Katalog

14EKİM2005CUMA CUMHURİYET SAYFA kultur(â cumhuriyet.com.tr 15 ~W~ ~W~ Onurlu yaşamını, kişiliğini ve yüreğini Türk ulusuna adamıştı ±1 erzaman aramızdaolacakİstanbul Haber Senisi - Türk edebiyatmın usta şairlerinden, yazanmız \e düşün adamı Atti- lâ İlhanın. yapıtlanyla yaşaya- cagı vurgulandı.Gazetemize gönienlen mesajlar şöyle: TBMM Başkanvekili Ali Din- çer: Attilâ Ilhan yapıtlanyla her zaman aramızda olmayı sürdü- recek. Onunla bırlıkte Gazi Mus- tafa Kemal Atatürk"ün yolunda yünımeye devam edeceğiz. Eskı Mılletvekilı Sadi So- muncuoğlu: Vatanına ve Türk- lük bıhncıne tam bir sadakatle hizmet ederek en büyük ödül olan "se\gi ve saygı' ödülünü hak eden, büyuk sanat ve fikir adarnı Attilâ Ilhan'ı en venmli çağmda kaybetmenin üzüntüsü içindeyiz. tnönü Üniversitesi Rektörü Prof Dr Fatih Hilmioğlu: Ya- şamı bovunca Cumhuriyet ay- dınlanmasına öncülük eden de- ğerli insan Attilâ îlhan'ın ölümü- nü üzüntüyle öğrenmiş bulunu- yorum. Gazeteniz şahsında aile- sine. yakınlanna, edebiyat ve sa- nat dünyasına, tüm basın kuru- luşlanna başsağhğı dıliyorum. Abant İzzet Baysal Ünıversıte- sı Rektörü Prof. Dr. Yaşar Ak- bıyık: Ünıversıte olarak savun- dugu değerlere her zaman sahip çıktıgımız Cumhunyet gazete- sinde de köşe yazarlığı dönemin- de ilgi ve dikkatle izlediğimiz Attilâ Ilhan, uluslararası süreci en iyi analız eden Türk aydınla- nndan bınydi. Attilâ Ilhan Türk ulusu ıçın acı bır kayıptır. Ismi, ezbenmdeki dizelenyle birlikte sonsuza dek yaşayacaktır. Türk Metal Sendikası Genel Başkanı Mustafa Özbek: Atti- lâ tlhan'ın "ulusal değerleri sa- vunma ve kitlelere anlatma " ko- nusundaki katkılannın hiçbir za- man unutulmayacak. ADD Beşiktaş Şubesi Başka- ru Uğur Seten: Cumhuriyet ga- zetesinin korkusuz kalemlerin- den Attilâ Ilhan, emperyalizme. mandacılığa ve şeriata karşı tam bağımsızlıkçı, antiemperyalist, haÖcçı, ulusalcı, devrimci bir ay- dın ve düşünce adamıydı. Onur- lu yaşamını, bilgisini ve yüreği- ni Türk ulusuna adayan bu bilge kişiliğin aramızdan aynlışı ulu- sumuz için büyük bir kayıptır. 21. dönem DSP Istanbul Mıl- letvekili Yücel Erdener, AKP Amasya Mıllervekili Akif Gül- le, Bahçelievler Belediye Baş- kanı Osman Develioğlu, SHP Genel Sekreter Yardımcısı Ni- hat Matkap, ADD Sanyer Şu- be Başkanı Fahrettin Serda- roğlu, ADD Giresun Şube Baş- kanı Hilmi Taşkın. ADD Uzun- köprü Şubesi Yönetim Kurulu, Türk Metal-Iş Sendikası Genel Başkanı Mustafa Özbek, ÇY- DD Izmir Şube Başkanı Asu- man Boyacıgiller, TÜKODER Genel Başkanı Avukat Ali Er, BM Türk Derneğı Başkam Avu- kat Rahmi Kumaş. Ulusal Ka- nal Genel Yayın Yönetmeni Dr. Serhan Bolluk. Şarköy'ün Sesi Gazetesı Yazı Işleri Müdürü Ya- kup Önal. eğitimci-yazar Ikbal Kaynar, emekli General Ab- dullah Öztekin, Avukat Veli Devecioğlu, A^ıkat Necdet Ka- ratepe, Mustafa Öztürk, Arif Hikmet Önsü, F. Müjgan Kök- nel, Sevim Büyükkapçı, Kez- ban Dişçi, Mahir Uzunosma- noğlu (Kapalıcezaevi-Afyonka- rahısar), Mehmet Büyükçelik, Ogıluy Türkiye Başkanı Aytül Gülçilik, Capıtol Publıc Reİati- ons Genel Müdürü Melih Şaba- noğlu, YDÜ Atatürkçü Düşün- ce Kulüpleri Başkanı Eren Eraldemir başsağhğı dilekle- rinde bulundular. Attilâ Ilhan için Atatürk Kültür Merkezi'nde tören düzenlendi. AKM'de sahneye konulan tabutun başında saygı nöbcti tutuldu. tlhan için düzenlenen cenaze törenine beş yüksek rütbeli subay da katıldı. Tören bovunca genç-yaşlı birçok kesimden yurrtaşlar duygusal anlar yaşadı. (Fotoğraflar: UĞUR DEMlR) Izmir sesini unutmadı Istanbultiabanklarda Izmir Büyükşehir Belediyesi, Kültürpark Alanı'na At- tilâ tlhan'ın büstünü yaptıracak. Izmir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, Ilhan'ı Izmirlilerin hiçbir zaman unutmayacağını belırterek, "tzmir'den bes- lenmiş, kentinden aldıklannı hiç unutmamış ve hep Izmirli kalmış Attilâ tlhan, memleketinde, lzmirlilerle son kez buluştuğu yerde, Kültür- park'ta yaşayacak" dedı. Kültür ve Turizm Ba- kanlığı'nca Attilâ Îlhan'ın anısına toplantı düzenJe- necek. Toplantınm, îlhan'ın ölümünün binnci ayın- da Ankara ya da Istanbul'da yapılacağı bildirildi. Istanbul'da da kentın çeşitlı durak ve parklanna Ara Gülerin ımzasını taşıyan Attilâ tlhan, Nâzım Hikmet, Orhan Veli, Can Yücel gibi Türk edebiyatmın önemli şaırlerinin fotoğraf ve şıırlennın bulunduğu banklar yerleştirildi. Tasanmı Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesı Sınema TV Bölümü öğretim üyesi Yard. Doç. Dr. Hakan Karataş'a ait olan ki- tapbanklar, öncelikJe şairler dizisi olarak üretil- di. Bu dizının yer aldığı banklarda 30 şairin fo- toğrafı ve yaklaşık 50 şiir yer alıyor. KARAR, ŞAŞIRTICI VE SEVÎNDÎRÎCÎ OLARAK DEĞERLENDlRlLDl Nobel Edebiyat Ödülü Harold Pinter'm oldu GÜRHAN UÇKAN STOCKHOLM - 2005 yılının Nobel Edebiyat Ödülü Ingiliz oyun yazan Harold Pinter'a verildi. Perşembe günü Isveç Akade- misi'nin daimı sekreteri Horace Engdahl, odasının önündeki sa- lona yığılan dünya basınına, ge- leneklere uygun olarak Isveç sa- atıyle 13.00'te(TS 14.00) Nobel Komıtesı'nin aldığı kara- rı açıkladı. Engdahl, bu yılın ödülünün, Ingiliz oyun yazan Harold Pin- ter'a. "Piyeslerinde, hal- kın günlük hayatlannda yaptıkları konuşmala- nn temelinde yatan ger- çekleri ve baskı odakla- rının kapalı kapılarını açtığı" için verildiğıni söyledi. 75 yaşındaki Harold Pinter, dünyanın birçok ülkesinde piyes- leri sahneye konulan bir yazar ve Isveçlı tiyatroseverlerin yakından tanıdığı bir kişi. Pinter son iki yıl- dır AvTupa Kürt Konferansı orga- nizatörleri arasında yer alıyor. 1930'daLondra'da Yahudi birter- zınin oğlu olarak doğan Harold Pinter, Ingiliz tiyatrosuna geçen yılın ikinci yansmdan sonra dam- gasmı koymuş biri olarak tanını- yor. Nobel Edebiyat Ödülü, ku- rallara göre ekim veya kasım ayında bir perşembe günü verilir. Ancak bu yılın ödülünün gecikti- ği ıddialan tartışma yaratmış ve Nobel Komitesi üyelerinden Knut Ahnlund, bir Isveç gazete- sinde yayımladığı yazıda bundan • 75 yaşındaki Ingiliz oyun yazan Harold Pinter 'ın eserleri dünyanın pek çok ülkesinde sahneye konuldu. Son iki yıldır Avrupa Kürt Konferansı organizatörleri arasında yer alan Harold Pinter, Ingiliz tiyatrosuna geçen yılın ikinci yansmdan sonra damgasım vurdu. sonra komitenin çalışmalanna katılmayacağı şeklinde beyanatta bulunmuştu. Ahnlund, bunun ge- rekçesi olarak Isveç Akademi- si'nin "gereken niteliklere artık sahip olmadığını" göstermişti. Isveç'in yanm milyon tirajıyla en büyük gazetesi Aftonbladet' in kültür şefi Anders Paulrud, bu karan sevindirici ve şaşırtıcı bul- duğunu söyleyerek şu yorumda bulundu: "Gayet şaşırdım ve bunda yalnız olmadığımdan eminim. Birçok kişi için beklenmedik bir karar oldu bu. Ama ödülün bir fiyatro yazarına verilmesi son derece sevindirici. Bu ödül aynı zamanda, Arnold Wesker ve John Osborn gibi piyes yazar- larının önderliğinde 1960'h yıl- larda parlayan tngiliz dram sanatına da veril- miş oldu." 2005 yılının Nobel Ödülleri'nin parasal de- ğeri ödül başına 10 mil- yon îsveç Kronu (1,7 mil- yon YTL). Banş Ödülü dışındaki ödüller Stock- holm'de, Banş Ödülü de Oslo'da 10 Aralık günü yapılacak törenle sahiplerine ve- rilecek. Nobel Edebiyat Ödülü'nü, son 4 yıl içinde kazanmış olan yazar- lar şunlar: 2004 Elfried Jelinek (Avustur- ya), 2003 John Maxvell Coetzee (G. Afrika), 2002 Imre Kertesz (Macaristan) ve 2000 Gao Xing- jiaan (Çin doğumlu Fransız). 1984 Musa Operasyonu'nun figüranlan Bir Şans Daha... Va, vis et deviens / Yönetmen: Radu Mihaileanu / Senaryo: Alain-Michel Blanc, R. Mihaileanu / Kamera: Remy Chevrin / Müzik: Armand Amar / Oyuncular: Moshe Agazai, Moshe Abebe, Sirak M. Sabahat, Yael Abecassis, Roschdy Zem, Roni Hadar, Rami Danon / Fransa, Israıl 2005 (1 Film-Erman Film) SUNGU ÇAPAN Fransa'da çalışan Rumen yönetmen Radu Mihaileanu, yine Filmeki- mi'nde galası yapıldıktan sonra bugün gösterime giren "Bir Şans Daha"da yine bir hayatta kahna mücadelesi ve kimlik yüzleşmesini hikâye ediyor, birkaç yıl önce Istanbul Festivah'nde gösterilen ve oldukça beğenilen ünlü filmi "Hayat Treni"ndeki gibi. Ama bu kez gerçeklerin acıtıcılığıyla kur- macanın bildik olasılıklan arasında kalakalıp sözü fazla uzatmış! Falaşa- lar denen, kuraklık sonucu açlıktan öl- meye mahkûm, binlerce Etiyopyalı, yoksul, zenci Yahudinin askeri kon- voylarla Sudan üzerinden Israil'e gö- türüldüğü 1984'teki Musa operasyo- nunda, Hıristiyan annesinin hayatta kalabilmesi için, Kudüs talihlisi baş- ka bir kadının yanına kattığı, 9 yaşın- daki oğlu Solomon'un, Kudüs'te evlat edinildiği solcu bir ailenin sevgisiyle Yahudi gibi eğitilip büyümesmi anla- tıyor "Bir Şans Daha" yaklaşık 2.5 saat süresince. Kudüs'te yalanm mey- dana çıkması endişesiyle bunahma gi- ren küçük Solomon'un din, aile, ırk, milliyet kimlik ikilemleri içinde nice badireyi atlatıp uygarlıktan nasibini alarak büyümesine odaklanan filmde, maşallah pek de zeki ve yetenekli kah- w jT Cumhuriyet. ^ K İ T A P L A R I İnıza ve Söyleşi 15 Ekim 2005 Cımıartesi Söyleşi konusu: "Ameri-kan Gölü" Mustafa Balbay Söyleşi: 14:00-15:30 İmza: 15:30-17:30 24. Istanbul Kitap Fuarı, Tüyap Beyiikdüzü « Salon no: 3, Sland no: 301 Cumhuriyet K İ T A P L A R I İmza Günü 15 Ekim 2005 Cumartesi Aslı Selçuk Türkel Minibaş Saat: 14:00-15:30 24. tstanbul Kitap Fuarı, Tüyap Beyiikdüzü Salon no: 3, Stand no: 301 Cumhuriyet - . K İ T A P L A R I İmza Günü 15 Ekim 2005 Cumartesi Meriç Velidedeoğlu Saat: 13:00-14:00 24. tstanbul Kitap Fuarı, Tüyap Beyiikdüzü Salon no: 3, Stand no: 301 ramanımızı 3 oyuncu canlandınyor; çocukluğunu Moshe Agazai, gençli- ğini Moshe Abebe. yetişkinliğini de Sırak M. Sabahat oynuyor. 2. Dünya Savaşı'nda Nazi toplama kamplannı boylayıp toplu kıyıma uğ- rayarak yok edilen dünün masum kur- banlannın yeni kuşak çocuklannın, günümüzde nasıl bağnaz ırkçılara dö- nüştüğünü vurgulayarak modern Isra- il'deki yaygm hoşgörüsüzlüğün de al- tını çizen, ulvî banş ve umut mesajla- nyla yüklü filmde, yüreğe dokunan duygusal sahnelerin yanı srra yer yer didaktik ve basmakalıp kaçmış bölüm- ler de göze batıyor. 20 yıl önceki gerçek olaylar Gişeye yönelik ticari ta\izler ver- mekten de kaçınamayan yönetmen Radu Mihaileanu sonuçta ilginç ol- makla birlikte, bir türlü tam anlamıy- la etkileyemediği seyircisini giderek bir yığın sorunla çıkmazın sarmalına dolayan bir yanm başan kotarmış. 20 yıl önceki gerçek olaylardan ve dramlardan esinlenen senaryosunun gevezeliğine kurban edilen "Bir Şans Daha"da. Solomon'un babalığı, Isra- illi pasifist eylemci koca rolündeki Fransız oyuncu Roschdy Zem'le çok sevecen kansındaki tsrailli Yael Abe- cassis sivrilirken hep Ya- hudi olmadığını itiraf et- mek isteyen, sürekli içi içini yiyen, huzursuz So- lomon'un gençliğini can- landıran (Fenerbahçeli futbolcu Alex'e de ben- zeyen) Moshe Abebe de çok iyi. Gerçek annesinin 'Git, yaşa, hayatını kurtar' (filmin özgün adı) dediği Solomon'un çocukluğunu oynayan küçük Moshe Agazai'nin de akılda kal- dığı ve haber fümlerinden derlenmiş, arşiv görüntü- leriyle başlayıp Solo- mon'un kunnaca hayat hi- kâyesi eşliğınde, Israil toplumunun çeşitli tepki- lerini de eleştiren "Bir Şans Daha", özetle me- raklısını tam anlamıyla tatmin edemese de ilgiyle seyrediliyor yine de. KEDİGÖZÜ VECDİ SAYAR Çok İşler Oldu Istanbul Şehrinde ... "Dedi, çok işler oldu Istanbul şehrinde. De- dı, Istanbul şehri bir kan deryasıdır. Çok padi- şah, çok sadrazam, çok vezir öldürüldü. Dedi, Sultan Osman on dokuz yaşında boğulmadan önce ırzına geçildi Yedikule zindanlarında. Sul- tan Osman hem de Peygamber'in vekili, halife- siydi, Devlet'i-ali Osman'da. