Katalog

SAYFA CUMHURİYET 13ŞUBAT2005 PA2AR 14 JLViJl-iJL UJnL kultur(«)cumhuriyet.com.tr Nicedir beklenen 'Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi' yayımlandı 'Sinemanmırfukaçanırıı severim'SUNGUÇAPAN Yakın uzak çevremdekı sınemase- verler bugiinlerde sinema yayıncılı- ğımızda gcrek yazarın öznel bakışı ve içeriği, gerekse biçimi, özcnli has- kısi ve cıldiyle gerçckten bir olay ni- telığindeki "Rekin Teksoy"un "Sinc- maTarihi"ni edinmenm peşinde. Ki- milerinc fazla iddialı gelse dc Türk dilindc yazılmış en kapsamlı ve ay~ nntılı (ve kahn, Kabalcı'nın ikı yıl ka- dar önce yayımladıgi, 1008 sayfalık devasa "Dünya Sinema Tarihi"ni dc geçiyor 2 kilo 600 gramlık ağırlığı ve 2022 sayfasıyla) sinema tarihi nite- lemesıni haklı çıkaran, dört yıllık araştırma ve emck sonucu gün ışığı- na çıkmış "Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi", 20. yiizyılın siyasal geliş- mclenm, çalkantılannı da göz ardı et- meyen bır Türk sinema yazarının ki- şisel bakışıyla, yedınci sanatııı önde giden ülkelenm, çığır açıeı filmlcri- ni, önemlı yönetmenlcrini yorumla- yıp değerlendirmesinin ve engin bi- rikiminin üriinü. Sonuna eklenmiş kronoloji, kay- nakça, kişi ve fiJnı adlaı ı di/.inleri, ara- lara serpiştirilnıiş renkli ve siyah be- yaz fotoğraflanyla biryayıncılık ola- yıniteliğindekıbukıtabınyayımlan- ması nedenıyle yazanyla, yani mo- da deyışle 'meslcğin duayenlerinden' Rekin Teksoy'la konuşmak farz ol- muştu. Sarlo Diktatör den bir kare - Kapaktaıı başlayalım ilkin, Clıap- lın'in Şaılo Diktatör'ünden bu kare- yi kiııı seçti? REKtN TEKSOY - Ben seçtim. Öncelıkle ıçerıği vurgulayan bır ka- pak olsua istiyordum. Gerçı çok al- ternatıf vardı, ama sonuçta bu gö- rüntü iyi oldu gibime gelıyor, Chap- lin yakıytı, hatta cıık oturdu diyebi- KULTUR • SAHAT linmkıtaba. Içerdeyeralan biiriinre- simlen de ben seçtim; kırmızı ağır- lıklılan bir yana, mavileri öte yana ayırmak gibi bır ııyum sağlanıaya da dikkat edcrek. - Sıtndaki kişi ve fılııı adları dizin- leri, kn »noloji de cpeyzanıan almış ol- malı... TEKSOY - Ö/ellikle yabancı ad- lar çok uğraştırdı bizi, çok diizeltme yapıldı, çok elden geçti, bir kaç kez okundu, 'İndeks'i de kinıi MSÜ'de sinema masten yapan, kimi sinema dergilerine yazan çizen, üç idealist, gönüllü genç arkadas sayesindc ta- mamlayıp ekleyebiklik Vaktiyle Chaplın'in mezanndan kemıklerınin çalınıp para istenmcsi ya da Errol Flynn'ın iki tecaviiz davasından yar- gılanması gibi, metne koyamadığım kimi olaylan aldığım bir kronoloji de eklcdim. Zateıı bu kitap nedcniy- • "Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi", 20. yiizyılın siyasal gelişmelerini, çalkantılannı da göz ardı etmeyen bir Türk sinema yazannın kişisel bakışıyla, yedinci sanatın önde giden ülkelerini, çığır açıcı filmlerini, önemli yönetmenlerini yorumlayıp değerlendirmesinin ve engin birikiminin ürünü. le kronolojinin tadını aldım, artık gün gün yazıp kaydediyorıım sinema- daki ilginç bulduğum olaylan. Örne- ğın bugün Fransı/ basınında okudum ve kaydettim. Yavuz I\ırgul'un senin de beğendığin son filmı 'Göniil Ya- rası'nın önümüzdeki günlerde Fran- sa'da gösterime gireceğini. lşte bu kaydadeğer bir lıaberdir bcnce... - Kitabın adı, 'Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi',öznel bir