Katalog

3HAZİRAN 2005 CUMA CUMHURİYET SAYFA OJ.S O A X > I İ İ İ V L J L J 1 \ dishab@cumhuriyet.com.tr 11 AB liderleri, Fransa ve Hollanda'dan gelen 'hayır'lann ardından, anayasayı kurtarmaya çahşıyor BrüksePdemorallerbozukDıç Haberier Servisi- Fransızlann AB Anayasası'nı reddetmesinden 3 gûn sonra Hollandahlann da açık fâkla anayasaya 'h^ır' demesi Brük- s*l'de moralleri bozdu. Avrupa Bir- liğı liderleri onay sürecinın deva- rnıncLa ısrarlılar, ancak olumsuz so- rıuçların AB'de dorruno etkisine yol acabileceğı belirtiüyor Ingilterenin de reierandumu askıya alabileceği- rıe dair ilk sinyaller geldi. Gelişme- ler üzerine Almanya Başbakanı Ger- tmard Schröder, AB Dönem Başka- m Lülcsemburg Başbakanı Jean-Cla- udeJııncker'le acil bir görüşme yap- mak için Lüksemburg'a gitti. Hollanda"da öncekı g^in yapılan referandumda Hollandalılann yüz- de 6 1 . 6'sı anayasaya 'hayır' dedi. Hollanda Başbakanı Jan Peter Bal- lcenende, katıhmın yüzde 62.8 ola- rak gerçekleştiği referandumun so- rtucunun parlamento tarafindan dık- lcate alınacağını söylemişti. Hollandalılann AB .\nayasası'na itıraz noktalan Fransızlannkine ya- kın olsa da. bu ülkenin özel bazı ne- denlerinin de bulunduğu belırtili- yor îııgıliz The Guardıan gazetesi- r»e göre bu nedenlerin başında ABnin RICETAN TÜRKİYEYE AB DESTEĞİ WASHINGTON (AA) - ABD Dışişleri Bakanı CondoteezzaRice. Türkiye'yi de içi- ne alan, ortak değerler etrafında birleşmiş bir A%Tupa'dan herkesin çıkan bulundu- ğunu söyledi. Rice. Washington'da AB- ABD bakanlar toplantısı çerçevesınde AB Dış Politika Yüksek Temsilcısi Javfer So- lana, AB Dönem Başkanı Lüksemburg'un Dışişleri Bakanı Jean Asselborn ve Avru- pa Birliği komisyoneri Benita Ferrero- Waldner ile bir araya geldi. Avrupa kıta- sında birlik ve bütünleşmenin tamamlan- masının önemli olduğunu belirten Rice, "Ve bu da elbette Türkiye'yi de kapsıyor" ifadesini kullandı. Asselborn ise "AB'nin 25 ülkesinden 2'si anayasaya hayır, 10'u evet dedl Lüksemburg'da durumu tersine çevireceğiz. Bir sonraki referandumu son- baharda yapacağız ve bu davanın henüz kaybedihnediğini göreceksiniz" dedi. göçmen politikalanndan duyulan ra- hatsızlıkgeliyor. Gazetedeki yorum- da. "Derinlerdeki İslam karşıtbğı- nın HoDanda'da Türkiye'nin birlik üyehğine karşıtnk olarak ortaya çık- üğı'' da iddia edildi. Hollanda'daki 'hayır', Brüksel ve Lahey'deki siyası elitlere bir tokat ola- rak da görülüyor. Letonya Paıiamentosu onayiadı Letonya Parlamentosu ise dün AB Anayasasını onayladı. Böylece Ana- yasa'yı kabul eden ülkelerin sayısı 10'a çıktı, ancak metnın yürürlüğe girebilmesi için birliğe üye 25 ülke- nin hepsi tarafından onaylanması gerekıyor. Fransa ve Almanya da, anayasa- nın onaylama sürecinin devamından yana. Ancak lngiltere"nın, pazarte- si günü Avrupa Anayasası konusun- daki referandumu askıya aldığını açıklaması beklenıyor. tngiliz Press Association