Katalog

SAYFA CUMHURİYET 5EKİM2005ÇARŞAMBA 10 [email protected] Kürt liderterden Caîeri'ye tehdit • ERBtL(AA)-Irak Devlet Başkanı ve Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) lıderi Celal Talabani ile Irak Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) lideri Mesud Barzani, yürütme erkini tekeline almakla suçladıklan Başbakan îbrahim Caferi'yi, hükümetten deslekJerini çekmekle tehdit ettiler. KYB yetkilisi Molla Bahtiyar'ın yaptığı açıklamaya göre, Kürt liderler, Caferi'ye bir mektup göndererek "Eğer bu sorunlan bir an önce çözmezseniz, ittifakımız bundan etkilenir" dediler. Bahtiyar, Kürt liderlerin, Caferi'nin hükümetin kuruluşundan önce Şiılerle Kürtler arasında sağlanan ittifak anJaşmasına uymamasından yakındıklannı söyledi. Talabani'nin, Birleşik Irak Ittifakı'nı Kürtlere hükümette adil görev dağılımı sağlamakta başarısız olmakla suçlayarak Şii Başbakan Caferi'den istifa etmesini istediği ileri sürülmüştü. Şeriatı sorguladı gözattına almdı • KÂBtL (AA) - Afganistan'da bir kadın haklan dergisinin yazıişleri müdürü, makalelerinden birinde Islama küfrettiği gerekçesiyle gözaltına alındı Üst düzey bir hükümet yetkilisi, Kadın Haklan adlı derginin yazıişleri müdürü Muhakik Nasib'in geçen perşembe, Devlet Başkanı Hamid Karzai'nin din danışmanının talimatı üzerine gözaltına alındığını söyledi. Nasib'in, makalesinde, dinden dönme, zina, hırsızhk ve cinayet suçianna verilen katı şeriat cezalannı sorguladığı belirtiliyor. New York'taki Gazetecileri Koruma Komitesi, Nasib'in gözaltına alınması konusunda kaygı duyulduğunu belirterek basın yasasının açık dille kaleme alınmamasının, gazetecilere şeriat kanununa göre ceza verilmesine imkân tanıdığını bildirdi. Ramazanda saldırılar artacak • DUBAİ/BAĞDAT (AA)-Irak'taElKaide ile bağlanhsı bulunan Ürdünlü terörist Ebu Musab Zerkavi'nin örgütü, Sünnilere ramazan ayında saldınlan arttırma çağnsı yaptı. Örgütün bir internet sitesinde yayımlanan bildirisinde, ramazan ayuıda "cennetin kapüannın açık" olduğu belirtildi ve "Müminleri, ülkede yozlaşma tohumlan eken, Kuranıkerim'i yakan, evleri ve camileri yıkan haçın kölelerini öldürmeye çağınyoruz" denildi. Bu arada, Irak'ta bugün 4 Amerikan askerinin daha öldüğü bildirildi. AB-Rusya zirvesi • LONDRA(AA)- AB dönem başkanı îngiltere'nin Başbakanı Tony Blair ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Londra'da bir araya geldi. Avrupa Komisyonu yetkililerinin de katıldığı "Lancester House"daki görüşmede enerji, ticaret ve uluslararası terorizme karşı işbirliği konulannın gündeme gddiği bildirildi. İngiliz Independent gazetesi müzakerelerin başlamasını bu sözlerle değerlendirdi: Atatürk'ün mirası zirvedeDış Haberier Servisi - Tür- kiye'nin AB ile müzakerele- re başlaması dünya basınında da geniş yer buldu. İNCİLTERE THE INDEPENDENT THEGUARDIAN gaze- tesi AB müzakerelerinin başla- masıyla Atatürk'ün mirasının zirveye ulaştığını yazdı. Av- rupa'nın sınınnın yeniden çi- zildiğini yazan gazete, AB 