Katalog

4 MAYIS 2005 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA dishab(Scumhuriyet.com.tr 11 'Devlet terörünün babası ABD' • SEUL (AA) - Kuzey Kore, Amerikan yönetimıni "devlet terörünün babası" olmakla suçladı. KCNA ajansına göre, Kuzey Kore Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, ABD'nin Kuzey Kore'yi "terörü destekleyen ülkeler arasında saydığını" hatırlatarak, "Oysa bizim terör geçnıişimiz yok" dedi. "Devlet terorizminin babası George Bush'tan başkası değil" diyen sözcü, "Bush yönetiminin de aslında Kuzey Kore'nin terörist geçmişi olmadığını kabul ettiğini, ama buna rağmen onu suçladığını" belirterek "Bu da ABD'nin Kore Demokratik Halk Cumhuriyetı'nı devırmek isterken ne denli ümitsiz bir çaba içinde olduğunu göstenyor" diye konuştu. Somali'de bombalı SÎ IIPI • Dış Haberler Servisi- Somali'de Başbakan Ali Muhammed Gedı'nin konuşma yaptığı mitıngın düzenlendıği stadyuma bombalı saldırı düzenlendi. Gedi'nin yara almadan kurtulduğu saldırıda 7 kişi öldü, 28 kışi yaralandı. Polis, saldırıyla ilgili soruşturma başlatıldığını, saldırının el bombasıyla düzenlendiğıni düşündüklenni kaydetti. "Sürgündeki" hükümeti ıçın destek bulmak amacıyla bu mitingi düzenlediği belirtilen Gedi, 1991'dcnbu yana iç savaşta olan Somali'ye başbakan olarak ilk kez geliyor. Panda diplomasisi • Dış Haberler Servisi - ÇKP Merkez Komitesi Tayvan Çalışma Ofisi ve Devlet Konseyı Tayvan fşleri Ofisi Genel Müdürü Çen Yünlün, Pekin yönetiminin iyi niyet gösterisi olarak Tayvan'a ıkı panda göndermeyi kararlaştırdığını açıkladı. Çen, ayrıca Çin'in kıta kesiminde yaşayanların Tayvan adasını zıyaret etmesine izin verileceğini belirttı. Tayvan'daki muhalefet partisı Kuomintang'ın başkanı Lien Çan, Çın'in kıta kesimine yaptığı "tarihi" ziyaretı tamamlayarak Şanghay'dan ayrıldı. 'Ariel Şaroıi ölsün' duası • KUDÜS(AA)- tsrail'de son günlerde köktendinci Yahudi yerleşimciler, Israil Başbakanı Ariel Şaron'un ölümü için dua edilmesi çağrısında bulunan bildirilef dağıtıyor. Haaretz gazetesındekı haberde, dağıtılan bıldirilerde, bu yaz Gazze Şeridı'ndeki 21 yerleşim biriminin boşaltılmasını öngören planı yüzünden aşırı sağcılar tarafından aşağılanan Şaron'un ölnıesinın istendiği belirtiliyor. Kadınlara oy hakkı 'ertelendi' • KUVEYT(AA)- Kuveyt parlamentosu, kadınlara seçme ve seçılme hakkı tanıyan yasa tasarısını görüşmeyı iki hafta erteledi. Parlamento başkanı Cesım el Horafi, yerel seçimlerin kesin tarihinin belirtileceği kararnamenın "birkaç gün içinde" açıklanacağını, bu yiizden, "parlamento bir sonrakı oturumda kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanıyan yasa tasarısını kabul etse bile, kadınlarln yerel seçimlere katılamayacağını' kaydetti. Almanya Başbakanı'nm ziyaret programında Fener Rum Patriği'nden ekümenik olarak söz ediliyor Schröder'den Ermenistan mesajıANKARA (CumhuriyetBürosu)-Alman- ya Başbakanı Gerhard Schröder, Başba- kanlık Konutu'nda akşam yemeğinde bir araya geldıği Başbakan Tayyip Erdoğan'a Kıbns ve Ermenistan konusunda mesajlar verdi. Türkiye'nin Ermenistan ile ikilı iliş- kilerini gelıştirmesini isteyen Schröder, Gü- ney Kıbrıs'ı gümriikbirliği kapsamına alan Ankara Anlaşması'nın ek protokolünün de 3 Ekım'e kadar imzalanması gerektiğini söyledı. Schröder'ın bugün yapılacakgörüş- melerde ıse gayrımüslim azınlıklann du- rumlarını gündeme getirerek hükümetin adım atmasını isteyeceği