Katalog

26 OCAK 2006 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi?cumhuriyet.com.tr Star gazetesi ihalesinde en yüksek teklifi 5.15 milyon dolarla Ali Özmen Safa verdi 13 İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Medyada ikinci KKTC’li ? İngiltere’de emlak alanında ciddi bir yükseliş grafiği yakalayan Safa, Asil Nadir’den sonra Türkiye’de medya alanına giren ikinci Kıbrıslı oldu. Safa’nın başı sık sık Londra’daki Rum resmi kurumları ve lobisiyle derde giriyor. MUSTAFA K. ERDEMOL Davos’la Venezüella Davos’u medya yıldızlarımız izliyor. Ekonomi ağırlıklı televizyon kanallarımız yayınlarını keserek arada, orada bulunan dünya sermayesinin, siyasetinin liderleri ile yapılabilmiş söyleşileri canlı yayında aktarıyorlar. Yine de Davos’la birlikte Venezüella’nın, daha doğrusu Dünya Sosyal Forumu ‘nun adından daha sık söz eder oldular. Küreselleşmenin güç odaklarını bir araya getiren Davos zirvesinin gündeminin ister istemez küreselleşme karşıtlarının eylemlerinden, hele de Dünya Sosyal Forumu’nun gündeminden etkilenmekte olduğunun altı çiziliyor. Davos ve karşıtı Dünya Sosyal Forumu’nu yıllar içinde, gündemleri ile izleyen ekonomi uzmanları bu yılın konu başlıklarında çok ciddi bir etkileşimden söz ediyorlar. Kapitalizmin kendini savunma refleksi ve esnekliği içinde, medyatik de olsa, yoksulların, Dünya Sosyal Forumu’na ve kitle protesto eylemlerine taşıdıkları konu başlıklarını, sorun, alınacak önlem başlıkları ile, içtenlikle olmasa da en azından vitrin anlamında, Davos gündemine de aldıklarını, birbirinin karşıtı iki zirvenin konu başlıkları arasında bir benzerlik ortaya çıktığını vurguluyorlar. Davos’ta foruma katılan ABD İnsan Hakları Örgütü Başkanı, dünya siyasi liderleri ve dünya sermayesini ellerinde tutan güçlere, insan hakları sorunlarını yüz yüze taşımak üzere orada olduklarını söylerken Davos’ta Bush ve Blair gibi liderlerin yıldızlarının söndüğünü, savaş karşıtlığının dünya tekel liderlerince de benimsenme eğiliminin arttığını savlıyor. Daha ileri bir tezle, bu yılki zirvenin yıldızının, açılışı da yapan Alman Başbakanı Merkel olmasını, savaş suçluluğu damgasının olmamasına ve yeni görüşlerine bağlıyor. Giderek artan insan ve örgüt katılımı ile sadece dünyanın küreselleşme uygulamalarında canları yanan yoksul ve yoksun milyonları temsil eden kitle protesto eylemlerinin ürünü Dünya Sosyal Forumu’na gelince.. Birden fazla merkezde çok büyük katılımlarla gerçekleştirilen etkinlikler sadece sokak gösterileri boyutu ile bugüne kadar dünya medyasının ilgisini çekebildi. Hele Türkiye’de şöyle bir geçen görüntüler, protesto eylemlerinin fotoğrafları boyutunda kaldı. Oysa on binleri hep aşan, sık sık da yüz binlere ulaşan sokak protesto gösterilerinin çok ötesinde, sayısız atölye, bilimsel toplantı çalışmasına katılan bilim insanları, siyasi kadrolar, örgüt temsilcilerinin raporları ile, eleştirilen küreselleşmenin insan canını yakan sonuçlarına karşı alternatif yönetim ve ekonomi politikaları da üretiliyor. Can alıcı noktayı da işte bu durum, dünya medyasının bu alternatif, insan odaklı çözüm önerilerine yer vermemesi oluşturuyor. Daha büyük kitleleri katabilmek için dünyanın birkaç merkezinde birden düzenlenen Davos, küreselleşme karşıtı toplantıların bu yılki odağında Chavez’in Venezüella’sı var. Dün sabah gelen son bilgilere göre katılıma imza atmış olanların sayısı yüz bini geçmişti. 