Katalog

6 OCAK 2006 CUMA CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR kultur?cumhuriyet.com.tr 2003’ün ilginç İzlanda filmi ‘Buzdan Hayaller’in yönetmeni Dagur Kari’nin yeni filmi ‘Tutunamayanlar’ bugün başlıyor 15 KEDİ GÖZÜ VECDİ SAYAR Kuzeyli aykırı tip masalları O2@@f ?O2@@@@@@@@@f O2@@@@@@@@@@@@@@@@f O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L?e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1?e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@Le O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@1e O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@e ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Mf ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0Mhe O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? O2@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@L? ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@)K ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@6 ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@0M ?I Akıntıya Karşı Yeni bir yıla başlarken âdettendir, geçen yılın dökümünü çıkarmak, yılın yeni ve heyecan yaratan yapıtlarından söz açmak. Yeni bir yıla, yeni umutlarla girmeyi kim istemez? Ne var ki, kolay bir iş değil bu. Yıllardır akıntıya karşı kürek çekip duruyoruz ve ‘akıntı’ giderek güçleniyor (Bu sözcüğü dilerseniz kapkaç düzeni, dilerseniz popüler kültürün dayanılmaz cazibesi olarak okuyabilirsiniz). Geride bıraktığımız yılda da, akıntıya karşı kürek çekenler, akıntıya kendilerini bırakıverenler kadar kalabalık değildi. İfade özgürlüğünü savunmak için bir avuç yazar, çizer, düşünür yıl boyunca kampanyalar düzenlediler, bildiriler imzaladılar. 12 Eylül’ün ardından ‘Aydınlar Dilekçesi’nin başına gelenlerle kıyaslanmasa da, gene farklı kesimlerden itirazlar yükseldi. Gereksiz polemikler yaratıldı. Geçen yıla damgasını vuran Orhan Pamuk davası nedeniyle hazırlanan bildiride, Prof. Yücel Aşkın’ın adının yer almaması, akıntıya karşı kürek çeken bir avuç insanın (ki Sayın Aşkın da onlardan biridir) birbirine düşmesine neden oldu. 301. maddeyi hedef alan bir bildiride Prof. Aşkın’ın adına yer verilmemesinde garip bir yan yoktu. Üstelik, o bildiride imzası olan herkesin Prof. Aşkın’a yapılan haksızlık ve hukukun siyasallaşması tehlikesi karşısında aynı derecede tepkili olduğunu, birçoğumuzun da yazılarıyla bu olayı kınadığını herkesin bilmesi gerekirdi. Eleştirilebilecek tek husus, bildiride yalnızca Orhan Pamuk’un adına yer verilmesiydi. 301. maddeden haklarında dava açılmış 70 kadar yazar ve yayıncının varlığı göz önüne alınırsa.. Ne var ki, bu da o kadar vahim bir hata değil. Hangimiz, tüketim toplumunun değer yargılarından tümüyle bağımsız kalabildiğini söyleyebilir. Nitekim, bu eleştiriyi, Pamuk’la dayanışmalarını sergilemek için ülkemize gelen yabancı yazarlara yönelttiğimizde, onlardan ‘‘Haklısınız, ne var ki, kampanyayı medyatik bir isim etrafında yürütmenin pratik