABD’de yankı buldu. Yunan basını, ‘Savcıyı kullanarak TSK’ye darbe vuran Erdoğan’ın amacı Avrupa’nın gözünde kahraman olmak’ diye yazdı Dış Haberler Servisi Kara Kuvetleri Komutanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt’ın, Şemdinli iddianamesinde suçlanması, Avrupa ve ABD basınında yer aldı. Yunan basınında çıkan haberlerde iddianamenin, önümüzdeki yıllara damgasını vurabileceği öne sürüldü. Atina muhabirimiz Murat İlem’in bildirdiğine göre İmerisia gazetesinde yer alan yorumda, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın, iddianameyle ilk kez siyasi yetki alanı dışına çıktığı ve savcıyı kullanarak TSK’ye darbe vurduğu yer aldı. Gazete ‘‘Erdoğan’ın amacı, AB tarafından demokratikleşmenin önünde engel olarak görülen silahlı kuvvetlerin hiyerarşi ve yetkisini tartışılır hale getirerek Avrupa’nın gözünde demokrasi mücadelesi veren kahraman olmak’’ yorumunu yaptı. Arap ve Müslüman dünyasındaki çatışmalara ve karışıklıklara da dikkat çeken gazete, ‘‘Erdoğan bu şekilde TSK üzerinden konumunu da güçlendirmiş olacak’’ diye yazdı. Yunan gazetesine göre savcının iddianamesinin nasıl sonuçlanacağı konusunda Erdoğan’ın önünde üç senaryo bulunuyor. İlk senaryo soruşturmanın ilerletilmesi ve kontrol edilemeyecek boyutta büyük bir krizin çıkması. İkinci senaryo HSYK’nin yetkilerini aştığı gerekçesiyle savcı hakkında soruşturma başlatması. Son senaryo ise Erdoğan ya soruşturma yönünde ilk adımların atılmasına göz yumarak Büyükanıt’ın Genelkurmay Başkanı olmasını önleyecek ya da soruşturma açılmasına rağmen Büyükanıt’ın temize çıkmasını sağlayacak. Erdoğan’ın 2007 yılında Meclis tarafından cumhurbaşkanı seçilmesi konusuna öncelik verdiğini kaydeden gazete, ‘‘Bu aşamada TSK ile çatışmak istemeyecektir’’ değerlendirmesinde bulundu. ların karanlık anılarını hatırlattığı ifade edilen haberde, Türkiye’de generallerin Batı yanlısı, Atatürk’ün laik sisteminin koruyucusu olarak görüldüğü aktarıldı. vermemek için bu açıklamayı yapmış olalım! Bu genel görünümü her alana uyarlamak olası... Bestesi ve güftesi AKP’ye ait olan son Şemdinli şarkısı kolay kolay bitecek gibi görünmüyor. Hani, bu şarkı burada bitmez, desek yeridir! Peşrevi kısa tutalım... AKP kulislerinde pişen bir dizi senaryonun yeni Genelkurmay Başkanı’yla ilgili bölümünün özeti şöyle: 1 Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt’ın Genelkurmay Başkanı olmasının önünü tıkayalım. 2 Eğer bunu başaramazsak, Org. Büyükanıt’ı öylesine yıpratalım ki, Genelkurmay Başkanlığı yapamayacak hale gelsin. Kulislerde dillendirilen, bizim de kulağımıza gelen bu senaryoların hangi nedenle ve nasıl patlayacağı merak ediliyordu. Şiddetli patlama Şemdinli iddianamesiyle birlikte meydana geldi. ??? Fitili ateşleyenlerin başında Meclis Şemdinli Komisyonu Başkanı Musa Sıvacıoğlu geliyor. Hizbullahçıların avukatı diye bilinen AKP Diyarbakır Milletvekili Cavit Torun’un önerisiyle dinlenen, her tarafla ilişkili işadamı Mehmet Ali Altındağ’ın ifadesi, Sıvacıoğlu tarafından Van Savcısı iddianamelog Ferhat Sarıkaya’ya ulaştırılıyor. Sarıkaya da imzalıimzasız bütün bilgileri ve kendi yorumlarını ekleyip bir iddianame oluşturuyor. Gelinen noktada, AKP’li Sıvacıoğlu ile Van Savcısı her türlü yardımı almış ve el ele vermiş görünüyor! Hukukçuların üzerinde görüş birliğine vardığı değerlendirmeye göre, Meclis’teki komisyonun başkanı kurumlarla TBMM Başkanlığı üzerinden yazışabilir. Bir işlem yaptığında bunu komisyonun üyelerine de bildirmesi gerekir. Sıvacıoğlu hukuk kökenli bir milletvekili. Geçmişte cumhuriyet savcılığı ve hâkimlik yaptı. Bu ilkelerden haberdar olmaması zor! Komisyonun CHP’li üyesi Ahmet Ersin’in dikkat çekmesi üzerine Sıvacıoğlu, Van Savcısı’na Altındağ’ın ifadelerini kendisinin gönderdiğini kabul etti. Öyle anlaşılıyor ki, Sıvacıoğlu neyi seçip sıvayacağını bilen, son derece bilinçli bir başkan! ??? Buraya kadar aktardıklarımız şunu gösteriyor: Konu salt hukuksal zeminde değerlendirilse bile, bir dizi tartışmalı durum var. Kaldı ki, Şemdinli iddianamesi artık hukuksal değil, siyasal bir kimlik kazandı. Dün öğle saatlerinde Genelkurmay Başkanlığı bir açıklama yaparak gelişmelerin hukuksal zeminiyle ilgili bilgiler verdi. Konu hukuk zemininin çok dışına çıktığı için bu açıklamanın her şeyi açıklığa kavuşturduğunu söylemek zor! Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök’ün, önce Başbakan’a, sonra da Cumhurbaşkanı’na çıkması da olayın boyutlarını ortaya koyan bir gösterge. Bir başka deyimle CHP Genel Başkanı Deniz Baykal’ın altını çizdiği durumun yansıması. AKP milletvekilleri Faruk Ünsal ve Hakan Taşçı’nın ‘‘İddianameyi doğru buluyoruz. Meclis’in yapamadığını Van Savcısı yaptı’’ demeleri, gerilim orkestrasının yaylı çalgılar bölümünün bir parçası olsa gerek! Vurmalı çalgılarda ise Başbakan var! AKP kadroları bu çalgılara güçleri yettiği kadar vurup, bağırıyorlar: Sessiz olun... Kim bu ortalığı gürültüye boğan? Yurttan sesler korosu ise sessiz! ankcum?cumhuriyet.com.tr Los Angeles Times Amerikan Los Angeles Times gazetesi, iddianameyi değerlendirirken ‘‘Bu hareket,Türkiye’deki laiklik yanlısı Türk ordusu ile kökleri İslama dayalı olan hükümet arasında yeni gerilimler yarattı’’ yorumunu yaptı. Askerlerin AB üyeliğini desteklediğini ancak bazı subayların buna karşı çıktığını yazan gazete ‘‘AB reformlarının silahlı kuvvetlerin etkisini azaltmasından ve ülkenin Kürt azınlığının ayrılıkçı duygularını cesaretlendirmesinden korkuyorlar’’ diye yazdı. Gazete, Kürt politikacılarının ise iddianameyi ‘‘Doğru yönde büyük bir adım’’ olarak nitelendirdikleri belirtildi. Gazete, emekli Orgeneral Necati Özgen’in ‘‘Büyükanıt’a Genelkurmay Başkanı olmasını engellemek için çamur atıyorlar’’ sözlerine dikkat çekti. SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİ İngiliz Independent İngiliz Independent gazetesi, TSK’nin, Ankara’nın AB hedefini desteklediğini, ancak bazı subayların yetkilerinin azalacağı, Kürt ayrılıkçılığını arttıracağı ve radikal İslamcılığı güçlendireceği için AB reformlarından korktuğunu öne sürdü. Şemdinli olaylarının 1990’ ‘TSK’ye yönelik tertipleri kınıyoruz’ İSTANBUL/ANKARA (Cumhuriyet) Van Cumhuriyet Savcısı Ferhat Sarıkaya tarafından hazırlanan Şemdinli iddianamesine ilişkin tartışmalar sürüyor. Atatürkçü Düşünce Derneği Genel Başkanı Ertuğrul Kazancı, aslı ve esası saptanmamış soyut senaryolarla saygın komutanların töhmet altında bırakıldığını belirterek ‘‘TSK’ye yönelik siyasal tertipleri kınıyor ve reddediyoruz’’ görüşünü bildirdi. Türkiye Muharip Gaziler Derneği’nden yapılan yazılı açıklamada da, ‘‘İddianamede, vatanın bölünmez bütünlüğünü koruyanlarla bölmeye çalışanların aynı kefeye konulduğu’’ kaydedildi. Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Genel Başkanı Türkan Saylan da Van Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yetki ve sorumluluklarını aşan bir tavır içinde bulunarak, üniversitelerin ardından bugün de TSK’yi hedef aldığını belirtti. SAVCININ KAYINPEDERİ AKP’Lİ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Şemdinli iddianamesini hazırlayan Van Savcısı Ferhat Sarıkaya’nın kayınpederi İlhan Erdem’in, AKP’nin Kırşehir İl Genel Meclisi üyesi olduğu öğrenildi. Edinilen bilgilere göre Sarıkaya, 1969’da Kırşehir’in Akpınar ilçesinin Pekmezci köyünde dünyaya geldi. Kendisinin siyasi görüşü ve yaşamı hakkında ayrıntılı bilgiler bulunmayan Sarıkaya’nın kayınbiraderi Ömer Erdem, ‘‘Eniştem sessiz sakindir’’ dedi. ‘ABD’NİN İLGİSİ YOK’ ANKARA (ANKA) Şemdinli iddianamesinin arkasında ABD’nin bulunduğu iddiasının doğru olmadığı bildirildi. Bir ABD yetkilisi, iddianameyle ilgili olarak, ‘‘İddianame tamamen bir iç sorun’’ diyerek herhangi bir değerlendirmede bulunmaktan kaçındı. Buna karşın yetkili, ‘‘Büyükanıt’ı Amerika istemiyor’’ savlarına dikkat çekilmesi üzerine ‘‘Eğer birileri bu iddiaları ortaya atıyorsa, doğru olmadığını söyleyebilirim’’ demekle yetindi. CUMHURİYET 08 K