Katalog

1 ŞUBAT 2006 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr 11 Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi, Almanya ve AB temsilcisi, Londra’da ‘ara formül’ üzerinde anlaştı İran dosyası BM yolunda... H Martin Luther King’in eşi öldü ? WASHINGTON (AA) ABD’li ünlü insan hakları savunucusu Martin Luther King’in dul eşi Coretta Scott King önceki gece yaşamını yitirdi. 1927’de doğan Coretta King, Alabama’da bir çiftlikte büyüdü. Babası, bölgede kamyona sahip olan ilk siyah çiftçiydi. Okul servislerinin sadece beyaz çocuklar için olmasına öfkelenen Scott King’in annesi, çocukların yakındaki liseye gidebilmeleri için bir otobüs kiraladı. King, önce, ilk siyah öğrenci olarak ablasının okuduğu Ohio Üniversitesi’ne gitti, daha sonra Boston Üniversitesi’nde müzik eğitimi aldı, burada Martin Luther King ile tanıştı. 1953’te evlenen çiftin 4 çocuğu oldu. Dış Haberler Servisi BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi ve Almanya, İran’ın nükleer faaliyetlerinin Konsey’e sevk edilmesini öngören bir ‘‘ara formül’’ üzerinde anlaşmaya vardı. Rusya’nın itirazları üzerine Güvenlik Konseyi’nin Tahran’a karşı alacağı olası bir karar için, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun (UAEK) Güvenlik Konseyi’ne mart ayında sunacağı rapor beklenecek. Karara yasal dayanağı olmadığı gerekçesiyle tepki gösteren İran, konunun BM Güvenlik Konseyi’ne gönderilmesinin ‘‘diplomatik çabaların sonu anlamına geleceği’’ uyarısını yaptı. ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin’den oluşan 5 daimi üye ve Almanya’nın dışişleri bakanları ile AB Dış Politika Şefi Javier Solana önceki akşam Londra’da bir araya geldi. 4 saat süren yemekli toplantının ardından ‘‘UAEK yarın yapılacak olağanüstü toplantısında Güvenlik Konseyi’ne İran’a karşı atılacak adımlar konusundaki kararını sunmalıdır’’ çağrısı yapıldı. ? Rusya’nın çabalarıyla daha zayıf bir dil kullanılan ortak bildiri, Güvenlik Konseyi’nin konuyu martta tartışmasının yolunu açıyor. ABD karardan memnun. Karara sert tepki gösteren İran ise nükleer programıyla ilgili hassas bilgileri UAEK’ye verdi. Kurumun ilk olağanüstü toplantısı yarın. BM Güvenlik Konseyi’nin İran’ın nükleer programıyla ilgili bu hafta karar almayacağını söyledi. Rus ve Çinli diplomatların kararın anlamını açıklamak üzere kısa süre içinde Tahran’a gideceğini söyleyen Lavrov, İran’dan UAEK’nin isteklerini yerine getirmesinin isteneceğini kaydetti. Nükleer programının tamamen barışçıl amaçlı olduğunda ısrar eden İran ise karara tepki gösterdi. İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Ali Laricani, ‘‘İran’ın nükleer dosyasının BM Güvenlik Konseyi’ne gönderilmesinin diplomasinin sonu olacağını’’ söyledi. Laricani, ortak bildiride İran’ın nükleer dosyasının Güvenlik Konseyi’ne gönderilmesinin söz konusu olmadığını savundu. Batılı ülkelerin ‘‘dikkatli olmaları gerektiğini’’ kaydeden Laricani, şunları söyledi: ‘‘İran’ın nükleer dosyasının Güvenlik Konseyi’ne gönderilmesi, diplomasinin sonu olur. Böyle bir şeyin yapılmasına ‘rezalet’ desem hoşlarına gitmez, ama bu onlar için kötü ve hoş olmayan bir şey.’’ AMAS’TAN RET ‘Şantaja boyun eğmeyeceğiz’ Dış Haberler Servisi Hamas’ın, mali yardım için silah bırakma ve İsrail’i tanıması yönünde Batı’dan gelen baskılara kulak asmayacağı mesajı vermesi, karşı tarafı temkinli davranmaya itiyor. Londra’da BM Genel Sekreteri Kofi Annan’la bir araya gelen Ortadoğu Dörtlüsü yetkilileri mali desteğin kesilmesi konusunda temkinli bir tutum sergilediler. Gözlemciler, örgütün mali yardım konusunda İran ve Suriye gibi farklı seçeneklere yönelmesi olasılığının kaygı yarattığını savunuyor. Annan, Londra’da ‘‘Gelecekteki Filistin hükümetinin tüm üyeleri, şiddete başvurmamalı, İsrail’i tanımalı ve yol haritası dahil, önceki anlaşma ve yükümlülükleri kabul etmeli’’ dedi. Annan ayrıca İsrail’in Filistin topraklarındaki Yahudi yerleşim birimleri inşaatını durdurması gerektiği konusunda uzlaşı olduğunu ve İsrail’in Batı Şeria’da inşa ettiği duvarın kaygı yarattığını kaydetti. BBC muhabirleri, toplantıda hazırlanan ortak bildiride son derece dikkatli bir dil kullanıldığına dikkat çekiyor. Bildiride Hamas’tan, dış destek alabilmesi ya da Filistin hükümetine katılabilmesi için şiddetten vazgeçtiğini açıklaması istenmiyor. Bunun yerine ‘‘Hamas’ın kendini şiddet içermeyen yöntemlere adaması gerektiğinden’’ söz ediliyor. Yani örgütün sözleriyle değil, eylemleriyle değerlendirileceği mesajı veriliyor. Brüksel’de önceki gün bir araya gelen AB dışişleri bakanları da Filistin Özerk Yönetimi’ne yardımların şu an için devam edeceğini açıklamıştı. Yaptırım talebi içermiyor AB ülkeleri de önceki gün, Tahran yönetiminin 6 maddelik önerisini ‘‘yeni bir şey’’ bulunmadığı gerekçesiyle reddetmişti. Daha önce İran konusunun BM Güvenlik Konseyi’ne gönderilmesine karşı olduklarını dile getiren veto yetkisine sahip Rusya ve Çin’in bu kez diğer üyelerle birlikte hareket etmesi ise dikkat çekti. Dışişleri bakanlarının toplantısının ardından yapılan ortak açıklamada ‘‘UAEK’nin yarınki toplantısında İran’ın nükleer programının Güvenlik Konseyi’ne götürülmesi konusunda uzlaşıldı’’ denildi. Gözlemciler bu kararın şu aşamada herhangi bir yaptırım talebi içermediğine dikkat çekiyor. Karar aşamasında kilit rol üstlenen Rusya’nın çabalarıyla açıklamaya ‘‘Güvenlik Konseyi’nin alınacak tavır için UAEK’nin mart ayındaki toplantısını bekleyeceği’’ yönündeki ifadesi eklendi. ABD, İngiltere ve Fransa, İran konu ‘Kimsenin yararına olmaz’ İran’ın nükleer sorununun hâlâ müzakereyle çözülebileceğine inandıklarını ifade eden Laricani, sorunun çözümü için barış dışı yollara başvurmanın durumu çıkmaza sokabileceğini, bunun da kimsenin yararına olmayacağını kaydetti. İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Gulamrıza Ağazade, ‘‘İran’ı şikâyet kararının herhangi bir yasal dayanağı yok’’ dedi. İran’ın, nükleer savaş başlığı tasarımlarıyla ilgili hassas belgeleri UAEK’ye verdiği bildirildi. Diplomatlar, İran’ın, atomik parçalanmaya uygun uranyumun savaş başlığına nasıl yüklenebileceğini anlatan 1.5 sayfalık belgeyi UAEK müfettişlerine geçen hafta teslim ettiğini söyledi. Adının açıklanmasını istemeyen diplomatlar, aynı dönemde UAEK’nin de ABD’nin Tahran yönetiminin nükleer silahlar üzerinde çalıştığına işaret eden istihbaratını İran’a ilettiğini belirtti. İran, UAEK’yle ilişkiyi kesme tehdidinde bulunmuştu. (Fotoğraflar: REUTERS / AFP) sunun Konsey’e herhangi bir koşul öne sürülmeden gönderilmesini istiyordu. Böylesi bir karar, nükleer silah yapmaya çalışmakla suçlanan İran’a yaptırım sürecini hızlandıracaktı. Ancak