Katalog

15MART2005SALI CUMHURİYET SAYFA ekonomi(«Jcumhuriyet.com.tr Ağır vergi yükü nedeniyle üretim yüzde 25 kapasiteye düştü, çalışanlar ücretsiz izne çıkarıldı Şarapçı dert küpü oldu 13 C oşkun Güner, sektörün sorunlannı iletmek için bakanlarla dernek olarak görüşmek istediklerini, ancak randevu verilmediğini, bu yüzden Türkiye Şarapçılar Demeği Başkanlığı'ndan aynldığını açıkladı. G üner, "Trakya'da Bulgaristan, Yunanistan'dan 1 dolara kaçak şarap gelmeye başladı. Bizde 2.5 milyon liraya satılan sofra şarabından 2.5 milyon lira vergi alınıyor" diyerek dert yandı. İZMİR (Cumhuriyet Bürosu) - Türkiye Şarapçılar Derneği Başkan- lığı'ndan istifa etliğini açıklayan Se- vilen Şarap Fabrikası Genel Müdürü Coşkun Güner, fabrikada üretimin yüzde 25 kapasiteye düştüğünü, 3 makincdcn birinin çahştığını, şişele- me bölümünde çalışan 50 kişiden ya- nsına 15 gündür ücretsiz izin verdik- lerini söyledi. Sektörün sorunlannı iletmek için Tarım, Turizm ve Maliye bakanlarıy- la dernek olarak görüşmek istedikle- rini, ancak randevu verilmediğini, bu yüzden dernek başkanlığından aynl- dığını belirten Güner, "Trakya'da Bulgaristan, Yıınanistan'dan 1 dola- ra kaçak şarap gelmeye başladı. Biz- de 2.5 milyon liraya satılan sofra şa- rabından 2.5 milyon lira vergi alını- yor" diye konuştu. AKP TABANINA MESAJ VERİYOR' 1 CHP Bağcılık ve Şarapçılık Komisyonu Başkanı Tokat Milletvekili Orhan Ziya Diren, AKP'nin tabanına yaranmak amacıyla şarapçılığı bitirmeye çahştığını belirterek "ÖTV, toplanan vergi miktannı artnrnuyor" dedi. Şarap üreticilerini dinleyen Diren, Türkiye'deki şarap üretiminin Fransa'daki bir kooperatifin üretimine eşdeğer olduğuna dikkat çekerek Türkiye'de sektöre yönelik büyük bır saldın olduğunu söyledi. AKP hükümetının tabanına yaranmak, "Şarapçılığın canına okuduk" mesajı iletmek için ÖTV'yi arttırdığını savunan Diren, "Şarapta ÖTV'yi, KDV'yi yüzde 78'lere çıkannak, toplanan vergiyi artnrmaz. Şarap üreticisini biürir. I ürkiyc'de bağcılık da şarap scktörü de bitirilecek'1 dıye konuştu. Mustafa Gazalcı da Istanbul ve Trakya'da üreticilerin sorunlannı dinledikten sonra rapor hazırlayacaklannı, bu konuda susmayacaklarını söyledi. üzüme 1 milyon 300 bin lira ortala- ma fiyat verdiklerini söyledi. Yaz- gan, şarabın diğer alkollü içecekler sınıfından olmadığını, "gıdamadde- si" olduğunu, doktorların kansız ki- şilerle kolesterolü olanlara bir kadeh şarap önerdiklerini dile getirdi. MUletvekilleri dinledi CHP Bağcılık ve Şarapçılık Ko- misyonu, Izmir'de incelemelerde bu- lunarak üreticinin sorunlannı dinle- di. Yazgan Şaraplan Yönetim Kuru- lu üyesi Murat Yazgan da üzüm üre- ticisinin bu yıl yaş üzümü kilogramı 300-400 bin liradan, kuru üzümüyse 1 milyon 200-1 milyon 300 bin lira- dan sattığını, kendilerininse şaraplık Tokat Milletvekili Orhan Ziya Di- ren'in yanı sıra Izmir milletvekille- ri Türkan Miçooğullan, Ali Rıza Bo- dur, Erdal Karademir, Bilecik mil- letvekili Yaşar Tüzün, Kırıkkale milletvekili Halil Tiryaki, Muğla milletvekili GürolErgin ve Denizli milletvekili Mustafa Gazalcı'dan oluşan komisyon üyeleri, hafta so- nu