bakışı ima www.perareklam.com.tr • (0212) 293 89 78 BEYOĞLU MAJESTİC KADIKÖY SİNEMA TEK ANTALYA CİNEBONUS TRABZON SARAY 0212 0216 0242 0462 244 346 -230 321 97 01 14 00 07 41 14 06 1 1 1 1 745-1 100-1 015-1 300-1 945-2130 300-1 615-1 500-1 500 815-2015-2215 800-2030 Beyoglu CINE MAJESTİC 2449707 11:00 -13 00 15 00 1700 1900 2100 Osmanbey SAZİ 247 96 65 AlluıwadBCAPITOLSPECTRUM14 65133 30 15.10 19 30 2140 Kadıkoy CINEMA PARADISO 3482099 11:30 • 13.30-15 30 1730 2115 Meleğin Düşüşü Bir otelde temizlik görevlisi olarak calışan Zeynep'in geceleri, babasının uygunsuz davranısları ile çehenneme dönmektedir. Zeynep'in, iletişim kurabildiği tek kişi otelde çalışan ve ona ilgi duyan Mustafa'dır. Kendisinden yaşça küçük olan Mustafa'nın ilgisine karşılık vermez ancak kayıtsız da kalamaz. Zeynep, içine girdiği kısır döngüden kurtulmak icin bir çıkış yolu arar. Şehrin başka bir yerinde genç bir ses teknisyeni olan Selçuk, eşinin ölümünün ardından suçluluk duygusu ile boğuşmaktadır. Selçuk'un karısının kıyafetlerinin bulunduğu bavul, Zeynep'in kaderini umulmadık bır şekilde deği$tirecektir... www.birfilm.com BULUTLARI BEKLERKEN "50 yıl boyunca sırtına yüklenen sırların, sbzlerin yüküyle yaşamak zorunda kalmış bir kadının, iç hesaplasmasını, iç yolculuğunu anlatan ""Bulutlan Beklerken"" filmi; küçük bir liman kasabası olan Tirebolu'da yenı bir güne, gün boyunca sürecek sessizlikle başlar. Insanın geçmisine yöneliksorularne tür yaralar açabilir? Ayşe'nin, Selma'nın götgesinde sürdürdüğü korunaklı, sevgi dolu 50 yıllık sessiz dünyası, kimselerin bilmediği hangi acıyı. hangi sırrı saklamaktadır? Ay$e'nin masallarla süslediği iç dünyasının gizemli hikayeleri, küçük Mehmet'in düşlerle dolu çocuk dünyasını Karadeniz'in büyülü dağtarında nasıl etkiler? Mehmet, Ayşe'nin anlattığı masallarla düş ve gerçeğin arasında gidip gelirken ve bu dünyasını, babasının kuşkulu ölümü ile yersiz yurtsuz kalan içi yaralı arkadaşı Cengiz'le paylaşırken, kasabaya geien gizemli yabancı; Rus ajanı sandıkları Tanasis, gerçekte Sovyet Rusya'dan gelip konakladığı bu küçük Karadeniz kasabasında geçmişin hangi izlerini sürmektedir 9 Mehmet hiç bilmeden Ayşe'nin sırlarla dolu sessizliğinin kapısını nasıl aralayaçaktır? " www.bulutlaribeklerken.com ediyor... TEKSOY-Evet. Yazarkenyansız olmamın mümkiin olmadığını fark et- tim, çiinkü hep bır seçını yapmak du- rumıı vardı ve seçecek ulan da ben- dim. Kıtap beninı seçimlerimin, be- nım bakışımın, değerlendirmelerı- mın ve yorumlarımın sonucunda or- taya çıktı. Yeni kuşak geçmişi bilmlyor' - Nijat Özön, Giovanni Scogna- millo, Ali Gevgilili'ninçahşmaiarın- dan sonra, neler yöneltti sizi bu kita- bı yazmaya? TEKSOY - Nicedir daha çok genç kuşaklan bilgilendiriei niteliktekı si- nema kitapları yazmak istiyordum. Çiinkü gözlemledigim kadarıyla ye- ni kuşak lar geçmişi pek bilmiyorlar. Bırak geçmişi, sınemayı da bilmi- yorlar. Ne yazık ki sınemanın Mat- rix ya da 'V'ü/iilderiıı Klanlisi' lürün- den filmler demek oldugunu sanan bir kuşak yetişti bugün. Ornegin bır öğrencimin AdolfHitler'i geregince tanınıadığına tanık oldum geçen gün. K.oyu bir cehalet hâkim. Oysa geç- mişi bilmezsen bugünii de bilenıez, anlayamazsın. Kapitalızmı bilmezsen kültür empcryalizmini de kavraya- mazsın. YKY'dcn de yeni bir sinema