Katalog

9 ŞUBAT 2006 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr 11 Karikatür protestolarında 4 kişi daha ölürken Rusya Devlet Başkanı, Danimarka’ya seslendi Putin’den özür dile çağrısı Ukraynalıların Hz. İsa tepkisi Ukrayna’da aşırı sağcı gençlerden oluşan bir grup, Hz. İsa karikatürleri yayımlayan Fransız gazetesi France Soir’ı protesto etti. Başkent Kiev’deki Fransız Büyükelçiliği önünde toplanan göstericiler Fransız ürünlerinin boykot edilmesi çağrısı yaptı. France Soir daha önce de ifade özgürlüğü adına Danimarka basınına destek vermek için Hz. Muhammet karikatürlerini sayfalarına taşımıştı. (Fotoğraf: AFP) Dış Haberler Servisi Dünyanın pek çok ülkesinde Hz. Muhammet çizimlerine yönelik protestolar sürerken Afganistan’da polisin ateş açması sonucu 4 kişi daha öldü. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Danimarka’nın özür dilemesi gerektiğini söyledi. Karikatürleri protesto amacıyla dün Afganistan’ın Kalad kentindeki ABD üssüne yürümek isteyen göstericilerin üzerine ateş açılması sonucu 4 kişi öldü, 20 kişi yaralandı. 500 protestocu, ABD üssüne yürümek isteyince polis havaya ateş açtı. Göstericilerin polise taş atması üzerine polis bu kez ateş açtı. Kalabalık, bir okulu ve iki kamyonla iki tankeri ateşe verdi. Afganistan din adamları meclisi, gösterilere son verilmesi çağrısı yaptı. Ülkede 5 gündür süren eylemlerde 11 kişi öldü. Pakistan’ın Peşaver ve Dara Adamhel kentlerinde binlerce kişi yürüdü. Bangladeş’in başkenti Dakka’da 2 bin kişinin katıldığı gösteride, Danimarka bayrakları yakıldı. Batı Şeria’nın El Halil kentinde konuşlu olan Uluslararası Geçici Mevcudiyet, tehditler üzerine kenti geçici olarak terk etti. El Halil’de İsrailli yerleşimcilerle Filistinliler arasında tampon görevi yapan ve aralarında Türklerin de bulunduğu gözlemciler, ölüm tehditleri ve dünkü protestolar sırasında taşlı sopalı saldırıya uğramaları üzerine kentten çekildi. BosnaHersek’in başkenti Saraybosna’da, 700 kişi karikatürleri protesto etti. Taliban’dan ‘çizeri öldürene’ 100 kilo altın Afganistan’daki Taliban hareketi, karikatürlerin sahibini öldürene 100 kilo altın vereceğini açıkladı. Afgan İslam Ajansı’na telefonla demeç veren Molla Dadullah adlı Taliban yöneticisi, ‘‘Danimarka gazetesinde ilk kez eylül sonunda yayımlanan karikatürleri çizen karikatüristi biri gidip öldürürse Taliban’dan 100 kilo altın alacak’’ dedi. Molla Dadullah, ayrıca öldürülecek her Danimarka, Norveç veya Alman askeri için 5 kilo altın vereceklerini söyledi. Ajansa göre, Taliban’ın Afganistan’da hükümet karşıtı eylemlerini yöneten Dadullah, intihar eylemi yapabilecek adayların sayısının da karikatür krizi çıktıktan sonra arttığını öne sürdü. karikatürleri yayımlayan haftalık gazete Nacional’i kınadı. Meclis Başkanı Vladimir Şeks, ‘‘Meclisimiz, hükümetimiz ve Devlet Başkanı Stipe Mesiç’in belirttiği gibi bu çirkin karikatürleri kınamaktadır’’ dedi. Medyanın ‘‘özgür’’ diye asla inançlar arası kin tohumları ekmeye hakkı olamayacağını vurgulayan Şeks, tepkilerde de şiddete başvurulmaması gerektiğini bildirdi. Finlandiya’nın önde gelen sivil toplum örgütlerinden First Step Forum, ifade özgürlüğünün önemli olduğunu, ancak bu özgürlüğün sorumluluk duygusuyla birlikte yürütülmesi gerektiğini belirtti. Fransa’da mizah dergisi CharlieHebdo, karikatürleri, ‘‘ifade özgürlüğü hakkını destekleme’’ gerekçesiyle yeniden bastı. Benzer içerikli yeni bir çizimi birinci sayfasında yayımlayan dergi, karikatürlere de yer verdi. Gerekçe olarak ‘‘köktencilerin, terör