Katalog

SAYFA CUMHURtYET 6 TEMMUZ 2005 ÇARŞAMBA 10 DIŞHABERLER dishabıo cumhuriyet.com.tr KAVŞAK OZGEN ACAR AB Başkanı Bir Maocu İdi! Jose, Mao'cu Portekizli bir komünist idi. 1957'de Lizbon'da doğmuştu. Üni- versitede hukuk okuyordu. 0 günlerde Portekiz'e sağcı diktatörlük egemendi. 18 yaşında iken, bir gün kafası kızdı. Tıp- kı Ankara'da ODTÜ öğrencilerinin ABD büyükelçisi Robert Commer'in ara- basını yaktıkları gibi, o da rektörün ara- basını yaktı. 1974'te diktatörlük yıkıldı- ğında yeraltı örgütlenmesinin önde ge- len öğrencilerindendi. Hukukçu oldu. Ce- nevre'de siyasal bilimler alanında lisans üstü eğitim gördü. 29 yaşında, Portekiz'in en geç dışiş- leri bakanı otdu. Tam adı Jose Manu- el Durao Barroso'dur. 2001 'de Avru- palı merkez demokrat partilerine baş- kan yardımcısı seçildi. 2002'de Porte- kiz Başbakanı idi. Serbest ekonominin mimarlığına so- yundu. ABD Başkanı Geor- ge W. Bush ve Ingiltere Baş- bakanı Tony Blair'in Azur Adalan doruğuna ev sahipli- ği yaparak Irak'a askeri mü- dahale karannın ortamını ha- zırladı. AB içinde Fransız-AI- man dayanışması ile iyi ge- çindi. Romano Prodi'nin ye- rine AB Komisyonu başkan- lığına seçildi. Komşu Ispan- ya'da Franco diktatöriüğüne karşı yeraltı direniş eylemin- den ötürü hakkında tutukla- ma kararlan bulunan genç sosyalist Francisco Javier Solana Madariaga da aynı çizgiyi izlemiş, önce AB dışiş- leri ve savunma üyesi olmuş, oradan da NATO genel sek- reterliğine yükselmişti. Ingiltere'nin AB'nin yeni dö- nem başkanı oluşu nedeni ile Barroso, geçen hafta Lond- ra'da idi. BBC'nin Dünya Ha- berieri programında canlı bir Hikmet Çetin söyleşiye katıldı. Muhabirin "Sayın Bar- roso, son sorum Türkiye'nin AB üye- liği ile ilgili. Siz, yaşammız boyunca Türkiye'nin tam üyeliğini göreceğinize inanıyor musunuz?" sorusuna hazır- lıksızdı."Ham hum şarolomdan" son- ra "AB'nin, güçlenecek ekonomisi ve laik siyasalyapısıyla TCırkiye'ye gerek- sinimi olacaktır" dedi, ama "Yasamın- da Türkiye'nin üyeliğini görüp göre- meyeceğini" yanıtlayamadı. Bu söyleşi ile Barroso ve Solana'nın geçmişleri beni 1960'ın Ankara'sına gö- türdü. 29 Nisan'da SBF'de öğrenci Demeği başkanıydım. 0 günkü olaytar- da sıkıyönetim ilan edilmekle kalma- mış, TBMM'nın ünlü "Tahkikat Komis- yonu" tarihinde ilk kez "gıyabi tutukla- ma" karan çıkarttığı üç kişiden biri ol- muştum. ötekileri CHP Gençlik Kolla- n Genel Sekreteri Hikmet Çetin, SBF Fikir Kulübü Başkanı Yalçın Küçük idi. Jose, o günlerde 4 yaşındaydı. Hikmet, Solana ve Barroso gibi siyasal yaşama girmekle kalmadı, hakkında tutuklama kararı veren TBMM'ye başkan seçildi. Dünyada böyle bir başka örnekyoktur. Türkiye'nin topu topu 6 ülkeden olu- şan (o zamanki adıyla) Avrupa Ekono- mikfopluluğu'na (AET) üyeliği konusun- da ilk haberimi yazdıgımda Barroso 5 yaşındaydı. 