Katalog

25 MART 2006 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi?cumhuriyet.com.tr Fransız Alcatel’le Amerikalı Lucent birleşirse dünyanın en büyük teknoloji devlerinden biri doğacak 13 İŞÇİNİNEVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER 34 milyar dolarlık flört Alcatel’in patronu Serge Tchuruk Ölme Eşeğim Ölme... ABD Genelkurmay Başkanı’nın gerek terör zirvesinde yaptığı konuşma, gerekse kimi televizyon kanallarına verdiği özel demeçlerinin içeriğinin bütününü özetlersek... ‘‘Terör örgütü olarak kabul ettikleri PKK’nin Kuzey Irak’ta yerleşik Türkiye’ye yönelik tehdit gücü algılamasında bir tereddüt yok. Ancak önlem alınabilmesi için önce Irak’ın öncelikli sorunlarına çözüm üretilmesi beklenecek. Irak savunma güçleri kendilerine yönelik tehditlerin tümünü ortadan kaldıracak kadar güçlenecek. Sonra PKK’ye yönelik neler yapılabileceği düşünülecek..’’ Nasrettin Hoca’nın, açlıktan ölmek üzere olan eşeğine dönüp, ‘‘Ölme eşeğim ölme, yakında bahar gelecek’’ demesine benzer bir durum var ortada yani. ABD Genelkurmay Başkanı, Türk Silahlı Kuvvetleri’ne yönelik övgü sözcükleri arasında, Irak’ı işgal altında tutan ABD askeri gücünün PKK’ye yönelik sorumluluğundan tek söz etmiyor. Fiilen oluşmuş Irak Kürdistan bölgesi, güvenlik gücü gerçeği varken eşek açlığa dayansa bile beklenen baharın asla gelmeyeceğini bilerek devam ediyor. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin terör örgütü ile başarılı mücadelesinden söz açıyor... Sorularla sıkıştığında Kuzey Irak’ta ABD’nin askeri gücünün koruması altındaki PKK varlığına, Türkiye’ye yönelik tehdit olgusuna karşı, örgütlenmenin dışardan, parasal desteğine yönelik kimi önlemlerden, AB ülkeleri de dahil işbirliği yapıldığından söz açıyor. Hepsi bu... Aynı ABD kendisi için tehdit olduğunu ilan ettiği terör algılamalarında ise Türkiye’den, doğrudan aktif roller için baskıda bulunmayı sürdürmede bir sakınca görmüyor. Gerçi gelinen noktada lütfedilip askere çuval giydirilmesi olayı için, ‘‘Yanlışlık oldu, üzücü’’ vurgulaması ile özür dileniyor. Türkiye’ye Afganistan’da terörle mücadelede doğrudan, çok yararlı görev üstlendiği için teşekkür de ediliyor. Bir adım ileri, Irak tezkeresinin reddi gündeme gelmiyor. Türkiye’nin Irak içinde zaten aktif çok yönlü önemli lojistik desteklerinden söz ediyor. ABD’nin geleceğe yönelik terörle mücadelesinde Türkiye’den daha aktif roller beklentisi gündeme geliyor. Suriye, İran’a yönelik, Türkiye’den beklentilerin içeriği, ABD Genelkurmay Başkanı’nın konuşmasında yoktu. Soru gelince NATO gücü çerçevesinde Karadeniz’de askeri tatbikatın gündemde olduğunu açıkladı. ??? Kameralara yansımış, bir anlamda resmi söylemlerden, terör zirvesinden ne sonuçlar alındığı üzerine yazı yazmaya kalkışmak elbette haddim değil. Sıradan bir vatandaş olarak Genelkurmay Başkanımız Özkök’ün, terör algılaması, önlem alınmasına ilişkin çifte standartlar vurgulamalarına ses verilip verilmeyeceğinin yanıtını bulmaya çalıştım. Henüz yapılmamış sonuç açıklaması, üzerinde uzman yorumları sonrasında bile net bilgi ya da yargı sahibi olabileceğimizi de düşünmüyorum. Belki bu kadar geniş kapsamlı, 82 ülkeden en yüksek