Katalog

11 KASIM 2006 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi?cumhuriyet.com.tr Yeni vergi kaynağı bulunmazsa Başbakan’ın söz verdiği Özel İletişim Vergisi’nin düşürülmesine olanak yok 13 İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER ‘İndirim için bindirim şart’ Ekonomi Servisi Başbakan Tayyip Erdoğan’ın gündeme getirdiği Özel İletişim Vergisi (ÖİV) indirimi konusunda henüz bir çalışma yapılmadığı, sözü edilen indirimin gerçekleşmesi halinde ortaya çıkacak açık kadar yeni bir kaynak yaratılması gerektiği belirtiliyor. Erdoğan’ın hafta başında Antalya’da düzenlenen bir uluslararası telekomünikasyon konferansında sabit telefon, cep telefonu ve internet kullanımındaki vergi oranlarını kademeli olarak düşüreceklerini açıklamasına karşın geçen hafta yayımlanan 2007 programında gelecek yıl İyi Polis... Partisi seçimlerde oy kaybeden Bush’un Rumsfeld’i görevden almasının, Amerika’nın başta Irak dış siyasetinde değişikliklerin, yumuşamanın işareti olduğu vurgulanıyor. Bush, Baba Bush’un sözünü dinlemiş, pek sevdiği Robert Gates’i göreve getirmiş. ABD Kongresi’nde kontrolü ele geçiren Demokratlar, Bush’a politika değişikliği başlatacak Irak zirvesini düzenlemesi için bastırıyorlarmış.. Örgütün en alt kadrolarından yükselen, 199193 yıllarında CIA’nın başkanlığını yapan, 63 yaşındaki Gates, Irak’ın ŞiiSünniKürt özerk bölgelerine bölünmesini savunan Irak Çalışma Grubu’nun bir üyesi. Taliban’ın yaratılmasının başaktörlerinden, Sovyetler’in Afgan işgalinde ABD’nin tepkisini örgütlemede kilit rol oynamış. CIA’nın operasyonları sayesinde soğuk savaşın kazanıldığını savunuyor. Nikaragua’da Kontra milislerin finansmanı, İran’a yasadışı silah satışı aktörlerinden... Irak’ın bütününü işgal altında tutmak ABD’ye çok pahalıya mal olduğu için mi? Irak’ın bölünmesi, ABD askerlerinin kısmen çekilerek kendileri için güvenli Irak Kürdistan’ında üslenmesi, oradan Irak ve İsrail ile birlikte tüm Ortadoğu’yu kontrol altında tutması gündeme geldi. Yoksa en başından mı ABD için çok daha ucuza gelecek bu projenin gerçekleşmesi sahneye konulmuştu? Ne fark eder? Rumsfeld kötü, Gates iyi polisi oynayarak ABD emperyal çıkarlarına hizmette yarışıyorlar. Dünyanın kimi ülkelerinde, ‘‘Daha fazla Rumsfeld, daha fazla savaşa hayır’’ benzeri sloganlarla meydanlara çıkan, Bush’un kararı ile barış ve bağımsızlıkları adına umutlanan, öncelikle de Iraklı ve Pakistanlılara ne yazık. Bu arada ben hâlâ Irak işgalini savunan, Türkiye’nin pay kapmasını önermiş, ahlaki boyutta savunmamış ama yine de ABD’nin Irak’ı bölmesinin kendi çıkarları adına söz konusu olmadığını söylemiş 2. Cumhuriyetçi ünlü teorisyen, sosyal bilimci, yazar, aydınlardan birilerinin olsun kamuoyu karşısına çıkıp özür dilemelerini umutla bekliyorum. ??? ABD’nin, Yugoslavya’nın parçalanması oyununda tümden günahsız rollerde uzun süre seyirci kalması; son aşamada Kosova çatışmalarında insan hakları adına müdahale şovu; Kosova’yı Avrupa’daki en ucuz, en büyük askeri üssü haline getirme operasyonundan ders almamış olabilirler... 