ya da şantajla demokrasilerden ilkelerine iliş Dışişleri Bakanı Ursula Plassnik, Ortak Güvenlik ve Dış Politika Yüksek Temsilcisi Javier Solana’nın, İKÖ ile görüşmek üzere Suudi Arabistan’a gitmekle görevlendirildiğini bildirdi. İKÖ Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu ve örgütün diğer yöneticileriyle görüşecek olan Solana’nın, şiddet olaylarının önüne geçilebilmesi için uluslararası çözüm yolu bulunmasına yönelik girişimde bulunacağı belirtildi. Hırvatistan Parlamentosu Başkanı, kin ödün almamaları gerektiği’’ gösterildi. Cumhurbaşkanı Jacques Chirac derginin çizimleri yayımlamasını ‘‘kışkırtma’’ olarak niteledi. Chirac, ‘‘Dinsel inançları incitecek her şeyden kaçınılmalıdır. İfade özgürlüğü sorumluluk ruhu içinde kullanılmalıdır. Öfkeyi körükleyecek tahrikleri kınıyorum’’ dedi. İrlanda Dışişleri Bakanı Dermot Ahern de derginin çizimleri yeniden yayımlamasını ‘‘kasıtlı kışkırtma’’ olarak niteledi. Karikatürleri yayımlayan Yeni Zelanda’daki iki gazete ve iki televizyon kanalı özür diledi. 600 site çökertildi İnternet korsanları, karikatürleri protesto etmek için Danimarka’nın 600 internet sitesini ‘‘hack’ledi.’’ ZoneH adlı sitenin açıklamasına göre, Danimarka dışındaki internet sayfalarının da ‘‘hack’lenmesi’’ durumunda bu sayının 1000 civarında olacağı belirtildi. ALMANYA A VRUPA KONSEYİ Danimarka sabıkalı çıktı ? ‘‘Avrupa Irkçılık ve Hoşgörüsüzlükle Mücadele Komisyonu’’, Danimarka’yı, bu ülkede yaşayan Müslümanlara ırkçılık ve ayrımcılık yapıldığı konusunda uyarmış. BAHADIR SELİM DİLEK Aşure Günü korkusu Karikatür krizinin fitilini ateşleyen Danimarka ise bugün yapılacak Aşure Günü törenlerinde protestoların alevlenmesinden korkuyor. Danimarka’da Türkçe yayımlanan Haber gazetesine göre, askeri istihbarat ve din bilginleri, İslam dünyasında Danimarka’ya öfkenin bugün zirveye çıkabileceği uyarısında bulundu. İspanya’yı ziyaret eden Rusya Devlet Başkanı Putin, Danimarka’nın karikatürleri yayımladığı için özür dilemesi gerektiğini belirterek çizimlerin dinler arasındaki ayrılıkları daha da güçlendirdiğini belirtti. Putin, ‘‘Dinler arasındaki uçurumu genişleten, inananları inciten ve kışkırtan karikatürleri kınıyoruz. İnsan bir şeyi çizmeden ya da yayımlamadan önce yüz kere düşünmeli’’ dedi. Bir devletin bu tür yayınları önleyememesi durumunda hiç olmazsa özür dilemesi gerektiğini dile getiren Putin, ‘‘Çocuk pornografisini kınarken basın özgürlüğünün arkasına saklanmıyoruz’’ diye konuştu. Çizimler ilk kez Danimarka’daki JyllandsPosten gazetesinde yayımlanmıştı. İslama hakaret davası Batı Şeria’nın El Halil kentinde konuşlu olan Uluslararası Geçici Mevcudiyet (TIPH), tehditler üzerine kenti geçici olarak terk etti. El Halil’de tampon görevi yapan ve aralarında Türklerin de bulunduğu gözlemciler, ölüm tehditleri ve dünkü protestolar sırasında taşlı sopalı saldırıya uğramaları üzerine kentten çekildi. Kâbil’de de Afgan kadınlar, karikatürleri protesto için yürüdü. (Fotoğraflar: AFP / AP) FRANKFURT (Cumhuriyet Bürosu) Tuvalet kâğıtlarına Kuran’dan bölümler yazan ve ‘‘bundan elde edilecek parayla İslami terörün kurbanları’’ için anıt dikilmesini isteyen 60 yaşındaki Alman, mahkemede hesap veriyor. ‘‘Manfred v. H.’’ adlı 60 yaşındaki Alman, geçen yıl üzerine Kuran damgası ve bazı surelerden bölümler bastığı tuvalet kâğıtlarını ARD, ZDF, Spiegel ve Stern gibi önde gelen televizyon ve dergilerle Duisburg, Hamburg ve Dortmund kentlerindeki birtakım camilere göndermişti. Tageszeitung gazetesinde yayımlanan habere göre, mektuba