Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
İAVFA CUMHURİYET 3 HAZİRAN 2005 CUMA
12 EKONOMİ
inılmtm
Önceti b £•
feM fapnş Kıi YÛM
4î
Z3
3E
ts
1 i
4TJ
cr
za
18
*=wj
1 * * 3 1
,4a7«sH
«art
Jsnsa
trass
4»
,«Ut«
. ârc Carnef
«K«**5
ca>Tt*oç
«r<aÇ«
4ö"<rr^vg
«raıf r*O*
1
*raû
*BaajCarr
«antıHusı
MUa«(Y<ni
*s»"îH3h
Oseer
*'ı3ı
A**G.*<0
«MBYaıCK
«•BT». Ort
«MSgcrta
4*ı bwi
SVtKB
B«Ç4T1M«IK
EtaBadra*
BriaiTaKM
825
596JTC
535
•19
4 *
•35
4"3
233
39»
12.00
52C
1300
3-6
9'5
28 75
4325
444
238
123
3«8
JJ34
122
:si
1.33
4J2
29.50
*. 1J8
3X
148
0.40
24»
i a
189C
533
c.sc
216
406
•440
2P
•J5
2*6
29 0C
25e
ıJ5
3 t
173
225
136
sVi
antı
S«
i •?
4 Î
rs
4 *4
2»
» 2
•2Jt
52
3 -
3';
92
-4X9
4 <
•2
3.«
2-S
1_2
3-3
• jl
4J>
3-S
•3
si;
J-4C
J J
.Z
1»S
OJ-
lis
• a
«a
ÎİK• i
2JC
174
~7T
4-2
2T
cje
İM
1-9
Ü5 U5
635X 6-5J0
5j6 5M
!_•- • v
S* 134
71! 745
4je 4iB
23S 235
3S
-
5 3S-5C
1 1 * -2JC
5i5 5J5
•3jc aa
326 3İ2
935 9.25
X X 3O30
413 44£
tS 4.S
4 ' :
4«
7
264
:se
UI
1-7
127
1-3
3J2
3il
4JZ
OT
2 61
1.21 „
3JS 61137
283 54'
•«a '.a
5J0
7i7
4İ2
2J6
39 48
2-50 12.18
6 T 542
1 * '32"
13) 121
1 ® 929
4.35 2954
2-31 44.01
'Ü5 4 j f
2U
136
3.83
:86
37-İ-9
«S2«3
«.242
1SO35'
102.4)2
914337
80JO
1238425
920165
sew
208 05S
27631,035
IKri'7
S-JCOSS
1JOBJ97
11424S
3S5JÎ13
3'25 787
1299195
1İ7
U6
2J7
•26
033
•17
124
34S
2JE
124
1Î3
136
i
-
0
29a 2325
2'5 2.'3
940 İ2S
3'4 308
043
308
142
0.4O
»15
2-34
1 3
15 3 1330
M 540
3.B a »
122
424
an
7-5
249
129
IX
2 412
15a 14J0
222 It
1Ü \M
UO 2»
3030 30.30
2.S 250
1 *
3.49
1*4
2J0
2J6
346
'ü
454
•99
175
•4jt
438
-3 5j
•54
5J0
:*S
148
3 47
5 £
162
4J5
34;
0 1
•a
G54
•73
126
3J1
206
124
G3J
135
503
2914
206
932
307
041
140
'10
ıs
•n
1884
643
083
!2?
411
14 "3
2 "
\8S
! B=*as ='Jttd
v
* 45Ü0
ı I5T*»S 154
j Bgusan
! B
eüçt£vm
8usıÇrr»no
-45JC
33OJ97
11
7
1J)44
S^'52
1İ63J36
13636*
832121
! 16C247
2J64 730
292S.1S6
383İ6'
4J64S15
34C104
82,360
9İ34 0S9
136236
375 340
•4 72417
106.602
5.210.6S4
88.758
3O0.6r
53'364
3C6T5
J.074809
23SB200
•223-9-
158 T
11329 53»
225050
825.6$
101S4J08
20.TS
1383ü'
•93331
•O96İ"S •
1722122
3014
7
-
993-56?