11 Eylül’ü gerekçe yapıp zengin Kuzey’in savunulması, terörü yerinde yok etme adına Afganistan işgalinde, çok pahalı ve zor olan tüm Afganistan’ın işgali gibi bir operasyonun gündeme gelmemiş olmasının; Afganistan’da Çin’e uzanan ana yolu, petrol ulaşım hatlarını denetime yarayacak merkezi işgal etmekle yetinilip çevredeki eski Sovyet ülkelerinin, öncelikle de petrol ve stratejik değeri olanlarında Afganistan işgali gerekçe yapılarak üs kurulmasını; şimdilerde işgal edilmeyen topraklarda toparlanan Taliban ve diğer direnişlerde ABD askerini feda etmemek üzere NATO’nun devreye sokulmuş olmasının, Türkiye’den çatışmada rol alacak asker istenmesinin anlamını sorgulamayacak mıyız? Lübnan’da kötü polisi oynayan İsrail askeri gücü, işgal ve bombardımanı ile amaca tam ulaşılamayınca, bugün gelinen çıkmazda, zorunlu devreye sokulan BM oluşumundaki askeri ortak güce oynatılan iyi polis rolünün, sonuçta Lübnan’ı emperyal çıkarlar adına elde tutma, iktidarlarını denetleme boyutunda, bir rol farkları olabileceğini söyleyebiliyor muyuz? BM’nin gerçek işlevi, insan hakları adına müdahale gücü olsa, İsrail Lübnan’dan göreceli çekilmenin hemen ardından, Filistin’de bu kadar pervasız, çocuk ve kadınları hedef alan yeni katliamları sahneye koyabilir miydi?.. Günümüz iyi poliskötü polis oyunlarını, işgaller, savaşlar dışından, AB’nin bize üyelik kapısında oynadıklarından bir örnekle noktalayabiliriz; AB Komisyonu raporunda üyeliğin askıya alınmasının önerilmemesi, topun aralık ayındaki zirveye, liderlere atılması AB’nin Türkiye’ye dönük yükümlülüklerinden birilerini olsun yerine getirmesi işlevi anlamını taşımıyor. Tam tersine, Türkiye’ye, Erdoğan hükümetine yeni ödünler vermesi, kamuoyunu kandırması için zaman yaratmış oluyor. 301’in ülkemiz demokrasisi, insan hakları için yararlı değişime uğrayacağını umalım. Ya Kıbrıs? Karşılıksız ödünler? Masaya oturabilmek üzere, Erdoğan hükümetinin atmış olduğu imzanın, başta Kıbrıs, verilen ağır ödünlerin Türkiye’de pazarlamasını yapmış olanlar, hâlâ utanmadan oynanan oyunun devamında kamuflaj, satış rolü üstleniyorlar. soner?cumhuriyet.com.tr ? Üst düzey bir ekonomi yetkilisi, IMF ile yapılan görüşmeler sonrasında bütçede hareket alanı kalmadığını ve söz konusu indirimin göz ardı edilemeyecek kadar büyük olduğunu vurgularken “Eğer indirim söz konusu olursa bu tutar kadar bir tedbir alınması zorunlu” dedi. vergilerinde herhangi bir vergi oran indirimi ya da gelir azaltıcı düzenleme öngörülmüyor. ÖİV , mobil telekomünikasyon işletmeciliği kapsamındaki ön ödemeli kart satışları dahil tesis, devir, nakil ve haberleşme hizmetlerinden yüzde 25 oranında alınıyor. Maliye ve Ulaştırma bakanlıklarının uzlaşması halinde ilk aşamada ÖİV’nin yüzde 25’ten yüzde 20’ye indirilmesi ve ardından aşamalı olarak indirimin devam etmesi planlanıyor. Reuters’ın haberine göre üst düzey bir ekonomi yetkilisi, “2007 yılı bütçesinde ÖİV’de oran indirimine ilişkin herhangi bir çalışma yer almadı ve hesaplamalar yüzde 25 üzerinden yapıldı. Gelecek yıl ÖİV’den 4.057 milyar YTL gelir tahsilat hedefi yer alıyor. Bütçe dengesi içinde ÖİV’nin yüzde 25’ten yüzde 20’ye çekilmesi sıkıntı yaratır” dedi. Türkiye’nin 2006 bütçesinde ÖİV’den tahsilat tahmini 3.663 milyar YTL düzeyinde bulunuyor. Vergideki 5 puanlık indirimin ÖİV’de yüzde 20’lik bir azalmaya neden olacağını vurgulayan yetkili, bu durumda 812 milyon YTL ’lik bir açığın ortaya çıkacağını söyledi. Türkiye’de mobil telefonlardaki vergi yükü faturanın ortalama yüzde 56’sını oluşturuyor. Sektörün düzenleyici ve denetleyici üst kurumu Telekomünikasyon Kurumu (TK) da vergilerin indirilmesini talep ediyor. Sektörde faaliyet gösteren firmalar da halen yüzde 60’ı aşkın olan mobil telefon penetrasyonunun diğer ülkelere göre düşük olmasında vergi oranlarındaki yüksekliğin önemli bir payı olduğuna dikkat çekiyorlar. Yüksek vergi oranlarına rağmen Türkiye’de telekomünikasyon sektörü hızla gelişiyor. 