tari- hi ya/.ma önensı gelmişti, ama benim Oğlak Yayınlan'na bu konuda veril- miş söziim vardı ve kollan sıvadık. Yaklaşık 4 yıldaıı beri, Oğlak Yayın- lan'nın yöneticisi RaşitÇavaş'ın da desteğiyle süregelen çalışmayı 2004'ün haziranında tamamlayıp ya- yınevine teslim ettim. Sonraki ekle- melerle de 2004'ün sonuna kadarge- tirdik konuyu. Genelde kimi anekdot- ları bulmak ve yerıne koymak önem- li böylesi bir kitap çalışmasında. So- nuçta bu tam bir ekip işiyıııiş, bunu anladım - Ülkeler, dönem- ler, akımlar ve kişi ler bağlamında bö- lümlendirip alt baş- lıklaria çeşitlendirdi- giniz bu sizin sinema tarihinizde yer alan- lar,kişisel beğeııini/in sonucu, değil mi? TEKSOY - Evet. Önenı verdığim yö- netmenleri "Sinema- ya Yön Verenler", ötekılen de "Başka Yönetmenlcr" baş- lıkları altında topla- yıp bır de "Türk Si- iKiııası" bölümü kat- tık tabıi ki, Muhsin Ertuğrul'dan Nııri BilgeCeylan'akadar. - Son döncnı yö- netmcnlcrimi/den Zeki Demirkubuz'a bayağı bir yer ayır- mışsınız Demirku- buz'un sinenıası hak- kında düşünccleri- niz? TEKSOY - Nuri Bılge Ceylan'a da onunkadaryerayır- dıgımı belırteyim. Denıiıkubuz'a gelin- ce; vaktiyle iletişim fakültesınde okıuken öğrencim bile olmuş Zeki. flk filmi C Blok'u hıç sevme- rnİŞtim, ama sonra- dan kendıne özgii bir yol tutturdu. Aslın- daçoksevdigim, tut- tugumbıryönetmen değil, son filmlerini çok sevdigimi de söyleyemem; ama Deıııirkubu/'un be- lirgin bir sinema sev- gisi ve becerisi, be- lırgin bir sinema tut- kusu ve yeteneği var, kendı seyircisi, ken- di tarzı var. üeııelde karamsar- lığın,yılgınlığındo- mğa çıktığı Tarkovs- ki filmlerini ya da Mikloş Jansco'nun izini siiren, ama onım 196O'lı yıllardaki coşkıısundan yoksun Angelopulos sinema- sının ağır, ağdalı an- latımını da dogrusu pek sevmem. Viscon- ti'yi, Chaplin'i seve- rim ben. Şöyle topar- layayım, ben sınema- cının zeki, atak ve eoşkulu olanını, ya- rına ufiıklar açanını severim! DVD / VCD Vcnikr Scandal (Skandal) / Yön: Michael Caton - Jones/Oyn: John Hurt, Joanne Whalley-Kil- mer, lan McKellen / 1989,renkli,110dakika I Paramount-Palermo. Michael Thomas'ın öz- gün senaıyosundan çeki- len filnı, revü kızı-konso- matris Christine Keeler'in lüks bir fahişeye dönüşe- rek sınıf atlayışını anlatı- yor. Ka- barede keşfedip tepeden tırnağa de- ğıştirdiği Christine'i yüksek sos- yeteye, hü- kümetin ile- ri gelenleri- ne tanıştıran Dr. Stephen Ward ilginç, garip bir kişi- liktır. Genç kadınla tensel bir yakın- laşmaya hiç yanaşmayan Dr. Ward, Christine'ın cin- selliğini bir silah gibi kul- lanarak seçkın Ingilizler- den intikam almakta, on- lan alttan alta aşağılanıak- tadır. 196l'de Christine'i politikacı John Profu- mo'yla tanıştıran Ward, 63'e dek onların gizlilik- le yaşanan ilişkilerinin ta- nığıdır da. Bir gün bu oyu- nunun çok tehlikeli bir boyut kazan- dığını fark eden VVard genç kadını terk eder. Doktora âşık olan Christine, dönemin tutucu hü- kümetinin savunma bakanı olan Profu- mo'yla yaşadığı ilişkiyi tüm basına açıklaı. lngiliz basınında 4 Bakan, folonıo- del ve Rus casusu' man- şetlenyle çıkan habcrler sonunda bu olay 20. yüz- yılın en ilgi çeken polıtık seks skandahna dönüşür. 