ajansının haberine gö- re Ingiliz Dışişleri Bakanlığı kay- naklan, Fransa ve Hollanda'nın AB Anayasası'na hayır demesinin ar- dından. Dışişleri Bakanı Jack Straw'un pazartesi günü millerve- killerine hitaben yapacağı konuş- mada, ülkesindeki referandumun as- kıya alındığını söylemesinin bek- lendiğını belırtti. Üst düzey kaynaklar, Stravvun, İn- giltere'de referandum düzenlenme- sine olanak sağlayanyasatasansırun belirsiz bir süre için dondurulacağı- nı açıklayacağını kaydettiler. Avru- pa Anayasası konusunda gelecek yı- lın başlannda referandum yapmayı öngören lngiltere'de, bu yasa olmak- sızın referandum düzenlenemıyor. AB'nin bundan sonra izleyeceği yolu 16-17 Haziran tarihlerinde Brük- sel'de yapılacak zirvede ele aknası bekleniyor. Metnin bundan sonra Lüksemburg, Danimarka, trlanda, Portekiz, İngiltere, Çek Cumhuri- yeti ve Polonya'da referanduma gö- türülmesı söz konusu. Anayasanın onay sürecinın 29 Ekim 2006"ya dek tamamlanmış olması öngörülüyor- du. İngiltere"ninyeni gelişmeler ışı- ğında referandumu askıya alabilece- ğı belirtıliyor. Çek Cumhuriyeti bu sürenin uzatılmasını istiyor. Avustur- ya ise anayasa için tüm Avrupa Bir- liği genelinde bir referandum yapıl- ması çağnsında bulundu. İki ûlkeye 'san kart' Öte yandan AB Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi O1B Rehn, 2007 de AB üyesi olmalan öngörülen Bulgarıstan ve Roman- ya'ya "san kart" gösterileceğini söyledi. AB Komisyonu'nun Bük- reş ve Sofya'ya önümüzdeki günler- de bir mektup göndererek tam üye- lik yolundakı rötarlarına dikkati çe- keceğini bildiren Rehn, "Bu uyan mektuplarmda, iki ülkenin reform sü- recindeki ihmal ve gecikmeleri üze- rinde durulacak" dedi. îspanyol Bakan Moratinos, 'hayır'lann altında korkunun da yattığını söyledi Türkiye'yi eddleyecek • tspanya Dışişleri Bakanı 'na göre referandum sonuçlannın, 25 üyeli AB'nin Türkiye ve Hırvatistan gibi ülkelerin olası üyeliği ile daha da genişlemesi sürecini etkilemesi kaçınılmaz. Dış Haberier Servisi - İspanya Dışişleri Bakanı Vüguel Angel Moratinos. Fransa ve Hollanda'nın AB Anayasası'na "haynr" de- mesinin, AB'nin Türkiye ile üyelik müza- kerelerini etkileyeceğini belirtti. Moratinos, tspanya radyosuna verdiği de- meçte, Fransa ve Hollanda'da, "hayır" oyu verilmesine, seçmenlere ve siyasilere ana- yasanın eksik anlatılması ile geçen yıl bir- liğe 10 yeni üyenin kabulüyle oluşan şüphe vekorkulannneden olduğunu söyledi. Mo- ratinos, "Hiç şüphesiz bu referandumlann sonucu, 25 iiyeü AB'nin Türkiye ve Hırva- tistan gibi ülkelerin olası üyeliği ile daha da genişlemesi sürecini etküeyecektir" dedi. îs- panyol Bakan. Fransa ve Hollanda'mn ana- yasayı reddiyle başlayan knze rağmen geri kalan AB ülİcelerinde oylamaya de\ am edi- leceğini belirtti. Alman Birlik partileri (CDLl CSU) fede- ral meclıs grubu dış politika sözcüsü Fried- bert Pflüger. ıktıdara geldıkleri takdirde Tür- kiye'nın