Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 ŞUBAT 2005 CUMA 14 JvULiJL LJ.fV kultur@cumhuriyet.com.tr 1937'de kurulan ilk müzemiz Istanbul Resim Heykel sonunda anımsanıyor Müzedliktarihirrrizdeovar...SELCEN AKSEL Mü/cciliğin yeni girişimlerle gün- demc gclişiyle, gözler son günlerdc ts- tanbul Resim Heykel Müzesı'ne çev- rildi. Bugünc dek, hep bakımsızhğı ve görevini ycrine getiremeyişi konuşul- du Resim Heykel Müzesi'nin. Son günlerde ise, sorunların aşılması için gösterilen çabalarla gündemde. Çağ- daş olanaklarla yeterince desteklen- memiş olmasından öte, binanın ya- şamsal bakımından yoksunluğu söz konusu olan. Bııgün, müze için gerek- li ödenek sağlanırsa, kapsamlı, kalicı bir restorasyon, bakım çahşmasının yapılacağını söylüyorTunç Tüfekçi ve müzenin bağlı olduğu MSÜGS yöne- timi.Bu bakımsızlığın nereden kay- naklandığı ve müzenin nasıl olup da uzun yıllardır unutulmuş olduğu soru- larıaklagelıyor... Bu noktada, üniversitenin on yıl- dır, antrepo bınalanndan birini kültür merkezı ve müze olarak kullanmak üzere istediğini de ekle- mck gerekiyor. Bu konu- da henüz bir sonuca ulaşı lamamış. Atatürk'ün emriyle açıldı 3Martl883Sanayi-iNe- fıse'nin (Mimar Sınan Gü- /,el Sanatlai' (Jniversıtesi)ku- rulduğu tarih. 20 Eylül 1937 ıse Gazi Mustafa Kcmal'in, bir müzeyc sahip olmak isteyen Cüzel SanatiarAkademisi hoealarının isteği- ne koşvılsuz evet deyişi ve Beşiktaş'ta- ki eski VcliahtDairesi'ni verişiyle, bu okula bağlı olarak Resim Heykel Mü- zesi'nin resmen açıhş tarihi. Oldukea güzel bir bina, 7156 yapıt- lıkbirkoleksiyon...Koleksıyonda,487 heykel, 6 bin 531 resim, 10 ikon, 78 hat, 50 seramik var. 467 eser ise ser- gılenmek üzcre verilmiş. Bu yapıtla- rın izini sürmek içingerekliveri- ler bile müzeye sunulamıyor, çı- kış kayıtları ise var. Müze mü- dürleri, Mimar Sinan Clüzel Sanatiar Ünı- 1 versitesı tara- fından atan- mış. tlk müdürü ise kıırul- masında da önayak olan, resmimizin öncülerinden öğretım üyesi HalilDik- men. Sırasıyla Numllah Berk, Hüse- yin Gezer, kısa bir dönem Sabri Ber- kel, Aılnan Çoker, Devrim Erbil, yine kısa bir dönem ÖzdemirAltan'ı, 1982 - 1993 yıllan arasında Beikıs Mutiu izlemiş. Ardından Kemal İsken- der(1993 - 99) izliyor. 2003 Ekimı ve 2004 Eylülü arasındaki dönem Cihat Aral'ın müdürlük yaptığı müzenin yö- netimini bugün 1\ınç Tüfekçi üstleni- yor. lstanbul Resim Heykel Müzesi'nin ödenek alabilmesi için üniversite büt- çesi sunulurken aynca yer alması ve bu çerçevede talep edilmesi gerekiyor. Ancak, 1982 yılında, Güzel Sanatiar Akademisi'nın YÖlC'e bağlanması aşamasında, müze bu bütçenin içinde yer alnıamış, dolayısıyla, kanun öniin- de adı geçmemış. Bu nedenle, uzunea bir sürc ödenek almadığı bir döneme girilmiş. Adı geçen tarıhte üniversite bütçesi hazırlanırken müzenin neden yer almadığı açık değil. Bunun sonu- cu olarak, müze müdürlerinin statüsü de geçmişten farklı