•-B7jaa
552J08
US2t-
-40.724
529.046
127SC
ıYayrhol
Ecacte V»
İ E * T » 0
i?9 6328
2 » '-38
192
«•
3J2
317
048 04C
3J> 338
183 -82
1'1 1JS
282 282
3J0 114
825 8 ' :
980 96C
2240 2220
' 16 1 13
0 70 170
&öosa
5a Gö
SsoJtCcraçutar
E S G
j ^
| "rsnsfirr Kr
-rareYat Ott
GaaQMrro
» Yat- Hjfcing İM
^ 3c«as KUŞUTCO* C^ı
! SotPfBar -1.80
3ofla^ç«n«iD 2C.50
SSCHohjvo 1 14
SünFaMı 235
İ4»ş3qem _ ıî3
. hasGMYS1
taHoMng
094 C «
223 228
15.10 15-50
595 615
5.45 555
115 W
1İ9 1İ4
122 126
iae 192
165 185
640 6.55
"260 12-80
1â2 2-06
212 2 *
•39 1 4 '
488 52
SSOOC 675J0
840 855
- ü 1 3 "
236 704
75
-0.53
•0-55
262 266
-oo 104
091 093
1-90 1240
20.60 21 -C
'14 • '6
236 239
1İ3 <SS
197 2JB
] tJOS» 1J25Ü0 1JO5Ü0
j 7J0 7 5 ! 7İ0
0 77 1J14J9
345 744
| SFnKr
ll'HOrt
KraıOonrav 432
UnUe 137
KoiyaÇmeno 3850
KmDav««« 232
KnaKola 130
»CJtanya Pcrtoen 21 "0
i M Ytnaz v * On
' MMrÇrmTc
ı Marmans ACTAiu
57İ55
43İ71319
2T
49301
•02-6
5 459.85
3946119
1 "15337
4«J3112
289 783
TO6T33
2İ93İ3C
4293'25
5,0'3,3-9
328
0İ3 1226T
123 3X
îJ2 ra
140 21S
21' 3«£
179 341
154 582
U1
4İ7 1 -0
130 3951
311 229
»19 242
-077 -J0
5.S 2219
3T
• uı
093 10-83
-0.55 361
MedyaHudn;
Mfa~*a
, MtreaMersucz
; umo&da
i NtrosHoUn;
] NmTadnç
' NetHotfing-l'BT
1
Nt-
j
1 OUıTekaı a58
i 0*1*38 229
OMar 452
i OvsaÇmero 13.80
i&FnareFn. i s i
j »!«&*-HMm* S'O
Pnai 140
1
i a
j PrarSu
P«K*t
SsveKımıe
Sfej
S a S
Soka;
.. . Oau
T Bonon» 8rt
TKJonraSa*.
TT
TIKonssvt
T*-*1Tırei
;T*sflFinKr
1
TdsK»*
7«sa«İH
TilKuBan
' T 4 O F
ı*MC»r
! TSK8Y* Ot
7uoiP«ro
[ TııM
092 2748
2.04 099
2820542
1T437
»1287
0J6 D.^ 0'1
M3 '15 1 '4
07- 176 0-2
058 J-î OT!
1O50 «71! 1050
- a ' 6 4 164
22.60 2340 2310
038 »40 OJS
0S9 'İ29J6S ,
114 340674
0.74 410*161
170 1254 751
115» 3186160
162 5518110
230" 8334J4
040 2,71» 7IJ
OJ0 183 0.81 125 0.61
29T
5 3075 3075 2J0 3045
7
T
5 ' 9 5 785 129 7J4
3'4 320 3X 12' 3.11
058 361 HC 5 1 ' 060
12S İ33 121 0f 2.3-
452 464 462 221 46C
13J0 14S0 14J0 162 1425
160 -64 162 062 161
510 :30 520 196 521
3 »
4 75 J-5263'4
343 266896
170 483214
0.75 151414
148 1«777
Grundig çoktan Türklerin eline geçti, şimdi her dört Almandan biri Beko kullanıyor
Koç, Avrupa'yı zorluyor• Alman ekonomi dergisi Manager Magazine'e göre
özellikle beyaz eşya konusunda Türkiye'nin bunaltıcı
rekabeti, Alman üreticileri kara kara düşündürüyor.