askeri, siyasi temsilcilerin katıldığı bir terör toplantısının Ankara’da yapılmasının anlamı üzerinde önce durmak gerek.. Küresel terörün bugünden yarına çözülemeyecek boyutlarını ortaya koyduğu kesin. Gelişmiş ülkelerin emperyal politikalarında, çifte standartlarında zorlanıp, acı dersler alıp, işbirliği, dayanışma eğilimine girdiklerini ummak istiyoruz. Aksi bir gelişme, kendi çıkmazlarında, zorlanmalarında bizim gibi ülkeleri öne sürme, daha çok zora sokma stratejileri, baskılarının artması olabilir. ABD’nin, siyasi, askeri liderlerinin başında çok kolay bir zafermiş gibi algılanan Irak işgali sonrası, dünya kamuoyuna yönelik şımarıklıklarından bugün eser kalmadığına bakarak, ders alındığı yolunda sonuç çıkarmak çok da akılcı gelmiyor. İşgalin gerekçesinin yalan bilgilendirme olduğundan başlayan, sivil, kadın, çocuk masum Iraklıları kapsayan 100 binin üstünde ölüm olduğu itirafları var. (Gerçek ölen sayısının açıklananı birkaç kez katladığı tartışılmaz.) Irak’ta gelirine el konulan petrol üretimi bile düşmüş. 6 saat ancak elektrik verilebilen Bağdat, çökmüş su kanalizasyon sistemleri gerçeği ile yüz yüzeyiz. Irak’ta ABD sadece sıfır yatırımla halkın çöküşüne seyirci değil. Giderek boyutları büyüyen iç savaşa da seyirci. Yine de ABD askerlerinin ölmeleri önlenemiyor. Her gün insanlık dışı uygulanan şiddet, işkencenin, vahşetin boyutlarını yansıtan bir gelişme yaşanıyor. Çöplüklerden arkadan bağlanmış, işkence görmüş Iraklıların cesetlerinin haber ve fotoğraflarına, terör eylemlerinin vahşet fotoğrafları ekleniyor... Gelin görün ki Irak bataklığındaki ABD’ye işgalin ilk günlerinden daha etkin boyutlarda AB’den destek geliyor. En ürkütücüsü, Irak bataklığından çıkış arayışlarındaki İran’a saldırı, Suriye’nin hedef olması ağırlık kazanıyor.. soner@cumhuriyet,com.tr Ekonomi Servisi Fransız telekom ekipmanları sağlayıcısı Alcatel ile ABD’li rakibi Lucent Technologies arasında birleşme görüşmeleri yapılıyor. İki şirket tarafından yapılan açıklamada, birleşme gerçekleştiği takdirde ortaya çıka ? Telekom ekipmanları sağlayıcısı Alcatel’le Lucent’in birleşmesi halinde bu alanda 34 milyar dolarlık yeni bir dev doğacak ve dünyanın bir numarası Cisco’ya rakip olacak. cak birleşik şirketin piyasa değerinin 33.78 milyar dolara, yıllık cirosunun da 25.33 milyar dolara ulaşacağı belirtildi. Fransız devi Alcatel ile daha küçük rakibi Lucent arasında birkaç yıl önce de birleşme müzakereleri yapılmış ancak, Alcatel’in teklifinin ‘‘eşitler arasında bir birleşme değil Lucent’in yutulması anlamına geldiğini’’ belirten Lucent yönetimi, 2001 yılında görüşmelerden çekilmişti. Sektör uzmanları, 5 yıl öncesine göre Alcatel’in Lucent karşısında daha güçlü konuma geldiğine işaret ederek şimdiki müzakerelerden ‘‘eşitler arası birleşme’’ çıkması olasılığının daha da zayıfladığını ifade ediyor. Alcatel ve Lucent’in birleşmesi halinde ortaya çıkacak olan şirket sektörün lideri olan Cisco’nun da en büyük rakibi olacak. ABD’li Lucent, Verizon Communication ve Sprint Nextel gibi devlere telekom parça ları üretiyor. İlk çeyrekte kârı yüzde 12 gerileyerek 2 milyar dolara inen şirketin ABD’deki gelirleri yüzde 7, uluslararası