Denizli ve Izmir'de şarap üreti- cileriyle bir araya gelerek onların sorunlarını dinledi. Lufthansa, Svuiss Air Lines'ı alıyor • BERLİN (AA) - Alman Havayollan Lufthansa'nın ekonomik olarak çok kötü durumda olan tsviçre Havayollan Swiss Air Lines'i satın alacağı açıklandı. lki kurumun yetkilileri tarafından yapılan açıklamada, Swiss Air Lines'ın Lufthansa'ya entegre edilmesi yönünde yapıcı görüşmeler sürdiirüldüğü bildirildi. Swiss Air Lines 2003 yıhnda da îngiliz havayollan British Airways'a satılmak üzereyken Isviçre'deki yoğun muhalefet üzerine bu satıştan vazgeçilmişti. Yapılan anlaşma gereği Swiss Air Lines'in bir Isviçre kuruluşu olarak kalacağı, ancak yönetiminin Lufthansa tarafından gerçekleştirileceği açıklandı. Lufthansa'nın Swiss Air'i alma planları borsada Lufthansa'nın hisselerinin değerinin artmasına neden oldu. Türkiye biiyiimede Avrupa Birliği lideri • ANKARA (AA) - Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) verilerine göre Türkiye, Katılım Öncesi Ekonomik Program'da yer alan 2004 yılı tahmini yüzde 9.6'lık büyüme rakamıyla, Avrupa Birliği (AB) üyesi ve adayları arasında ilk sırada yer aldı. Türkiye'den sonra en fazla büyüme gösteren ülke yüzde 7.5 ile Letonya olurken, Romanya yüzde 7.2 ile üçüncü sırada yer aldı. 2004 yıhnda AB üyesi 25 ülkenin ortalama büyümesi ise yüzde 2.5 olarak belirlendi. Verilere göre Türkiye yıllardır elinde bulundurduğu enflasyon liderliğini Romanya'ya teslim etti. 2004 yıhnda yüzde 12 ile en yüksek enflasyon Romanya'da gerçekleşti. BAGFAŞ'ta direniş 24. gününe girdi • Yurt Haberleri Scrvisi - BAGFAŞ Antrepoculuk Tahmil Talıliye ve Torbalama Şirketi'nde çahşırken DlSK'e bağlı Nakliyat-tş Sendikası'na üye olduğu için işten çıkarılan 14 işçinin fabrika önünde başlattığı direniş 24. gününe girdi. Nakliyat-lş Sendikası Genel Merkez Yöneticisi Recep ' Vurmuş, işçilerin kötü çalışma koşullan ve işverenin baskısı nedeniyle anayasal haklannı kullanarak sendikada örgütlendiğini belirtti. Bandırma Emek Platformu üyesi 400 kişi de fabrika önünde bekleyen işçileri ziyaret etti. Forbes 'un listesi, gelir dağılımındaki bozulmaya işaret En zenginlerin gösterdiği çarpıklık En fazla nülyarderi önceden komünizmin kalesi olan Rusya çıkardı. Hâlâ hapiste olan Mikhail Khodor- kovski Rusya'nuı en zenginleri arasında yer alıyor. ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Türkiye'den bu yıl 8 kişinin girdiği Amerikan Forbes dergisi- nin "Dünyadaki Milyarderler" listesi, küreselleşmenin gelir da- ğılımı üzerindeki olumsuz etkisi- ni çarpıcı bir şekilde bir kez daha ortaya koydu. Forbes dergisinde yer alan listeyle ilgili ilginç sap- tamalar şöyle: • Son iki yılda dolar milyarder- leri sayısı 215 kişi arttı. 