Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 25 KASIM 2005 CUMA
12 EKONOMİ
U KASIM !M
Önceki En En
KsseU fapmş DC^ı fuksek Kapmş
Ajrit fetem
OrtR» Kacmı
ia 1.25
4S0 446
116 106
374 3*8
•075CC 1 06000
555 535
200
456
Akprea
NdTU
AfcrtoCarrer
| Ataffco Hddng
KartOl
AtMMGJKYO
unı'toı
AOBYaLOt
AmSaorta
feÖYİtCn
j M o B
BWBrt#l*C 3250
Ssaş"«taH 164
SotÇmmc 236
BcovaYap 089
"to-jan ** PE. 158
Bndı Ft»ıS««r«»ı202flI
B 116
! BSNEvAMm
; Buıanrç Y«.Ot
tjnâyn
CeyBfUmncft
~B
1
DmYion
Dntnk
OuriCm
OaaOer
DnaHoktns
03!»*
3.68
8700
2M0
jDj%â20
264 256
1 15 1 13
615 .
585 575
79K 7800
10
cczaa^ım
EtesHoUnc
EgeOCtn
EgeSerarr*
EgeiCo Yat Ott
ESSfinKr
ESSHokM
EmrtBrtt
E
.52 52
280 276
!3S0 13İ0
1050 1030
2625 25 ~:
OmtBırtaa
GamGMTj
Genr»Y*.Oıt
G«fct*
, G r a
:
1SP
HsMYACn.
Socrf 136.00
İ55 575
mm 91500
10.10 10İO
1 1 ' 1.20
114 00 -3900
430 442
3» 3.26
5
555
90530
1C50
1X13i taGMYO
MotmlVa.cn. 1H4
-.53000 1.610X10 Ü80J0
1030 10K 10.80
İSKSŞft, tzDCvn
iteDanH
K4rtaw6|
I KmnCkno»/
KaMasâda
KkmaıKkm
KoaDMp
KrmKok
İ L o Y İ f
19900 -751»
2J6 318
143 148
43.00 44.50
545 9 *
6600 S700 69.00
42 4a
2-B 2 *
•21 1.25
3325 34.25
396 486
u vtTBzYaıOn. 151
MamnAJiMiu 10.10
MammMm 2.17
ManM 2625
kteaZortjHottıg 117
IMpHottng 6.90
ItaânsTaoü 072
MnaMnua O3S
ItatoSdı 125
Man 12.70
Ufc 2J1
IIUSuHu 171
Nenss Hoörıg 1,85
NelHcörç Q41
NeıTırm 114
NmsTeHm. 345)
KÜÇmMo 1330
Ctruca
Ouar
OysÇmrto
OzfinansFacl
PıkBet
Praı
PtraY* Ort
=>ııarBVeLln
PraSu
Pdyw
SaMnortÎMng
Sattjysar
Ser^Wasw
»Csm
•rDctan1
T 9«wmaartL
T-ıtog
TSKB
TıjYüOrt.
Tarsaş
TatKmenc
Te*-*rtTuızm
TecS=r <r
, TeUHjank
1 TM&KJpa
TnK&san
TrakvjCam
TSKBYatCn
TjcasPelro
Tjto*
T M H Y
2451 27JB
115 119
170 074
034 0 *
125 132
079 082
1220 1230
220 233
166 174
04a 0(3
•S» 116
33J0 3500
13*3 " 0 0
432 506
056 181
30« 118
'45 T75
300 331
1J6 137
»S(WS «İ0
135
448
1050 '045
-40 '25
2» 2.71
462a 4500
•2 30 12.S
880 8-5
1970 1820
173 1 »
14.30 1410
61.50 61.50
S2.E 50İ0
6.55 6i0
35 75 34J0
314 ÎÛ4
1440 14J0
236 230
:x 0^5
8K 6.50
534 3»
136 1432
8
4325 4225
11İC 1140
5J8C 555
33J0 3250
'ffi 161
3 * 3JK
032 Q30
1 0 * '0»
472 43
203 00 198D0
11* 114
372 3i6
87JJ0 SSjO
29.00 28M
122 1İ0
22İ0 2130
144 141
1620 15»
230 2»
18İ0 1*40
540 515
560 55)
3300 32.50
1320 1301
5C71
133 6J0
042 2331
122 1643
0.81 123
256
0.44
2J8
46?