2007 programına göre gelecek yıl telekomünikasyon hizmet pazarının büyüklüğünün bu yıla göre yüzde 12 artarak 14 milyar dolara ulaşması bekleniyor. 2006 Değerlendirme Raporu, altyapı, kaynak yetersizliği ve bürokratik zaaflara dikkat çekiyor Bilişimde hava parçalı bulutlu EPDK’NİN PARA CEZASI POAŞ tecil ve taksit istedi İstanbul (Reuters) Petrol Ofisi AŞ (POAŞ), Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (EPDK) kendilerine uyguladığı idari para cezasının tecili ve taksitlendirmesi talebiyle Maliye Bakanlığı’na başvurdu. İMKB’nin 9 Kasım tarihli günlük bülteninde yer alan Petrol Ofisi açıklamasında, EPDK’nin idari para cezalarıyla ilgili olarak bağlı bulunduğu vergi dairesinden gönderilen 2 Kasım tarihli ödeme emirlerinin iptali ve yürütmenin durdurulması talebiyle İstanbul İdare Mahkemesi nezdinde davalar açıldığı belirtilerek şöyle denildi: “Söz konusu davalar ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından uygulanan idari para cezalarının iptali ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin olarak daha önce Danıştay nezdinde açılmış bulunan davaların henüz sonuçlanmamış olmaları nedeniyle, şirketimizin açmış olduğu davalardan kaynaklanan tüm hakları saklı kalmak kaydıyla söz konusu idari para cezalarının tecil ve taksitlendirilmesi talebiyle Maliye Bakanlığı’na başvuruda bulunulmuştur.” EPDK, ağustos sonunda aldığı bir kararla, aralarında Petrol Ofisi, Shell ve BP gibi yabancı şirketlerin de olduğu toplam 28 dağıtım firmasına toplam 1.667 milyar YTL tutarında ceza vermişti. Şirketler, bu cezayı süresi içinde ödemeyip kararın iptali ve yürürlüklerinin durdurulması için dava açmışlar, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı da geçen hafta dağıtım şirketlerinin ödemeyi yapması için tebligatları göndermişti. ? Bilişim ’06 etkinliğinde açıklanan rapora göre, bilişim teknolojileri ürünlerinin yaygınlaşması bürokratik gecikmeler yüzünden kısa dönemde mümkün görünmüyor. Ekonomi Servisi Bilişim’06 etkinliğinde kamuoyuna duyurulan 2006 Değerlendirme Raporu’nda, bilişim teknolojileri ürünlerinin toplumun geniş kesimlerine yaygınlaştırılamadığı belirtildi. Türkiye Bilişim Derneği tarafından hazırlanan raporda, 3 milyar dolar civarındaki pazarın önemli kısmını donanımın oluşturduğu, yazılım ve hizmetlerin payının çok düşük düzeylerde kaldığı da vurgulandı. Buna göre, Türkiye, bin kişi başına toplam kurulu bilgisayar sayısı sıralamasında dünyada 44’üncü sırayla en gerilerde yer alıyor. Ülkemizde hızlıyaygıniyi fiyatlı genişband erişim, kablo altyapısının atıl bırakılması nedeniyle sağlanamıyor. eDevlet Kapısı Projesi’nin Aralık 2006’da hayata geçeceği söylenmesine rağmen bunun 2009’dan önce gerçekleşmesi mümkün görünmüyor. İnternet erişim imkânlarının yeterince ucuzlamaması beklenen başarının, beklenen zaman dilimi içinde yakalanmasını geciktiriyor. Bilişim teknolojileri konusunda bürokratik yetersizlikler yüzünden bazı kararların alınması ve uygulanmasında da zaman kaybı yaşanıyor. Sayıştay Başkanlığı da Meclis’e sunulmak üzere hazırladığı raporda, yapılan çalışmaları yeterli görmedi. Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Bilişim ’06 çerçevesinde düzenlenen standları ilgiyle gezdi. (Fotoğraf: AA) N E L E R ? eDevlet Kapısı ve Eylem Adımları kapsamında 111 faaliyetin gerçekleştirilmesi öngörülüyor. Bunların 7’si 2006, 37’si 2007, 41’i 2008, 14’ü 2009, 9’u 2010, 37’si de 2011’de tamamlanacak. Sadece 2007’deki faaliyetlerin tamamlanması için gereken yaklaşık 1.1 milyar YTL’nin sağlanması, bütçede yüzde 50 artış anlamına geliyor. Kamu mali dengesini bozmadan ve zaman geçirmeden önlem alınmalı, Avrupa Birliği’nin sağlayacağı fonlar değerlendirilmeli. ? Devletin vatandaşa hizmet götürebilmesi için kamu yönetiminde modernizasyon projeleri çerçevesinde belediye, valilik ve diğer yerel kurumlar arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlayacak Bilgi Kentleri Ağı hızla gerçekleştirilmeli. ? Yazılım ihracatının geliştiril Y A P I L M A L I ? mesi amacıyla üretim hizmetlerinin yaygınlaşması için teknoparklarla ilgili kanunun değişen ihtiyaçlara göre acilen güncellenmesi gerekiyor. ? Yazılım sektörünün gelişmesini teşvik edecek, ArGe ve inovasyon fonlama aracı oluşturulmalı. Bir yandan teknoloji borsası kurularak, bir yandan da planlı teşvik programlarıyla, uluslararası pazarlarda rekabet gücüne sahip yazılım endüstrisi yaratılmalı. ? 2007 içinde ADSL ve WiMAX gibi genişband internet hizmetlerinin özel sektör tarafından da kendi altyapılarıyla verilmesi sağlanmalı. ? Telekomünikasyonda serbestleşme, hızlıyaygıniyi fiyatlı genişband erişim için hukuksal engeller aşılmalı. ADSL ve WiMAX gibi diğer alanlarda da “altyapıya dayalı rekabet” oluşturulmalı. ? Özel iletişim vergileri, iletişimin daha hızlı ve yaygın gelişmesini engelleyici mevcut düzeylerden kabul edilebilir düzeylere çekilmeli. ? KOBİ’lere yönelik planlı teşvikler sayesinde KOBİ’lerin bilişim teknolojileri mal ve hizmetlerinden daha kolay yararlanmaları sağlanmalı. ? Sektörde çalışacak kalifiye insan gücünün yetişmesi için, özellikle üniversitelerde bilgisayar, elektronik, elektrik gibi konuyla yakından ilgili bölümlerin öğretim görevlisi ihtiyacı konusunda önlemler alınmalı. ? Eğitimin, okullarda ve evlerde internet üzerinden erişilebilir ve ücretsiz olması sağlanmalı. 36 bin kişiye iş imkânı sağlanabilecekken genç nüfustan doğan potansiyel kullanılamıyor Korsan yazılım istihdamı vuruyor İSTANBUL (AA) Bilgisayar programlarından doğan telif haklarının korunması konusunda kamuoyunda bilinç oluşturulması için eğitim ve bilgilendirme faaliyetleri yürüten Business Software Alliance’nin (BSA) Avrupa ve Orta Doğu Hukuk Direktörü Sarah Coombes, Türkiye’de korsan yazılım kullanım oranının sadece yüzde 10 düşürülmesiyle, yazılım sektörünün yüzde 120 büyüyerek 5.3 milyar dolar büyüklüğe ulaşabileceğini bildirdi. Türkiye’de telif haklarının 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile korunduğunun, bu kanunun bölgedeki ve Avrupa Birliği’ndeki ? Türkiye’de korsan bilgisayar programı kullanımı bölge ortalamalarından bile çok yüksek. Korsan yazılımın yüzde 10 azaltılması halinde bile sektör yüzde 120 büyümeyle büyük istihdam alanları açacak. (AB) en kapsamlı kanunlardan bir tanesi olduğunun altını çizen Coombes, bununla birlikte Türkiye’de korsan bilgisayar programı kullanımının, bölge ortalamalarından bile çok yüksek olduğunu