İST4.NBUL
(AA) -A lman
ekonoıru dergisi Manager Magazi-
ne, hazıran sayısında Koç Toplulu-
ğu ve Tiirkıye ile ılgılı bır habere
yer verdı. Koç Holdıng'den yapı-
lan açıklamaya göre, "A^Tupa'nın
Fabrikası*' başhğını taşıyan haber-
de, Koç Holdıng Üst Yönetıcısı Bü-
lend Öza>dınh ile yapılan söyleşı de
yeraldı
A\Tupa Bırlığı adayı Türbye'nın
Barı Avrupa pazarlannı fethetme-
ye hazırlandığı ıfade edılen haber-
de, Avrupa sınırlannı zorlayan Tür-
kiye'nin bu yakJaşınuru en güçlü
şekılde sürdürenlerden bınnın de
Koç Toplduğu olduğu kaydedıldı.
Koç'un. Grundig ve Beko gıbı mar-
kalarla A\Tupa'>ı hâkımıyetıne al-
dığı, pek çok Türk şırkerının de üre-
rimde Avrupa'yı zorladıgının kaçı-
mlmaz bır gerçek olduğu vurgula-
nan haberde, ketçaptan otomobıJe,
benzinden pastaneye kadar değı-
şen bır yelpazede hızmet ve ürün
sunan Koç Grubu'nun 100'ü aşkın
şirket ile Tiirkıye de surdürdüğü ça-
lışmalannı Avrupa'ya taşıdıgı ifa-
de edildı.
Her 4 Almandan binnin evinde-
kı televızyonun markasının Beko
olduğu dile getınlen haberde, şu
değerlendırmeyeyerverildi: "Bu-
nun nedeni ise açık. Gümrük Biıü-
ği"nden sonra, Türidjeyaünmlan-
nıüretimekavdırdjve çokbaşan-
ü oldu. Ozdlikle beyaz eş>a konu-
sunda Türki>c"tıin bunalücı reka-
beti, Alman üreticileri kara kara
düşündürüyor. Çin veKore'ye rağ-
men Türkiye çok başanü. Arçelik
gibi çok büinen ve sevilen bir mar-
ka\a sahip olduğu için de gururhı
olan Koç, Beko ile düma pazarla-
nnı >akaladı bile. İ redminin vüz-
de 80'i \Tirtdışına saülmakta."
Koç Holdıng Üst Yönetıcisı Bü-
lend Özaydınlı'nın, başanyla, he-
defe odaklanmış olarak yola de-
vam ettıklennı belırttiğı haberde.
" Yağmur ve stse rağmen, şunu söy-
lemek mümkün: GerekKoç'un ge-
rekse Türkhe'nin >üzü daima Av-
rupa'ya dönük" denıldi.