499 2033
214 143
2J3
431
043
121
059 42J6
533 3J37
43 135
145 633
6.636734
1İD6573
7
5n4
•4459C3
335"24
3 752.496
1J7-5.933
1193.666
362959'
3150534
5.9B7'*
'JİT1265
485243
13J82583
2352J54
504 724
2152CJ-4
S6235S
5366252 j
6112-0
715J5C
81U22
795,596
3 7013^
2333314
3İ06167
1777.08e
9465İ37 I
•16291 ,
1323361 I
•-05 701
38-575
87216
22U31 • t
1324396
6S1018
8.8C64C2
•32-484
•İT 029
36459OS
3701684
1680892
234 1037
085 116
0-4 135'6
032 436
0.64 318
439 202
104 133
101
352 233
114
3 »
210 141
•238 123
1.50 1312
12S 436 3J79JM1
057 174 110.139
4 0 5 162 1,575.126
-097 '.03 2.042214
•238 CL82 20.757.SE1
0.52 136 908,772
• 01 121319
•036 ' 02 222.191
441 430 842359
361 1,57534 668J20
4 8 10J5 159X06450
138 219
•130 2568
'17
-278 0-2
-236 036
130 129
•22 080
157 12.59
040 5J»
zm
313
130 760
-033 2632
•&S4 1İ6
•ûSO 550
126 159
340
872 3.17
•053 130
1397327
135J32
1547,557
611367
62T
9261
12G02U
2X83152
2348591
655X19
£3.603*?
1777110
1366167
62727B
317J12
093 43"
215 1920
•033 120
45" 523
749 476
133 111
365
« 2 0 2390
735 830
Tepkiler üzerine birçok ticaret ve sanayi odası yargıya gidiyor
Emlakte rayiç bedel depremiANKARA (Cymhumet
Bürosu) - Hakkâri Ticaret
ve Sanayi Odası Başkan
Yardımcısı Cemal Erip,
Hâkkan ıle Istanbul Boğa-
zı'nda aynı çıkan emlak
vergısı rayıç bedelleri ıçin
"başka bir yol bulunamaz-
sa" yargıya gideceklennı
söyledı.
Istanbul Boğazı'nda ya-
hlann olduğu Beylerbeyi
Yalıyolu Caddesi ıle Hâk-
kan'nin Cumhuriyet ve ls-
tiklal caddelenndeki em-
lak rayıç bedellennin met-
rekare başına 1200 YTL
olarak belirlenmesı değre-
lendiren Cemal Enp, "Es-
• îstanbul'da yalılann
olduğu Boğaz kıyılanyla
Hakkâri 'de emlak vergisi
rayiç bedellerinin aynı olması
tartışmalan alevlendirdi.
Halktan gelen tepkiler,
Hakkâri Ticaret ve Sanayi
Odası'nı harekete geçirdi.
JVERGİ NASIL HESAPLANIYOR?
Hakkâri Merkez ve Istanbul Beylerbeyi fiyatlan
Arsa payı (metrekare)
Metrekare rayıç bedelı (YTL)
Konut rayıç bedelı (YTL)
Bayindıriık metrekare bına bedelı (YTL)
100 metrekare ıçm malıyet (YTLJ
Vergıye tabı matrah (YTL)
Emlak vergısı oranı
Ûdenecek vergı (YTL)
• *
!i»ı«B an
IIHHII
B3SIİ»=
100
1 200
120 000
539
53.900
173.900
Bınde 2
347.8
naftan itiraz etmemize yö-
neükçok sayıda talep geldi.
Konuyu inceletij'oruz. Be-
lediye>le görüşerek ra>iç
bedeDeriıüdüşürnıenin bir
yolu olup olmadığuu araş-
tmyoruz" dıye konuştu.