veto yetkisine sahip diğer iki daimi üye olan Rusya ve Çin’in itirazları sonucu bu yönde bir ara formül bulunduğu kaydedildi. ABD’li üst düzey yetkili, bunun İran’a yönelik şimdiye kadarki ‘‘en güçlü mesaj’’ olduğunu söyledi. Fransız hükümeti sözcüsü, Rusya ve Çin’in, İran’ı Güvenlik Konseyi’ne götürme konusunda ‘‘isteksiz’’ olduklarını, ancak Konsey üyelerinin tek bir tavır koyması gerektiği konusunda ikna olduklarını belirtti. İngiltere Başbakanı Tony Blair, ‘‘büyüklerin, İran’ın nükleer programına verilecek yanıt konusunda şimdi hemfikir olduğunu ve Tahran’ın faaliyetlerinin BM Güvenlik Konseyi’ne taşınmasının büyük bir adım olduğunu’’ söyledi. Hollandalı bakanın dil ısrarı ? AMSTERDAM (AA) Hollanda’da yabancılar politikası ve uyumdan sorumlu Devlet Bakanı Rita Verdonk, yabancıların sokakta Hollandaca konuşmaları yönündeki görüşünde ısrarlı olduğunu yineledi. Verdonk, Trouw gazetesinde yayımlanan makalesinde, yabancıların sokakta Hollandaca konuşmalarının bir davranış kodu uygulaması çerçevesinde yürürlüğe konulmasını istediğini, ancak bunun için şu aşamada yasal bir düzenlemeye ve yaptırıma gerek görmediğini söyledi. Rus ve Çinli diplomatlar gidiyor Tahran’la iyi ilişkileri olan Moskova yönetimi, kararı önemsiz gibi göstermeye çalıştı. Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcü yardımcısı Mihail Troyanski, BM Güvenlik Konseyi’nin ‘‘sadece UAEK’nin yapacağı toplantının sonuçlarından haberdar edileceğini’’ söyledi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ‘Kurbanla işgalciyi karıştırmayın’ Hamas, Annan’ın, şiddeti kınaması ve İsrail’i tanıması gerektiği yönündeki çağrısını reddetti. Hamas sözcüsü Sami Ebu Zuhri, ‘‘Dörtlü İsrail’in işgale ve saldırılara son vermesini istemeliydi. Kurbanın işgali tanımasını ve saldırı karşısında eli kolu bağlı oturmasını değil’’ dedi. Hamas’ın yeni milletvekillerinden Müşir el Masri de çağrıyı yapan güçleri ‘‘Filistin gerçeğinden habersiz olmakla’’ suçladı. Hamas liderlerinden İs mail Haniye, ‘‘Halkımıza sunulan uluslararası yardım insani bir görevdir, çünkü Filistin halkı halen İsrail işgali altında yaşıyor. Yardımın haksız koşullara bağlanmaması gerek’’ dedi. Hamas’ın siyasi büro şefi Halid Meşal, İngiliz Guardian gazetesinde yayımlanan yazısında, dış yardımlar uğruna Filistin halkını satmayacaklarını, ilkelerinden vazgeçmeyeceklerini vurguladı. Meşal, ‘‘Binlerce şehit veren, 60 yıl boyunca topraklarına dönmeyi bekleyen milyonlarca mülteci, İsrail hapishanelerindeki 9 bin siyasi tutuklu, tüm bunları bir hiç uğruna yapmadı. Bizim özgürlük ve adalet için savaşmış olan Vietnam ya da Güney Afrika’dan farkımız yok’’ ifadesini kullandı. Hamas’ın sürgündeki üyesi Usame Hamdan, ‘‘uluslararası şantaja boyun eğmeyeceklerini’’ bildirdi. Hamdan, Associated Press ajansına telefonda yaptığı açıklamada, örgütün alternatif fon kaynakları aradığını, Batı’nın şartlarını kabul etmeyeceğini söyledi. ABD Başkanı George Bush, ‘‘Hamas, İsrail’e var olma hakkı tanımadığını açıkça ifade etti. Ben de siyasetini değiştirmediği sürece, Hamas’ın kurduğu bir hükümete destek vermeyeceğimizi ifade ettim’’ dedi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise Hamas’tan barışçı diyaloğa girmesini istedi ve Rusya’nın Ortadoğu konusundaki tutumunun ABD ve Avrupa’nınkinden farklı olduğunu