2003 yı- hnda 476, dolar milyarderi var- ken bu sayı rekor kırarak 2005'te 691'eçıktı. • Bu dolar mılyarderlerınin toplam değerleri de 1.4 trilyon do- lardan iki yılda 800 milyar dolar artarak 2.2 trilyon dolara çıktı Milyarder başına düşen ortalama gelir düzeyi de 2.9 milyar dolar- dan 3 2 milyar dolara yükseldi Bir başka deyişle iki yıl öncesine göre zengin olanların sadece sa- yısı değil, zenginlikleri de arttı. • Dergi "zenginlerinzenginlik- leri için iyileşen küresel ortama te- şekkür etmeleri gerektiğmi" be- lirterek zenginliğin artmasını yükselen dünya hisse senedi piya- saları, dolann değer kaybetmesi ve artan ürün ve gayrimenkul fi- yatlanna bağladı. • Forbes listesine göre dolar milyarderi çıkartan ülke sayısı Bill Gates VVarren Buffcrt Paul Allen 47'yeçıktı. Türkiye'den gelendo- sınden 36 dolar milyarderi çıka- lar milyarderi sayısı 4'ten 8'e yükselirken Kazakistan, Polonya, Ukrayna gibi eski komünist ülke- lerle tzlanda ilk dolar milyarder- lerine 2004'te kavuştular! • Ekonomisinin büyüklüğüne göre en fazla milyarderi önceden komünizmin kalesi olan Rusya çıkardı. Forbes listesine Rus- ya'dan, toplam varlığı 110 milyar dolar olan 36 kişi girdi. Böylece 36 dolar milyarderinin toplam varlıklan, 458 milyar dolarlık Rus ekonomisinin dörtte biri seviye- sınde gerçekleşti. • Özelleştirme uygulamalany- la kendi zenginlerini yaratan Rus- ya'nın gelir dağılımındaki çarpık- lık Japonya ile karşılaştırıldığın- da daha çarpıcı gözüküyor Rus- ya 458 milyar dolarlık ekonomi- nrken Japonya'nın 3.7 trilyon do- larlık ekonomisine sadece 22 do- lar milyarderi düştü. • Rusya'nın 36 milyarderinin 33'ünün de Moskova bazlı olma- sı bu ülkedekı gelir dağılımı bo- zukluğunun bir başka göstergesi olarak dikkati çektı. New York'ta- ki dolar milyarderi sayısı bile (31) bu şehrı yakalayamadı. • ABD milyarder sayısında açık ara liderliğini korudu. Ame- rika'nın 277 milyarderinin top- lam değeri 651 milyar dolar ola- rak gerçekleşti. ABD'nin 11 tril- yon dolarlık yurtiçi hasılasının yüzde 6'sııu oluşturan bu rakam, Rusya ile karşılaştınlınca düşük kaldı. Milyarder sayısında ABD'yi 52 milyarderle Alnıan- ya izledi. Newsweek'in iddiası: Dolardaki düşüş küresel kriz sinyali • Newsweek dergisi, dolarda üç yılda yüzde 38'e varan düşüşün küresel bir kriz endişesi yarattığını yazdı. Ekonomi Servisi - Dünya- nın en büyük ekonomisine sahip ABD'de cari açık ve bütçe açığındaki ciddi artış, dünyanın rezerv parası do- lann değerini düşürüyor. Newsweek dergisi, dolarda üç yılda yüzde 38 'e varan düşüşün küresel bir kriz en- dişesi yarattığını yazdı. Newsweek dergisinin son Genç girişimcinin AB kaygısı İSTANBUL (AA) - Türkiye Genç Işadamları Derneği (TÜGİAD) üyeleri, ekonominin en önemli sorunu olarak işsizliği görüyor. "2005 Yıh Beklentileri ve Bu Beklentiler Doğrultusunda Değerlendirmeler Raporu"nda özetle şunlar yer aldı: • Türk ekonomisinin en önemli sorunu işsizlik. • Üyelerin yüzde 66'sı, Türkiye ile AB arasında tam üyelik müzakerelerinin başlaması halinde, bu görüşmelerin büyük bir ihtimalle Türkiye'ye "sınırb tam üyeük" verilmesiyle sonuçlanmasını bekliyor. • Genç girişimcilere göre, Türkiye- ABD arasındaki ilişkilerin özellikle Irak savaşından sonra girdiği soğuma ve belirsizlik eğilimi sürecek. • "TL aşın değerli mi?" sorusuna verilen yanıtların yüzde 68.1 'ini "aşın değerli" yanıtı oluşturdu. sayısında kapak konusu ola- rak işlediği dolann değer kaybı, Avrupa ortak para bi- rimi karşısmda en son zirve- sini gördüğü 