Bozüyük'teki rad>atör fabrikası 19 müyon Avno'luk yeni yaünmla zirveye çıkmayı hedefliyor. (AA)
DemirDöküm, AB'de1 numara olacak
DemirDöküm, A\nıpa"nın 3. bü-
yük rad>atör fabrikası konumun-
daki tesbleri olan Bo/ii>ıJk'teki Pa-
nel AŞ fabrikasında 19 mihon Av-
ro'Iuli yeni >atmmla kapasrte artö-
nmı gerçekkştiriyor. Dün yapılan
"Kapasite Arttuıinı Temel Atma"
törenhie başlayan vatınmlann ka-
demeb' olarak tamamlanmasıvla
biriikte, yılbk 6 mih on metre kapa-
sitenin iisrüne çıkacak olan Panel
AŞ, S >il içinde Avrupa'nın en bü-
}ük üretfan üssü olacak. Koç Hol-
dingAŞ Da>anıklı Tüketim vetnşa-
at Gnıbu Başkanı Dr. Bülent Bul-
guıiu temel arma töreninde vaptığı
konuşmada, "DemirDökümün
vizvonu Avrupa'da sektorunde sa-
yıh firmalar arasuıa girmek olduğu
için yatarunlarımızı dum a pazarla-
nnı göz öniinde tutarak planlıyo-
ruz. Bugıin tenıetini afogımız Panel
AŞ kapasite arttmnuyla hedefimiz.
birkaç >il içinde Avmpa'nın bu
alandaen büyük iiretim merkezi ol-
mak" dedi Panel AŞ'de üretilen
radyatörierinyiizde60'ı başta tngil-
tere,Almam^ olmak uzere, Şiü'den
Çin'e kadar 39Ulkeye ihraç edihj'or.
Yaürunlann tamanılanması>la De-
mirDöküm'iin kendi bünyesinde
290, alt iiretim birimleri ve iş ortak-
laruu da kapsayacak şekilde bölge-
sinde 510 kişiiikyeni istihdam >ara-
tılacak ve ülkemizdeönemli birkat-
ma değer sağlanacak.
BİR ABD DEVİ
Koç Telekom 'a
Carfyle ilegiriyor
Ekonomi Servisi - Koç Holding,
Türk Telekomünıkasyon AŞ' nin özel-
leştırme ıhalesıne ABD'nin en büyük
yatınm gruplanndan bin olan ve ÂBD
Başkaru George Bush'un babasının
yakın ılışkı içinde olduğu Carlyle Gru-
bu'yla biriikte gırmeyı planlıyor. Koç
Holdıng'den ÎMKB'ye göndenlen
açıklamada, söz konusu ıhaleye Carly-
le Grubu şırketlerinden TC Group
LLC ile biriikte katılınmasını değer-
lendırmek üzere görüşmelere başlana-
cağı belirtıldı. Bunun için ıhale şartna-
mesi gereğınce Carlyle Grubu'nun ım-
zalaması gerekJı bulunan gizlılik ta-
ahhütnamesını alması için Özelleştir-
me Idaresı Başkanlığı'na başvuruldu-
gu bıldirildı. Daha çok savıjnma alan-
lannda faalıyet gösteren Carlyle
Grubu'nda ABD'li eskı bakanlardan
James Baker de bır dönem danışman
olarak görev yapmıştı.
SENDÎKA GENELGESİ
Basın açıklamasına
soruşturmayok
ANKARA (Cumhuri>*t Bürosu) -
Sendıka ve konfederasyon temsılci ve
yönetıcılennin yapacaklan basın
açıklamalan hakkında dısıpluı soruş-
turması yapılmayacak.
Başbakan Recep Tayyip Erdo-
ğan'ın, "SendikalGeUşmeİerDoğruI-
tusunda Abnacak Önlemler" başhğı-
nı taşıyan genelgesı, Resrru Gazete'de
yayımlandı.
Genelgeye göre, geçici görevlen-
dirmelenn süresı yılda 2 ayı geçeme-
yecek. Kadın memurlara hamılelilde-
nnin 26. haftasından itıbaren ve do-
ğumdan sonra 1 yıl boyunca gece nö-
beti venlmeyecek.
Yine genelgeye göre, kamu görev-
lisı hakkında görevden uzaklaştırma
tedbin, ancak ılgıli personelın yürüt-
mekte olduğu görevin, yürütülen
soruşturmayı etkıleyeceğı yönünde
açık ve gıiçlü bır ıhtımal bulunması
halınde uygulanacak.