öğrenildi. Şansölye Schröder, ikı günlük zıyaret için dün akşam Ankara'ya geldi. Schröder'i, Esenboğa Havalimanı'nda Dışişleri Baka- nı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül karşıladı. Schröder, Ankara'daki ılkgününde dün ak- şam Başbakan Recep Tayyip Brdoğan ıle Baş- bakanhk Konutu'nda akşam yemeğinde bir araya geldı. Erdoğan-Schröder görüşme- sınde Ermenistan, AB ve Kıbns başlıklan üzerinde duruldu. Türkiye'nin Avrupa Bir- liği (AB) sürecinde bugüne kadar verdiği söz- lerı yerine getirdığini belirten Schröder, An- kara Anlaşması'nın ek protokolünü işaret ederek "3 Ekim'e kadar da sözlerinizi yeri- ne getireceğinize inanıyorum" dedı. Baş başa gerçekleyen yemekte Türki- ye'nin AB sürecinde yaptığı refomlan öven Schröder, bunlara devam edileceğıne inan- dığını kaydetti. Dün akşam Ankara'ya gelen Almanya Başbakanı Schröder, Başbakan Erdoğan'a Kıbns ve Ermenistan konusunda mesajlar verdi. Schröder, "Kıbns konusunda Türkiye'nin atlığı adımlan memııuniyetle karşüıyoraz. Türkiye'nin Ankara Anlaşnıası EkProtoko- lü'nü 3 Ekim'den önce imzalayacağuu umu- yorum" diye konuştu. Ermeni sorununa da değinen Schröder, ikı ülke arasındaki ilişkilerın geliştırilmesın- den yana olduğunu söyledi. Schröder, ikı ül- ke arasında ortak komısyon kurularak soy- kınm iddialannın araştırhnası için Ermenis- tan Devlet Başkanı RobertKoçaryan'a ya- pılan önenyı memnunıyetle karşıladıklan- nı vurgulayarak şöyle devam ettı: "Türki- ye ile Ermenistan arasındaki ikili ilişkilerin geliş.tirilmesi konusunda atüacak her adıma destek vereceğiz. Karşıhkh arşivlerin açıl- nıası ve tarihçilerin devreye sokulması öne- risini destekliyoruz. Tarihçilerin ortak çalış- ma yapması önemli bir adım olacaknr." İkı lıder; Almanya ve Türkıye arasında- ki ıkili ilişkılere de işaret ederek tıcaret ve yatırım alanındaki işbirhğinin artması ko- nusunda görüş birliğine vardılar. Schröder, bugün de Cumhurbaşkanı Ah- met Necdet Sezer ve Başbakan Tayyip Er- doğan ıle görüşecek. Goruşmelenn ardın- dan istanbul'a geçecek olan Schröder'in buradakı ilk durağı Fener-Rum Patnkhane- si olacak. Alman Başbakanı'nm programında Pat- rıkhane'den "ekümenik" (Ortodokslann ev- rensel lideri) olarak söz edilmesi dikkat çe- kerken diplomatik kaynaklar Schröder'in Patrikhane ziyaretınin Türkiye'dekı gaynmüs- lim azınhklann sorunlarına verilen önemı vur~ gulamak amaçlı olduğunu kaydettılcr. Fener-Rum Patrikhanesi'nin tarihsel ola- rak ekümenik (evrensel) görüldüğünü ve bunun Almanya tarafından da benımsendi- ğını belirten Alman diplomatik kaynaklar, "Ancak bu ziyaretlc amaç, ekümenikük ko- nusunda yeni bir tarüşma başlatmak değil. Asıl konu Türkiye'de Müslüman olmayan azınlıklann ciddi sorunlaryaşamalan. Budu- rum AB'nin çözüm beklediği alanlardan. 17Aralık öncesinde atılan adımlar çok sınır- lı iyileştinne sağlayabildi. Hükümetin bu ko- nuda atması gereken adımlarolduğuna dik- katçekmekistiyoruz" görüşünü kaydettiler. Türkiye, Lozan Konferansı'nı temel ala- rak Fener Rum Patrikhanesi'nin ekümenik statüsünün bulunmadığını, Türkıye'deki Rumları temsil ettiğini vurguluyor. Patrik- hane ise ekümeniklik iddıasıyla tüm dünya- dakı Ortodokslan temsil ettiğini savunuyor. Şansölye Schröder'in programında Patrik- hane zıyaretine yer vermesı, Erdoğan hükü- metinın yanı sıra muhafazakâr Alman ka- muoyuna da mesaj olarak yorumlanıyor. Türkiye'nin AB üyelığine verdiği destek nedeniyle Hıristiyan demokratların ve kıli- se çevrelerinin eleştirilerıne hedef olan Schröder'in Patrikhane zıyaretıyle Anka- ra'ya "açıkçek" vemıedıği, Türkiye'nin gay- rimüslım azınlıkların hakları konusunda adım atması gerektiğı mesajlarını vereceği kaydediliyor. ABD'den 'orta yol' teldifiANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - ABD, Başbakan Recep Tayip Erdoğan ve Ermenistan Başbakanı RobertKoçar- yan'a "orta yol" çağnsında bulundu. ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Avras- ya'dan sorumlu Müsteşar Yardımcısı Laura Kennedy, Ermeni soykınmı id- dialan konusunda Erdoğan'ın tarihçiler- den oluşan bir komisyon, Koçarayan' ın ıse hükümetlerarası görüşmeler ısteme- sinin birbiriyle çelişmediğinı belirterek "Bunlar birbirinin antitezi değil, uzlaş- hrüabilir öneriler. Taraflar orta yol bu- labilir. Herikiöneri neden aynı anda ya- şaına geçirilmesin" dedi. Kennedy'nin Ankara temaslarında Kıbrıs ve Ermenistan konulan ele alın- dı. Dışişleri Bakanlığı'nda görüşmeler- de bulunan Kennedy, MGK Genel Sek- reteri Yiğit Alpogan ve bir grup millet- vekiliyle de bir araya geldi. Temaslannın ardından gazetecilere değerlendirmelerde bulunan Kennedy şunlan kaydetti: - Ermenistan: Başbakan Erdoğan'ın önerisıni olumlu bulduk ve desteklıyo- ruz. Son gelişmeler umut venci. Öne- rilerde bir uzlaşma sağlanacağını ümit ediyoruz. Ermenistan'da hıç kımsenin Türkiye'den toprak talebı söz konusu değil. Bunu Ermenistan'da da sordum. Zaten Dışişleri Bakanlan Oskanyan da Kars Antlaşması'nı kabul ettıklerinı açıkladı. Dağlık Karabağ konusunda önemli çabalar var. - Kıbns: Kıbns'ta yeni bir sürece baş- lama konusunda BM Genel Sekreten ta- raflann Annan Planı üzerindeki ıtiraz- lannı beklıyor. Rum yönetiminden bu konuda bir yanıt gelmedi. Top Rumla- nn sahasında. Papadopulos'ungörüşle- nnı ıletmesı ıçm bız de çağrıda bulunu- yoruz. Kıbrıs Türklennın ızolasyonuna son verilmesı konusunda elimızden ge~ lenı yapıyoruz. 35 mılyon dolarlık yar- dıma karar verdik. Ticaretin geliştınl- mesı konusunda çabalarımız var. Er- can'a uçuşlar konusunda güç bir karar surecı var. - tnciıiik: Incirlik'in naklıye merkezi olarak kullanılmasına ızin verılmesın- den büyük memnunıyet duyuyoruz. Tür- kiye'nin küresel teronzme karşı deste- ğını ve Afganıstan'da komutayı üstlen- mesını de takdırle karşılıyoruz. - Erdoğan'a tarih netleşmedi: Başba- kan Erdoğan'ın Türk-Amerikan ilişki- lennin önemıni teyıt eden son açıklama- larını olumlu buluyoruz Inış çıkışlar olabılır, ancak ılışkılenmız ayakta ka- lacaktır. Başbakan'ın ABD Başkanı ıle görüşmesı konusunda ıse bıldığım ka- darıyla henüz kesın bir randevu tarıhı belirlenmedı. ABD - IRAN Nükleer faaliyet kavgası kızışıyor Dış Haberler Servisi - ABD, nükleer silahların yayılmasının önlenmesine dair yükümlülüklerini ihlal ettiklen gerekçesiyle Iran ve Kuzey Kore'nin Bartşsever belediye başkanları NEW YORK (AA) - Nükleer Si- lahların Yayılması- nın Önlenmesi An- laşması (NPT) Ye- dinci Gözden Geçir- me Konferansı çer- çevesinde, "nükleer silahlardan anndınl- mış bir dünya için" başlatılan bir girışime destek vermek üzere, 17 Türk belediye başkanı New York'a çıkarma yaptı. 