sayılırken, müze- nin gereğince bakımı yapılamamıij. Müzenin bugünün koşullannda bü- tününün bile yeterlı sayılamayacağı sergi alanlannın büyük kısmının boş tutulduğu bir dönem izlemiş bu geliş- meleri. Bu müze, tabii ki sergı alanı- nın yeterliliğiyle değerlendirilmeme- • Üniversite yönetiminin yeni biryönetmelik hazırlatma çalışmaları 2000'lerde başladı. Busüreç, 2003'te sonlandı ve müze üniversite bütçesindeki yasal statüsünü yeniden kazandı. 2001-2003 yıllan arasmda okııl tarafmdan bir de restorasyon projesi hazırlandı ve projenin rölevesi çıkanldı. li. O, tarihimizin önemli bir parçası ve korunmalı. Perdelennden yer döşeme- lerine, bu bakımsızlığın etkisinin izle- rinin derinleştiği, ılgının de azaldığı bir dönem bu. 2000'h yıllara dek uza- nan... Bu yıllar, üniversite yönetiminin ye- ni bir yönetmelik hazırlatma çalışma- lannı başlattığı tarih. Bu süreç, 2003'te sonlanıyor ve müze resmen yasal sta- tüsünü yeniden kazanıyor. 2001 -2003 yıllan arasında okul tarafından bir de restorasyon projesi hazırlanıyor ve rö- levesi çıkartılıyorbuprojenin. Bu nok- tada, Dolmabahçe Sarayı'nın bir bö- lümü olan, iskeleyle müze arasmda yer alan Musabiyan Dairesi'nın Baş- bakanlık Konutu olmak üzere restore edilmekte olduğunu eklemek gereki- yor. Aynca, müzenin koleksiyonunun genişletilmesıne yönelik bir çalışma, 1980'lerden bu yana yapılamıyor. Tamer Başoğlu'nun rektör, Hüseyin Gezcr'in yönetici olduklan dönemde küçük çaplı da olsa bakım çalışmala- rı yapılıyor. Başoğlu dönetninde, diğer müze ve sergilere gönderilen yapıtla- nn geri alınması için de girişımde bu- lunuluyor. Bu arada, müzenin yıllarca kapalı kaldığı dönemler de oluyor. Sevlndlrlcl gelişmeler 2004 yılında, Cihat Aral'ın yönetı- mindeyken müzenin yetersiz olan en- vanter çalışması başlahhyor ve tamam- lanıyor. Sponsor desteğıyle, ıvedı ta- mirat işleri yapılıyor -buııa badana, yer döşemesı ve perdelcrin değiştiril- mesi de dahıl-. Envanter çalışmas,ında müze çalışanlarının ve daha önce Sem- ra Germaner'in yapmış olduğu tespit çalışmalannın da adını geçirmek ge- rekiyor. Yine bu dönemde, sponsor fir- ma desteğiyle, müzenin web sitesi ku- ruluyor. Dcpo olarak ve sergı salonu olarak kullanılan alanlarda düzenle- meler, 'dGrubu've k Sanayi-iNefiseIVIu- allimlerP, sergileri yapılıyor. Güven- lik kamerası sisteminin yenilenmesı de yine sponsor desteğiyle geçen yıl ger- çekleşiyor. Yine bu dönemde, kadro ek- sikliğine rağmen Aral ve çalışanlann özverisiyle, müzenin hatta sonlan da açılınca ziyarcl sayısında cıddı bir ar- tış oluyor. Bunlar sevindiriu gelişme- ler şüphesiz. Kalıcı bir çözünıe, ge- rekli ölçüde bir ödeneğe kavuşana dek yapılabilecek şeyler. Müzeyle ilgili kapsamlı bir tek ka- talog var: KayaÖzsezgin'in hazırladı- ğı koleksiyon kitabı. Ancak, satışta değil. Beikıs Mutlu'nun yöneticıliği- ni üstlendiği dönemde de düzenlı bül- tenleryayımlanmış sadece. Bunun