1963 Eylülü'nde Ankara'da TBMM Onur Salonu'nda Türkiye-AET "ortaklık anlaşmasmın" imza törenini izleyen, bugün gazetecilik ya- şamını sürdüren, üç gazete- ciden biriyim. Barrosso o gün 7.5 yaşındaydı. AET, AB oldu. Üye sayısı 25'e çıktı. Ama Türkiye'nin tam üyeliği gerçekleşmedi. Aradan 42 yıl geçtiği halde ben Türkiye'nin üyeliğini gö- remedim, bu gidişle görece- ğim de yok. Anlaşılan Baros- so da göreceğine pek inan- mıyor. Nedenini ben değil iş çevrelerinin ünlü gazetesi Fı- nancialTimessöyiüyor "2a- vallı Türkiye... Bekleme oda- sında 42yıl geçirdikten son- ra resmigörüşmelere başla- manın bundan daha kötü za- manı olamazdı." Ingiliz Gu- ardian gazetesi "Brüksel'de, Türkiye'nin tam üyeliğine iliş- kin karamsahık artıyor" diye yazdı. Fransa ve Hollanda halkoylamalannın sonucu or- tada. Yakında halkoylama- sına gidecek Avusturya Baş- bakanı Wotfgang Schussel "Türkler 3 Ekim 'de başlayacak görüş- me sürecinin tam üyelikle sona erme- yeceğini an/ama/ıdırtar" diyor. Unut- mayın ki Avusturya, 1 Ocak'ta dönem başkanı olacak! Barroso "Ham hum" dadese, AB'nin genişlemeden sorum- lu üyesi Olli Rehn, "Türkiye ne bugün ne deyann tam üye olacaktır" diyor. für- kiye'yi destekleyen Fransız Cumhur- başkanı Jacques Chirac'ın yerine kar- şıtı Nikolas Sarkozy; Almanya Baş- bakanı Gerhard Schröder'in yerine Hıristiyan Demokratlar'ın lideri Ange- la MerkeTin Türkiye'yi tam üye değil "ay- ncalıklı üye" yapmak istediklerini Mı- sır'daki sağır sultan bile biliyor. Liceli Kiirt Hikmet Nöbete! 3 Ekim'de, Türkiye'nin önünde, tüne- lin sonunda hiç ışık görünmeyen bir sü- reç başlıyor. AB'liler, geçen hafta kav- ga kryametten sonra, 17 Aralık'ta alınan 3 Ekim'de görüşmelere başlanması ka- rannı yinelediler. Ardından da eklediler: "Ama ucu açık! Sonrası için güvence yok." Bir takvim yapalım: 1. AB'nin 2007-2013 bütçesi sorunu çözümlenmedi. O haldeTürkiye 2013ten önce tam üye yapılamaz. 2. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in görev süresi 20O7'de bitiyor. Yenisiise2014'e kadar işbaşındaka- lacak. AB, "Bu göreve Başbakan Re- cep Tayyip Erdoğan seçilirse ne olur?" yanıtını bekleyecek. Barroso, "laik Tür- kiye" derken önemli bir noktayı da vur- gulamış oldu. Oysa, Türkiye'nin AB ile yaşamsal sorunları varken, Başbakan Erdoğan'ın AB büyükelçilerine verdiği yemekte, türban konusunda görüşleri- ni sorup destek araması, "Birsi- yasamızyok" yanıtını alma- sı da unutulmamalıdır.. 3. AB üyeleri içinde nüfus açısından bu- gün Almanya'dan sonra ikinci olan Türkiye, genç nüfu- su ile 2015'te Al- manya'nın yaşlı nüfusunun da önüne geçecek.. A) Rumlan ta- nt. Ermeni sınınnı aç. Patrikhane evrensel olsun. Ruhban okulu açılsın. Ulusalcı olmayın.Türkgö- rüşmeci Ali Ba- bacan poker masasında oyu- na, kâğıtlarını açarak başlaya- cak. Karşısındaki- ler de "Şu kartı oyna, bu kartı oynama!" diyerek Türkiye'yi "poker masasında kozlannı