127 sayfalık toplantı ve atölye çalışmalarına ilişkin broşürde binin üzerinde seminer ve atölye çalışmasının programı verilmişti. ‘‘Savaş karşıtlığı, sosyal haklar buluşması’’ konu başlıkları, kitle eylemlerinin gündeminde önde; atölye çalışmalarında ağırlık, ‘‘yerel yönetim, küreselleşmeye alternatif sol yönetimdeki ülke deneyimleri, Latin Amerika tarihi, özelleştirme karşıtı çözümler..’’ konu başlıklarına verilmişti. Dünya Sosyal Forumu için ‘‘ezilenlerin festivali’’ olarak yapılan tanımlama, aslında çoktan geçerliliğini yitirmişti. Anarşistler, gençler damgası ile tanımlanan sokak gösterilerinin, ezilen kitlelerin duygularına yanıt veren büyük kalabalıkların buluşmalarının içeriğindeki değişim, artık gözlerden uzakta tutulamayacak boyutlar kazanmıştı. Sadece Güney Amerika siyasetinde ağırlık kazanan sol iktidarların desteğindeki örgütlenme katılımları ile değil elbette. Yıllardır gençler ve anarşistlerin öncülük ağırlığı, dünyanın her yerinden katılan bilim insanı, siyasetçi, sendikacı, örgüt ağırlıkları ile değişime uğruyor. Uluslararası sendikal örgütlerin, Davos zirvesine katılan ülkelerin sendikaları başta, ağırlık kazanıyor. ABD’nin sendikal konfederasyonu, Dünya Sendikalar Konfederasyonu de resmi katılımla Dünya Sosyal Forumu’nun içinde yerini alıyor.. Küreselleşmenin, savaşın, ideolojiler yerine ırklar ve dinler ayrımcılığının bedelini en ağır boyutları ile ödeme noktasında olan Türkiye’nin bir özel konumu var tabii ki. Sadece medyasının Dünya Sosyal Forumu’na kapalı olması ile değil, sol siyasal örgütleri, sendikaları ile de küreselleşme karşıtlarından uzakta, gelişmelere, kendi sorunlarının tartışmalarına sağır kalmalarıyla dikkat çekiyor.. Başbakan Erdoğan’ın, işveren örgütlerinin, medya temsilcilerinin Davos’ta olmaları anlaşılır bir durum. Ya sol siyasal, küreselleşme mağduru sendikal, demokratik kitle örgütlerinin Dünya Sosyal Forumu’na ilgisiz, sağır kalmaları nasıl açıklanır?.. LONDRA Uzan Grubu’na ait Star gazetesini Londra’da yerleşik Kıbrıslı Türk işadamı Ali Özmen Safa satın aldı. Safa, Asil Nadir’den sonra Türkiye’de basın sektörüne giren ikinci Kıbrıslı Türk oldu. Londra’nın mali merkezi City’de faaliyet gösteren önemli işadamlarından biri olan Safa, yakın zamana kadar ünlü lokantalar zinciri Mannathan Cafe Restaurant’ın sahipliğini de yapıyordu. Property International Plc Group adlı şirketiyle emlak alanında ciddi bir yükseliş grafiği de yakalayan Özmen, şirketler grubu bünyesinde çıkardığı İngilizce Residence dergisiyle Ku Londra’da emlak alanında faaliyet gösteren bir şirketin sahibi olan Safa, Star gazetesinin yeni sahibi oldu. (Fotoğraf: MUSTAFA KÖKER) zey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin tanıtımına da ağırlık verdi. Söz konusu dergi KKTC’yi tanıttığı gerekçesiyle Kıbrıs Yüksek Komiserliği’nin baskısı sonucu 2003 yılındaki Excel Emlak Fuarı’na kabul edilmemişti. İngilizlere KKTC’de emlak satışı da yapan Safa’nın başı sık sık Londra’daki Rum resmi kurumları ve lobisiyle derde girdi. Ali Özmen Safa, Kıbrıs Türk Hava Yolları’na da talip olmuştu. Safa, Property International Plc Group adına, 2004’te ünlü fuar or ganizasyonları merkezi olan Excel’de Türk köyü kurarak, KKTC’ye yapılan Rum baskılı ambargoyu delmişti. Grup, 2003’te de Moskova’daki Uluslararası Emlak Fuarı’nda Türk ve İngiliz bayraklarının yanı sıra KKTC bayrağını da açarak tartışmalara yol açmıştı. Property International Plc (PIP), 1986’dan beri İngiltere’de gayrimenkul alanında faaliyet gösteriyor. PIP, birlikte çalıştığı inşaat firmaları için yeni yapılmış binaları inşaat aşamasında Hong Kong, Singapur, Güney Afrika, İsrail, Dubai, Tokyo, Ortadoğu ve Türkiye’de satıyor. Şirket, 2003’te 100 milyon sterlinlik satış yapmıştı. Safa, AA’ya verdiği demeçte, Türkiye’de büyük çaplı konut projeleri üzerinde çalıştıklarını, şu an bir ortağı olmadığını, Asil Nadir ile bir ilişkisi de bulunmadığını söyledi. Uzanlar’la bir problem yaşayıp yaşamadığına ilişkin bir soru üzerine Safa, ‘‘Ne tanıyorum, ne tanıştım, ne gördüm. O yüzden niçin bir problem olsun? Şu ana kadar bir tehdit gelmedi. İnşallah da gelmez’’ diye konuştu. AÇIK ARTTIRMA YAPILDI İpek Yayıncılık ile yarıştı Ekonomi Servisi Uzanlar’ın borçlarına karşılık Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun (TMSF) satışa çıkardığı Star gazetesi ihalesinde en yüksek teklifi 5.15 milyon dolarla Ali Özmen Safa verdi. İhale dün Safa ve İpek Yayıncılık Bilişim Sanatsal ve Eğitim Hizmetleri’nin katılımıyla gerçekleşti.Kapalı zarflarda en yüksek teklif 5 milyon dolar ile İpek Yayıncılık Bilişim Sanatsal ve Eğitim Hizmetleri’nden geldi. Ali Özmen Safa’nın verdiği zarftan ise 4 milyon dolarlık teklif çıktı. Açık arttırma aşaması sonucunda ise ihale 5.15 milyon dolarla Safa’da kaldı. Star’ın İstanbul’un yanı sıra Ankara, İzmir ve Adana’da toplam 43 süreli yayının basıldığı matbaaları bulunuyor. Star gazetesinin baskı cirosu, geçen yıl 4.57 milyon YTL’yi buldu. Star gazetesi ve matbaalarının, reklam gelirleriyle birlikte toplam cirosu 26 milyon YTL’ye ulaştı. Vergi iadesinde emekliye süre uzatımı ? ANKARA (AA) Maliye Bakanlığı, emeklilerin vergi iadesi bildirimlerini aylık aldıkları banka şubelerine teslim etme süresini 15 gün daha yani 15 Şubat’a kadar uzattı. Süre uzatımında, 9 günlük bayram tatilinin de yarattığı kuyrukların yanı sıra tüm yurtta etkili olan kötü hava koşulları da dikkate alındı. TOKİ Başkanı Bayraktar, Albayraklar’a verilen ihale ile ilgili soruları yanıtladı ‘Müteahhitler zor durumda’ MURAT KIŞLALI ANKARA Bazı projeleriyle gündeme gelen TOKİ Başkanı Bayraktar Cumhuriyet’in sorularını yanıtladı. Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu’nun ‘TOKİ 2004 Yılı Raporu’na göre Albayrak İnşaat’a verilen ihalede, inşaat alanının arttırıldığı ve bunun sözleşme kapsamına alınmadığı belirtiliyor... Bayraktar: Oradaki artış parsel büyüdüğü için öyle oldu. Eski sözleşmeye ? TOKİ Başkanı Bayraktar, Cumhuriyet’in sorularını yanıtlarken müteahhitlerin TOKİ’ye ödemelerini faizle borç alıp yaptıklarını belirterek ‘‘Etmeyin eylemeyin. Şu anda piyasada müteahhitler batma noktasına geldi. Bize güvenip giriyorlar’’ dedi. göre artış olduğu zaman ‘Bize bunu verin’ diye yazı yazdılar, ihtarname çektiler. Biz de ‘Bu böyle olmaz’ dedik. İhaleye çıktık. İhaleye başka girenler de oldu. Sonuçta bizim o ihaleden aldığımız pay yüzde 28.59’du, ikinci kısmında yüzde 31.29’a çıktı. Albayrak İnşaat Özelleştirme’den SEKA Balıkesir’i aldı. Danıştay’dan geri vermesi için karar çıktı. Geri vermediği için Özelleştirme İdaresi ile yargıdalar... Elimizde yasaklama olsa ya da bizle mahkemelik olsa kesinlikle verme İtalyanlardan Aydın’a yatırım ? AYDIN (AA) Aydın Ortak Girişimciler Yönetim Kurulu Başkanı Nadir Kutluca, İtalyan Bernardini firması ile proje maliyetinin 12 milyon YTL olması öngörülen zeytinyağı rafinerisi ve prina yağı tesisi kurmak için anlaştıklarını bildirdi. Kutluca, şirketin 100 ton kapasiteli bir rafineri kurmak için ortaklık teklifi getirdiğini söyledi. ASO: Dakikada 4 kişiye iş bulmalı ? ANKARA (AA) Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Zafer Çağlayan, CHP Genel Başkanı Deniz Baykal’ın konuk olarak katıldığı ASO olağan meclis toplantısında Türkiye’nin en önemli probleminin işsizlik olduğunu kaydetti. Çağlayan, Türkiye’nin her yıl 1.5 milyon insana istihdam imkânı sağlaması gerektiğini ve bunu sağladığında dahi ancak şu anki işsizlik oranını koruyabileceğini ifade etti. Çağlayan, ‘‘Türkiye, dakikada 4 kişiye iş bulmak zorunda’’ dedi. Ekonomi Servisi Dünya Ekonomik Forumu toplantıları, İsviçre’nin Davos kasabasında başladı. Bu yılki teması, her kesimde, yaratıcılığın arttırılması ve değişimlere ayak uydurulması için yapılması gerekenler. Devlet Bakanı Ali Babacan, Davos’ta NTV’ye yaptığı açıklamada, ‘‘AB ile müzakereler açılınca, hızdan başımız dönmeye başlayacak. 35 şeritli yolda gibi ilerlenecek’’ diyerek Türkiye’nin zaten pek çok konuda hazır olduğunu, tarama sürecinin 12 ayda tamamlanacağını bildirdi. Babacan, petrol fiyatlarındaki artışın, Türkiye ekonomisinde derin etkiler bırakmasının söz konusu olmadığını da söyleyerek ‘‘Felaket senaryosuna kesinlikle gerek yok’’ diye ko Davos’ta yapılan Dünya Ekonomik Forumu toplantılarına dünyanın en önemli şirketlerinin yöneticileri ve önde gelen akademisyenler de katılıyor. Harvard Üniversitesi Başkanı Lawrence Summers (solda) ve Nestle Başkanı Peter Brabeck Letmathe panellere katılanlar arasındaydı. Babacan: AB başımızı döndürecek nuştu. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ise bugün Davos’ta olacak. Davos toplantılarına katılan Galataport yatırımcısı ve Associated Bulk Carriers Yönetim Kurulu Başkanı Eyal Ofer ise Galataport ihalesi için tüm şartları yerine getirdiklerini, ihalenin iptal olması durumunda hayal kırıklığına uğrayacaklarını söyledi. yiz. Karşılıklı mahkeme sürdüğünden haberimiz yok. Olsaydı kesinlikle vermezdik. YDK raporunda ‘18 Temmuz 2005 tarihinde imzalanan mutabakat metniyle emsal artış sözleşme kapsamı dışında tutulmuştur’ deniyor... Yok öyle bir şey. Bunlar ülkeye zarar veriyor. Hükümetle, partiyle uzaktan yakından bir işimiz olamaz. 900 ihale yapmışız, Albayraklar bizden bir iş almışlar... Allah razı olsun (istifamı isteyen) Emin Şirin’den. Alsınlar beni buradan, bayram etmezsem neyim. Doğru yanlış TOKİ 3 milyon kişiye aş sağlıyor. Albayraklar bu konutları 350 milyar liraya kadar satacaklar. Sizin buradan arsa payı olarak alacağınız 40 milyar lira. Bu düşük değil mi? Oradaki arsalar hiç para etmiyordu. Şu anda da satamıyorlar. Biz taksitleri kendilerinden istiyoruz, faizle para alıp bize veriyorlar, yoksa veremiyorlar. Pazarlama yapamıyorlar. Etmeyin eylemeyin. Şu anda piyasada müteahhitler batma noktasına geldi. Buraya TOKİ’ye güvenip de giriyorlar. Eğer burada biz başkasına versek, inanın bunların hiçbirisi yapamaz ve batar. Bu kadar konut talebi varken mi? Sadece 1516 bin kişi, üst gelir grubu doydu. Talep durdu. Müteahhitler korkuyor, ama açıklamıyorlar. Dün ve bugün ödemeleri gereken hakedişleri müteahhitler ödeyemiyor, bize söylüyorlar ve bir kısmı da bankadan faizle para alıyorlar. Bırakın müteahhit para kazansın. Talep çok düşükse şimdiden satmayın, talep olduğunda satın... Talep tepede şu anda, zirveye vurdu. Ama sonra durdu. Mesela Soyak sattı, ama Albayrak, Özyazıcı satamıyor, Süleyman Çetinsayar’ın satışları durdu, eskisi gibi satamıyorlar. Piyasa iyi iken müteahhit sırtından para kazanıyorsun, battığı zaman da, ‘Batarsan bat’ diyemessin. Biz devlet olarak üretim yapamayız. Yaptığımız zaman da beceremiyoruz. soner@cumhuriyet.com.tr İşsizlik yüzde 10’u aştı ÖZCAN YAŞAR Ekonomi Servisi İşsizlik oranı ekim ayında yüzde 10.1’e çıktı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı EylülEkimKasım dönemini kapsayan üç aylık hareketli ortalamalara göre ekim ayı itibarıyla toplam istihdam 22 milyon 197 bin kişi olurken işgücüne katılma oranı yüzde 48.4 olarak belirlendi. Aynı dönemde işsiz sayısı 2 milyon 487 bin kişi oldu. İşsizlik oranı eylül ayında yüzde 9.7, ağustos ayında yüzde 9.4, temmuzda ise yüzde 9.1 düzeyindeydi. Ekim ayında tarım dışı işsizlik oranı yüzde 13.1, genç nüfusta işsizlik oranı ise yüzde 18.8 olarak gerçekleşti. Yüksekokul ve fakülte mezunları arasında eylülde yüzde 10.5 olan işsizlik oranı, ekim ayında yüzde 10.3’e düştü. İşsizlik oranı kentlerde yüzde 12.4, kırda yüzde 6.6 olarak belirlendi. ŞEKER KURUMU BAŞKANI ÖZENBAŞ ‘Tahsislerde farklı yöntem uygulanmadı’ ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Şeker Kurumu Başkanı Abdurrahman Özenbaş, 20062007 pazarlama yılı pancar şekeri kota tahsislerinin ilgili yönetmelik esasları doğrultusunda yapıldığını, geçmiş yıllarda uygulanan tahsis yöntemlerinden