dı- şında yeterli yayın olduğu söylene- mez. Koleksiyondaki eserlenn, özel- lıkle yabancı olanlann -kopyalann dı- şında- ekspertız çalışmasıyla ilgili bir kayıt yok. Müze, geleceğe bırakmamız gcreken en önemli miraslanmızdan- dan. İRHM'nin hak ettiği ilgiyı ve desteği görmesi için herkes üstüne dü- şeni yapmalı. ÇYDD'den eğitime katkı Kültür Servisi - Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD), Anadolu'daki okullara Kitap Uluştırma tasarısımn yeni aşamasında tş Bankası Kültür Yayınları ve TNT Uluslararası Taşımacıhk ile ışbirlıgi yapıyor. 2004 yılı sonunda iş Bankası Kültür Yayınları'nın ÇYDD'ye bağışladığı, toplam değeri yaklaşık 2.000.000 YTL olan 137 bin kitap, öncelikle ilkögretim bölge okulları ile Anadolu Güzel Sanatiar Liselerine ulaştınlacak. ÇYDD gönüllüleri, şu anda yoğun bir çahşmayla, her kitaptan birer tane olmak üzere Anadulu'da sayıları 288 olan yatılı bölge ilkögretim okullarına, toplam 150 kitaptan oluşan birer koli ve aynca ülkemizdcki 51 Anadolu güzel sanatiar lisesine içinde saııat kitaplarının da hulunduğu 100'er kitaplık 51 koli hazırhyor. Yetişkiııler için olan bu çok değerli kitaplar, 'Öğretmen Odalan'ndaki kitaphklarda korunacak ve öğretmenlerin rehberliğinde öğrenciler yararlanacak. ÇYDD, eğitime gönül vermiş insanlann ve kuruluşların tasarıya katkılarını beklıyor. (0 212 530 25 75) Andersen 'in Aşia Costello J ya opera konusu Kültür Servisi - Müzisyen Elvis Costello, masallanyla tanınan Danimarkalı yazar Hans Christian Andersen'in The Secret An- as'ını operaya uyarlıyor. The Secret Arias, Andersen'in karşılıksız bir aşk duyduğu ve aşkını hiç geri çevirmeyen Isviçreli soprano Jenny Lind içınyazdıgı 19. yüzyıl şarkılan- nı içeriyor. Operanın 2006'da sahneleneceği Kopenhag'ın Krallık Tiyatrosu'nun başkanı Hennk Engelbrecht, Elvis'in düşünceyi du- yar duymaz benimsediğini belirtti. 1875'te ölen Andersen'in, aynca The Nigh- tingalc (Bülbül) masalını da, 'Isviçreli Bülbül' olarak da tanınan Lind için yazdığı söyleniyor. 'Kibritçi Kız' ve 'Çirkin Ördek' gibi bırçok ma- salıyla ünlü Danimarkalı masalcının bu yıl do- ğumunun 200. yıldönümü. 1977'de tngiltere'de "new wave" miizik tü- ründe öne çıkan Costello, 'Oliver's Artny' ve '1 Can't Stand Up For Falling Down' gibi şarkıla- n başta olmak üzere 16 hit şarkıya damgasını vurdu. Orkestra senfonilerinden pop'a birçok farklı dalda ürün veren Costello, SırPaul McCart- ney ve Burt Bacharach gibi sanatçılarla da ça- lıştı. Sanatçı, geçen yıl da, Cold Mountain (So- ğıık Dağ) filminde rol alan T-Bone Burnett ile birlikte yazdıkları 'ScarletTide' adlı şarkısıyla Oscar'a aday gösterilmişti. YAZIODASI SELİMİLERİ Yitik Bir İstanbul Romanı (2) Istanbul'un dört biryanında, sıkışıp kalmış, gü- zellikleri, incelikleri ilk bakışta görülemeyecek ne çok eser var, çeşmeler, mescitler, alçakgönüllü yatırlar. Kazlı Çeşme'nin kaz kabartmasını hangi