Hakkân'de açıklanan bı-
nm değerlen, beledıye baş-
kanvekili başkanlığında,
beledıye emlak ve istımlak
işleri müdürü, tapu sicil
müdürü. ticaret ve sanayi
odasından bir üye ve Bulak
Mahallesı Muhtan'nın tes-
pit ettiğı öğrenıldı.
Rayıç bedeller tartışma-
sı alevlenırken hükıimetin
hazırladığı u
tlÖzeltdaresi
ve Beledrye GeHrleri Kanu-
nu Tasansı" emlak vergı
oranını bınde 2"den binde
3"e çıkarttı.
Emlak vergısınin yüzde
10'u oranındaki "Taşın-
maz Kühür Vartaklannın
Korunmasına Katkı Payın
nedeniyle ödenen katkı pa-
yı da yüzde 50 artacak.
Bursa Kapahçarşı
rekortmen
Istanbul'dakı Tak-ı Zafer
Caddesi'yle rekoru payla-
şan Bursa Kapahçarşı'da,
30 metrekarelik bir dûkkâ-
nın vergisi, 92 YTL'den
974 YTL'ye çıktı. Vergıde
büyük artış Bursa'da tep-
kiyle karşılandı.
REKABET KURULU
ERDEMlR'in
satışına onay
ANKARA (Cumhurrvet Bürosu) -
Rekabet Kurumu Başkanı Mustafa
Pariak. kurulun ERDEMlR'in yüz-
de 46.12'lık bölümunün blok satış
yöntemiyle OYAK tarafından dev-
ralınması ışlemine onay verdiğini
açıkladı. Rekabet Kurumu Başkanı
Mustafa Pariak başkanlığında dün
toplanan kurul, gundemindeki ko-
nulann yanı sıra ERDEMÎR' in özel-
leştirilmesine ilışkın başvuruyu Re-
kabet Kanunu'na göre değerlendır-
dı.
Kurul, ihalede en yüksek ıkinci
tekhfi veren Ereğli Ortak Girişün
Grubu'nun, ılgili pazarlarda neden
olacağı koordınasyon nedeniyle re-
kabeti sınırlandıncı etkilerinın bu-
lunduğuna karar verdi.
91 MlLYON AVRO'LUK KAYNAK
Eczacıbaşı'na
yatınm için kredi
EczaabaşıTophıluguYÖDetkisiErdalKaramercan.
EkonomiServisi- Eczacı-
başı Topluluğu'nun grup
firmalannın yatırun faali-
yetlerinın fınansmanında
kullanılmaküzere sağladığı
91 milyon Avro'luk "club
loan" türündeki sendikas-
yon kredisınin anlaşması,
Îstanbul'da düzenlenen bir
törenle ımzalandı. tki yılı
ödemesiz 5 yıl vadeli kredi,
7 bankamn oluşturduğu
konsorsiyumdan sağlandı.
Törende konuşan Eczacı-
başı Topluluğu Ust Yönetı-
cisı (CEO) ErdalKaramer-
can, bu kredi anlaşmasının
topluluk açısından yenı bir
yatınm hamlesının başlan-
gıcını simgeledığını, toplu-
luğun 2005-2008 dönemin-
de planladığı yatınm topla-
mının 450 milyon A\To'ya
ulaştıgını bildirdı.
Türkıye'nın bugün, yıl-
lardır özlenen rotaya girdı-
ğini ıfade eden Karamer-
can, bu rotanın kendilennı,
geleceğin tahmın edılebil-
diği, politik nsklenn asga-
nye ındiği, istikrarlı ve ya-
tırıma elverişlı bir ortama
adım adım yaklaştırdığını
söyledi.
SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARINI TEK BÎR ÇATI ALTINDA TOPLAMAYI AMAÇLIYOR!
Modele işverenler de karşıBugün tartışılmakta olan
Sosyal Sigortalar ve Genel
Sağlık Sıgortası Kanun
Tasansı, Sosyal Güvenlik
Kurumu Kanunu Tasan
Taslağı ve Sosyal Yardım-
lar ve Primsiz Ödemeler
Kanunu Tasan Taslağı, ha-
len TBMM Plan ve Bütçe
Komisyonu gündeminde
bulunuyor.