pazarlardaki toplam gelirleri ise yüzde 20 düştü. Şirketin borsadaki hisseleri de geçen sene yüzde 29 değer yitirdi. Lucent’in aksine Fransız Alcatel’in mali rakamları giderek düzeliyor. Alcatel’in kârı ve satışları yılın dördüncü çeyreğinde yeni video servislerine yapılan yatırımlarla beklentilerin üzerinde gerçekleşti. RAHMİ KOÇ: TBMM’de bekleyen tasarı onaylanırsa yaklaşık 100 milyon dolarlık bir destek, üreticileri küresel rekabette rahatlatacak Otomotiv pazarı büyüyecek Ekonomi Servisi Koç Holding Şeref Başkanı ve Ford Otosan Yönetim Kurulu Başkanı Rahmi Koç, bu yıl otomotiv pazarında, faizlerin düşmesi, inşaat sektöründeki hızlı büyüme ve ekonomik büyümenin süreceği beklentisiyle geçen yıla göre yüzde 45 civarında artış olacağını varsaydıklarını bildirdi. Koç, Ford Otosan’ın İstanbul’da yapılan genel kurul toplantısına katılarak, şirket hissedarlarıyla bir araya geldi. 2005’te bir önceki yıla göre yüzde 3.4 büyüyerek 765 bin 651 adetlik toplam satışa ulaştıklarını söyleyen Koç, Ford marka araçların perakende satış adedinin ise yüzde 13.3 oranında artarak 130 bin 121 adet olduğunu belirtti. Koç, ‘‘Böylece Ford Otosan’ın pazar payı yüzde 15.5’ten yüzde 17’ye çıkmış ve şirketimiz pazar liderliğini üst üste 4. yıl olmak üzere 2005 yılında da sürdürmüştür. Avrupa pazarlarında ürünlerimize olan talep giderek artmaktadır’’ dedi. Koç, ihracat satış hacimlerinin geçen yıl yüzde 16 büyüyerek 164 bin 386 adede yükseldiğini de bildirdi. Bilişimcilere gecikmiş ArGe soluğu ? Yüksek katma değerli ürün ihracatında düğmeye basan telekomünikasyon sektörüne Telekomünikasyon Kurumu’nun gelirlerinden belli bir pay ArGe harcamaları için ayrılacak. ÖZLEM YÜZAK Türkiye’nin en önemli eksikliklerinden biri olan yüksek katma değerli ürün ihracatında bilişimciler düğmeye basmaya başladı. Henüz ihracat rakamları 90 milyon dolar seviyesinde ancak yerli yazılımlar, uydudan gözükmeyen yerli fiber optik kablolar, donanım tasarımları artık dünya pazarlarında. Yaptıkları ArGe harcamaları 42 milyon dolara ulaşmış, yani toplam ihracat rakamlarının neredeyse yarısı. Hindistan’dan ABD’ye kadar 30 ülkeye ürünlerini satıyorlar. Bu ihracatçıların bir kısmı ile Tüm Telekomünikasyon İş Adamları Derneği’nin (TÜTED) toplantısında bir araya geldik. Maliyetlerinin önemli bir kısmını ArGe harcamaları oluşturan üreticilere bekledikleri destek Telekomünikasyon Kurumu’ndan geldi. Kurumun Başkanı Tayfun Acarer gelirlerinin belirli bir oranını (yaklaşık 100 milyon dolar) teknoloji üreten firmalara ArGe desteği için ayıracaklarını belirtti. TBMM’de görüşülmeyi bekleyen Elektronik Haberleşme Yasa Tasarısı kapsamında yer alan maddenin ihracatçıları güçlendireceği belirtiliyor. Yeni başkan için ‘kendi özelliklerini’ adres gösteren Tüzmen, ‘‘Başkan iyi sualtı eğitimi almış olmalı’’ dedi. MB başkanı ‘tarzan’ gibi olmalı! MARAKEŞ (AA) Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, Merkez Bankası’nın başına geçecek yeni başkana, eski ABD Merkez Bankası Başkanı Alan Greenspan’in ‘‘Maestro’’ kitabını okumasını önerdi. Tüzmen, Merkez Bankası Başkanı’nın sahip olması gereken diğer özellikleri ise şöyle sıraladı: ‘‘Bir Merkez Bankası başkanının bence iyi sualtı eğitimi almış olması lazım. Paniklemeyecek, soğukkanlı olacak. Olaylar sırasında ilk önce duracak, sonra düşünecek, sonra karar verecek ve hızla harekete geçip kararı uygulayacak. Sudan çıkmış balığa dönmeyecek. Yani, Türkiye gibi bir ülkede ben, Merkez Bankası başkanlarının ve siyasetçilerin, iyi sualtı eğitimi almış olmaları gerektiğine inanıyorum.’’ ‘‘Avrupa Akdeniz Ticaret Bakanları Konferansı’’na katılmak üzere geldiği Fas’ın Marakeş kentinde Merkez Bankası tartışmalarına değinen Tüzmen, ‘‘Şu anda, hiçbir sahipsizlik söz konusu değil. Herkes görevinin başında. İşini yapıyor. Bu vekâlet sisteminin Türkiye tarafından artık iyice alışılması gereken bir sistem olduğuna inanıyorum’’ dedi. ÖZAYDINLI: Türkiye’deki vergi adaletsizliğine dikkat çeken Türkİş Başkanı Salih Kılıç: Cari açıkta paniğe gerek yok Ekonomi Servisi Koç Holding üst yöneticisi (CEO) Bülend Özaydınlı, ‘‘Cari açık, Türkiye açısından önemli bir husus olmakla beraber paniklememize neden olacak bir durumda değil’’ dedi. Koç Üniversitesi İşletme Enstitüsü ve Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) tarafından düzenlenen ‘‘Küresel Sermaye: Efsaneler ve Gerçekler’’ konulu konferansta konuşan Özaydınlı, Türkiye’nin şu anda yabancı sermaye konusunda ciddi bir fırsat yakaladığını belirtti. Özaydınlı, cari açık büyümesine rağmen, toplam sermaye girişlerinin cari açığın iki katına ulaştığına dikkati çekerek şöyle konuştu: ‘‘ Doğrudan yabancı yatırımların cari açığı karşılama oranı 2003 yılında yüzde 22 iken 2005 yılında bu oran yüzde 38’e ulaşmıştır.’’ Yapılan bir araştırma sonucuna göre, Türkiye’nin 20052050 yılları arasında dolar bazında GSMH’de yüzde 5.6 ortalama büyümeyle dünyanın en hızlı büyüyen 4. ülkesi olmasının beklendiğini kaydeden Özaydınlı, diğer ülkelerin sırasıyla Hindistan, Endonezya ve Çin olacağını söyledi. Özaydınlı, ‘‘Küresel sermaye, bazılarının söylediği gibi Türkiye için bir tehdit değil, fırsattır’’ diyerek, ekonomik göstergelerdeki olumlu gidişin yabancı sermaye akışını hızlandıracağını belirtti. Asgari ücretliye plaket verilmeli ANKARA (ANKA) Türkİş Genel Başkanı Salih Kılıç, Türkiye’nin işçisinden az vergi veren patronların bulunduğu bir ülke olduğu ve bunun anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olduğuna dikkat çekerek ‘‘Türkiye yangın yeri gibi’’ dedi. Salih Kılıç, ‘‘Asgari ücretli bu şartlarda; zor durumda ve güçsüz olmasına karşın güçlülerden çok vergiyi ödüyorsa vergi ödediklerinden dolayı plaket verilmesi gereken asgari ücretlilerdir’’ diye konuştu. Kılıç, Türkiye’de kayıt dışında ve kayıtlı bulunan tüm sektörlerde yaşamları ve masrafları asgari üc ? Türkiye’nin işçisinden az vergi veren patronların bulunduğu bir ülke olduğuna dikkat çeken Türkİş Başkanı Kılıç, bu şartlarda asgari ücretliye plaket verilmesi gerektiğini söyledi. retten yüksek olan kesimlerin dahi asgari ücretliden az vergi ödediğini anımsatarak asgari ücretin vergi dışı bırakılması veya nispi olarak vergi oranının düşürülmesini talep ettiklerini anlattı. Kılıç, üst gelir gruplarının asgari ücretliden daha az vergi ödeme sinin anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olduğunu