AB ile tam üyelik müzakerelerine 3 Ekim'de başlamasını engellemeyecekleri- ni. ancak farklı seçenekler üzerinde duracak- lannı söyledi. Yabancı gazeteciler için düzenlediği ba- sın toplantısında, Türldye'ye karşı olmadık- lannı ve Türkiye'nin Avrupa'ya bağlanma- sımn çok önemli olduğunu kaydeden Pflü- ger, "Ancak nüfusunun yüzde 95'inin AVTU- pa'da yaşamadığı bu kadar büvük bir ülke- nin AB'ye alınması konusunda bütçe tarüş- malaruun başlaması da gayet doğal" dedi. Türkıye ile üyelik müzakerelerinin 10 yü sürmesinin beklendiğini söyleyen Pflüger, "Bu süre sonunda Türkhe'nin tam üyeliği gerçekleşmezse. bu. büyük hayal kınkbğı >«- ratacaktir. Bu nedenle' imtiv azh ortaklık' bir çözünı olabiür" dedi. 'Türkiye AB'siz de demokratikkşir' Pflüger. "AB perspektifinin Türkhe'deki denrokratiksürrcitesVikedipetmeyeceğr so- rusunu, "Türkiye modernleşiyor ve bizler de bu süreci desteklemenyiz. Türkiv e-Wına- nistan iBşkikrindeki gelişmeler unıut verici. Ben Türİdve'deki demokrasi sürecinin AB perspektifı veritaneden de devam edeceğine inanıyorum*' diye yanıtladı. Hollandah popülist lider GeertVVilders ise JHollanda'da AB Anayasası'na hayır denil- İtnesinin, seçmenlerin Türklerin birliğe ka- ıbul edilmesine karşı çıktıklannın da gös- {tergesi olduğunu savundu. | Eskiden sağcı bir liberal iken son yıllar- i da yabancı aleyhtarhğı söylemleriyle dikka- ' ti çeken 42 yaşındaki Wilders, dünkü Cor- riere della Sera gazetesinde, "Türkleridur- durmak için mücalede venfik" başlığıyla yayunlanan demecinde, "Hollandahlann Avrupa Anayasası'na hayır denıiş olmalann- . dan son derece nıuthıyuırT dedi. t Wilders, "Avrupa'ya neden bu denü kar- » ŞBUUZ?" bıçiminde bir soruya karşılık ola- îrak da şunlan söyledi: "Bu doğnı değil. Ne : Avrupa karşıtıyun ne de UICÇL Üye ülkele- rin özgürce karar verebilmeleri koşuluyla, ekonomik işbirüği, aynca siyasi işbirliği ko- nulannda A\rupaŞi destekliyonun. Ama l süper devlet Avrupa biçiminde bir anla\ı- şa kaı-şıyun. Ben, diğer on üye ülkenin bir- liğe ahnmasuu, Türkiye ile müzakereleri, i A\To'nun dayaülmasını kabul etmiş, arala- [ rmda bizinı hükümetin de bulunduğu hü- ' kimetlere karşıyun. n Ankara memnun değil Sorunların aşılması beklentisini dilegetiren Dışişleri Bakanlığı, 'Avrupa bütünleşmesi hedefı sürmelV mesajı verdi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Fransa'nın ardından Hollanda'da gerçekleştirilen referandumda da AB Anayasasf nın reddedihnesi, Ankara'da memnuniyetsizlik yarattı. Dışişlen Bakanlığı, referandumlardan gereklı derslerin çıkanlarak sorunlann aşılması beklentisini ıfade ederken "Avrupa bütünleşmesmin daha ileri hedeflere taşuımaya devam edeceği konusondaki umuüannuz canhhğuu korumaktadır" açıklamasuu yaptı. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü NanukTan, Fransa ve Hollanda'da referandumda AB Anayasası'nın reddedılmesıne ılişkin sorulan yamtlarken AvTupa'nın bütünleşme çabalannın daha önce de çeşıtli vesilelerle sorunlarla karşılaştığını anımsattı. Bu sorunlara karşın "uzlaşma. sağduyu ve ortak hedefe ulaştna iradesinin her zaman gaüp gekügini" ıfade eden Tan. şöyle devam ettr. "Fransız halkından sonra Hollanda halkuun da bu demokratik karanndan gerekli derslerin çıkanlması sureüy le ortaya çıkan bu sorunlann da aşılarak Avrupa bütünleşmesinin daha ileri hedeflere taşınmaya de\anı edeceği konusundaki unıutlanmız canhhğuu korumaktadır. Türkiv e, halknnızm büvük çoğunluğunun tercihi istikametinde çahşmaya devam edecektir. Önümüzdeki dönemde temel hedefimiz, 3 Ekim 2005 tarihinde AB'yle başlayacak üyelik müzakerelerinin başanyla sonuçlanmasmm sağlanmasıdır." BBASINI: Anayasa can çekişiyor Dış Haberier Servisi - AB Anayasasf nın, Avrupa Birliğı'nin iki kurucu ülkesinde red- dedildiğini vurgulayan A\Tupa basını. met- nin artık tarihe gömülmesi gerektiği yoru- munda birleşti. Ingiliz The Guardian gazetesi, başyazı- sında AB Anayasası'nın öldüğünü ve gömül- düğünü yazdı. Fransa'nın Liberation gaze- tesi, "beyinöHnnü" gerçekleşh derken Ispan- ya'nm önde gelen gazetesi El Pais, ikinci re- ferandumun projenin can çekişmekte oldu- ğunu gösterdiğini kaydetti. The Guardian gazetesi, sonucun "ortak Av- rupa görüşünü parça parça ettiğini r> yazdı. Gazete, Ingiltere'nın dönem başkanlığı sı- rasında AB'de, Türkiye'nin tam üyelığin- den genişlemeye her konuda son derece sert tartışmalar olacağını öne sürdü. The Daily Telegraph gazetesinin başyaza- n, Başbakan Tony Blah-'uı tngiltere'de refe- randumu ıptal edebüeceğını belirtti. Times'ın başyazan da Hollanda'da AB Anayasası'na "indirilen darbenin'" Fransa'dakınden çok daha güçlü olduğunu yazdı. Yazıda. Hollan- da'daki "hayır" sonucunun ardında 4 önem- li sebep bulunduğu, bunlardan birinın de "göç endişesi" olduğu belırtüdi. Independent: Hiç ümit kalmadı "AvTupa için şinıdi ne olacak" sorusunu manşetine AB üyesi bütün ülkelerin dillerin- den taşıyan Independent gazetesi, "Fran- sa'daki referandumdan sonra az bir ümit kaldıysa bik, şimdi o da ortadan kalkO" ifa- desını kullandı. Gazetedeki bir başka maka- lede, "Bu gelişmeler Avrupa'da bir krizin göstergesi değil, sNasi liderierin probiemi- dir" görüşü sa\ıınuldu. Financial Tunes ya- zan Quenon Peel, gemşleme sürecinin. bir- liğin en başanh dış politikalanndan birini oluş- turduğuna işaret ettı ve "Ne yazık Id bu po- litika son derece hüzün verici şekilde ucuzla- 014" ifadesini kullandı. îtalyan gazetelennın manşetlerinde, Hol- landa'daki referandum sonucu, Avrupa'ya "to- kat", "darbe" ve "tekme" olarak nıtelendi. Corriere della Sera gazetesi, "Hollanda'dan AvTupa'ya yeni bir darbe" manşetıyle çıktı. La Repubblica gazetesi Hollanda'daki hayır oylaruun çokluğuna da işaret eden bir man- şet kullanarak "HoOanda'daAB Anayasası'na karşı oybiröği'* ifadesini kullandı. Gazeteciye