kolaylığı var’’ yanıtını alıyoruz. Evet, kültür alanında yılın olayları bilimin ve sanatın özerkliğini tehdit eden gelişmelerdi. Prof. Yücel Aşkın’a yönelik linç harekâtı, YÖK’e, TÜBİTAK’a yönelen saldırılar, Prof. Baskın Oran ve Prof. İbrahim Kaboğlu’nun hazırladıkları ‘İnsan Hakları Raporu’ yüzünden yargılanmaları, akıntıya karşı mücadelenin gerekliliğini hatırlatıyordu. Tabii, akıntıya karşı mücadele verenler içinde, Kürt dilinin özgürlüğü için çabalayan bilim adamı, yazar ve müzisyenlerin özel bir yeri var. Bir de, sanatın her alanında popüler kültüre sığınmaksızın, özgün yapıtlar veren yaratıcıların... 2005’in önemli sanat ürünlerinin hepsini sıralamaya köşemiz yetmez. Bu yüzden, belleğim elverdiği ölçüde ve ‘Neden şunu yazmamışsın’ diye sormamanız dileğiyle her alandan birkaç yapıta değinmekle yetineceğim. Edebiyattan Mehmet Uzun’un ‘Ruhun Gökkuşağı’ (İthaki), Jaklin Çelik’in ‘Kaçak Yolcu’su (Çitlembik), Murathan Mungan’ın ‘Bir 2005 Kitabı’ (Metis), ilk aklıma gelen yapıtlar. Sinemada, Ümit Ünal ve arkadaşlarının ‘Anlat İstanbul’u, Uğur Yücel’in ‘Yazı Tura’sı, Fatih Akın’ın ‘Duvara Karşı’sı ile ‘İstanbul Hatırası’ adlı belgeseli... Tiyatro deyince, aklıma Devlet Tiyatroları’nda Lemi Bilgin’in görevden alınması, İstanbul Şehir Tiyatroları’nın ‘katma bütçe’den çıkarılması ve birkaç oyun geliyor: Tiyatro Pera’da Nesrin Kazankaya’nın ‘Dobrinja’da Düğün’ü, İBŞT’de Orhan Alkaya’nın ‘Savaş ve Kadın’ı, Dostlar Tiyatrosu’nda Genco Erkal’ın imzasını taşıyan ‘Aymazoğlu ve Kundakçılar’ı, Semaver Kumpanya’da Ayşenil Şamlıoğlu’nun ‘Süleyman ve Öbürsüler’i... (Max Frisch’in ‘Saf Adam ve Kundakçılar’ının birbirinden çok farklı ve başarılı bu iki uyarlamasını art arda izleyip karşılaştırmanızı dilerim.) Müziğe gelince; işte, yozlaşma katsayısı en yukarlarda seyreden bu alanda, pek çok meslektaşları gibi ‘ucuz’luğu seçmeyip, ‘kalite’de direndikleri için alkışlanmayı hak eden birkaç sanatçı ve dinlemenizi önerdiğim yeni CD’leri: Aynur’un ‘Nüpel’i (Kalan), Yasemin Göksu’nun ‘Ateş Oldum’u (Seyhan), Yavuz Bingöl’ün ‘(B)İz’i (Seyhan), Adile Yadırgı’nın ‘Seyri Âlem’i, (Metropol), İlkay Akkaya’nın ‘Yalnız’ı, Candan Erçetin’in ‘Aman Doktor’u (DMC)... Yeni yılda akıntıya karşı kürek çekenlerin artması dileğiyle... vecdisayar?yahoo.com Tutunam ayanlar durumları yaşanırken ilk kez milli olacak bakir Roger’in payına da Franc’ın, evine erkek girince azıcık sapıtan, geçkin ama mihrabı yerinde, fettan ve deneyimli annesi düşüyor. Filmin Daniel’le paralel çizilen bir başka ağır karakteri de, yasalara karşı gelen Daniel’in 60 günlük hapis cezasını zorunlu toplum hizmetine çeviren, küçük kız babası, bunalımlı yargıç (Mikael Bertelsen). Absürd bir komedi Voksne Mennesker (Dark Horse) Yönetmen: Dagur Kari / Senaryo: D. Kari, Rune Schjott / Kamera: Manuel Alberto Claro / Müzik: Slowblow / Oyuncular: Jakob Cedergren, Tilly Scott Pedersen, Nicolas Bro, Morten Suurballe, Mikael Bertelsen, Michelle