2001 yılı orta- sından bu yana yüzde 38'e ulaştı. Dolar, yen karşısın- da ise yüzde 23 değer kay- bına uğradı. Ekonomistler, dolardaki düşüşün ivme kazanarak süreceğini ön- görürken yıl sonu itibarıy- la Euro karşısında 1.45, yen karşısında ise 97 düze- yine kadar gerileyeceğini öngöriiyorlar. Dolann değer kaybında en önemli nedenleriyse 650 milyar dolara ulaşan cari açık ve dev bütçe açı- ğı oluşturuyor. Haberde, açık büyüdük- çe küresel kriz endişeleri- nin arttığına işaret edilir- ken "Korkulan nokta, dola- nn değer kaybıtıın sürmesi halinde yabancılann varlık- lannı satmaya başlaması. Başlayacak bir paniğin dünyada bir ekonomik kri- zi tetiklemesinden korkulu- yor" denildi. İTALYA DAN LOJMAN SATIŞI BAŞARISIZ OLDU TFR7|nRII|'|\|A Türkiye Ticaret Merkezi olarak satısa sunulan TBMM lojmanlarmda, çok katlı 2 bloktan sonra vıllalann da veniden konuta dönüştürülmesı Türkiye 'nin en etkileyici ve büyük projesi olan Ge- __ ^ ^ gündemde,. Villalann showroomlara, çok rede Bölümü 'ndeki Gümüşova Anadolu Otobanı 'nın _ _ ^jjâl&tt^^mm J^—~- katlı bloklardakı daırelerin de ojislere müteahhidi îtalyan Astaldi S.p.A. inşaat sirketi- S 1 ^ •> dönüstürüldüğü TBMM lojmanla- nin 20yıldır Türkiye genel koordinatörlü- 1 P ^ ^ H İ uSm^^^^m* n n m satışmda, vaklasık 2 vıllık ğünüyapan işadamı Uğur Terzioğlu 'na 1 ^ g j | H | fffl^^^^^^ süreye rağmen istenen baş'arı Îtalyan Cumhuriyeti liyakat madalyası İ E H f BIIİHHIİ sağlanamadı. 400 villadan ancak 7'sı verildi. Terzioğlu, Îtalyan hükümetinin • H L ^ H M PBPBI'™^ alıcı buldu. Aynı şekilde çok katlı 2 bakanlar kurulunun önerisiyle iki ülke ^ ^ ^ 3 S ^ ^ * ^ ^ ^ ^ ^ ^ J bloktakı 177 daireden de sadece 13 'ü arasındaki siyasal ve ekonomik iliskileri- P ^ ^ H V H İ f l H M İ satılabildi. Büvük bölümü taksitlendıri- ne yaptığı katkılar nedeniyle sövalye ma- 3 • ,• ' ^ ] j • lerek yapılan ışyerlerındeki top- dalyasıyla ödüllendirildi. Astaldi Grubu, ^ ^ ^ « , agf ; J | ' lcmt satış tutarı ise 8 milvon 382 3 7 ülkedefaaliyetlerini sürdürüyor. lT - tffe^^Jjjp ' j bin dolar olarak hesaplandı. KAMYONETİN ARKASINA KAMERA Sabancı Holding 'e bağlı TEMSA 'nın Adana dakı tcsıslerinde üreti- mı gerçekleştirilen Mitsubıshi Canter ler, hajıj kamyon sektöründe Türkiye de ilk defa uygulanan "Gerı Görüs Sistemı " ile güvenhk standartlarını vükseltivor. Mitsubishi Fuso Truck and Bus Company (MFTBC) ve TEMSA isbirlığinde Türkiye'de üretılen Mitsubishi Canter ile Türkiye'dehajîf kamvon sınıfinda ılk olarak uy- gulanan "Gerı Görüş Sistemı " sayesinde aracın arkasının bir monıtiir ve kamera vasıtası ile görülmesı sağlanarak geri ya- naşmasırasmda ortaya çıka- bilecek güvenlik gerektirici unsurlar ortadan kalkıyor. IŞÇUNIN EVREIMNDEN ŞÜKRAN SONER Gerilim Siyaseti Başbakan Erdoğan, iktidarını mutlak görmek, eleş- tirilere yol vermemek, demokratik muhalefeti sindirmek adına saldırıyı bir strateji olarak görmüyor, gerilim siya- seti ile kazançlı çıkmanın hesabını yapmıyorsa durum daha da vahim demektir. Işler bilinen, beklenenden çok daha olumsuz gelişiyordur. Çoğunluk iktidarının cicim aylarındaki çıkarlar adına abartılı desteklenmesi, med- ya, sermaye, dış odaklı şakşakların gerçek anlamının algılanmaması, sonra da en sıradan eleştirilere sağlık- sız tepkiler verilmesi söz konusudur. Başbakan Erdoğan, siyaset geleneği, demokrasi kül- türünden uzak, çoğunluk iktidarına güvenerek bildiği- ni okuma eğiliminde olduğunu aslında başından itiba- ren her çıkışı ile ortaya koyuyordu. Ne parti içi, ne par- ti dışı, hele de parlamento dışı, işine gelmeyen her tür eleştiriye kafa tutma, kendi deyişiyle 'Kasımpaşa raco- nu' ile tepki verme refleksini bol bol sergiledi. Seçim meydanında soru soranları azarlaması, en sıradan bir toplumsal eleştiride suçlayıcı, saldırgan üslubunun ik- tidardaki siyasi lider için ne boyutlarda sakıncalar taşı- dığı nedense ilk aylar ve yıllarda görmezlikten gelindi. Tktidarda toparlanma, olgunlaşma mı bekleniyordu, yoksa çıkarlar adına çoğunluk iktidarının kullanılması eğilimleri ağır bastığı için mi görmezlikten geliniyordu bilinemez. Görünen o ki, alkışlandıkça, siyasi lider, ik- tidar için kabul edilemeyecek siyasi hoşgörüsüzlüğün dozu arrtıkça arttı. Eskiden genellikle haftasonları, top- lum içine çıktığında, olaya bağlı beklenmedik çıkışları ile kimi çalışan gruplarını, meslek örgütlerini, hak ara- yanları hedef alması, sonra kimi geri adımlarla durumun düzeltilmesi süreçleri yaşanırdı. Şimdi bir haftada içerden, hatta dışardan birçok grup, meslek örgütü ile birden polemiğe giriyor. Gerilimi da- ha sonra düzeltmesi beklenirken tırmandırıyor. Deyim yerinde ise bir çuval inciri berbat eden çıkışlar günde- me geliyor. Tabii tartışılmaz liderlik anlayışı içinde ba- kanlar, parti yönetim kadroları da aynı politikayı sürdü- rünce, en olmayacak konuda gerilim tırmandıkça tırma- nıyor, sorunlar çözülemez boyutlara ulaşıyor. 8 Mart Emekçi Kadınlar Günü'nün anlamı unutuldu. AB ile iliskileri sarsacak noktada bir dayak olayı üzerin- den tırmanan tartışma, kolay kolay geri dönüşü olama- yacak boyutlara vardı. Erdoğan Hükümeti iktidarında, özellikle kamu çalışanlarının kimi eylemlerinde polisin çok daha ölçüsüz şiddet, saldın operasyonlarına tanık olmuştuk. Yerde yatan kadına gereksiz, amaçsız şid- det kullanımı tipik bir davranış, eğilimin, görüntü kare- lerine yakalanması, yansımasıydı. Olayı işin içinden çı- kılmaz boyutlara tırmandıran, başta Başbakan Erdo- ğan'ın, hükümet görevlilerinin inatla sürdürdükleri üs- lubun ta kendisi. AB cephesinde kimilerinin bu konuyu amaçlı kullan- maları gerçeği başka, Erdoğan Hükümeti'nin bu aşa- mada, medyaya, AB'ye, eyleme katılan kadın hareket- lerine saldırarak bu işten sıynlmaya çalışmaya kalkış- maları çok başka. Besbelli Başbakan Erdoğan, olayı ik- tidarına saldın, püskürtme darbesi olarak algılıyor, ken- disi saldırarak, kadrolaşma, sorgulamasız iktidar gü- cünden ödün vermemeyi seçiyor. Yerde yatan kadına vuran polislerin sorgulanması, işten el çektirilmeleri gi- bi bir adım sorunu çözebilirdi elbet. Ama Başbakan Er- doğan, Ispanya dönüşü havaalanında bile bir kez da- ha medyaya, olayı eleştiren tüm taraflara saldırarak ik- tidar olarak sorumluluğunun gereğini yerine