Katalog

SAYFA CUMHURİYET 6 ŞUBAT 2006 PAZARTESİ 10 (Fotoğraf: AP) DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr 2005 tüm zorluklara rağmen olumlu göstergelerle kapanırken ülke, yeni bir atılımın eşiğinde Küba: İyi gidiyoruz üba, devriminin 47. yaşını kutluyor ve “özel dönemi” geride bırakmanın getirdiği avantajlarla sosyalizmi derinleştirmeye çalışıyor. 2006 yılını Enerji Devrimi yılı ilan eden Castro yönetimi, Küba halkının yaşam standartlarını daha da yükseltmeyi hedefliyor. K lkede ölçeği kapitalist ülkelerdekiyle kıyaslandığında “devede kulak” bile olamayacak düzeydeki yolsuzluk ve yasadışılıklara karşı büyük bir kampanya yürütülüyor. Bu konuda özellikle gençleri teşvik eden yönetim, en küçük hukuksuzluğa bile göz yumulmamasını istiyor. Ü GAMZE ERBİL HAV ANA Devriminin 47. yaşını kutlayan Küba, 2006’yı enerji devrimi yılı ilan etti. Venezüella ve Çin’in yardımlarıyla görece rahatlayan Küba, kaynaklarını ulusal ekonominin iyileştirilmesine ve ada halkının yaşam standartlarını geliştirmeye yöneltmeyi planlıyor. Küba sokaklarında, duvarlarda ve ilan panolarında bir süredir göze çarpan bir slogan var: ‘‘Vamos bien.’’ (İyi gidiyoruz.) 2006’ya, içerde devrimi ilerletmek üzere bir dizi projeyle giren Küba, kendi ölçütlerine göre gerçekten ‘‘iyi gidiyor’’. Ocak ayında tüm toplumun her yanına yayılmış olan yeni kampanyalar ve seferberlik ruhu, bunun daha da iyiye gideceğini hissettiriyor. Enerjideki yenilenme atılımı çok önemli. Bu, aynı zamanda halkın enerji kullanımında da bir yenilenmeyi getiriyor ve tabii, eski dönemin fazla yakan ev aletlerinde de. Küba devleti şu anda Kübalıların kullandığı aşırı elektrik yakan ampulleri, Çin’den ithal edilen yeni ampullerle değiştiriyor. Herkes, yeni ampullerin ne kadar tasarruf sağladığını ölçebilmek için ödedikleri vergiyi ölçüyor ve yaşam düzenini buna uygun hale getirmeye çalışıyor. doğu eyaletlerini vuran Dennis 1.4 milyar dolar, Wilma 704.2 milyon dolar ve Rita 207 milyon dolar hasara yol açtı. Ancak kasırgalar; barajların kapasitesinde yüzde 77, yeraltı su havzalarınınkinde yüzde 98’lik doluluk sağladı. Küba, tüm bu atılımlara paralel olarak ülkenin çeşitli yerel kurumlarında ortaya çıkan yolsuzluk ve hukuk ihlallerine karşı da büyük bir kampanya yürütüyor. Castro, 17 Ekim’de Havana Üniversitesi’nde başlattığı kampanyayı, geçen günlerde yine üniversitede yaptığı bir konuşmayla güçlendirdi. ‘Fikirler savaşı’ ‘‘Fikirler savaşı’’ sloganıyla yürütülen yolsuzlukla mücadele kampanyasının başlatılmasından bu yana ülke genelinde benzin satışlarında günlük 100 bin dolarlık bir artış olduğunu açıkladı. Devrimin değerlerine aykırı hiçbir oluşuma izin vermeyeceklerini ısrarla vurgulayan Küba Devlet Başkanı, ilerlemekte oldukları yolun rotasını tayinde kritik bir belirleme de yaptı: ‘‘Bu ülke daha fazlasına sahip olacak, ama hiçbir zaman bir tüketim toplumu olmayacak. Küba, insanlığın hayal edebileceği en sıra dışı gelişmenin, kültürün ve bilginin toplumu olacak.’’ Büyüme rakamları Çünkü, elektrik vergilerinde artış da olmuş. Ama öte yandan, çalışanlar ve emekliler maaşlarına mayıs ayında iki katlara varan ve yine kasımda da daha sınırlı bir oranda zam almışlar. Havana’da Küba Komünist Partisi (KKP) Merkez Komite binasında görüştüğümüz KKP Merkez Komitesi’nin Uluslararası İlişkiler Bölümü Sorumlusu Fernando Remirez de Estenoz ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Başkan Yardımcısı Oscar Martinez Cordovez, tabloyu netleştirecek bilgiler veriyor: 2005’te Küba’nın Gayri Safi Yurtiçi Hasılası (GSYİH) yüzde 9 büyümesi beklenirken yüzde 11.8 büyüdü. 2006 için yapılan büyüme tahmini yüzde 10. Bu yıl enerji sektöründe üretimi arttırmak ve ulusal altyapıyı geliştirmek için dev yatırımlar yapılması planlanıyor. Fidel, Pin El de Rio’da yeni bir tesisin açılışında yaptığı konuşmada elektrik üretim kapasitesini 4 katına çıkaracaklarını ve bunun büyük etkisi olacağını söyledi. Küba, elektrik üretmek için 3.8 milyon ton petrol kullanıyor. Bir varil petrolün değerindeki 1 dolar artış, adanın hidrokarbon ithalini 33 milyon dolar arttırıyor. Küba sokaklarındaki büyük panolar, çamaşır tozu reklamları için değil, ülkenin bütününü ilgilendiren kampanyalar için kullanılıyor. (Fotoğraf: AP) Kübalılar ülkeye yönelik insan hakları ihlalleri eleştirilerinden öfkeli, çifte standarttan bıkmışlar ABD provokasyonuna sürpriz yanıt üba yönetimi, Havana’daki ABD temsilciliği önünde bir inşaat başlattı. Harıl harıl devam eden inşa çalışmaları sırasında buradaki işçileri ziyaret eden Fidel, neyin inşa edildiği konusunda bir açıklama yapmadı, ancak ortaya çıkan tablo, 15 metrelik bir duvarın üzerine yerleştirilen bayrak direkleri. Buraya 50 kadar direk dikilmiş durumda ve daha 100 kadar direk için yer bulunuyor. Bu ateşli çalışmaya neden K olan ise, ABD temsilcilik binasından geçen hafta yapılmaya başlanan elektronik yayınlar oldu. Kübalıların sinirlerini tepesine çıkaracak bir şekilde, binanın dış cephesindeki elektronik panodan İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nden maddeler; Martin Luther King ve Mahatma Gandi’nin sözleri geçiriliyordu. ‘‘Bu kadar yüzsüzlük olabilir’’ diyorlardı; ‘‘düşünsenize, kendilerinin Ebu Garib’de, Guantanamo’da, Avrupa’daki gizli cezaevlerinde yap tığı işkenceler ayyuka çıkmışken, Küba’ya insan hakları dersi vermeye kalkıyorlar.’’ Dev protesto Beklentileri karşılayacak biçimde Fidel bu provokasyondan hemen bir gün sonra, Küba’nın ünlü televizyon programı Yuvarlak Masa’da konuştu. 3 gün boyunca 3’er saat kadar süren konuşmanın son gününde de Kübalıları antiemperyalist meydana çağırdı. 