1945'teatombom- ' bası atılan ikı Japon kentinden biri olan Hiroşima'nın Bele- diye Başkanı Tadato- şi Akiba'nın liderli- ğindekı "Banşsever Belediye Başkanla- n" New York'ta bu- lunan, Türkiye Yerel Yönetimler Derneğı üyesi 17 belediye başkanı, Birleşmiş Milletler'de temasla- nnı sürdürüyor. Aralarında Kars ve Nevşehir belediye başkanlarının da bu- lunduğu 17 kişilik grup, New York'ta pazar günü düzenle- nen nükleer silah kar- şıtı protesto yürüyü- şüne de katıldı. banşçıl nükleer enerji ımkânlarına erişmelerinin engellenmesi gerektiğini savundu. Iran, askıya almış olduğu bazı nükleer faalıyetlere yeniden başlayacağını bildirdi. New York'ta düzenlenen Nükleer Silahlann Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması 7. Gözden Geçirme Konferansı çerçevesinde BM Genel Kurulu'nda konuşan ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Stephen Rademaker, "Koşullar son derece açık. Banşçıl nükleer kalkınmanm nimetlerinden faydalannıa hakları bulunduğunu iddia eden devletler, NPT'nin 1. ve 2. maddelerindeki nükleer silahlann yayılmasının önlenmesine dair yükümlülüklere uymak zorundadır" dedi. ABD, ilk defa Iran'ın banşçıl amaçlı nükleer enerji hakkına karşı çıkıyor. Böylece ABD'nin lngiltere, Almanya ve Fransa ile ters düştüğü belirtiliyor. Rademaker, İran'ın mevcut bütün nükleer tesislerinin de sökülmesini istedi. Iran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hamid Rıza Asefî ise, "Bazı faaliyetlere tekrar başlayacağız, bu çok açık" derken uranyum zenginleştirme faaliyetinin askıda kalmaya devam - edeceğini belirttı. Irak'ın Suriye sınırı yakmla- nndaki El Kaim kentuıde ABD ordusunun düzenlediği bir ope- Amerikan uçağı düştü rasyonda 12 direnişçi öldürüldü. Bağdat'taki uluslararası havaalanı yakmlannda önceki gece düzen- lenen bombalı saldırıda 1 ABD askeri öldü, l'i yaralandı. Bağdat'ta kimliği belirsiz kişilerin üst dü- zey bir lraklı memuru öldürdüğü, Samarra kentinde de ayn ayrı düzenlenen saldınlarda 3 polis nıc- murunun öldüğü bildirildi. ABD ordusuna ait kaybolan 2 savaş uçağından birinin düştüğü belirlen- di. ABD ordusu, operasyonda kaybolan F-18 Hornet tipi iki uçaktan birinin enkazına ıılaştı. Uçağın pi- lotunun öldüğü bildirildi. İkinci uçaktan haber alınamadı. ABD askerleri, Musul'da önceki gün ıney- dana gelen intihar saldınsnun ardından ev baskını ve operasyonlan yoğunlaştırdı. (Fotoğraf: AFP) İtalya, ajanm öldürülmesiyle ilgili alternatif raporu açıkladı ABD tezleri çürütüldü Dış Haberler Servisi - ttalyan ajan Nicola Calipari'nın ABD askerlerınce öldürülmesı ıle il- gili Amerikan tezlerıne itiraz eden İtalya kendi raporunu yayım- ladı. ttalyan basını önceki gün geç saatlerde açıklanan rapora, İtalya Başbakanı Silvio Berlus- coni'nin ABD ile ilişkilerin bo- zulmaması ıçın müdahale ettiği- ni yazdı. italya'nın raporu, tartışmalı başlıklarda ABD'lı yetkililerin açıklamalarıyla çelışen belirle- meler içeriyor. Raporda, 4 Mart tarihinde gerçekleşen olaydan ki- şısel olarak kımin sorumlu oldu- ğunu tespit etmenin zor olduğu belirtiliyor, ancak kontrol nokta- sında bulunan ABD askerlerının "stres altmda ve deneyimsiz" ol- dukları öne sürülüyor. Italyan ıstıhbarat servisinın in- tenıet sitesınde yayımlanan rapo- runda, Calipari'nın öldürüldüğü kontrol noktasının acemice ku- rulduğu ve varlığına dair herhan- gı bir uyan ışaretı bulunmadığı belırtildi. ABD'nin, ttalya'nın rehine kur- tarma operasyonundan haberdar olmadığı yönündeki değerlen- dırmesinı de yalanlayan rapor- da, ttalyanların Amerikalıların kontrolündeki bölgeye sığındık- lanna dikkat çekildı. Ayrıca, Ca- lipari'ninbulunduğu otomobılın kontrol