suikastLübnan'da Suri>e karşıtı gazeteci Semir Kesir dün otomobiline yerleştirilen bir bombanuı patlaması sonucu hayatmı kaybttti. Kesir'in cesedi, başkent Beyrut'un Hıristijan mahallelerinden Eşrefive'de, otomobiünin ön koltuğunda bulundu. Gazetecinin v-anı sffa bir kişinin daha patiamada yaralandığı söylendi. Kurbanm kardeşi Sleiman Kesir, öldürülen gazetecuıin hep tehUke içuıde yaşadığını söyledi. Kesir, kardeşinin tüm makaklerini Suriye karşıü bir bakış açısıv la yazdığnu belirtti. Suikast, Suriye askerlerinin Lübnan'dan aynlmasından sonra düzenlenen ilk seçimlerin başlamasından 4 gün sonra gerçekfcşti. iFotoğraflar. AFP / AP) BIÇAK SIRTI EROL MANİSALI Fransa'daveHoHanda 1 da Halk Neye Hayır Dedi? Fransa'da ve Hollanda'da halkın, AB Anayasası'na "hayır" demesi ne anlam taşıyor? Bazı sorular so- rup bunlara yanıt arayalım. - Ha!k AB oluşumuna karşı mı çıktı? - Böyle yorumlanamaz: Halk esasında, Maast- richt'ten beri süregelen AB oluşumuna karşı çıkmı- yor: Bu oluşumda "kurulmak" istenen yapılanmaya karşı çıkıyor. - Halk liberal yapılanma yolundaki politikalan is- temiyor. Sosyal devletın ortadan kaldırılmasına kar- şı duruyor. Bilindiği üzere Fransa'da mıllı gelirın yüz- de 40 dolayında bir bölümü toplanıp yeniden dağı- tılıyor. işçisi, memuru, çiftçisi, işsızı, öğrencisi bun- dan yararlanıyor. AB bütçesınin önemli bir bölümü "sosyai amaç/ı dış fe/ce//ere"aynlmış. Halk bundan memnun. Sos- yal devlet yapısından uzaklaşıp "vahşi kaprtalizme ve liberalpolitikalara doğru gidilmesine" tepkı gös- teriyor. - Sosyal politikalar dışında ögeler yok mu? - Olmaz olur mu; Avrupa'nın genışlemesini iste- miyor. Fransa'nın, genişiemış bir Avrupa'da iyice küçülmesine karşı çıkıyor. Bu genişlemenin sosyal devlet anlayışsnı tamamen bozacağını görüyor. Bu- nun sonuçlarını yaşamaya başlamış bile; işsizlık ar- tıyor, yardımlar azalıyor. Hayır oylan bütün bunlara tepki olarak değerlen- dirilmelı. Ayrıca, 1990 sonrasında Avrupa'nın "ken- diiçine kapanma politikasının sürdüğünü", hayır oy- lan ile gördük. Büyük çoğunluğu sol olmakla birlik- te, "sağ oylarda" ret cephesine katıldı. Avrupa ka- pitalizminın kımlik değişimı açısından ilginç bir ge- lişme. "Hayır" oylannın küresel boyutta bir anlamı varmı? - Olmaz olur mu: Avrupa kapıtalizmi sağı ve solu ile birlikte hareket etmeye başlamış; Halk 'içeride sosyal devlet o/sun"dıyor. İçeride liberalizm yok; dı- şanda liberalizm serbest; ıçerde vahşi kapıtalizme karşı çıkarken dışanya daha da soğuk (emperyalist) bakıyor. Sağ oyların sol oylarla birleşmesi bunu göstermi- yor mu? - Avrupa fazla sulanmasm; sosyal devlet kimliği bozulmasın; dışarıda her şey serbest, ancak içerde durum farklı. - Fransa' da şirketler ve iş çevreleri "evef"i savun- du ve liberalizm istedi. Işçiler. memurlar, çıftçiler yani halk "hayır" dedi, sosyal politikalann yanında durdu. Türkiye mi? Bu seçimin Türkiye ile doğrudan doğruya bir iliş- kisı bulunmuyor. Evet oyları da hayır oylan da Tür- kiye'yı dışarıda bırakma konusunda bırleşiyorlar. Sorun, bunun açıktan açığa rnı, yoksa gizlenerekmi yapılıp yapılmamasında ortaya çıkıyor. Türkiye'nin alınmayacağını herkes bıliyor Türkiye'de bunu örtmeye çalışanlar. 