ustayap- mıştı? Sanatkâr bir elden çıkma kazfigürü, döne- mi için ne anlam taşıdı, ne gibi duygular uyandır- dı? Gösterişten hoşlanmayan geçmiş zaman in- sanı dile getirmekten kaçınmış. Yine o günlerde, Çağdaş Bir Cinayet için Yedi- kule'ye gidip gelirken, Kazlıçeşme - Yedikule ara- sındaki yolda, Yedi Şehitler Kabristanı'nı keşfet- miştim. Haraptı. Burada yedi asker yatıyormuş. kitabesinde şun- lar yazılıydı: "Gaza fethine Sultan Mehmed han ile/ Bu yedi kimseberaberanınilevarimiş/Cümlesinruhuşe- hadet şerbetin nuş eyleyüp/ Yedikule haricinde bunca yıl esrar imiş"... Romanda, altın çerçeveli gözlüğü olan orta ya- şı aştı aşacak adam, Karışma Sen lokantasına seyrek geliyordu. Kimdi? Ona bir kimlik, macera, semt biçmiş miydim? Kızyoksul ve uçarı. Onu Orhan Kemal'in roman- larındaki kızlara benzetmeye çalışmıştım. Avare Mustafa filmindeki Fatma Girik gibi; yani Devlet Kuşu'nun Aynur'u. Sonrası klasik hikâye: Delikanlı, Aksaray'daki ana evini -çünkü babası ölmüştü- bırakıp, şehrin lüks yerlerinden birindeki, yüksek apartmanlarsi- tesine taşınıyormuş. Karışma Sen'de akşamüst- leri bira içtiği kızla değil; otomobilleri, hizmetçisi, aşçısı olan zengin bir kızla evlenip. O zamanlar Karışma Sen lokantasına, Cumhu- riyet gazetesinden çıkan edebiyat adamları sıkça giderdi. Necati Cumalı, Behçet Necatigil, Do- ğan Hızlan, galiba Konur Ertop, onlarla birlikte bir akşam hatırlıyorum. Gazetelerin hemen hepsi Cağaloğlu'ndaydı. Ga- zeteciler gelirdi. Ve her lodosta, dediğim gibi, Fenerbahçe yak- laşır-yaklaşır, denizfenerinin orda, tektüktopağaç- lar, sivri serviler. Göz eriminde birkaç gemi demir- lemiş. Lodos onları da yaklaştırır... Çağdaş Bir Cinayet'in dosyasını uzun süre sak- lamıştım. Günün birinde bitireceğimi ummuyordum. yeniden yazacak hevesim kalmamıştı. Gelgelelim kimi sayfalarından bir türlü vazgeçemiyordum. Tam o sıralar, Dünya gazetesinde, Ortalık'ı ya- zarken, Karışma Sen sahnelerinden birini alıntıla- mışım. Yitip gitmesin istiyorum. Sahil boyu lokan- talarda sıkça yaşanırdı o sahne: "Sağ taraftan bir ışık belirdi, gazinonun lamba- larını bastırarak. Parlaktı, yaklaşıyordu: Bir 'ay- gaz' lambası. Fıstıkçının geldiğini gördüler. Adam topaldı. Lambanın köreltici ışığında, yü- zünün çizgilerini fark edemezdiniz. El arabasının ortasındaydı lamba. Bir gece kelebeği dönene- rek izliyordu ışığı. Fıstıkçı önlerinde durdu. Meyhanedekilere bak- tı. Her zamanki akşamcılarla tanıştklığı olmalıydı. Arabayı öylece kaldırımda bırakarak, masalardan boş tabaklar topladı. özellikle tuzlu fıstık beğeniiiyordu. Küçük bir ölçeği doldurup boşaltıyordu satıcı. Lambaya baktılar. Işıktaki kelebeğe. Kelebek ölecekti. Bûlmelerde çeşit çeşit kuruyemiş vardı. Meyhanenin bitişiğindekikırkahvesinden, saç- ları örgülü bir kız çocuğu gelerek fındık-üzüm al- dı. Fındıkla üzüm hem karışıktı bölmelerden bi- rinde, hem de tuzlu fındıkiçin ayn birbölme. Hep- sinin