noktasına saatte 40 ıla 50 kılometre hızla yaklaştığı be- lırtıldı. ABD, aracın bunun iki katı hızla sürüldüğünü ıddia et- mişti. Calipan, Italyan rehine Gi- ulianaSgrena'nın Bağdat Hava- alanı'na doğru yolculuğuna eş- lık ederken öldürülmüştü. Sansür çözüldü ABD'nin raporu, metnin bazı bölümleri sansürlenerek açıklan- mıştı. Oysa Bologna Ünıversite- sı'nde tıp eğitımı alan bir Yunan öğrenci, bilgisayardakı birkaç adımlık ışlemle sansürlenen bö- lümlen okunabilır hale getırdi. Metnin sansürlenen bölümlerın- de, olaya karışan Amenkan as- kerlerinın ısımlen yer alıyor. Sezer, Pırvanov'la görüştü. (Fotoğraf: REUTERS) Bulgaristan'la yeni sınır kapısı ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Bulgarıstan Cumhurbaşkanı Georgi Pırvanov, Türkiye ile iliş- kilere verdıkleri önemi vurgularken "NATO çer- çevesinde iyi müttefikiz, AB çerçevesinde de iyi partner olacağımızı ümit ederim" dedi. Pırvanov, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'ın davetlisi olarak Türkiye'ye geldi. Sezer ile Pırvanov baş- kanlığında gerçekleştın- len görüşmelerde, iki ül- ke arasında yeni bir sınır kapısının açılması konu- sunda anlaşmaya varıldı. Pırvanov'un Türkiye, Ro- manya ve Bulgaristan ara- sında gerçekleştırılen üç- lü görüşmelere Yunanıs- tan'ın da katılması öneri- sine Sezer destek verdi. Sezer Pırvanov'la yap- tığı ortak basın açıkla- ması sırasında Pırvanov'a "Değerli dostum" dıye hitap etti. NGİLİZ ARŞlVLERt 'Osmanlı'da tüm halklar acı çekti' ANKARA (AA)-Ingi- lız hükümet arşivlerini tu- tan "İngiltere Ulusal Ar- şivi", Birincı Dünya Sava- şı sırasında Osmanlı top- raklannda bulunan halk- lar arasındaki çatışmala- rın, "büyük devletlerin politikalannın sonucu ol- duğunu" ve gelışmelerin Osmanlı topraklarındakı tüm halklara acılar çektır- diğini gösteriyor. Birinci Dünya Savaşı sırasındaki acı olaylar, Balkanlar'dan Türkler, diğer Müslüman- lar ve öteki halklann da göç ettirildiğı daha geniş bir sürecin bu- parçası ola- rak kabul ediliyor. Bazı Ermeni gruplann ve Ermenıstan'ın, o dö- nemdeki tüm gelişmele- ri, uluslararası koşulları göz ardı ederek, yalnızca Ermeniler 1915 yılında sorunlarla karşılaşmış gı- bı yansıttıkları olayları, İngılız resmı arşivleri da- ha kapsamlı bir bakış açı- sıyla değerlendirıyor. In- giliz arşivcilenn değer- lendirme yazısında, Os- manlı topraklarındakı halkların, 1 ve2. Balkan savaşlan ile 1. Dünya Sa- vaşı sırasında büyük dev- letlerce uygulanan "zor- îa yeni sınır benimsetme politikalannın kurbanıol- duğu" belirtiliyor. 'Kurban oldular' Ingiliz Ulusal Arşivi'ne ait olan ve arşıvdekı bel- gelere ulaşım ımkânı ve- ren "www.nationalarchi- ves.gov.uk" internet ad- resindeki "Mülteciler ve Azmhklar" başlıklı bö- lümdeki ilgili değerlen- dirme yazısında şu ıfade- ler yer alıyor: "... Birinci Dünya Sa- vaşı'nın çıkışı ise var olan çatışınayı daha da kar- maşık bir hale getirdi. Bu savaşta Yunanistan ve Sır- bistan, müttelikkuvvet- lere (İngiltere, Fransa ve Rusya'dan oluşan itilaf devletleri); Bulgaristan ve Türkiye ise merkezi kuvvetlere (Almanya ve Avusturya'dan oluşan it- tifak devletleri) katıldı. Kendisini giderek ürma- nan çatışmanın içinde bu- lan yerel halklar, büyük devletler arasındaki güç dengesi değişinılerinin kurbanı oldu ve büyük devletlerle müttefikleri- nin durunılan değiştik- çe, bu yerel halklar da ya bizzat göçlerin hazırla- yıcısı ya da kurban duru- ma düştil"