belirterek ‘‘Asgari ücretli gücü oranında vergisini ödüyor. Belirli kesimlerin ise ödememesi Türkiye’de vergi adaletsizliğinin en bariz örneğidir’’ dedi. Yüzde 25 ve yüzde 30 olan vergi dilimlerinin ücretliler için de yüzde 27 olarak birleştirilmesini adaletsiz olarak değerlendiren Kılıç, yüzde 27’lik dilimin ücretliler için mutlaka yüzde 25’e çekilmesini istedi. Kılıç, asgari ücretliler için de gücüne göre vergi alınmasını sağlayacak ayrı bir vergi oranı tespit edilmesini önerdi. Benzin fiyatına 45 YKr zam ? Ekonomi Servisi Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ (TÜPRAŞ), kurşunsuz benzinin rafineri çıkış fiyatında, dünden geçerli olmak üzere zam yaptı. Söz konusu artışın pompa satış fiyatlarına yansıması 45 YKr. zam oldu. ‘‘Çıplak’’ metreküp rafineri çıkış fiyatları, kurşunsuz benzinde yüzde 6.07, 98 oktan kurşunsuz benzin yüzde 5.84 oranında zamlandı. Buna göre, kurşunsuz benzinin çıplak rafineri çıkış fiyatı metreküpte 581.96 YTL ’den 617.31 YTL ’ye, vergili fiyatı da 2.295.81 YTL ’den 2.337.52 YTL ’ye yükseldi. Agripark’ın biyoteknoloji laboratuvarında tohumlar, kuvözde ekilip tarlada biçiliyor Tarımda tüp bebek dönemi ADANA (AA) Türk tarımında verim ve kaliteyi arttırmayı amaçlayan Toros Agripark’ın biyoteknoloji laboratuvarında meyve anaç fidanları ve patates tohumluğu, tüplerin içinde üretilip kuvözde bekletildikten sonra toprakla buluşturuluyor. Sabancı Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi ve Toros Agripark Teknoloji Sorumlusu Prof. Dr. Selim Çetiner, Alman CDB firması tarafından sipariş verilen 21 bin tane Gisela Kiraz ve Wavit Erik anaçlarının Toros Tarım Sanayi’nin Adana’daki tesislerinde 1 yıl gibi kısa sürede yetiştirilerek ihraç edildiğini ifade etti. Meyve fidanı ve tohumlukların özel seçilen alanlarda üretilerek verim ve kalite kontrolünün de yapıldığını belirten Çetiner şöyle konuştu: ‘‘İçinde özel karışımlar bulunan tüp ve kutularda kiraz, erik, badem, şeftali gibi meyve ağaç fidanları ve muz fidesi ile buğday, mısır ve patates tohumluğu üretimi gerçekleştiriliyor. Hedefimiz, kısa vadede Türkiye’nin, uzun vadede ise Azerbaycan ve Orta Asya ülkelerinin ihtiyaçlarını karşılamak.’’ Garanti Bankası hisseleri için çağrı ? Ekonomi Servisi Doğuş Grubu’na ait Garanti Bankası hisselerinin yüzde 25.5’ini alan General Electric Capital Corporation (GECC), Türkiye’deki yatırım operasyonları için kurduğu GE Araştırma ve Müşavirlik Ltd. aracılığıyla, Garanti Bankası hissesi alımı için çağrıda bulundu. Çağrı fiyatı, 1 YTL nominal değerli bir pay için 3.90 YTL olarak belirlenirken, satın alma çağrısı, 27 Mart10 Nisan günleri arasında geçerli olacak. Vergide beyanname süresi uzatıldı ? Ekonomi Servisi Gelir vergisi mükelleflerinin, 2005 yılına ait yıllık gelir vergisi beyannamelerinin verilme süresi, 29 Mart Çarşamba akşamına kadar uzatıldı. Maliye Bakanı Kemal Unakıtan’ın imzasıyla Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde yayımlanan duyuruda, Başkanlığa iletilen sorunlar nedeniyle, beyannamelerinin verilme süresinin tekrar uzatıldığı bildirildi. Tüplerde, ağaç fidanlarının yanı sıra tohumluk da yetiştiriliyor. CUMHURİYET 13 K