24 Ocak’ta yapılan ve 1.4 milyon kişinin katıldığı dev buluşmada konuşan Fidel, ABD’nin Küba’yla zaten sınırlı olan diplomatik ilişkileri tamamen kesmeye niyetli olduğunu vurguladı. Temsilcilik binasının hemen önündeki meydanda gerçekleşen mitingde, Fidel panoda geçen propaganda mesajlarıyla Kübalıların da paylaştığı bir biçimde inceden alay ederken, kendilerinin bu saldırganlığa ‘‘barışçıl’’ bir yanıt vereceğini açıkladı. Küba, ABD’nin kendisine yönelik insan hakları eleştirileriyle birçok platformda mücadelesini sürdürüyor. BM’deki oylamalardan uluslararası kampanyalara kadar ABD’nin terörle mücadele ve insan hakları konusundaki çifte standardını mahkum etmeye çalışıyor. Kübalılar, özellikle kendilerini hedef alan ABD saldırganlığından çıkardıkları dersler nedeniyle bu konuda hiç tereddüt göstermiyor. Yakın dönemde internette ye rini alan Küba Terorizm Ansiklopedisi de bu araçlardan biri. Küba karşıtı terör gruplarının faaliyetlerini ve Washington’un bu gruplara desteğini gözler önüne seriyor. 1959’dan bu yana ABD’nin çok sayıda saldırı ve katliamın sorumlusu olan 41 terör grubunu örgütlediği ve finanse ettiği açıklanıyor. Ansiklopedide Luis Posada Carriles ve Orlando Bosch gibi isimlerin, CIA’nın bu tür operasyonlardaki ‘‘gözdeleri’’ olduğu belirtiliyor. K K üba Turizm Bakanlığı, 30 Aralık tarihinde, geçen yıl Küba’yı ziyaret eden turist sayısının 2 milyon 300 bine ulaştığını duyurdu. Havana da, Küba’nın gözde turizm mekânlarından biri. Özellikle eski Havana, yılın her döneminde yoğun bir ziyaretçi akınına uğruyor. UNESCO’nun da desteğiyle bölgede gerçekleştirilen restorasyon faaliyetleri, bir dizi gönüllü ve görevli mimarlık öğrencisinin de katılımıyla sürüyor. Çehresi yenilenen eski Havana, biblo gibi binaları ve tarihi yapılarıyla cazip bir gezi mekânı oluşturuyor. Turizm sektörü, yapısı gereği Küba Devrimi için en istismara açık ve sürdürülen kampanyadan en fazla nasibini alması beklenen alan. OMÜNİST GENÇLİK Enerji Devrimi yılı Enerji tüketimindeki yenilenme ve tasarruf 2006’da GSYİH’de artış sağlamak için gerekli. Ekonominin en dinamik bölmesi olan hizmet sektörünün geliştirilmesine özel vurgu yapılıyor. Diğer ülkelerde bütçe harcaması olarak görülen kültür, sağlık ve eğitim gibi alanları Küba yatırım alanı olarak görüyor. 2005’te yalnızca sağlık sektöründe 19 hastaneye toplam 121 yoğun bakım servisi eklendi, 206 gözlük mağazası, 24 göz tedavi ve bakım merkezi ve 400 yeni ambulansla mevcut sağlık filosu yenilendi. 2005 dış ticaret verilerine göre ise ihracat yüzde 27.9 oranında arttı, 2006 için planlanan artış yüzde 17.7. Benzin fiyatlarındaki artışın ithalat rakamlarını arttırması bekleniyor ama yine de bu yıl yüzde 1.5’lik bir düşüş öngörülüyor. Çelik ve mekanik sektörlerinde, kimyasal malzemelerde ve gıda sektöründe makarna ve yoğurtta üretim artışı öngörülüyor. Nikel üretiminin geçen yılki düzeyden yüzde 1.1 fazla olması bekleniyor. Turizm, nikel, biyoteknoloji ürünleri ve ecza ürünleri üretiminde de gelişme öngörülüyor. Son dönemde kuraklık nedeniyle tarım sektöründe yaşanan zorluklara karşın 2006’da şekerkamışı üretimi dahil yüzde 8.1’lik bir artış bekleniyor. Küba 2005’te kasırgalardan ciddi zarar gördü, Devrimin motor gücü üba Komünist Partisi’nin (PCC) gençlik örgütü Komünist Gençler Birliği (UJC), ülkedeki seferberlik atmosferinden en fazla payını almış olan kesimi oluşturuyor ve yoğunluğu Havana’daki