Kanun tasan ve taslak-
lan bır bütün olarak değer-
lendirildiğinde amacın;
sosyal güvenlik sistemini
bütünleştirilmış bir yapıya
kavuşturmak, bu doğrultu-
da mevcut ve farklı yapı-
dakı sosyal güvenlik ku-
rumlan yenne "Sosy-al Gü-
venük Kurumu" adı altın-
da tek bir kurumun oluş-
turmak, sosyal yardım ve
primsiz ödemelere ilişkin
temel ilkelerin belirlenme-
si ve veri tabanının oluştu-
rulması olduğu göriilüyor.
Işverenlere göre söz ko-
nusu tasan ve taslaklar, bü-
tünü itibanyla ilk bakışta
olumlu görülmekle birlik-
te,
u
son derece olumsuz
„ S
GÛVENUKTE
• Türkiye Işveren Sendıkalan
Konfederasyonu (TİSK) tarafından hazırlanan
rapora göre tasan amacından uzak, kurum
üzerinde sıyasi yapının etkisim azaltmıyor ve
ışverene bır dizı yeni yük getıriyor.
düzenkmeleri" de
beraberinde getıri-
yor.
Işveren açısın-
dan yenıden ele __
alınması gereken w
noktalar ve bunlara
ilişkin eleştin ve öneriler
şu şekilde özetlenıyor:
L Sosyal Sigorta-
lar ve Genel Sağbk
Sıgortası Kanun
Tasansı:
• Taslak, işverenle-
re ek prim yükü getın-
yor. Tavaru aşan kısım-
dan takip eden aylarda
işçi hissesıne düşen
primlerin kesil-
mesi, çalışanlann
eline geçen net ücrette
ciddı azalmalara, dolayı
sıyla gelir dalgalanmalan
na neden olacak.
v' Türkıye'nın
en büyük ve en
kozmopolıt mev-
zuat altyapısına sa-
hip kurumu oluş-
turuluyor. Tasan, 8
büyük sosyal gü-
venlik mevzuatını
yürürlükten kaldı-
rarak tüm bu uygu-
lamalan standardı-
ze etme ıddıasım
taşıyor. Bu ıddi-
anın uygulanabı-
lirlıği zor.
• Işverenlere
gore "Sigortalı-
nın işe başlama ve
işten a\ nlnıa saatie-
ri dikkate ahnarak
mutat güzergâhmda
veya zorunlu haller nede-
ni\ le mutat güzergâh dışm-
da işe gktiş geliş sırasında"
ıfadelen ile ış kazası tanı-
mı son derece genışletıli-
yor
• Sistemin Bireysel
Emeklıhk'le bağlantısı ku-
rulmalı.
• Hasta sevk zincin tam
olarak kurulmadan geçile-
cek olan Genel Sağlık Sı-
gortası, mevcut sistemin
daha da aksamasına yol
açacak.
Kurum kâğrt
üzerinde özerk
Söz konusu taslak, Sos-
yal Yardımlar ve Primsiz
Ödemeler Kanunu Taslağı
ıle bırlıkte 28 Eylül 2005
tanhinde yapılan Sosyal
Güvenlik Yüksek Danış-
ma Kurulu'nun gündemin-
deydı. Kurum yasa taslağı,
idari ve malı bakımdan öz-
erk bır kurumun yapılandı-
nlmasını öngörmekle bir-
likte, taslaktakı düzenle-
meler karşısında bunun bir
temenniden öteye gıdeme-
dığı anlaşıhyor.
Sosyal Güvenlik Kuru-
mu (SGK), ıdan ve malı
bakımdan gerçek anlamda
özerk ve bağımsız bir ya-
pıya kavuşturulamıyor.
Aynen SSK'de olduğu
gibı'kâğrt üzerinde özerk'
bır kurum oluşturuyor.
lstışan nitehğinı koru-
yan Genel Kurul'un tek ış-
levı, üç yılda bır Yönetim
Kurulu'nun seçimlı üyele-
rıni belırlemekten öteye
geçemiyor.