'nin en zor ve tartışmah genişle- me adımını attığını belirtti. Türkiye'nin üyeliği için ABD'nin de devreye girdiği- ni ve çok etkili olduğunu kay- deden gazete, "ABD'nin ve AB'nin en son ihtiyacı olan şey; kızgın ve arkasım dönüp gtoneye hazırbir Türkiye'dir" dedı. Dairy Telegraph anlaşmanın son dakika olmasının Türkiye konusunda defalarca basiretsiz davranan AB 'nin imajı açısın- dan iyi olmadığını yazdı. gaze- tesi, "Avrupa Türkiye'yi kucakla- dı" başlıklı haberinde, müza- kerelerin başanyla sonuçlan- ması halinde AB'nin nüfusu- nun 500 milyona ulaşacağı- nı, nüfusun beşte birinin Müs- lüman olacağını ifade etti. ise Avru- pa'nın ls- lamlaştınlması ya da Türk iş- çilerin bir anda Avrupa'yı dol- durup iş aramaya başlaması gi- bi korkuların temeli bulun- madığını belirterek Avru- pa'nın, Türkiye'yi kazandır- mak için eline geçen bu fırsa- ta dört elle sanlması gerekti- ğini kaydetti. Tür- kiye ile AB arasında en geç birkaç ay içinde yeni bir krizin ya- şanabileceğini savundu. Ga- zete, anlaşma sağlanmasıyla liberal demokrasinin korun- masının da garanti altına alın- dığını belirtti. Gazetedeki bir başka ha- berde ise "Ankara da, Brûk- sel de yillarca şüphelerden kurtulamayacak.Avrupa ger- çekten Türkiye'yi isteyip iste- mediğmi sorgulayacak. Tûr- Idyede kendisiııe'Bu kadar fe- • LİberatfOri: Türk hükümetinin karan AKP Genel Merkezi'nde alındı. Parti ve devlet arasındaki bu karmaşıklık herhangi bir AB ülkesinde olumlu görülmeyecektir. Le SOİf: Güvensizlik ortamında nişanlanan AB ve Türkiye'yi geçimsizlik yıllan bekliyor. THE TIMES FINANOALTIMES dakârhğa değer mi' diye so- racak" denildi. AVUSTURYA Der Standart gazetesi Avus- turya'nın AB içinde yalnız kaldığını belirtti. Die Presse, Avusturya'nın riskli bir oyun oynadığını, ancak oyunu ka- zandığını öne sürdü. İTALYA La Repubblica'nın "ABka- pılannı Türkiye'ye açü" baş- lığıyla verdiği haberde, "Uzun bir bilek güreşi ve ABD'nin baskılan neticesinde tam üye- Hk müzakereleri başlaüldı" denildi. ALMANYA SüddeuîscrıeZeirunçr gazetesi "Türkiye demokratik devrim gerçekleştirdi Ekono- mideyaşanan büyüme rakam- lannı AB sadece hayal edebi- Br" dedi. Gazete, Viyana ku- şatmasından sonra Avustur- yalılann 20 bin yeniçeriyi esir aldığını, bunlann Viyana'da kalarak nüfus içinde eridikle- rini kaydetti. "Onun için VT- yanahlarda Türk kanı da bu- lunuyor.Bu,Avusturya'nın ne- den Lüksemburg'daki toplan- oda arkaodalarda sakiadığı bir mata satmaya çahşan Doğuiu tacirdavTaıuşma girdiğini açık- hyor" ifadesini kullandı. Gazete, "Avusturyahlarşu- nuarükanlamah; Türkkr322 yıldu* Viyana kapdannda, e(- lerinde palalarla bekkmrvor- b r " dedi. Westfalische Rundschau, Türkiye ve AB arasında çıkan krizlerde vanlan son dakika anlaşmalannın artık "getenek" haline geldiğini belirtti. "Avusturyahlann neden Türklere karşı bir kompleks- leri var?" başhğını kullanan Bild gazetesi, Avusturya'nın, Viyana kuşatmasından bu ya- na yeniden Hıristiyanlık âle- mini Müslüman akımına