üstünü cam örtüyordu. Çocukla topal satıcı ters yönlerde uzaklaştılar. Kız birden koşmaya başlamıştı." Yaz günleri, yaz geceleri, oralardan hâlâ gezgin kuruyemişçiler geçiyor mu, biirniyorum. öneriler: Dergi I Varlık, Şubat 2005. (Gerçekten 'edebiyat' dergisi okumak isteyenler için.) www.perareklam.coni.tr • (0212) 293 89 78 • Internationale Filmfestsptele Itrlln Forum İV PORTAKAL 41. ANTALYA FİLM FESTİVAÜ Beyoijlu AIKAZAR (29? 24 66) 12.00 14.15 16.30 18.45 21.1=) NişantaşıMOVirpiFX <21<)0y&0) 11.15 13.15 15.15 17.15 1915 21.15 Cu./GTrt. 23:15 Kddlköy BHOADVVAV (3461481) 11.30 13.30 15.İ0 17.30 19.30 21.30 MELEGIN DUŞUŞU Bir otelde temizlik görevlisi olarak çalısan Zeynep'in geceleri, babasının uygunsuz davranısları ile cehenneme dönmektedir. Zeynep'in, iletişim kurabildiği tek ki$i otelde çalışan ve ona ilgi duyan Mustafa'dır. Kendisinden yaşça kücük olan Mustafa'nın ilgisine karşılık vermez ancak kayıtsız da kalamaz. Zeynep, içine girdiği kısır döngüden kurtulmak için bir çıkış yolu arar... Şehrin başka bir yerinde genç bir ses teknisyeni olan Selçuk, eşinin ölümünün ardından suçluluk duygusu ile boğuşmaktadır. Selçuk'un karısının kıyafetlerinin bulunduğu bavul, Zeynep'in kaderini umulmadık bir şekilde değiştirecektir... MELEGIN DUŞUŞUSEMİH KAPLANOĞLU TÜLİN ÖZEN, BUDAK IKftllil. MUSt KJRAGOZ, ENGIN DOCflN, VEŞİM CEREN UOZanuı. ÖZLEM TURHAL v» CAN KOLUKISA , SEMİH KAPLANOĞLU ın, NURDOGAN ERDUVAN »,.,., rORGOS MIKROGIANNAKIS nı İSMAIl KARADAŞ „,...,».„.,,»,., EYUP tOZ • .«« ZETNEP SIRUKAYA ,..., ,..,,«,.ı ESAT TEKAND ..»,» ATHAN ERGÜRSEL, SEMİH KAPl/lNOCLU. SUZAH HANDE GÛNERİ ....»,, BERNA AKPINAR . . . . . m ı ı ı ™ « PANSTIOTIS PAPAZDOLOU (PPV S.A.). YURBOS LrMARDOPOULOS IHİglmj» Pıudırctlon) ••TKWI«I LILETTE BOTASSI |lnkas Fllnı Producllgn) «rm KAPLAN FİLM YAPIM Beyoglıı CINE HAJESTIC Osmanbey GAZİ 2479665 •21:45 AttunızadeCAPITOLSPECTRUM14 651333011:00-13:00-15.05 19^0 21:30 KadıköyCINEMAPARADISO 348203911.30 13:30-15:30 17:30-2115 Kadıköy Sinema Tek Beyoğlu Cınemajestic Çanakkale Doğtaş Leya 0216 0212 0286 346-01 244 218 97 09 41 07 91 1100-1300 1130 1400-1615-2045 Göngrich'le sabah yürüyüşii • KUltür Servisi - 9. Uluslararası tstanbul Bienali'nde gerçekleştireceği tasarı için Istanbul'daki çahşmasına başlayan Alman sanatçı Erik Göngrich, tstanbul kültürüne ilgi duyanlar ve sanatçınin çalışma yöntemını merak cdenleri yarın Ortaköy'den Levent'e yapacağı yürüyüşe davet ediyor. Erik Göngrich, yürüyüşüne katılmak isteyen tstanbullularla yarın saat 11 OO'dc Ortaköy Camisi'nin gırişı öniinde buluşacak. Daha önce Picnic-city isimli projesi için altı ay boyunca Istanbul'da kalan sanatçı, bu yürüyüsü, hem geçen üç yılda îstanbul'un geçırdiği değisimleri tespit için hem de yapıtlarımn temcl odağını olusturan şehırlılerin tstanbul ile olan ilişkilerine dair izlenim edinmek amacıyla yapacak. (www. istfest. org)