Kurumun üst düzey per-
sonelinı (başkan, yönetim
kurulu üyeleri hariç) Ça-
lışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanı, dığerlerinı başkan
atayacağı için bu konuda
Yönetim Kurulu'nun hiç-
bır yetkısi de bulunmuyor.
Dolayısıyla atamalardaki
siyasi baskı daha da ağır-
laştuılıyor.
YORUM
ÖZTÎ1N
Önctta En En
HaseM Kapat; Dû^k Yüksek
ûejşn Afrriti kşlem
% OHüy Hacn
MBKEBAIKAa KURUM 25KASW*aiB5
TııtTıddâr
JkKaiMsyon
galMakra
JtarGcda.
IJnalTaTHMr
UntÇmto
VakfFrlCr
Vataffrsn
VMGMYO
VsKYalOıi
VaMbrBar*»
VaMcTelsti
Vmt
Vaifıai
VRM
v*reKa«
82C
&i:
232
231
464
037
416
•390
292
3'4
535
770
2.18
144
092
260
apıKdSgrâ :
VnKmiyaLCrt 1<2
131
3400
186
52C
•95
VI
606
2.15
220
452
036
40C
4.84
1140
2İ8
356
535
755
219
344
476
131
3
260
J8
836
28
536
2.35
132
4.88
0J8
14 10
2»
375
510
aso
2a
3a
418
D36
2T1
398
2-4
'45
5-5
•4£
Ymc*»Hol*s
Yırea
Zortı&iB)
5J5O
139
148
3325 3425
•85
510
130
525
305
2 74
63)
L23
128
452
'350
2J4
3 72
605
56C
222
3İ2
482
CE
162
38C
166
•44
565
141
1.50
3375
3SS
1J0
•043
1163
183
2E
•041
13S
II
2.21
141
2X
•OB6
•0.74
1JB
• 0 *
432
13-1
293
8-4 5489564
276 238092
623 -2375 644
225 ' 5133'0
22' 237-838
4S3 '3884H31
037 179338
410 2335312
46S9J4
54'228 j
1458060 {
%^l 22-156 !
603 8905B702
8.03 4221196 I
225 20-8302 |
345 497421
4S3 23188442
093 -452304
264 245 741
394 351467
2.68 229609
142 2214J16
165 113XCS245
142 376313
13) 219257
33.81 444 716
18- 238009
5 1 ' 12B113J
2. ULUSAL PAZAR
AJtnyı/HiÇeşTe 414 412 442
Blttttnuat 1-9
042
880
200
İ9C
155
2.16
; « 042
8-40 830
5İC 620
153 166
23 218
MccssBova
Petrohffit TifTzm
Söreneı Parrulj
Şeka-RnKr
'40
2.75
2430
21'
ISS!
078
715
166
2410
21'
2X14
077
760
İU
2490
232
210
Q~T
8
422
178
041
890
19-
585
•B3
215
mso
735
2-2
24-0
228
206
OTJ
1.93
-056
-238
'-4
-50
•085
121
-0*5
-0-1
•063
145
429
178
041
B70
198
604
164
214
6988
-37
2-6
2-082 24X
507 126
04S 208
GÖzartıPazan
1820676
23360 I
91862
551109
116640
589 556
239465
26-9061
"1615
754888 :
1-842-
733987
1302763 :
139247 |
1
At»naEleUramaıa<kC30
EGSûMYO 044
MaHraTafcm 062
•tateEvAtatoT 5-0
Tımtıt Hofe 03S
089
043
061
037
Yeni Ekonomi
PtEÜdort
, 525
239
505
235
092
046
063
036
090
045
063
039
Pararı
525
240
515
237
W
16-
03ı
3.45
062
038
515
237
6349
252J42
32-1!
11225
1#?364
867455
DftVlZ EFEITİF
1
ABD Dolan
1 Daıumarij Kronu
1 A\T0
1 lngılız Sterlını
1 IsMçre Frang!
1 ls\eç Kronu
1 Kanada Dclan
1 Kme\i Dınan
l \onr
eç Kromı
l Sud. AA Rıvalı
13519
09975
0213^5
15951
2 3308
102-0
016685
1 1543
4 5916
0 20228
0 36155
11359
13584
10040
0.21480
16028
: 3430
11.H36
016859
1 1595
4 6521
0.20364
036220
11434
13510
0 9929
0 21360
15940
1 0255
0166
1
!