belirtti. Coombes, korsan bilgisayar programlarının, Türkiye’de genç nüfus için önemli bir istihdam potansiyeli olan bilişim sektörünün gelişmesini ve yenilikçiliği engellediğini, oluşturduğu kayıt dışı ekonomi nedeniyle vergi ve gelir kayıplarına neden olduğunu vurguladı. BSA Türkiye’nin hedefinin, uluslararası araştırma kuruluşu olan IDC’nin bu yıl Türkiye’yi de kapsayan araştırmasında açıkladığı yüzde 65’lik kopya bilgisayar kullanım oranını 3 yıl içerisinde yüzde 50’ler, 7 yıl içerisinde de AB ülkeleri seviyesine çekmek olduğuna işaret eden Coombes, şöyle dedi: “Türkiye’nin bölgesin deki en büyük bilişim pazarı olması sağlanabilir. 36 bin kişiye istihdam yaratılabilir. Bilgisayar programları, donanım satışları, eğitim, servis gibi birçok yan alanda daha ihtiyaçları beraberinde getiriyor, dolayısıyla katma değeri yüksek. Türkiye ve Türk halkı da genç nüfusundan doğan potansiyeli gerçekleştiremiyor, korsanlık yaratıcılığın önünü kesiyor.’’ Türkiye’de korsan yazılım kullanımının azalmasının GSMH’ye 1 milyar dolar ilave katkı sağlayabileceğine işaret eden Coombes, vergi gelirlerine ise 600 milyon dolar ek katkı yaratılabileceğini söyledi. AUTOSHOW’DA FIAT’A YOĞUN İLGİ Temsil ettiği 5 markasıyla Autoshow 2006’da standlarında ziyaretçilere yeni modellerini tanıtan Fiat Grubu, toplam 3 bin 190 metrekarelik bir alanda yer alan modelleriyle 400 bini aşkın ziyaretçi ağırladı. 170 milyon Avro’luk yatırımla Bursa’da üretilerek Avrupa’ya ihracı gerçekleştirilecek olan Fiat Linea, ilk kez İstanbul’daki Autoshow’da görücüye çıktı. Fuarda özellikle Grande Punto ve fuarla birlikte yollara çıkan 4x4 Sedici’nin büyük ilgi gördüğünü belirten Fiat Marka Direktörü Okan Baş, hem alınan sipariş hem de yapılan potansiyel görüşmelerin durgun olan pazarı canlandırdığını söyledi. Baş, fuar süresince 200’ü aşkın satış yaptıklarına dikkat çekti. KADEHLER KALKIYOR Doluca, şarapseverleri İstanbul’un 11 restoranında, şarap keyfi ile buluşturuyor. 6 Kasım 2006’da başlayan ve yarın sona erecek olan organizasyon çerçevesinde, Aija, Changa, Da Mario, Erguvan, Lokanta, Mikla, Müzedechanga, Sunset, Şans, Vogue ve Wanna restoranlarında şarapseverler, hazırlanan özel şarap mönüleri eşliğinde şişe açtırmaksızın beğendikleri şarabı tatma fırsatı yakalıyor. Yarına kadar organizasyondan yararlanmak isteyenlerin rezervasyon yaptırmak için www.istanbulkadehkaldiriyor.com adresini ziyaret etmesi gerekiyor. GELECEĞİN MİMARİSİ TARTIŞILACAK Geleceğin mimarlığına farklı bir bakış açısı getirmeyi amaçlayan I. Altyapısız Mimarlık Sempozyumu, 13 Aralık 2006’da İstanbul Harbiye Askeri Müze’de gerçekleşecek. Çanakkale Seramik & Kalebodur’un sponsorluğunu üstlendiği sempozyumu, mimarlık ve uzay bilimlerinde birçok ismi bir araya getiriyor. Yaklaşık bir yıldır hazırlıkları Tokyo Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Serkan Anılır ve Çanakkale Seramik & Kalebodur tarafından sürdürülen, geleceğin mimarlığına farklı bir bakış açısı getirmeyi amaçlayan sempozyumda mimarinin, niteliği gereği tahrip edici olan altyapıya daha az bağımlı olmasının sağlanması hedefleniyor. Başkanlığını Serkan Anılır’ın üstlendiği sempozyuma İtalya, Japonya, ABD, Çin, İrlanda ve Almanya’dan birçok bilim insanı, mimar, endüstriyel tasarımcı, bilim kurgu yazarı, astronot ve NASA’da projelere imza atan isimler katılıyor. CUMHURİYET 13 K