'Müjde' diye açıManan buğdayprimi, geçen yıla göreyüzde 6 ila 12 düşükfiyat verilerekgeri alındı
Primden verdi destekten aldıANKARA (CumhuriyetBürosu)-
Üretıcılere \enlecek 30 bın lıralık
pnm desteğı, hububat alım fıyatlan
geçen yılın yüzde 5.5 ıla 11.9 altın-
da açıklanarâk gen alındı. Başbakan
Recep Tayyip Erdoğan'ın 30 bın lı-
ra olarak açıkladığı prim desteğı de
hesaba katılsa bile Anadolu durum
buğdayı ve yulafın alım fıyatı geçen
yılkı düzeyını yakalayamıyor.
Toprak Mahsullen Ofıs'ı (TMO)
Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu,
kilogram başına makarnalık buğda-
ya 360 bın lıra, bınnci grup Anado-
lu kırmızı sert buğdaya 350 bın lıra
fiyat venleceğinı açıkladı. Buğday
malıyetını TZD 404 bin lıra, Zıraat
Mühendisleri Odası ıse 380 bın lıra
olarak hesaplamıştı. Anadolu durum
makarnalık buğdayda geçen yıl 392
•'r
bın lıra olarak uygulanan alım
fıyatı, bu yıl 360 bın lıra
olarak açıklandı. Böylece
geçen yıl açıklanan fıya-
tın bile yüzde 8.2 altında
belırleme yapılmış oldu.
Makarnalık buğday ıçın
kilogram başına 30 bin lı-
ra olarak uygulanacak
pnm desteği de hesaba ka-
tıldığında, reel artış olmadı-
ğı gıbı can fıyatlarla bile artışın söz
konusu olmadığı ortaya çıkıyor.
Sert buğdayda da geçen yıl 370
bın 500 lıra oiarak açıklanıp 377 bın
lıraya çıkanlan fiyat bu yıl 350 bın
lıra oldu.
Yulafa pnm desteği eklendiğinde
275 bın lıra olan fiyat, geçen yıl ük
açıklanan 278 bin lıralık fıyatı bile
yakalayamıyor. Yulaf-
ta geçen yıla göre
yüzde 11.9'luk bır
gerileme yaşandı.
Diğer hububat ürün-
len ıçın açıklanan fı-
yatlara prim desteğı eklendiğinde
ise yüzde 1.6 ile 5.6 oranlannda de-
ğışen sımrlı artış yapıhnış olduğu
ortaya çıkıyor. Bu artış ıse enflasyo-
nun gensınde kalıyor.
En az yüzde 8 arüş gerekiyor
Hububat üretım gırdılenndekı ar-
tışlar bır kenara bırakılsa bile yıllık
enflasyon dıkkate alındığında hubu-
bat alım fiyatlannın geçen yıla gö-
re en az yüzde 8 crvannda arttırürna-
sı gerekıyordu.
TMO Genel Müdürü Kemaloğlu
ıse hububatta ortalama arazi büyük-
lüğünün 61 dekar olduğuna, hubu-
bat üreticılenrun de yüzde 70'inin
30 tonun altında üretım yaptığına
dıkkatı çekerek "özeflikle küçükçift-
çüerin korunmasının amaçlandığj-
nı" ıleri sürdu.
Alımlara bugünden itıbaren hasat
yapılan bütün bolgelerde başlanaca-
ğını belırten Kemaloğlu, ürününü
bekletme ımkâm bulunan üretıcıle-
re acele etmemelen tavsıyesınde bu-
lundu.
Türkiye Zıraatçiler Derneğj
(TZD) Başkanı lbrahim \etkin de
açıklanan rakamlan. "RezaleL Dün-
yanınhiçbir\erinde,biryılsonrasm-
da daha düşüğe müdahale ahm frva-
tı tespit edilemez. Çukurtrva'da fiyat
şündiden 290 bin lira\^ düştü" dedı.