BjornAndersen, Anders Hove / Danimarka,İzlanda 2005 (1 Film) Yeni yılda gördüğüm ilk film, 2005 Cannes Festivali’nin Belli Bir Bakış bölümüne seçilmiş ve Filmekimi’nde gösterilmiş, Danimarkaİzlanda ortak yapımı Tutunamayanlar oldu. İki yıl önce, İzlanda’nın kara, buza gömülmüş, gözden yitmiş, soğuk, ıssız bir kasabasından kaçarak sevdiği kızla hayalini kurduğu yaşam uğruna, postu uygar kente atmaya bakan, okulu ve çevresiyle sorunlu, 17 yaşındaki Noi adlı, albino bir gencin, nafile çabalamalarını, hüzünle, kara mizah öğesiyle, renkli anektodlarla bezeyerek anlatan ve birtakım gerçeküstücü dokunuşlarla seyirciyi sıra dışı, tuhaf, beyaz bir yalnızlık labirentine çeken Noi, AlbinoiBuzdan Hayaller adlı ilk filmiyle tanıyıp sevdiğimiz İzlandalı yönetmen Dagur Kari’nin Danimarka’da çektiği ve bugün bizde gösterime giren yeni filmi. Tutunamayanlar, Kari’nin, izlenmesi gereken çağdaş bir sinemacı olduğunu açık seçik biçimde kanıtlıyor. Finli Aki Kaurismaki’nin filmlerini çağrıştıran ve Jim Jarmusch tarzı, Cennetten de Garip’vari absürd bir komedi olarak nitelenen, meraklısının hemen hatırlayacağı ‘Buzdan Hayaller’deki gibi, bütünüyle kendine özgü bir atmosfer kurup sürekli otoriteyle takışan, kaytaran, uçlarda dolanan, birbirinden bencil, gamsız, güvensiz bir karakterler galerisi halinde seyrederek siyahbeyazın ‘T utunamayanlar’da bütünüyle kendine özgü bir atmosfer kurup sürekli otoriteyle takışan, kaytaran, uçlarda dolanan, birbirinden bencil, gamsız güvensiz bir karakterler galerisi halinde seyrederek siyahbeyazın dalağını yaran görüntülerle esprili, parçalı bir anlatım eşliğinde, naif bir mutlu finale bağlanan, şirin, içten, özgün bir film kotarmış yine Dagur Kari. gördüğü, kendi âlemindeki çulsuz, bohem graffitici Daniel (Jakop Cedergren), hemen Albino Noi’yi anımsatan, düzenin çarkına elinde olmaksızın çomak sokan, gamsız, kaygısız bir aykırı tip. En iyi arkadaşıysa, aşırı şişmanlığına bakmaksızın futbol hakemi olmayı kafaya takmış, çevresindekilere zırt pırt, sarı ya da kırmızı kart göstermeyi marifet sayan, zaten giysi olarak da sürekli resmi hakem forması giyen, büyükbaba lakaplı Roger (Nicolas Bro). ‘Herkes futbol oynayabilir ama hakem olamaz’ görüşünü sık sık vurgulayan, karşı cinsle ilişkisi sıfır noktasındaki şişman Roger, günün birinde, böğürtlenli kek, kurabiye filan almak için girdiği bir pastanedeki tezgâhtar kız Franc’a (Tilly Scott Pedersen) abayı yakıyor, çünkü o anda kafası çok iyi, mantar tribinde uçmakta olan genç kız onu bir anlığına yakışıklı prensi olarak görüp o bildik klişe tümceyi (seni seviyorum) sarf ediyor. Tabii kulaklarına inanamayıp şaşkınlığından dükkânı kaçarcasına terk eden, palavracı Roger’de hoşafın yağı kesiliyor. Ama kendi kendine, boşuna halleniyor Roger (çünkü graffitici arkadaşı Daniel, aslında adı Francesca’yı fazla dramatik bulduğu için kısaltan Franc’la mercimeği fırına verecek, hatta kız bu ilişkiden hamile de kalacaktır). Dükkânda