açıklayan saf keriz" konumuna getirmeyecekler mi? B) Nüfus çoğunluğu olan Müslüman Türkiye, Avrupa Parlamentosu'nda en büyük birinci grup olunca, aralannda türbanlı bayanlann da bulunduğu Türk- ler, Avrupa siyasasının saptanmasında Hıristiyan Demokratlar'a egemen ol- mayacaklar mı? Siz papa olsanız, bu- nu ister miydiniz? C) Brüksel'deki AB karargâhındaki bürokratlar, nüfus dengesi gereği, kol- tuklannı ve ballı çörekli aylıklarını Türk bürokrat ve teknokratlara bırakıp Avru- pa'da işsiz kalmayacaklar mı? Siz bu bü- rokratların yerine Türkiye'nin tam üye- liği için olumlu rapor hazırlar mıydınız? D) AB'nin amacı, tüm üye ülkeleri ya da her vatandaşı dengeli bir gönenç düzeyine çıkarmak olduğuna göre, en geri kalmış üyeTürkiye'ye ödeneklerin (IHT - Al Jabbaro) akması gerekmeyecek mi? Bu, öteki ülkelerin pasta dilimlerinin yandan aza düşmesi demek değil mi? AB, baklala- rı ağzından çıkarmaya başladı: "Türki- ye tam üye olsa dahi, serbest dolaşım tanınamaz", Türk tanmına desteksağ- lanamaz vs. vs." Oysa, AB bütçe soru- nuna yol açan nedenlerden biri, Fran- sa'nın aldığı 3 milyar Avro'luktanm des- teği değil miydi? Kim ister Hıristiyanla- nn vergilerinin Müslümanların cebine girmesini? Buna karşılık Türkiye'nin üyeliğinden yana olanlann korkusu, ulusalcı bir Tür- kiye'nin aşın ulusalcı bir çizgiye kayıp Avrupa'da yabancı düşmanlığının kö- rüklenmesidir. Yalıtılmış ulusalcı birTür- kiye'nin AB'ye tam üye olmadan daha fazla zarar vereceğidir. Bu nedenle dö- nem başkanı Ingiitere'nin destekli gö- zetiminde 3 Ekim görüşmeleri ucu açık, topu en azından 10 yıl daha taca ata- rak, Türkiye'yi yalıtlamadan 2015'e ulaşmaktır. Bu arada ne ola- cak? Balkanlar'da birsorunvarsagel Türk askeri. Irak işgal edilecekse açın üsleri. Af- ganistan'dabir sorun varsa "alavere da- lavere Liceli Kürt Hikmet nöbe- te!" olacak. Buna karşılık Barroso ve SolanaAvrupa'nın en seçkin insan- lanolarakbaşkö- şelere oturacak. Eğer, Türkiye AB üyesi olsaydı, bei- ki de bugün Bar- roso'nun ya da Solana'nın koltuk- larında Hikmet oturmayacak mıydı? Siz onlann yerinde olsanız Hikmet'in si- zi yönetmesini ister miydiniz? Ne Hik- met ne de ben, Türkiye'nin AB'ye tam üyeliğini bu yaştan sonra görebilece- ğiz. BBC'de konuşmasını dinledikten sonra 49 yaşındaki Barroso'nun da Türkiye'nin tam üyeliğini göremeyece- ğine karar verdim. Acı olan ise 17 Ara- lık kararını beğenmeyen Türk hükü- metinin, geçen hafta içinde Brüksel'de yapılan açıklamalarda 17 Aralık'agön- derme yapılmış olmasından bile se- vinç duyacak kadar acze düşmesidir. Star TV'ye uyan: "Pasaparola" ya- rışma programında (P) harfi bölümün- de "Çok tannlı dinlilere ne denir?" so- rusuna Farsça kökenli Türkçe "putpe- rest" diyen yanşmacının doğru yanıtı- nı, "yanlış" kabul edip "Doğrusupagan olacaktı" deyip Latincesini geçerii kıl- manızdan sonra hiç aynaya bakabildi- niz mi? Elmek: oacar@superonline.com Faks: 0312. 