1 1500
4 522-
020214
0 35884
1 13P
1 \enı lsra'1 Şeselı
13604
10100
021529
16052
21465
1 0352
0168«8
I Vı9
41219
020411
036492
1 \İV
129458
Yeni Para Sistemine
Gereksinim
Ekonominın güncel konulan varken, dünyanın
en azından orta süreli bir konusu olan yeni bir pa-
ra sisteminın, uluslararası ödeme sistemınin geliş-
tirilmesı konusundaki görüş ve öneriler zamansız
bulunabilır. Ancak ekonomılerde sorunun yıkıcı
etkısını yaşamadan önlem almak çözüm yolu bul-
mak daha akılcı gibi geliyor. Nasıl sağlıkta hasta-
lığa yakalandıktan, akut hale geldikten sonra te-
davisi güçleşıyor, koruyucu hekimlik, koruyucu tıp
önlem kazanıyorsa, ekonomıde de sorunla karşı-
laşmadan, sorunla yaşamadan, sorundan kaçın-
ma, etkılennden korunma politikalan önem kazan-
malı, uygulama alanı bulmalıdır.
Alevlendikten sonra sorunun çözümünün mali-
yetı çok yüksek oluyor. Ekonominın öğretisınin bir
amacı da doğru öngörüde, gerçekçı kestırimde
bulunabilrneyı sağlamaktır. Oğretinın, uygulama-
da yarartı sonuçlan yol göstericı yönleri olmalıdır.
lletişim teknolojisınde gelişme, kambiyo kontrol-
lennin kaldınlması, sermaye, mal ve hizmet hare-
ketlerinde serbestleşme, gümrük vergisı, kota gi-*
bı koruyucu, dış ticareti daraltıcı önlemlenn asga--
ri düzeye indirilmesi, finansal pazarlarda küresel-
leşmeye, dünya dış ticaret hacminde hızlı bır bü-
yümeye yol açmıştır. Bu gelışmenın sürebılmesi,
güven ve istikrara, eşit biçımde olmasa dahı taraf-
lann küreselleşmeden, mal ve finansal pazarların-
daki serbestleşmeden yarar sağlamasına bağlıdır.
Bu bağlamda uluslararası pazarlarda ödeme araç-
ları, genış anlamda para, önem kazanmaktadır.
Paranın, Iktısada Gınş el kıtaplannda da yazılı iş-
levlen vardır. Para bır değişım (mübadele) aracıdır,
bir hesap bırımıdir, borç ödeme ve bırikım (arttı-
nm, tasarruf) aracıdır. Paranın bu ışlevlerıni yerine
getirebılmesi, değerinın istikrarlı olmasına ve bır
ödeme aracı, bır degişim aracı olarak genel kabul
görmesine bağlıdır.
II. Dünya Savaşı sonrasında 1970'li yıllann baş-
lanna degın, uluslararası para işlevinı USD-ABD
Dolan görmüştür.