bed tribe giren genç kızı evine götürüp tatlı kaçık annesiyle (Michelle BjornAndersen) de tanışan Daniel’le Franc(esca) arasında yoğun bir aşk (ferman dinlemez) dalağını yaran görüntülerle esprili, parçalı bir anlatım eşliğinde, naif bir mutlu finale bağlanan, şirin, içten, özgün bir film kotarmış yine Dagur Kari. Gamsız, kaygısız ve aykırı Tutunamayanlar’ın kahramanı, ev sahibinden vergi dairesine ve sokaktaki polislere kadar herkesle başı dertte olan, genellikle sevgililer için (parası peşin) duvar resimleri yapan, kalpli (ok’suz), çiçekli filan logo’lar çizip boyayan, habire kenti turladığı ve püskürtme boyalarıyla aletedavatını da içinde taşıdığı, minicik arabasını olur olmaz yerlere park eden, kulaklarını tıkayan walkmeninin dış dünyadan kopardığı, babasının bile bir sorunlar yumağı halinde Hep kaybedenlerin safında yer alan Daniel’le çevresindekilerin ilişkileri üstüne ilginç gözlem ve saptamalarla yürüyen ve Kuzey Avrupa sinemasının o bildik soğuk, sofu, kasvetli havasının yerini evrenselliğe, espri ve hüzne bıraktığı ‘Tutunamayanlar’, giderek daha iyi bir hikâye anlatıcısı olacağa benzeyen Dagur Kari’nin romancı yaklaşımıyla, Daniel sisteme karşı ya da On Emir gibi özlü başlıklar taşıyan 12 bölüm halinde kurduğu, 34 kahramanlı olay örgüsüyle dramatik yapısı kısıtlı ama tiyatrolaşmayan bir akışa sahip, sonuçta özgün bir bütünlüğe de kavuşan, yeni bir absürd komedi sayılabilir. Değil gazete okumak, ülkesinin başbakanını bile tanımayan, üstelik baba olmaktan (sorumluluktan) çok korkan Daniel’in, bir kahvede dondurma ısmarladığı kıza aşkını ifade etmeye çalışırken yoldan fillerin geçtiğini gösteren gerçeküstücü sahne ya da son bölümde kürtaja giderlerken Daniel’in Franc’a sevgiyle baktığı ve kızın endişeli yüzünün bir anlığına renklendiği görüntü gibi antolojilere geçecek cinsten sahneler içeren film, ressam özeni ve inceliğiyle inşa edilmiş, siyah beyaz bir sinemasal evren kurmanın üstesinden geliyor. Özetle Tutunamayanlar, parçalı anlatımı, başarılı görüntümüzik çalışması (kameraman Manuel Alberto Claro’yla tıpkı Kusturica ya da Kaurismaki gibi müzisyen Dagur Kari’nin kendi grubu Slowblow’un yumuşak sound’unu burada anmak gerek), muzipçe nüans ve zengin ayrıntılarıyla meraklısını sarıp sarmalayan, tecim kaygısından farklı değerlerle gönül bağı kurmuş bir yaratıcı yönetmenin bakışını yansıtan, hafif, uçarı, uçucu ama iz bırakan, görülesi, yeni bir minimal absürd komedi. Kaçırmamalı. İZLEYİCİ GÖZÜYLE... ERDAL ATABEK İlhan İzmir’de anıldı İZMİR (AA) Geçen yıl ekim ayında yaşamını yitiren ünlü şairyazar Attilâ İlhan, İzmir’de düzenlenen etkinlikle anıldı. Türkiye Tanıtım Araştırma Demokrasi ve Laik Oluşum Vakfı işbirliği ile Dokuz Eylül Üniversitesi İzmir Meslek Yüksekokulu öğrencileri tarafından hazırlanan anma programına, Attilâ İlhan’ın yeğeni Kerem Alışık, televizyon programcısı Nebil Özgentürk, araştırmacıyazar ve şair Yaşar Aksoy, şair Namık