kar- şı koruma duygusuna kapıldı- ğı görüşüne yer verdi. Berliner Morgenpost gaze- tesi, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ı "Herzaman yeni- den ayağa kalkan adam" ola- rak nitelendirdi. FRANSA gazetesi "manok evliliği" ifadesini kullandığı haberin- de, Türk hükümetinin karan- nın AKP Genel Merkezi'nde verildiğini, parti ve devlet ara- sındaki bu karmaşıklığın her- hangi bir AB ülkesinde olum- lu görülmeyeceğini yazdı. HOLLANDA De Telegraaf, "AB, Avus- turya'nmdiz çökmesinden son- ra rahat nefes aldı" dedi. İSPANYA El Pais gazetesi, Avustur- ya'nnı, Türkiye'ye karşı "ina- dında" yalnız olmadığını, Kıbns Rum Kesimi, Fransa, Almanya ve Hollanda'nuı onu yakından izlediğini yazdı. La Razon gazetesi de, "Hal- kı Müslüman olan bir devk- tin üye ülkeler arasına girme- sini sağlayabilecek tarihi bir gün" ifadesini kullandı. BELÇİKA Le Soir gazetesi, "Türld- ye-AB: inşaDah" başlıklı ha- berinde, müzakerelerin başla- masının çok az AB başkenri- ni heyecanlandırdığını yazdı. "Lüksemburg'daki, potiti- kadanzryadetiyatroydu" ifa- desini kullanan gazete, bura- daki tartışmalardan tek ka- zançlı çıkanın. "Türkiyekar- şıüannın mücadeie sembolü" Avusrurya olduğunu ileri sür- dü ve "güvensizlikortamında nişanlanan" AB ve Türki- ye'yi geçimsizlik yıllannın beklediğini yazdı. ROMANYA Cotidianul gazetesi, "Me- denhetler çanşnıasmdan ka- çınıldı; Türkiye'ye kapı yan açık bu-akıldı" başlıklannı kullandı. RUSYA Rus devlet televizyonu ORT'ye konuşan Global Po- litika ve Rusya dergisinin edi- törü Fyedor Lukyanov mü- zakerelerin tam üyelikle so- nuçlanacağına inanmadığını belirtti. Lukyanov, "Türkiye AB üyesi olursa Rusya'nm önem- H komşulanndan birinin ra- dikal Islama yöneiebileceği yolundaki endişeler son bu- İacak" dedi. ABD gazetesi, Avusturya'nm 300 yıl sonra da Türkiye'yi durdur- maya çalıştığını yazdı. New York Times, müzakerelerin Avrupa'nın kimliğiyle ilgili tartışmalann olduğu zor bir dönemde gerçekleşecek ola- cağmı belirtti. ÇİN Çin Uluslararası Radyo- su'nun yorumunda, Türki- ye'nin bir ayağının artık AB'ye girdiğini söylemek için henüz erken olduğu göriişü savunuldu. 6 Hoş geldin ama yavaş yavaş' Yunan gazeteleri ABD'nin müdahalesine dikkat çekerek 'Türkiye, ABD vizesi ile AB pasaportu aldı' yorumunu yaptı MURATİLEM AîtNA-Türkiye'nin AB ile mü- zakerelere başlaması ile ilgili ola- rak gelişmeleri dikkatle izleyen Yu- nan basın organlan, ABD'ye büyük tepki gösteriyorlar. Hemen tüm ga- zeteler Lüksemburg zirvesi sna- suıda görüşmelerin her rıkamşuıda ABD'nin devreye girdiğini vurgu- layıp "VVashington'ıngörünmezeti yineTürkij'e'vi kurtardı" yorumu- nu yapıyorlar. Türkiye'nin zirve su-asındaki en güçlü müttefikinin dönem başka- m fngiltere olduğunu da yazan ga- zeteler, Almanya'nın da zaman za- man Türkiye lehine müdahalede bulunduğunu beürttiler. Türkiye'nin tarama sürecinden başlayıp ardın- dan devam edecek olan müzakere sürecinin çok zor ve engellerle do- lu olduğunu da kaydeden