Uluslararası pazarlarda dolar bır değişım aracı,
bır borçlanma, borç ödeme aracı, hesap bırimı, bi-
nkim aracı olarak kullanılmış, özellikle merkez ban-
kalannda rezerv para, gereksinim halinde kullanı-
labilecek ihtiyat güdüsüyle tutulan para ışlevini
görmüştür. Sık sık yınelendiği gıbı 7O'lı yıllann baş-
larında çöken Bretton VVoods sıstemiyle bir tür al-
tın kambiyo sıstemi kurulmuş, sisteme gıren tüm
ülkelerin paraları sabit bır kurdan dolara (USD)
bağlanmış, doların da yine sabit bir fiyat üzerin-
den (bir ons = ounce = altın = 35 USD) altına çev-
nlmesı, konvertıbilitesı kabul edilmiştır. Böylece
sisteme dahıl tüm ülkelerin paralannın değeri do-
laylı biçımde de altına bağlanmıştır. Ancak 196O'lı
yıllann başlarından ıtibaren ABD'nin cari işlem
açıklannın büyümesi, ABD kökenli şırketlerın ülke-
deki yatırımları nedeniyle ABD dışında dolanan
dolar birikımı olmuş, ABD dışında dolanan dola-
nn sabit bir fiyat üzerinden altına çevrilme isteği,
ABD'nin 1970 yılında altın penceresini kapatma-
sına, dolann altına konvertibilrtesinın ortadan kalk-
masına yol açmıştır. Altın penceresinın kapatılma-
sından sonra devalüe edilen dolar, zaman zaman
kısa süreli ters yönlü gelışmeler gösterse de uzun
süreli olarak önlenemez biçımde değer yıtırme sü-
recıne girmıştir. Ancak alternatıf güvenilir ödeme
araçlarının gelışmemesı, doların finansal pazarlar-
dakıüstünlüğünün, ABD'nin dünya ekonomısi için
bir anlamda fiilı para basma yetkisinin (seıgnı ora-
ge) kısmen sınıriasa da sürmesine olanak vermiş-
tir. Ancak günümüzde dolann da istikrarlı, güveni-
lir hatta herkes tarafından kabul edilebilir bir öde-
me aracı olduğunu söylemek zordur. Dolar, ulus-
lararası pazarlarda paranın tüm işlevlerıni yerine
getırememektedir. Bir arternatif olarak görülen Av-
ro ıse AB'nın geleceğı konusundaki kuşkular ne-
deniyle güven vermemektedır. Para değennde bu
kararsızlık, belırsizlık, planlamayapılmasını, işlem-
lerdeki kâr veya zarann önceden hesaplanmasını,
sağlıklı karariaralınmasını zoriaştırmaktadır. Deni-
lebilir ki, ekonomık birimler korunganlık ya da be-
lirsizliğı ortadan kaldırmaya yönelik, riskten kaçın-
mayöntemlerinı (hedge tekniklerini) kullanarak be-
lirsizliği ortadan kaldırabilırier, azaltabilırler. Ancak
bu tekniklerin bir maliyeti vardır, spekülatif amaç-
laria da kullanılabilmektedırler Büyük bir dalga-
lanma halinde nski taşıyan, rıski yaşamamış olan-
lann yükümlülüklennı yerine getirememe olasılığı
vardır. Bir tür mali sigorta niteliğinde olan korun-
ganlık önlemleri yararlıdır, ancak yeteriı olmayabi-
lir.
Doların değerinin halen yüksek oluşu, uzun sü-
rede düşme eğiliminı sürdürmesi olasılığı, Av-
ro'nun geleceğinin belirsizliği, IMF'deki özel çek-
me haklarının ancak sınıriı biçimde hesap birimi
olarak kullanılması, bu köşede birkaç yıldır yine-
lendiği gibi, dünya için yeni bir para sısteminin ge-
liştirilmesi gereğini ortaya koymaktadır.
YATIRIM FONLARI 24 KASIM 2005
FonAa DOnkü Fiyat F a * FonAdı DMoi Fiyat Fart FonAdı DûnMJRyal Faric Fon/Uı DCnkü Fiyat Fark FoıAdı DûnkûRyat Fartı
ÇAPRAZKURLAR
1 ABD Dolar
•3530
6.3240
13142
80571
11880
11715
56706 NtirçKflM
3^504 SAnıRıyalı
bırçrt Frangı
ISffit«roi«
JaşonYenı
IKnert D' 3 4247 ABO Dtlm
3 5 . 1 "
-1-
35314
Borsa
ft
SERBE8T PİT«S»
(YTL) AUŞ SATIŞ
ABO Dolan
tm
ConUn
1357C
1i«C 1
6 W
2:250 23x0
1C250 10*50
2150 2160
'4200 14500
»CILİI fllllll
IGu'tJıReco
ÎGİtiJReoo
•1AJÜ30
Bar l^İUKBX&iS
ân?)U10C D52674J
0DC79OE