YORITM
ÖZTİN AKGÜÇ
ûnom & En Oejpn AğrtU Üm
f t e t U ı K 4 » B Dûşûk Yûksek Kapanş S OrtR,, Haon
UnaTarrr Jruı
UnveCnerto
VafcfFtiKı
VaMGranı
Vatafaıat
Vate'sca
vîr«
Va* "x Of
.«a
Kf
Yat» K«t S^re
Yırea
ZortjEıer)
" 5 0
645
5J0
118
454
13-
136
35fi
346
160
214
28i
204
•25
82
46E
'07
2 1 :
5 5
096
' 3 6
4125
124
4 40
"50
645
3'6
s
İM
145
1J1
2.15
785
590
284
202
125
182
468
1.07
082
515
096
196
T9C
565
•X
324
508
134
201
«02
0.47
164
227
3.45
5J5
ıse
2JI7
128
135
478
112
218
228
545
096
233
4125 4200
123 128
rso
665
595
•13
200
402
045
162
223
B45
6.35
2 *
23
478
11"
;i2
12-
1J7
C86
515
ose
1S7
4150
127
138
310
085
153
101
4'5
2 1 '
'25
421
633
763
352
•043
240
258
374
096
045
3.14
IX
553
im
•0i"
06"
2.42
-045
r6 57 10 767391 )
5 * 115-034
32 2-8604 i
435 5158799
132 338İ36
195 918749 i
196 '1024130 j
046 560.C19
162 253,134
222 1065063
8'5 9GC468
6 3 1J64J70
293 255338
204 192375 )
6 T»2 8
'84 T502
4T4 13096476
110 1194 794
214 412865
2.24 123'963 ,
195 255B35
0B6 638043
535 S5'19»4
057 3662-6
139 210 ™
659062
133156
562268 I
4150
126
j 2. ULUSAL PAZAR
j AHrjunsÇaşro
| BoyâsaıTeOti
318 326
1 « 195
U 044 046
615 645
50 1630 " "
32 131
32C
510
MegnBnş
IMntliMcM
SdmsPmtt
ŞeksrFnKi
218
4S25 5550
2J0 278 292
132 1 * 18-
1650 1830 '890
112 112 113
150 16' 165
192 "-92 0 94
32i
186
045
63C
132
2 3 103E
053
22"
328
122
19'
531
2 3
5300
2T
•85
1850
•13
162
093
3
-6'
•414
165
-054
0»
125
1TJ342
15009 |
319^52
'15 420
719 96936
133 -OeiOZ
2C" 13489 432
5335 2496278 I
285 304208 :
185 493999 !
18.56
112
163
093
76,588
29J81
560854
ĞözaltıPazan
AMns Befcraneön* 097
Ostosr l
7
:
035
096
266 290
135 Q36
0M 0J6
2J4
103 097
i'9
TanaatHoK
013 042 043
5*0
053 032
5.582
233 309589
035 20
T
4S9
034 334 ia 033
r;
Yeni Ekonomi
2-8 286 282 144
MBtKEZBMKAaiOJRLUH 3IHAJN2015
Kayıt Dışı Ekonomi
Hesap Uzmanlan Kurulu'nun 60'ıncı yıl kuruluşyıl-
dönümü etkınliklerı kapsamındadüzenlenen panelın
ana konusu "kayıt dışı ekonomi"ydı. Sunuş, açılış ko-
nuşmalarında sorunun önemi, toplumsal ve ekono-
mik sonuçları dıle getırıldikten sonra panelde sunu-
lan tebliğlerie, nedenlen, boyutu, teknık yönlerı, ön-
lemleri tartışıldı. Konu, bır kez daha gündeme taşın-
dı, kamuoyunun dikkatı ve desteğı çekilmeye çalışıl-
dı. Konuşmalardan, sunulan tebliğlerden, tartışma-
lardan bir bölümü, ızleyebildığim kadanyla basına da
yansıdı. Bazı konuşmacılann ılerı sürdüğü, savundu-
ğu gibi "Kayıt dışı ekonomi" Türkiye'nin en önemli
sorunu olmamakla beraber, kayıt dışılığın azalması-
nın ekonomıye katkılarının olacağı kuşkusuzdur. So-
runun ortaya konulmasından çok, çözüm önerılen-
nin geliştınlmesı ve uygulamaya konulması önem ta-
şımaktadır.