bir de bildiri ekleyen İslam karşıtı Alman, Kuran’ı ‘‘Teröristlerin yemek kitabı’’ olarak tanımlamış, Müslümanların kutsal kitabında şiddet çağrısı içeren birçok metin bulunduğunu savunmuştu. Bildiride, bu tuvalet kâğıtlarının satışından elde edilecek gelirle ‘‘İslami terörün kurbanları’’ için bir anıt dikileceği belirtilmişti. ANKARA Danimarka’nın daha önce Avrupa Konseyi’nin Irkçılık ve Hoşgörüsüzlükle Mücadele Komisyonu tarafından uyarıldığı ortaya çıktı. Komisyonun 2001 yılında yayımladığı raporda, Danimarka’da yaşayan Müslümanların ırkçılık ve hoşgörüsüzlükle karşı karşıya olduğu vurgulandı. Rapor, Müslümanlara ve İslam dinine karşı yanlış ve aşırı düşüncelerin yayılmasında başı çekenlerin politikacılar, medya ve aydınlar olduğunu ortaya koydu ve Danimarka yönetiminin bu konuda acil önlem alması istendi. Ancak Danimarka o dönemde bu eleştirileri yanıtsız bırakmayı tercih etti. Komisyonun 26 Ocak 1999 tarihli raporunda da, göçmenlere karşı olumsuz bir yaklaşımın ortaya çıktığına vurgu yapıldı. ‘‘Son dönemde kamuoyunda bir kutuplaşma meydana gelmiştir ve bu, son yerel seçimlere de yansımıştır’’ ifadelerinin yer aldığı raporda, ‘‘Göçmenler ve göçmenlik politikası üzerinde güçlü görüşleri olan sağ partiler yüzde 10 almıştır’’ denildi. Raporda, Avrupa’nın en eski anayasasının ırksal ayrımcılığı yasaklamaya karşı hiçbir madde içermediğine vurgu yapıldı. Anayasanın 70’inci maddesinin, dinin temel ilkelerini ifade etme yönünde, yurttaşlık hakları veya politik haklar konusunda kısıtlamayı yasaklayan bir fıkrasının olduğunun altı çizildi. Raporun ‘‘Uzmanlaşmış Kuruluşlar’’ başlıklı bölümünde ise 1993’te kurulan Etnik Eşitlik komitesinin ırkçılıkla ilgili her konuda tavsiyelerde bulunma görevi olduğu, ancak karar almada hiçbir gücü bulunmadığına işaret edildi. ‘‘Göçmenlik Politikası’’ başlığında, Danimarka’nın diğer Avrupa ülkeleri gibi göçmenlerin ülkeye giriş politikalarını katılaştırdığına işaret edildi. Bunun, ayrımcılık uygulamalarına öncülük etmesi konusunda dikkat çekici olduğu belirtilirken söz konusu duruma bağlı olarak göçmenlere yönelik kamuoyunda olumsuz yaklaşımın oluştuğuna vurgu yapıldı. Raporun ‘‘Nazi Propagandası ve Materyali’’ başlıklı bölümünde, ırksal ayrımcılığa karşı imzaladığı uluslararası sözleşmeler hatırlatılarak Danimarka’nın Nazi propaganda malzemeleri üretmesi ve bunları ihraç etmesinden duyulan kaygı dile getirildi. ‘‘Medya’’ başlığında ise basınyayın kuruluşlarının bazen göçmenlere ve Danimarka’ya yeni gelenlere ilişkin olumsuz etkilerde bulunduğu vurgulanarak daha dengeli yayın politikası izlenmesi istendi. Avrupalılara özeleştiri, Müslümanlara soğukkanlılık çağrısı İran’ın başvurusu İran, 19 Temmuz 2005’te Alman Dışişleri’nden Kuran’a karşı yapılan bu hakaretin yasaklanmasını istemişti. Münster Savcılığı’nın emriyle, Alman’ın evinde yapılan aramada tuvalet kâğıtlarından örnekler ele geçirildi. Hakkında 166. maddeden dava açılan Alman’ın yaptıklarını kabul ettiği, ancak bunun ‘‘sanat ve ifade özgürlüğü olarak değerlendirilmesini’’ istediği bildirildi. 166. madde dinsel inançlara hakaret edilmesini, ‘‘kamu huzurunu bozucu nitelikteyse’’ yasaklıyor. Savcılık, İran’ın protestosunu huzurun bozulmasına gerekçe olarak gösterirken sanık, ‘‘İslamcı ideoloji ile Nazizm ideolojisinin tek yerinin tuvalet olduğu’’ görüşünü savundu. Duruşma, 23 Şubat’ta yapılacak. Zapatero’dan toplantı İspanya Başbakanı Rodriguez Zapatero, karikatür krizini görüşmek üzere bugün İspanya’daki önde gelen Müslüman örgütlerin başkanları ile bir araya gelecek. İspanya’da geçmiş hükümetlerde 8 yıl başbakanlık yapan Jose Maria Aznar, Müslümanlardan özür dilenmemesi gerektiğini ileri sürdü. Aznar, ‘‘Eğer bir karikatür için özür dilersek nükleer silahtan konuşurken nasıl bizi ciddiye alırlar?’’ dedi. AB Dönem Başkanı Avusturya’nın Babacan iki tarafa da seslendi Dış Haberler Servisi Başmüzakereci Ali Babacan, Avrupalıların karikatür kriziyle ilgili yaşananlar nedeniyle özeleştiri yapmasını, Müslümanların da tepkilerini haklı zeminlerde dile getirmesini istedi. Babacan, İktisadi Kalkınma Vakfı’nın seminerinin açılışında yaptığı konuşmada ‘‘Bir dinin peygamberine, 1 milyarı aşkın nüfusuyla İslam dünyasının sonsuz saygı duyduğu en kutsal varlığa hakaret etmek, ifade özgürlüğü kavramının arkasına sığınılarak izah edilemez’’ dedi. Babacan ‘‘Son günlerde yaşadığımız bu tatsız olaylar Doğu ile Batı arasındaki birbirini anlama çabalarına da ciddi bir darbe vurmuş durumda. Medeniyetlerin buluşması... gibi çalışmalar umutlarımızı arttırarak devam ederken bu türden yol kazalarının yaşanması hepimizi derinden etkilemiştir’’ diye konuştu. İstanbul Barosu Başkanı Kazım Kolcuoğlu da ‘‘sağduyu çağrısında’’ bulundu. Kolcuoğlu, düşünce ve ifade özgürlüğünün, manevi değerlere hakaret edilmesini haklı kılamayacağını kaydetti. Kolcuoğlu, bir dinin, ‘‘hakaret olarak nitelediği’’ bir karikatürün düşünce özgürlüğü çerçevesinde yapılmış olduğu ısrarının, dünya barışını zedeler hale geldiğini vurguladı. ACI KAYBIMIZ Değerli hocamız Prof. SELÇUK GÜNDEMİR’in elli yıllık hayat arkadaşı, varoluşumuzu borçlu olduğumuz, eşine ender rastlanır değerli insan, büyük piyanist ve müzisyen 12 YENİ ÇİZİM Hocaların Hocası Rasmussen’e karikatürle misilleme KOPENHAG (Cumhuriyet) Danimarka’da Müslümanların tepkisine neden olan peygamber karikatürlerinden sonra, Başbakan Anders Fogh Rasmussen’i hicveden karikatürler yayımlandı. Information gazetesi, Danimarka Başbakanı Rasmussen’in karikatür krizindeki tutumunu alaya aldığı 12 karikatürü bir önsözle birlikte yayımladı. Prof. KAMURAN GÜNDEMİR aramızdan ayrılışıyla, hepimizin hayatında yeri doldurulamayacak bir boşluk bırakmıştır. KAYBIMIZ BÜYÜKTÜR Muhiddin Dürrüoğlu, Emre Elivar, Sanem Berkalp, Emrecan Yavuz, Mahir Cetiz, Bora Ateşyakan, Sezi Seskır, Duysal İmsel Çizerlerin isimleri gizli ‘‘Sadece Müslümanlar değil, biz de Başbakan’ın ne söylediği ve söylemek istediği konusunda tereddüde düşüyoruz’’ ifadelerine yer verilen Rasmussen karikatürlerinden biri, Danimarka Başbakanı’nı ‘‘laf kalabalığı’’ yaparken resmediyor. İsimleri gizli kalmak kaydıyla 12 karikatüristin yaptığı çizimlerden bir diğerinde Rasmussen, elinde mikrofon, üstünde kanlı bir ceketle, ‘‘I did it my way’’ (Bildiğim gibi yaptım) şarkısını söylerken resmediliyor. 2001 yılı raporu Danimarka, 2001 yılında hazırlanan ve ciddi eleştirilerin yöneltildiği rapora henüz yanıt vermezken Danimarka hakkında hazırlanmakta olan ikinci rapora ilişkin çalışmaların da devam ettiği belirtildi. Son raporun nisan ayı içinde çıkması bekleniyor. Ancak Danimarka’nın yanıtları ve savunması gelmeden bu rapor açıklanmayacak. İkinci raporda, Danimarka’nın daha sert biçimde eleştirileceği, Müslümanlara karşı ayrımcılık yapılmasına yönelik acil önlem alması isteneceği belirtildi. Avrupa Konseyi’nin 2005 yılı toplantısında, Türkiye’nin girişimi üzerine sonuç bildirgesinde ‘‘İslamofobi’’ye karşı mücadele için bir madde eklenmişti. Ancak o tarihten bugüne, üye ülkelerin hemen hiçbir adım atmamış olması dikkat çekiyor. CUMHURİYET 11 K