merkezlerinin kapısından girer girmez hissediyorsunuz. Ülkede yürütülen yolsuzluk karşıtı kampanya için çalışan sosyal işler ekiplerinin büyük bölümünü gençlik örgütü üyeleri oluşturuyor. Görüştüğümüz UJC üyelerinden biri, yolsuzluğa karşı kampanyanın kendileri için önemini şöyle anlatıyor: ‘‘Fidel, bu kampanyanın açılışını Havana Üniversitesi’nde yaptı, 17 Kasım’da. Bu bizim için çok önemliydi. Şu soru çok önemliydi: Devrimimiz geri döndürülebilir mi? Ve bizlere bu konudaki sorumluluğumuzu hatırlattı. Fidel’i kaybetmek bizim düşünmediğimiz bir şey, ama o da bir insan ve 80 yaşında. Bizlere yine kendisi çok önemli mesajlar verdi. Küçük ölçekli de olsa, toplumumuzda ortaya çıkan yolsuzluk olaylarına karşı mücadelenin, devrimi korumak için çok önemli olduğunu düşünüyoruz.’’ Gençlik örgütü üyeleri, aynı zamanda enerji devriminin sosyal işlerinde de aktif görev alıyorlar. Evlerde kullanılan elektrikli aletlerin ve ampullerin durumunu tespit ederek ne kadar malzemenin değiştirileceğini ve sonuçta ortaya çıkacak gerçek enerji ihtiyacını saptıyorlar. Görüştüğümüz yöneticiler ise, yoğunluklarının bir nedeninin Caracas’ta düzenlenen Dünya Sosyal Forumu hazırlıkları olduğunu anlatıyor. Gençliğin antiemperyalist mücadelesinin insanlığın kurtuluşu için ne kadar önemli olduğunu anlatıyor ve bunun ‘‘romantik değil, gerçek ve somut bir mücadele olduğunu’’ vurguluyorlar. K Uluslararası dayanışma önemli üba’nın dünyanın dört bir yanına yayılmış dayanışma örgütleri, faaliyetlerini bir süredir Küba’nın ABD tarafından cezaevinde tutulan 5 istihbarat görevlisinin davasına yoğunlaştırmış durumda. Küba 5’lisi olarak bilinen Antonio Guerrero, Rene Gonzalez, Ramon Labanino, Gerardo Hernandez ve Fernando Gonzalez ülkenin ulusal kahramanları ve en ücra köşelerden turistik mekânlara serbest bırakılmaları için yürütülen kampanyanın izlerini görmek mümkün. Miami’deki Küba karşıtı çetelerin faaliyetlerini önceden öğrenmek ve engellemek K amacıyla ABD’de yaşarken ‘‘ABD’nin ulusal güvenliğini tehdit ettikleri’’ suçlamasıyla tutuklanan 5’linin ömür boyu hapis cezasına mahkum edildikleri dava, 11. Atlanta Temyiz Mahkemesi tarafından geçen yıl 9 Ağustos’ta bozuldu. Davanın seyrinde uluslararası kampanyaların büyük etkisi olduğuna inanan Küba Halklarla Dostluk Enstitüsü yetkilisi Enrique Roman, önümüzdeki dönemde 5’li ile dayanışma kampanyalarının daha da yoğunlaştırılması gerektiğini söylüyor. Mart ayında Türkiye’deki Jose Marti Küba Dostluk Derneği tarafından gerçekleştirilecek Küba’yla Dayanışma Haftası’na katıldıklarında konuyu bir kez daha gündeme getireceklerini ve somut dayanışma araçları geliştirmeyi zorlayacaklarını belirten yetkili, ABD’nin dava sürecinde oyalama taktiği güttüğünü vurguluyor. Türkiye’de gerçekleştirilecek olan Dayanışma Haftası’nda aynı zamanda Fidel Castro’nun 80. doğum günü ve Latin Amerika’daki sol yükselişi de gündemine alan bir dizi etkinlik yer alacak. Haftanın başlığı da “İyi gidiyoruz!” YARIN: Küba insanlık ihraç ediyor CUMHURİYET 10 K