442 79 90 Kürt parlamentosu Irak hükümetinin dağılabileceği tehdidinde bulundu Caferi'ye Kerkük baskısıDJŞ Haberier Servisi - Kürt parlamenterler, Irak Başbaka- nı tbrahim Caferi'nin, Arap- lann Kerkük'ten çıkanlmaya- cağı ve Kerkük sorununun da anayasanın hazırlanmasından sonra çözüleceği yönündeki açıklamalanna tepki gösterdi. Kuzey Irak'taki Kürt parla- mentosu, Kerkük'ten sürülen Kürtlerin yerlerine dönmele- rini öngören geçici anayasa maddesinin uygulanmaması halinde, Irak hükümetinin çö- kebilecegi uyansında bulundu. NTV'nin haberine göre, hü- kümet kurma çalışmalan sı- rasında, Kürtler ile Şiiler ara- • Kürt parlamenterler, Kürtlerin Kerkük'e dönmelerini öngören geçici anayasa maddesinin uygulanmaması halinde, Caferi hükümetinin çökebileceği uyansında bulundular. sındaki vanlan anlaşmayı ha- tırlatan Kürt parlamenterler, Caferi'yi verdiği sözde dur- maya davet etti. "Geçicianay-asanın 58, mad- desi uygulanmazsa Caferi hü- kumetidağdabffir" uyansında bulunan Kürt parlamenterler, Caferi'ye bir mektup göndere- rek resmi ve yazıh bir açıkla- ma yapmasmı isteyecek. Öte yandan, Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani nın dün Irak meclisinde yaptığı konuşma- da, Kürt halkının "haklı ge- rekçderi"ni ortaya koyarak 58. maddenin hemen uygulanma- suıı istediği belirtiliyor. Hedef diplomaüar Öte yandan Irak'ta yabancı diplomatlan hedef alan saldı- nlar sürüyor. Bahreynli üst düzey bir dip- lomat aracına ateş açan silah- h kişilerce yaralandı. Pakis- tan Büyükelçisi'nin bulundu- ğu bir konvoy da saldınya uğ- radı. Polis yetkilileri, Büyü- kelçi Yunus Han' ın saldından yara almadan kurtulduğunu açıkladı. Bağdat'ta dün sabah saldın- ya uğrayan Bahreynli diplo- mat Hasan Malallah el Ensa- ri, Mansur bölgesindeki işine gitmek üzereyken silahlı dört kişi tarafından pusuya düşürül- dü. Açılan ateş sonucu sağ ko- lundan yaralanan El Ensari, tedavi altına alındı. Ajanslar diplomatlan hedef alan saldmlann amacının, ye- ni Irak hükümetinin tanınma- sını engellemek olduğunu be- lirtiyor. ABD'yle ilişkileri iyi Mısır'ın Irak Büyükelçisi İhabdŞerifde, Bağdat'ta4 gün önce rehin alınmıştı. Hem Mısır, hem de Bahreyn ABD'yle iyi ilişkiler içinde bulunuyor. Bahreyn, Irak'ın 2003 yıhnda işgali sırasında kullanılan bir Amerikan do- nanma üssünü banndınyor. AB'de gündem yine Türkiye Komisyonun genişlemeden sorumlu üyesi Rehn, parlamenterleri Türkiye'dekimilliyetçileri güçlendirmekle suçladı Dış Haberler Servisi - AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi OliRehn, AB'nin "demokrasi,istikrarvercfahıngetiştirihnea için Tûrkiye'yeihtiyaaoiduğunu'1 söyledi. Rehn, bazı Avrupalı parlamenterleri Türkiye'deki milliyetçileri güçlendirmekle suçladı. AB Ko- misyonu'nun Finlandiyalı temsilcisi, Avrupa Parlamentosu Dışişleri Komisyonu'nda önce- ki akşam düzenlenen oturumda, Avrupalı par- lamenterlere, Türkiye için hazırlanan müza- kere çerçeve belgesi hakkında bilgi verdi. Tür- kiye ile tam üyelik müzakerelerinin 3 Ekim'de başlamasını istediklerini belirten Rehn, Tür- kiye'nin üyeliğinin Avrupa Birliği'nin de stra- tejik çıkanna olduğunu söyledi. 