1964'te bu skandal nede- niyle tutucu lngiliz hükü- meti düşer, Profumo da si- yasettençekılır. Yöııetmen M.C. Jones, bıryandan in- gili/ centilmenliğini gö- zeterek çektiği bu gerçek- lere dayalı politik drnmın- da siyasi entrikalan, ıma- jın arkasındakı çürümüş- lügü, politikanm ikiyüz- lülügünü betimlıyor. Ash SELÇUK The Butterfly Ef- fect (Kelebek Etkisi)/ Yön: Eric Bress, J. Mackye Gruber / Oyn: Ashton Kutc- her, Amy Smart / 2004, renkli, 119 da- kika IPRA Films-Tig- lon. "Kelebeğin kanatçır- pışı gibi küçük, uçucu bir şey dünyanııı yarısı- nı dolaşacak bir tayfuna neden olabi- lir" temelin- den çıkan kaos lcori- sinden esinlencrek çckilen bu melodra- malik ya- pısı giiçlii fîlm, insa- noğlunun birbirine, canlılar dünyasına yaptığı korkunç şeylc- ı i, herkesin ararsa ken- dindcn bir parça bula- bileceği doğaüslü de- ncyimleri içenyor. üeç- mişle gelecek zaman arasında gidip gelen ya- pımda, çocukluğundan başlayarak bellek yitim- leri yaşayan Fvan Tre- born, bir gün kâbus do- lu anılarının yaşamını ve yakın çevresini yo- ğunlukla etkiledi- ğini fark eder. Sev- diklerini korumak ve gelc- cekteki olayları de- ğiştirmek isteyen genç adam bir zaman yolculuğuna çıkar. Toplumsal pek çokta- buyu da rrdeleyen fil- minÖzel Bölümler'in- de yaratım evresi, ön ça- lışma, çekım süreci, öy- kü çizimleri, oyuncu se- çımı, yönetmenlerin ça- lışnıa slili, görscl cfekt- lerin yapımı, kaos te- orısi, kaos biliminin do- ğuşu, /amanda yolcu- lıık, zamanda yolculuk filnılcrinden örnekler var. [)ram, psikolojik, fantastik, gcrilım, şiddet tiiıierini içeren, akışi kolayca öngöriilemeyen bu çalışma ilgiyle izle- niyor. Sevgi ve değerler üzerine • Kültür Servtsi - Ressam Fual Cağatay'ın 'Sevgi ve Değerler' üzerine ıesmedilmiş tüm yapıtlarının yer alacagı kişisel resım sergısi Moda Denu Kıılübü'nde açıldı. 1953 yılında Bafra, Samsun'da doğan sanatçı, Güzel Sanatlar Akademisi Neşet Günal Atölyesi'nden 1983 yılında mezun oldu. Masteı çalışmasını baskı atölyesinde (lıtografı, grsvür ve linolyum) yapan Çagalay resim çalışmalaıını son 7 yıldır Istanbul'da sürdurmekte. Fuat Cağatay'ın yapıtları, Japonya'dan Amerıka'ya kadaı pek çok ülkede sergilendı 2004 Atina Olimpiyatlan Kültür Etkinlikleri çerçevesinde Haziran 2004 tanhınde Atinacla açilan 'Komşulanmı/' adlı karma sergıde, Türkiye'yı temsil etmişti. Teoman Alpay yaşamını yitirdi • ÇANAKKALE (Cumhuriyet) - Ünlü bestekâr Teoman Alpay yaşamını yitirdi 20 gün önce Canakkale SSK Hastanesi'nde şeker hastalığı nedeniyle kangrcn olan sağ ayağı diz üstünden kesilen Alpay, durıınıunun ağırlaşması üzenne kaldınldığı yoğun bakım ünilesindc solunum yetmezliği nedeniyle hayatını lcaybetti. Alpay'ın, 'Samanyolu', 'Gökyüzünde Yalnı/ (îezen Yıldızlar', 'Kıskanırım Senı Ben', 'At Kadehi Elinden', 'Nasıl Geçtı Habersiz', 'Kalbirni Kıra Kıra' gıbı halkın dılinden düşmeyen sayısız bestesi bıılunuyoıdu. Ç'anakkale SSK Hastanesi Başhekinıi fsmail Temiz, şeker hastalığı sebebıyle sağ ayağı kangren olan bestekâr Teoman Alpay'ın, 22 Ocak tarihinde hastaneye yattığını belirterek, "Yapılan tetkiklerin ardından lıastamı/ın sag ayağı dız üstünden 25 Oeak tarihinde kesilmişti. Önceki gece aniden fenalaşan hastamız genel yoğun bakım ünitesine kaldırılmıştı. Kalp ve solunum yetmezliği nedeniyle yoğun bakıma alınan bestekarımı/ı dün gece kaybettık" dedi. Bestekârın cenazesi bugün Çanakkale'de toprağa vcrilccck.