getirmek- ten kaçmayı yeğliyor. Başbakan Erdoğan'ın bu arada TÜSİAD'a çıkış üs- lubu yeni bir boyut. Ne de olsa bugüne kadar şamar oğlanı gibi azarladıkları emek cephesi ağırlıklıydı. Bu- güne kadar çok büyük desteğini gördüğü sermayenin kaymak tabakasına yönelik üslup, sadece kontrol edi- lemeyen bir anlık öfke ile açıklanabilir mi? Tabii bir gazeteci olarak daha çok medyaya yönelik son çıkışı ile ilgiliyim. Apaçık, "kesilen hortumların ye- nileri çalışmadığı için çılgına dönenlerden.." söz etti. Gazetecilere uzun zamandır kızıyor, uzun zamandır hoş- görüsüz, siyasi liderlikle bağdaşmayan tepkiler veriyor. Ancak bu son çıkışı çok farklı bir boyut. Sayın Başba- kan siyasi iktidarla hortumlama ilişkisi içinde olan med- yayı, hortumlar çalışmadığı için çılgına dönenleri açık- lamak durumundadır. Sayın Başbakan son çıkışı ile, hortumlama ilişkileri- nin varlığını birinci ağızdan açıkladığına göre, sorumlu siyasi iktidar olarak bunun hesabının sorulması, ön- lemlerinin alınması üzerine neler yapıldığını da açıkla- mak noktasındadır. Herhalde çözüm, nisanda yürürlü- ğe girecek ceza yasasındaki basını susturmak, gaze- tecileri cezaevlerinde toplamayı öngören maddeler ola- maz. Belki demokrasi kültürü, geleneği olmayan siya- si yapı için, basını susturmak, basınasansüruygalamak çok çekici görülebilir. Söz konusu ceza yasası hükümlerinin yürürlüğe so- kulması, basının susturulma çabasının, öncelikle Er- doğan Hükümeti iktidarının ömrünü kısaltacağından kimsenin kuşkusu olmamalı.. soner@cumhuriyet.com.tr BÜROKRATLAR: SIK1NT1YOK Sıcakpam tıırtışması yenîden devlendi ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Yabancı- ların Türkiye'deki fi- nansal yatınmlarının 3 7.7 mi lyar dolara ulaş- ması, "sıcak para" tar- tışmasını yeniden baş- lattı. Ekonomi bürok- ratlanysa Türkiye'de sı- kmtı yaratacak bir sıcak para varlığının bulun- madığı görüşünde. Yabancıların şubat ayı sonu itibarıyla fi- nansal yatırımlarının 20.2 milyar dolan hisse senedinde, 13.2 milyar dolan da Devlet Iç Borçlanma Senedi'nde (DlBS) tutuluyor. Geri- ye kalan tutar ise Euro- bond ve mevduatlarda yer alıyor. Ekonomi bü- rokratlan bu tutann "sı- cak para" olarak nite- lenmemesi gerektiğini belirtiyor. Cumhuri- yet e bilgi veren üst dü- zey bir bürokrat, yaban- cıların hisse senedi ve DİBS'de uzun vadeli yatırım yaptığını belir- terek şunları söyledi: "Sıcak para şu anda yok. Çünkü sıcak para çok kısa vadeli geUr. Oy- sa şu anda yabancılar 3- 5 yıl vadeli Devlet Iç Borçlanma SeneÜeri ah- yor; borsa yerine gidip şirketlerden blok hisse senedi alıyorlar. Bir baş- ka deyişle yabancılar, Türkiye'de uzun vadeli yatırım yapıyor. Bu da piyasalarda vadeyi ııza- tıyor. Faizlerde düşüş sağhyor, ama öte yan- dan kurda da aşağıya doğru baskı yaraüyor." Bir başka yetkili de yabancılann finansal piyasalarda uzun vade- li oynadığını ve kur ris- ki aldığını belirtti. Yet- kili, sıkıntılı olabilecek gelişmeninseözel sek- törde olduğunu vurgu- ladı.Türkiye Iş Bankası Genel Müdürü Ersin Öziııce ise önceki gün yaptığı açıklamayla sı- cak paraya vergi konul- ması önerisini getirdi.