Ekonomiler geliştikçe kayıt dışılık göreceli olarak
azalıyor beklentisiyle, olayı kendı doğal gelışmesıne
bırakmak, hertıaldeyenndebıryaklaşımdeğıldır. Ka-
yrt dışılığın azalması yalnız vergi gelirlen açısından de-
ğil, ekonomıye yararları ve etık yönlerıyle de ele alın-
malı, daraltılmaya çalışılmalıdır. Kayıt dışılık yalnız
vergı gelirlen, sıgorta prımlerı üzennde olumsuz etki
yapmıyor, saglıkfı kararlaraiınmasını, ışletmelenn bu-
yümesıni, rekabet ortamını da olumsuz yönde etkıli-
yor. Kayıt dışılığın azaltılması için şu önlemler öneri-
lebilır:
• Kayıt içıne girmenın malıyetı azaltılmalıdır.
Kayıt ıçıne girmenın maliyetı yalnız odenecek ver-
giler değıldır. Türkiye'de sigorta pnmlerı de yüksek-
tır. Sosyal güvenlik kurumlannın açıklan bilınırken
pnmlen azaltmanın zor olduğu bılınmekle beraber, ta-
banın genışletılmesi, sıgortalı sayısının artması, hem
genış kesımlere sosyal güvenlik sağlanması hem de
pnm gelırlennın artması açısından yararlı olabılır.
Türkiye'de vergı ıstısnaları daha çok sermaye, var-
sıllar lehınedır. Vergı sıstemı değıştırılerek vergı ıstis-
naları, teşvıkler ağırlıklı olarak, kayıt dışılığın daha
yaygın olduğu düşünülen KOBl'leretanınmalıdır. Ka-
yıt ıçıne gınşın teşvıkı, vergi yükünün hafrfletilmesı,
malıyetı azaltıcı dığer bır önlem olur.
Kayıt dışılığın azaltılmasında para hareketlerinin iz-
lenmesı büyük önem taşır. ödemelerın bankalarara-
cılığıyla yapılması izlenme, denetım olanağım arrtırır.
Ancak bankalann bankacılık hızmetlerıne uyguladık-
ları ücret ve komısyonlar yakınıldığı gıbı çok yüksek-
tır. özellikle senet, çek tahsilınde, ayrıca bazı banka-
lar aynı bankanın başka bır şubesınde hesabı bulu-
nan mudıden bile para yatınrken komısyon almakta-
dırlar. Çek karnesı venrken, müşteriden bellı tutarda
mevduat bulundurmasını ıstemektedırler. Bankalann
tutumu da transfer hızmetinın pahalılığı kayıt ıçıni de-
ğil kayıt dışılığı özendırmektedır.
Sözü edılen panelde de vurgulandığı gibi, bır ürü-
nü pazarlamak ıstıyorsanız, kayıt ıçıne gınşı de bir
ürün olarak görüyorsanız, malıyetını ucuzlatarak, bu
ürünü alınabılır hale getırmek gereğı vardır.
• Formaliteler, işlemler azaltılmalıdır.
Kayıt ıçıne gırışın malıyetı dışında, formalıtelen, ış-
lemlen de göz korkutmakta, zaman almakta, kişilerı
kayıt dışılığına itmektedir. Kuruluş aşamasındaki gı-
derler, tesciller, bıldirimler daha sonra vergi ve pnm
borçlarının ödenmesındekı işlemler, beklenen sıralar
kişilerı, sırf bu tür ezıyetı çekmemek ıçın kayıt dışına
yönlendırmektedir.
• Taşıyana (hamilıne) yazılı düzenden ada (nama)
yazılı düzene geçılmehdır.