farklı bir yöntem uygulanmadığını kaydetti. Özenbaş, yaptığı açıklamada, bazı şirketlerinin kotalarının düşüş, bazılarının da artış nedenleri konusuna değindi. Özenbaş, şu bilgileri verdi:‘‘Tahsis edilen (A) kotası şeker miktarı 5 yıl boyunca değiştirilmemiş, toplam 2 milyon 107 bin ton kota şirketler bazında dağıtılmıştır. Bu miktarda kota, 2005/2006 pazarlama yılında bünyelerinde 31 fabrika bulunduran 6 şirkete yapılırken 2006/2007 pazarlama yılında bünyelerinde 33 fabrika bulunduran 8 şirkete yapılmıştır. Geçmişteki uygulamalarımızla paralellik içinde, üç fabrikadan bir fabrika, ülke (A) kotasından ilk kez pay alırken önceki pazarlama yılları itibarıyla üretime başlayacak olanlardan iki fabrika, 20052006 pazarlama yılına göre daha fazla kota almaya hak kazanmıştır.” HAVAYOLLARINA İNGİLİZ ORTAKLI ŞİRKET Türkİngiliz ortaklı yeni bir havayolu şirketi mayıs ayında seferlere başlayacak. Tailwind Airlines (Kuyruklu rüzgârı) adlı şirket ilk aşamada Türkiye’den Fransa, İspanya, İtalya, Polonya, Almanya, İsrail ve KKTC’ye sefer düzenleyecek. Tailwind Airlines’da genel müdürlük görevine Türkiye’nin ilk özel havayolu şirketi İstanbul Havayolları’nda 15 yıl boyunca görev yapan Safi Ergin getirildi. Ergin, yeterli sermaye ve kendini sektörde kanıtlamış bir ekiple çağa uygun kaliteli bir havayolu örneğini sunmak istediklerini söyledi. Türk sivil havacılığının iyi yolda olduğunu belirten Ergin, başarıların kalıcı olması için kaliteye özen göstermek zorunda olduklarını vurguladı. Turistik charter (tarifesiz) seferlerine mayıs ayında başlayacak olan şirket, bu uçuşlarını iki adet Boeing 737400 tipi uçakla gerçekleştirecek. Tailwind Airlines, 2007’de ise iki adet Boeing 737800’ü filosuna katmayı hedefliyor. Tailwind Airlines, uçuş operasyonları için 18 pilot, 36 hostesin yanı sıra 25 teknik personel ve idari kadro oluşturacak. Şirket bu yıl 221 bin yolcu taşımayı, 26 milyon dolarlık ciroyu hedefliyor. EFES, RUSYA’DA SATIN ALMAYLA BÜYÜYOR Ekonomi Servisi Efes Biracılık ve Malt Sanayi şirketinin iştiraki Efes Breweries International’ın Rus ‘‘Krasni Vostok (Kızıl Doğu)’’ bira fabrikalarının yüzde 92.34 hissesini satın aldığı bildirildi. Anadolu Efes’ten yapılan açıklamaya göre Rus yetkili mercilerinin onayına tabi söz konusu işlemde, KV Grubu’na yaklaşık 390 milyon dolar değer biTuncay Özilhan. çildi. Yıllık bira üretim kapasitesi yaklaşık 10 milyon hektolitre olan KV Grubu’nun, Kazan ve Novosibirsk kentlerinde kurulu iki bira fabrikası ve yine Kazan kentinde, toplam 93 bin ton yıllık üretim kapasiteli üç adet malt fabrikası bulunuyor. Efes Rusya Genel Müdürü Tuğrul Ağırbaş, yeni fabrikayla birlikte Rusya’daki piyasa paylarının yüzde 10’un üstüne çıkacağını ifade etti. Daha önce bazı rakiplerinin saldırgan bir üslupla Efes’i satın alacaklarına dair haberler yaydığını hatırlatan Ağırbaş, ‘‘ İleride daha yeni yatırımlarımız da olacak. Rakiplerimiz artık bizden korksun’’ dedi. Safi Ergin, kaliteli bir havayolu örneği sunmak istediklerini söyledi. CUMHURİYET 13 K