'Türkiye ile işin yapay bağ- lantılannı kurmaya çalışıyorlar. Bekleme odasında iğ- falin altyapısını hazırlıyoriar", bütün mesele bu... Ancak dolaylı olarak Türkiye'yi ilgilendiren önem- li sonuçları olacak; 1) Hayıroyları "AB'nin genişlemesine karşı"ü\ren- cin arttığını gösterıyor. 2) Çekirdek Avrupa'nın siyasi, iktisadi ve sosyal olarak esas alınacağının açık sinyallerinı veriyor. 3) AB'nin Türkiye politikasında "özel statünün ke- sinleştiğini" ortaya koyuyor. Hele beklenen Alman- ya seçim sonuçlarını da göz önüne aldığımızda du- rum iyıce netleşmiş oluyor. lyi anlamamız gerekiyor; özel statü, 'Türkiye'nin AB'nin himayesi (mandası)" altına alınmasmı öngö- ren bir yapılanmadır. Zaten, hiçbir aday ile yapılma- yan gümrük birliği, "Türkiye'nin, içen aiınmadan AB güdümü altına alınması için" özellikle gerçekleştiril- di: Bunu 11 yıldır yaza yaza elim yoruldu. Şımdi ba- zı "düşünürierimiz" bu gerçeği, geç de olsa kabul- lenmek zorunda kalıyorlar!.. www.istanbul.edu .tr/iktisat/emanisali A B D ' D E N FARKLI SESLER Neoconlar çok sevinçli Dış Haberier Servisi- Fransa ve Hollanda re- ferandumlannın sonucu konusunda a>Tintıh gö- rüş belirtmekten kaçı- nan ABD yönetimi. "AB ile işbüüğinin süreceği umudunu" dile getirir- ken Washington'dakı ye- ni muhafazakâr çevre- ler, AB Anayasası'nın iki kilit referandumda reddedilmesinden duy- dukları memnuniyetı gizlemediler. NTV'nin habenne gö- re, The Wall Street ga- zetesinin başyazısında, "birlik anayasasnun et- rafinda bütünleşmiş bir Avrupa'nın, .4BD için probtem yaratabfleceği'' yorumu yapıldı ve ka- rann ABD açısından iyi olduğu vurgulandı. Muhafazakâr eğilim- li Washington Times p - zetesi de. referandum so- nuçlannı, "Avrupahseç- kinkrin anndemokratik girişimlerinin çökmesi'' olarak nitelendirdi. ANAYASASI Yunan halkı da 'hayır' diyor MURATİLEM ATİNA - Yunanıs- tan'da hükümetin parla- mentoda kabul ettiği AB Anayasası'nı halkın bü- yük çoğunluğunun iste- mediği ortaya çıktı. Av- rupa Anayasası'nın ge- çen ay Yunan parlamen- tosunda kabul edilme- sinden sonrayapılan ka- muoyu araştırmaları, halkın yüzde 83'ünün bu anayasayı istemedı- ğini gösteriyor. Konu ile ilgili son ola- rak Kapa Rerearch Araş- tırma Şırketı tarafından yapılan araştırma sonuç- İarına göre Yunan parla- mentosunda kabul edi- len AB Anayasası'nı Yu- nanlılann yüzde 83 'ü is- temiyor. Büyük bir çoğunluk- la Avrupa Anayasası'na "ha>ır" diyenler. Türki- ye'nin AB' ve üyeliğine de sıcak bakmıyor. Buna göre Yunanlıla- rın yüzde 51'ı Türki- ye'nin AB üyesi olma- sının Yunanistan'ın ya- ranna olmayacağına inanıyor. *