gazete- ler, bu sürecin en az 15 yıl olaca- ğuıı yazdılar. Başbakan Recep Tayyip Erdo- ğan ve Dısişleri Bakanı Abduflah Gül'ün zirve sırasında sürekli ola- rak ABD ve Ingiltere ile temasta ol- HOS GELDİN A A â B â B 6 duğuna da dikkat çeken gazeteler, telefon diplomasisinin VVashing- ton-Londra-Lüksemburg-Ankara arasuıda sabahlara kadar sürdüğü- nü belirttiler. Erdoğan'ı nasıl kurtardı? Konu ile ilgili olarak Yunan ba- sın organlan arasında en ilginç man- şeri Elefterotipia gazetesi kullandı. Türkçe olarak "Hoş geldin ama ya- vaş yavaş" manşetini kullanan ga- TÜRKİYE AB'YE, KKTC BUZLUĞA' REŞATAKAR LEFKOŞA - Türkiye'nin AB ile müzakerelere başlamasmı KKTC basnıı tarihi gelişme olarak değerlendirdi. Halkın Sesi gazetesi, "Türkiye için yeni dönem" derken Yeni Düzen gazetesi "Dansı başunıza" başlığmı kullandı. Haberi "Tam yol Avnıpa" başlığıyla veren Kıbns gazetesi de "Türkiye, AB ile Uişküerinde tarihi bir eşiği daha açü ve tam görüşmelere başladı" diye yazdı. Afrika gazetesinin "Türkiye AB'ye, biz buzluğa" başlıklı haberinde, "Türkiye'nin AB ile müzakerelere başlamasıyla birtikte Kıbns'ta da yeni bir dönem başhyor. Kıbnsh Türklere rehine ve buzhık poÛtikası uygulanacak olan yeni dönemin en az 15-20 yıl sürmesi bekleniyor" ifadesine yer verildi. Türkçe olarak "Hoş geldin ama yavaş yavaş" manşetini kullanan Elefterotipia gazetesi, zirve sırasında ABD'nin etkin rol oynadığım yazdı. zete zirve sırasında ABD'nin, etkin rol oynadığını yazdı. To Vıma gazetesi "AB Türkiye üe anlaşü, ABD Dısişleri Bakanı Con- doleezza Rice,Erdoğan'ı nasıl kur- tardı'' manşetini kullanırken Ades- mevtos Tupos gazetesi, "AB yohı Türkiye için açıkb", Elefteros Tü- pos gazetesi "Türkiye'ye ABD vi- zeü AB bileti" ve Vradini gazetesi "Türkiye ABD'nin tuhaf gbişimi ile AB'de" başlıklanyla haberi du- yurdu. "ABD damgah Türkhe-AB anlaş- ması'', "Kıbns Ankara vetosunun rehinesi" başhklannı kullanan Eth- nos gazetesi, Yunan tarafının, ABD müdahalesiyle Ankara'nm Kıb- ns'ın (Rum) uluslararası teşkilat- lara üyeliğini veto etme hakknıın kaldmlması ısranndan vazgeçtiği- ni ve Türkiye'nin üyelik müzake- relerinin başladığını kaydetti. "Rke'ıntehdideriileTürkive mü- zakerelere başoyor" diyen Ta Nea gazetesi ise "Kıbns'm sırrından uzlaşma" başlıklı haberinde, Kıb- jıs Rum kesiminin uluslararası teş- kilatlara olası girişini veto etme hakkının korunmasınnı Ankara' ya Yunan tarafının "armağanı" oldu- ğu yorumunda bulundu. DEL PONTE 'YE ELEŞTÎRÎ 'Başsavcı mide bulandırıcı' Dış Haberier Servisi - BM Savaş Suçlan Mahkemesi Başsavcısı Carla del Ponte'nin savaş suçlulannm yakalanması ve iadesi konusunda Hırvatistan'la tam işbirliği içinde olduklan yönündeki raporunu Türkiye konusunda AB'nin kilitlendiği bir suada açıklaması tepkilere neden oldu. Del Ponte'yi eleştiren Avrupa Parlamentosu Ortak Komisyon Eşbaşkanı Joost Lagendijk, "Hırvatistan ile bir sorunum yok, ancak bu ülke ile bu şekflde başlamak ilginç. Del Ponte'nin böyle bir oyun oy namasına