söyledi. Putin, ‘‘Rusya’nın Hamas’ı hiçbir zaman bir terörist örgüt ilan etmediğini’’ bildirdi. T ÜRKİYE’NİN EYLEM PLANI ABD’den Kıbrıs için yeni övgü WASHINGTON (AA) Türkiye’nin Kıbrıs konu sundaki yeni eylem planını öven ABD Dışişleri Bakanlığı, bu girişimin adada Afganistan’a imar timleri Chavez ABD’yi uyardı ? CARACAS (AA) Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez, ABD’yi, casusluk yapmaması konusunda uyardı. Chavez, katıldığı bir toplantıda, ABD büyükelçiliğine casusluk yapmasını bırakmasını tavsiye etti ve ajanlarının ABD büyükelçiliğine sızdığını söyledi.Hugo Chavez, şöyle konuştu: “ABD büyükelçiliğine, casusluk yapmayı bırakmasını tavsiye ediyorum. Büyükelçi içinize sızdık. Etrafta fazla dolaşmayın çünkü sizi izliyoruz. Gringoların bayıldığı ‘Arepas reina pepeada’larını (Venezuela’nın geleneksel mısır yemeği) nerede yediklerini bile biliyoruz.’’ ENRON DAVASI BAŞLADI WASHINGTON (AA) ABD’nin yakın tarihindeki en büyük yolsuzluk skandalına adı karışan Enron şirketinin üst düzeydeki iki yöneticisinin yargılanmasına Teksas eyaletinin Houston kentinde başlandı. Davanın ilk gününde, Enron’un bir ve iki numaralı yöneticileri olan Ken Lay ve Jefrrey Skilling’in kaderini belirleyecek olan 12 kişilik jüri seçildi. 2001 yılında patlak veren skandalda Lay ve Skilling, batmak üzere olan firmanın kâğıtlarında usulsüzlük yaparak şirketi çok kârlı gibi göstermek ve tam bu sırada satarak büyük kârlar sağlamakla suçlanıyor. çözüm konusundaki mevcut sıkışıklığı çözeceğinin ümit edildiğini belirtti. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Adam Ereli, konuya ilişkin değerlendirmesinde, ‘‘Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’ün 24 Ocak’ta açıkladığı önerileri memnuniyetle karşıladık. Bunların, olumlu ve ileriye dönük öneriler olduğunu düşünüyoruz. Önerilerin mevcut sıkışıklığı çözeceğini ve ilgili bütün tarafları esnek ve yaratıcı olmaya iteceğini umuyoruz.’’ dedi. Rumlara vize uyarısı Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, dün Kremlin’de düzenlediği basın toplantısında, KKTC’nin son dönemde aktifleştiği izleniminin oluştuğunu söyledi. Putin, “Kuzey Kıbrıs’ın bu alandaki politikası çok açıktır ve takdire şayandır’’ dedi. Rusya’nın Kıbrıs politikasının değişmediğini fade eden Putin, Kıbrıs Rum kesimi ile vize sorununun sürdüğünü kaydetti. Rus vatandaşlarına vizenin kaldırılması gerektiğini belirten Putin, Rum kesimi yönetiminin bu konuda adım atmaması halinde Rus turistlerin KKTC ve Türkiye’yi tercih edeceklerini söyledi. Gül, yardımın 100 milyon dolara çıkacağını açıkladı. (Fotoğraflar: REUTERS / AFP) Dış Haberler Servisi Afganistan’ın yeniden yapılandırılması konusu, 70’e yakın ülke ve uluslararası kuruluşun katılımıyla Londra’da masaya yatırıldı. BM Genel Sekreteri Kofi Annan’ın da katıldığı bağış konferansında Türkiye’yi Dışişleri Bakanı Abdullah Gül temsil etti. Toplantıda Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai, İngiltere Başbakanı Tony Blair ile bir araya geldi. Türkiye’nin Afganistan’a yapacağı yardımın 10 milyon dolardan 100 milyon dolara çıkarılacağını da açıklayan Gül, bu yardımın yıllık ödemeler şeklinde uygulanacağını bildir di. Afgan Silahlı Kuvvetleri ve polis gücünün eğitimine verilecek desteğin de devam edeceğini anlatan Gül, Türkiye olarak İl İmar Timleri kurmaya karar verdiklerini, bu çerçevede Afganistan’ın Vardak bölgesinde faaliyet gösterileceğini bildirdi. ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, yönetimin Kongre’ye gelecek bir yılda 1.1 milyar dolar yardım yapılmasını önereceğini söyledi. Soğuk 589 kişiyi öldürdü ? KİEV (AA) Ukrayna’yı etkisi altına alan soğuk hava dalgasına bağlı olarak son iki haftada 589 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi. Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, 16 Ocak’tan bu yana 589 kişinin öldüğü, ülke çapında Ocak ayı ortasından bu yana 6 bin 700 kişinin tıbbi yardım talep ettiği belirtildi. Açıklamada, bu kişilerden 3 bin 870’inin hastaneye kaldırıldığı, ölenlerden çoğunun evsiz kişiler olduğu kaydedildi. Putin ‘kukla örgütlere’ savaş açtı Kremlin’de 3.5 saatlik basın toplantısı yapan Putin, sivil toplum örgütlerinin yabancıların kuklası haline gelmesine izin vermeyeceğini söyledi Dış Haberler Servisi Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin ülkesindeki sivil toplum örgütlerini hedef alarak bu kurumların daha sıkı denetlenmesini savundu. Putin, dün üç buçuk saat süren bir basın toplantısı düzenleyerek kendi rekorunu kırdı. Kremlin’de yıllık olağan basın toplantısında 60 kadar gazetecinin sorusuna yanıt veren Putin’i 1000 kadar gazeteci izledi ve basın toplantısının ilk iki saati, 2 televizyon kanalı tarafından naklen yayımlandı. Putin’in 2004’teki basın topPutin’in konuşmasını bin lantısını 700 gazeteci izlemişti ve kadar gazeteci izledi. (AFP) 3 saat süren toplantıda Putin, 50 kadar gazetecinin sorusunu yanıtlamıştı. Putin toplantıda, Moskova’nın, İngiliz diplomatları sivil toplum örgütlerine gizli para yardımı yapmakla eleştirdiği casusluk tartışmalarına değindi. Putin ayrıca, ‘‘tüm füze savunma sistemlerini delecek kapasitede füzeleri bulunduğunu’’ kaydetti. Rusya, ‘‘Dünyada kimsenin sahip olmadığı ve uzun süre de olamayacağı füze sistemini geçen yıl test ettiğini’’ bildirmişti. Putin’in sözünü ettiği füzelerin, sesten hızlı ve uçuş yönünü değiştirebilme kapasitesine sahip olduğu da belirtiliyor. Rusya Devlet Başkanı, Ukraynalı ortaklarının açıkça fazladan gaz aldıklarını söylemelerinden memnun olduğunu belirterek ‘‘Ukraynalıların fazla miktar için ödeme yapmaları gerektiğini’’ söyledi. VEFAT ve TEŞEKKÜR Ailesine ve tüm çevresine insanlık örneği sergileyen değerli ve sevgili annem FERİDE PALAMUTÇUOĞLU’nu kaybettim. Yaşadığı sürece anneme bilgisi ve saygısı ile yardımcı olan değerli Prof. Dr. ALİM UZUNALİMOĞLU’na, Haydarpaşa GATA Hastanesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Başkanı GATA Komutanı Tuğgeneral Füzelerle övündü ‘‘Sivil toplum örgütlerine yapılan yardımların şeffaf olmasından yanayız. Bu örgütlerin yabancı kuklacılar tarafından kontrol edilmesini istemiyoruz’’ diyen Putin, casusluk tartışmasına adı karışan İngiliz diplomatların sınır dışı edilmelerinin söz konusu olmadığını söyledi. ERGÜN DEMİRALP’e, Sayın Doç. Dr. MEHMET SARAÇOĞLU’na, Sayın Doç. Dr. EŞREF DURUCAN’a, Sayın Doç. Dr. BEKİR CEBECİ’ye, Sayın Doç. Dr. CAN SOLAKOĞLU’na, Prof. Dr. İzmir 9 Eylül Üniversitesi Acil Yoğun Bakım Servisi’nin genç ve dinamik doktorlarına, Genel Dahiliye doktor ve çalışanlarına en içten teşekkürlerimle minnet ve şükranlarımı bildiririm. SUNA GERMEN CUMHURİYET 11 K