Malıye Bakanı Sayın K. Unakrtan açılış konuşma-
sında hamiline yazılı çekın, kayıt dışılığın en önemli
aracı olduğunu ıfade ettı. Ülkemizde çekler ancak
bankalar üzenne çekılebıldığınden (keşıde edıldığın-
den) sonuçta bır iz bırakmaktadır. Kayıt dışılığın en
önemli araçlanndan biri hamilıne yazılı menkul kıy-
metlerdır (Tahvıl, bono, hısse senedı ve benzeri para
ve sermaye araçlandır). Gerçekte kayıt dışılık, vergi
kaçakçılığı önlenmek ıstenıyorsa, hamilıne yazılı dü-
zenden ada yazılı düzene geçilmelıdır.
• Usulsüzlük, kusurgıbı vergı cezaları hafıfletılme-
lidir.
Kaçakçılık, hileli işlemler dışında, kasıt öğesı taşı-
mayan hatalı ışlemlerın de gecıkmelerde, şekıl nok-
san ve yanlışlanndakı cezalar hafıfletılmelıdır. Ceza
korkusu da bazen kişilerı kayıt dışına ıtebılmektedir.
Usulsüzlük, kusur gibi cezalar da sonuçta kayıt ıçı-
ne girmenın bir maliyet öğesıdır. Kışiler korkutularak
değıl, ikna edılerek doğru harekete yönlendınlmelı-
dır.
• Servet beyannamesi uygulamasının yaygınlaştı-
rılması.
Günümüzde köşe yazarian bile hürriyeti bağlayıcı
ceza tehdıdıyle servet bıldınminde bulunurken vergı
mükelleflennden düzenlı bildırım ıstenmemektedır.
Kaytt dışılığı azaltmak ıçın servet beyannamesi uy-
gulanmasına gerı dönülmelıdır.
• Mükelleflenn eğıtılmesi, vergi idaresi-mükellef ış-
biriiğının sağlanması.
Sadece olayı ortaya koymak yetmemektedır. Ger-
çekten kayıt dışılık önlenmek istenıyorsa gereklen de
yerine getirilmelidır.
oâvi;
1 ABD Dolan 13456 115G1
1 Avustralva Dolan 10089 1.0155
I Danmarh Kroou 022148 022257
EFEKTİF
1 Euro
I înplız Sterlını
1 IsMçreFrangı
I (Canada Dolan
1 Ku\eytDınan
1 NoneçKronu
1 6483 1 6562
24394 2.4522
1 0726 1 0795
0P914 018100
1 0763 1 0812
4 5631 4 6232
020^82 0 20922
1 Sud. AA Rjvalı 0.15935 0 36000
lOOJapon^em
1 Yeni Israı] Şekeli
1 238^ 1 2469
1 342'
10043
022132
164"]
24377
10710
0.17901
10723
44947
0 20767
035665
1234!
0 29636
13521
10216
022308
16587
2.4559
10811
018142
10853
4 6925
020970
036270
12516
031156
YATIRIM FONLARI 2 HAZIRAN 2005
FonAdı DOnküFiyal Fart FonUı Far* FcnAdı DûAüRyst Fariı
ÇAPMZ KURLM
1 ABD Dolan
13296
6066C D<Wfelbta
1250"
7 4591
10Bİ8
1İ«7
64530
37503 SJW.Ilipli
î LB% ' 2267 AW V0İS\
Iİ15S - 5-53 ABODolan
IRmyt 0-3 «43 UOblın
24 4İ3
] 24 054
LUÜ
Sorsa
25.»
^ ™ B236 g i M ^ .
»EBBEST PİY<»<
( Y T L ) ALiŞ SAHŞ
1349C 1J52C
ISS30 16580
2 «00 i#50
-069ü 1C6S0
18 '5 142
CunUn "2000 '2300
HCELİI fllilil
IGûntufcgepo 1512 ~
/SıniiHepc TTE