'Uygulamada ciddi sonınlar var' Rehn'in konuşmasmdan sonra söz alan AP'nin Türkiye raportörü Hollandalı Camil- le Eurtings, Müslüman olmayan dini azınlık- lar, işçi sendikalan ve ifade özgürlüğü konu- sunda hâlâ ciddi sonınlar olduğunu öne süre- rek "Reformlann yapüdığı gözk görünür o\- mah, ancak uygulamada hâlâ ciddi sonınlar gödûyonız" dedi. Kadın konusu müzakerenin belkemiği AP Genel Kurulu'ndaakşam düzenlenen otu- rumda, Türk asılh Hollandalı Sosyal Demok- rat parlamenter Emine Bozkurt'un hazırladı- ğı "Kadnıın Türidye'de sosyal, ekonomik ve si>u$i EaaKyeÖere katıhmı" konulu rapor tartı- şıldı. Bozkurt, Türkiye'de kadın haklan konu- sunda yapılan reformlann uygulamaya geçi- rilmesi çagnsında bulundu. Rehn ise raporun tavsiyelerini Türkiye ile yapılacak müzakere- ler sırasında göz önüne alacaklannı belirterek, kadın haklan konusunun müzakerelerin bel- kemiğini oluşturan konulardan biri olacağını söyledi. Bozkurt'un raporu ve buna bağlı ka- rar tasansı bugün oylanacak. Türkiye'de ka- dınlara ilişkin anayasa, Ceza Kanunu, Mede- ni Kanunve İş Yasası'nda yapılan son reform- lara değinilen raporda, bu reformlann gecik- tirilmeden ve etkili bir biçimde uygulamaya geçirilmesi çagnsında bulunuluyor. Yakapaça atıldılar İtalyanCumhurbaş- kanı Cario Azeglio Ciampi'nin A\nıpa Parlamentosu'nda (AP) yapüğı konuşmavı protesto eden 3 İtalyan tnillet- vekfli, zoıia genel kurul salonundan aüIdL Ciampi'nin AB Anayasasuu sa- vunduğu ve Avro'nun başansından bahsettiği konuşması sırasında pan- kart açan aşınsağa Itahan Kuzey Ligi Partisi'nden Mario Borghezio, Mat- teo Sarvini ve Francesco Enrico Speroni, ttaha'nın kuzeyindeki Padan- ya Bölgesi'ninbağunsrdığıiçinsloganatular.Göstericfler AP Başkanı'nm is- teği üzerinesalondışına çıkanldLVekillerden birinin bacaklanndan sürük- lendiği dikkat çektL (Fotoğraf: AFP) Hindistan'da Babür Şah Camisi'ne baskın düzenleyen militanlar öldürüldü Hiııclu-Miisliüııaıı DtşHaberkr Servisi - Hindistan'm kuzeyinde silahlı militanlar Müslümanlar ve Hindular için kutsal sayılan bir yere baskın düzenledi. Güvenlik güçleriyle silahlı militanlar arasında çıkan çatışmada 5 militanla kimliği saptanamayan bir kişi öldü. Hrndu saldu^anlar, Ayodhya kentinde, Hint- Türk Imparatorluğu'nun kurucusu Babür Şah'ın adını taşıyan ve 16. yüzyıldan kalan camiyi 1992'de yıkmış, yerine binlerce yıl önce doğduğuna inamlan "Tann-Kral Ram"ın tapınağını derme çatma inşa etmişlerdi. Bölge bu olaydan sonra Hindu-Müslüman gerginliğinin merkezi haline gehnişti. Yetkililer, 5 militanm tapınağa patlayıcı yüklü bir araçla gelerek içeri girmeye çahştıklannı söylediler. Saldınnın ardmdan ülkedeki Hindu ve Müslüman din adamlan itidal çağnsı yaptı. Ülkenin en büyük Islam bilgini Mevlana Vahdeddin, "Şiddetle hiçbir eylemin başanya ulaşama>acağııu, silahlan bırakarak banş içinde konuşmak gerekt^nü" belırtti. Hindu milliyetçilerinin Ulusal Gönüllü Birliği'nin temsilcisi Ram Madhav da, olaylann banşçı gösterilerle krnanması gerektiğini vurguladı. 1§PIEGEL'E KONUŞTU Şirin Ebadi kötümser değil • îranh insan haklan savunucusu Nobel, Banş Ödülü sahibi Şirin Ebadi "Iran'da cumhurbaşkanınuı yetkisi yoktur" diyor. FRANKFURT (Cumhuri>et Bû- rosu) - Iran Cumhurbaşkanhğına köktendinci Ahmedinecad'ın se- çihnesinden sonra Batı basınının tran'a olan ilgisı arttı. Alman Der Spiegel dergisi hafta başında çıkan sayısında tanınmış insanhaklan savunucusu Şirin Eba- di (58) ile bir söyleşi yayımladı. 2003 yılında Nobel Banş Ödülü alan Ebadi, Der Spiegel'in sorula- nna özet olarak şu yanıtlan verdi: "Ahmedinecad'ın seçimi kaza- nacağuu düşünmedim. Ama ben zaten seçimlere kaülmadım. Bu be- nim için ilkesel bir karardı. Çünkü ben tmamlar Meclisi'nin parla- mento ve cumhurbaşkanı adayla- nnı beürlemelerine karşıyım. Bu süreç halkın seçme özgürlûğünü elinden ahyor." Şinn Ebadi, Iran'da cumhurbaş- kamnın yetkilerinin sanıldığmdan daha az olduğunu da belirtti. Kazanımlar korunur Der Spiegel'in Ahmedinecad'ın petrol zenginliğıni ülkede eşit da- ğıtacağını söylediğini, bunun, Iran'da durumu iyi olanlann sosyal huzursuzluktan korkmalarına yol açıp açmadığı yolundaki sorusuna şu yanıtı verdi: "Her şeyden önce bu durumu iyi olanlann kimler olduğunu ve mil- yonlannı nasılkazandüdarmı bflmek gerekhor. Ne yazık ki sisteme dahil pek çoğunun devıimden sonra mülk sahibi olduklanm söylemek zonın- da>ım. Ama kesin olan şudur; zor- bahkla herhangi bir ideoloji üstün gebnemelidir." Bundan sonrası için çok kötüm- ser ohnadığını açıklayan Şirin Eba- di şunlan söyledi: "tranhlar geçen yıüarda elde et- tikleri özgürlüklerini koruyacak- lardır. Bir çeyTek yüzyıldan bu ya- na sistem kadınlan çarşafa soktu. Ama şündi sokağa çıkarsanız, ba- şörtülerinde şu ya da bu şekilde gev- şetilnıiş ve iktidar sahiplerinin en- gel olamayacağı bir tarzın egemen olduğunu göreceksiniz. Ahmedine- cad özgürlüklerunizi eünıizden al- maya kalkarsa tranhlar onunla bir- lik olma\acaklardır." tla'DOratuarj SJ**» Şeferü EVlaa üs-Ziran Karıp Çocuklar Şehri Ciiy of Lost Cl&ildren 07 Ternmu* 2006^at2IıCÛ K SEVGİ ve ÖZLEMLE ANIYORUZ AİLESİ "Türkiye'nin Kullanamadığı Gücû ve leslimiyetçi Dış Polttika" ONUR ÖYMEN Çankaya Belediyesi, Cumhuriyet Gazetesi ve Cumhuriyet okurianmn ortaklaşa düzenlediği söyleşiye tüm halbmız davedidir. Praf. Ot. Musffar ERYttJIAZ 7 TCMMU2 200$ ÇaıAaya %»tt&»tv PERİEMBE CagfOat Samtt» M«cfc«zi