şaşırdnn" dedi. Belçika'nın Le Soir gazetesi de Del Ponte'nin tavnnı "mide bulandıncı" olarak nitelendirdi ve bu tavnn 4 gün önce çok farklı olduğu üzerinde durdu. AB, Hırvatistan'la tam üyelik müzakerelerini, savaş suçu zanlısı General Ante Gotovina'nuı yakalanması için mahkemeyle tam işbirliği yapmadığı gerekçesiyle geçen martta askıya ahnıştı. Del Ponte'nin olumlu , yöndeki raporunun ardından AB, Hıı-vatistan'la müzakerelerin yeniden başlatıldığını açıkladı. Gotovina: Ülkemde yargılanınm Hırvatistan'ın, AB ile müzakereleri sürdürebihnesi için BM Savaş Suçlan Mahkemesi'ne teslimi koşul olarak ilen sürülen Hırvat general Gotovina, Hırvatistan'da yargılanmak koşuluyla teslim ohnaya hazır olduğunu yineledi. Hırvat generalin avukatlanndan Luka Misetiç, Hırvat devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, General Gotovina'nın Hırvatistan'da yargılanmaya hazır olduğunu her zaman söylediğini belirterek Gotovina'nın şimdi bu çözümü kabul edeceğine emin olduğunu kaydetti. LİDERLERİN TEPKİLERİ AB yeni bir fiyaskoyu son anda önledi Dış Haberier Servisi-Türkiye'nin AB ile son an- da müzakerelere başlamasını değerlendiren dün- ya liderleri ve siyasetçiler, AB'nin güvenilirliği- ni son anda kurtardığı görüşünde birleştiler. • İnglltere: Başbakan Tony Blair, dönem başkaru ülke olarak hedeflerinin A\Tupa Birliği ile Türkiye arasındaki müzakerelerin başlamasını sağ- lamak olduğunu belirterek "Bu bedefi başanhk" dedi. Türkiye'nin önünde müzakere sürecinde ya- pılması gereken bazı işlerin bulunduğunu belirten Blair, "Türkiye, bütün diğer AB üyesi sayguı ülke- lerle aynı kriterlere tabi tutulacaknr. Bu, otması gereken şey" dedi. A\Tupa'nuı değişik yerlerinde- ki bu konuya ilişkin kaygı ve endişeleri anladığı- nı belirten Blair. "AB için büyük bir değişün bu. Bu konuda kuşku yok. Endişeleri ve kaygılan an- lamaklaznn. Önümüzde bu kaygdan,endişeleri yok etmek için bir süre olacak" dedı. • Almanya: Başbakan Gerhard Schröder, AB 'nin, Türkiye'ye 40 yıldan fazla bir süredir ve- rilen bir sözü yerine getirdiğine dikkat çekti. Schrö- der, Türkiye'nin de köklü değişiklikler başlattığı- nı ve müzakerelere başlanması için gerekli şartla- n yerine getirdiğini kaydetti. Müzakerelerin zor- lu olacağını, tam üyelik hedefıne ulaşmanın da Tür- kiye'nin elinde olduğunu ifade eden Schröder, "Türkiye'nin AB üyeliği konusundaki ortak hede- fe ulaşılmasını diüyorum. Dinamik bir Türkiye, ekonomik açıdan çok cazip bir ortak. Aynca tsla- miyet ile Avnıpa'daki aydmlanmannı değerierinin bağdaşanlabileceğini gösteren bir Türkiye, Avnı- pa'da ve dünyada istikrar ve güvenüğin büyük öl- çüde artmasuu sağJayacaktir" ifadesini kullandı. Beriusconi: Âşığı reddetmek gibi • İtalya: Başbakan SiKio Beriusconi, Türki- ye'ye kapıyı kapamanın, "bir âşığı reddetmek gi- affedılemezbi olacağını belirtti. "Böyle bir durum- da bu aşkm, nefre- teyadanefireteya- kmbirşevedönüşe- büeceği" uyansın- da bulunan Berius- coni, müzakerele- rin başlahlmasının, Batı ile Müslüman dünvası arasında bağlantı kuruhnası için bir firsat sun- duğunu söyledi. Dısişleri Bakanı ve Başbakan Yardım- cısı GianfrancoFi- ni, müzakerelerin başlaulmasını, *ta- rihi bir rande\Ti" olarak niteledi ve "Müzakereler için uzlaşma sağlanmış ohnası sağduyunun ürünüdür. İ zlaş- mayavanlamama- sı çügmbk olurdu. Avrupa yeni bir fi- yaskoya müsaade edemezdi''dedı.Fı- ni, tngiliz ve Türk yetkililer arasuıda süren telefon ve ya- zışma trafığini kas- r ABD memnun ABD, "bu gefişmeyle birükte Türkiye'nin banş, refah ve demokrasi açısmdan pozitif bir güç olacağını" bildirdi. ABD Dısişleri Bakanlığı sözcülerinden Edgar \azquez, "Bu geiişmeyle birtikte Türkiye, transatlantik ailesinin daha da güvenilir bir ortağı haline gelecek" dedı. Eski ABD Dısişleri Bakan Yarduncısı Marc Grossman da Lüksemburg'da "çok iyi bir şey okluğu"nu söyledi. AB'nin Türkiye'yi üyeliğe kabul ederek çok önemli stratejik bir varlığı alacağuıı vurgulayan Grossman, Türkiye'nin reformlan sürdurmesini, Yunanistan ve Ermenistan ile daha iyi ilişkilerin kurulduğunu görmek istediklerini sövledi. tederek "Bizans usulü pazariıklar herkesi usanduth. Her iki taraf da aşı- n titidik ve anlam- sız taktikler için- ısıcuuucıuu suvıcuı. < deydL Müzakere- J ler başlaoJamasay- dı bu AB için korkunç bir yenttgi olurdu" dedi. • BelÇİka: Dısişleri Bakanı Karel De Gucht, müzakereler konusunda uzlaşma sağlayan AB'nin, itibar kaybetmekten kurtulduğunu söyledi. De Gucht, memnuniyetini dile getirerek "AB'nin ma- li alandave anayasa konusunda yaşadığı başansız- hklann ardmdan üçüncü bir başansızhğa imza at- masuun önlenmiş olması önemüdir" dedı. • İSpanya: AB üe tlışkiler Devlet Sekreteri Alberto Navarro, "Avrupa'nın gelecekteki birtigi için Türkiye çok etkili bir ülke" dedi. Bin LadirTin hoşuna gftmeyecek • POItekiZ: Dısişleri Bakanı Diogo Freitas do Amaral, karann, El Kaide lideri Usamebin La- din'in hoşuna gitmeyeceğini söyledi. Portekizli Bakan, "Bu, ABD'nin hoşuna gidecek. Bin La- din'in hoşuna gitmeyecek" dedi. • POİOnya: Dısişleri Bakanı AdamRotfeld, Polonya'nın 1795'te; Rusya, Prusya ve Avustur- ya arasında paylaşılmasını tanunayan tek ülkenin Türkiye olduğunu hahrlatarak "Türlder, her zaman, güçlü bir Polonya'nm bulunmadığı bir Avrupa'yı si>aseten dengesiz olarak nitelediler. Bugün Türk- lere ahlaki bir borcu ödüyoruz" dedi. • SlOVakya: Başbakan Mikulas Dzurinda, AB'nin Türkiye ve Hırvatistan ile müzakerelere başlama karanndan memnuniyet duyduğunu bil- dirdi. Dzurinda, karann, Avrupa'nın karmaşık gündemine yeni bir nefes ve yeni dinamikler kat- mak için bir firsat olacağına inandığuıı belirtti. • İratl: Dısişleri Bakanlığı sözcüsü Hamid Rıza Asefi, "Türkiye'nin AB ile müzakere süre- cininild ülkeüişküerine bir etkiyapacağuiı düşün- müyorum. Biz Türk halkuun AB'ye kaohna ko- nusundaki karannı ve tam üyelik müzakereleri- ne başlanmasını saygı\1a karşıhyoruz. Türk hal- kuun çıkanna olan her karar bizim de muthı ol- mamızı sağlar" dedi. o