Kuyumcu ve şair Dedo Can katıldı. Nebil Özgentürk’ün ‘Bir Yudum İnsan’ adlı belgeselinin Attilâ İlhan’ı konu ettiği bölümünden bir kesitin de sunulduğu etkinlikte, yeğeni Kerem Alışık, Attilâ İlhan’ı bir aile bireyi olarak değerlendirdi. ‘Organize İşler’ böyle oluyor Yılmaz Erdoğan, şair, yazar, sahne insanı, film yönetmeni ve sinema oyuncusu olarak da yerini pekiştiriyor. ‘‘Organize İşler’’, görsel sahnelerin çekiciliği yanında oyuncu seçiminin çok iyi olması ve oyuncuların yüksek performansları ile başarı kazanıyor. Birçok sinemada oynuyor, zevkle izleniyor. Film boyunca İstanbul’un çok güzel görüntüleri izleniyor, film içinde bolca gülünüyor, kimi zaman kısa hüzün anları yaşanıyor. Sonunda, sıkılmadan izlenen, her konuya şöyle bir değinip geçtiği için de iç bayıcı olmayan, ama daha sonrasında akılda pek bir şey bırakmayan bir film görülmüş oluyor. ‘‘Yeni Türk Filmleri’’ denebilecek akımın filmleri böyle bir yeni tarz oluşturuyor. İzleyiciyi sıkmayan bir film BUGÜN ? ATATÜRK KÜLTÜR MERKEZİ’nde 19.30’da İDSO konseri. Şef: Vesna Souc. Solist: İdil Biret. (0 212 251 56 00) ? BABYLON’da 23.00’te Karandia Gipsy Brass Orchestra. (0 212 292 73 68) Hınzır zekâlarla sanatçı duyarlılıklarının kesişme noktalarını birbirine sevimlice bağlayan, her konudan bir tutam konulup birbirine uyum sağlamış olaylar zinciri. Hiçbir konuya derinlemesine girilmediği için izleyiciyi yormayan, şaşırtmayan, sıkmayan, hiçbir kötülükle can yakıcı biçimde karşılaştırmayan, onu kendisiyle yüzleştirmeyen hoş vakit geçirme kordelesi. Televizyon dizileri matriksine uygun biçimde düzenlenip hazırlanan ‘‘şöyle bir dokunup geçme’’ işleri. Ama doğrusu çok iyi organize ediliyor. Popüler seyir kültürünün tanınmış adları, dişe dokunur duygusu veren konuların içinde dişe de, suya sabuna da dokunmadan izlenen filmler. Magazin dergilerinde, magazin programlarında filmle ilgili dedikodular. Yeni aşklar, anlık buluşmalar, irili ufaklı laflamalar. Kalıcı bir iz bırakmıyor DÜZELTME 3 Ocak Salı günü 14. sayfada çıkan ‘Gogol’den Ayrı Düşmemek’ başlıklı yazının yazarı Ayşegül Yüksel değil, Dikmen Gürün’dür. Düzeltir, özür dileriz. ‘‘Organize İşler’’, görsel sahnelerin çekiciliği yanında oyuncu seçiminin çok iyi olması ve oyuncuların yüksek performansları ile başarı kazanıyor. Hepsi iyi hoş da, akılda kalan bir şey olmuyor. İnsanın içinde, aklında, duygularında kalıcı bir iz bırakmıyor, bir değişiklik yapmıyor. Böyle olunca da sinema sanatına bir katkısından söz etmek olanaksız. Türk sinemasının Atıf Yılmaz’ları, Metin Erksan’ları, Şerif Gören’leri, Zeki Ökten’leri, Ali Özgentürk’leri yaptıkları filmlerle ‘‘kalıcı sözler söylüyorlardı’’. Yılmaz Güney’den hiç söz etmeyelim, onun sineması bir daha yapılamadı, yapılamaz da. Bu listeye eklenecek başka yönetmenler de elbette var. Bunları unutmayalım. Organize İşler’i zevkle izleyelim, doygunluk duygusuyla salondan çıkalım. Başka bir şey de beklemeyelim. CUMHURİYET 15 K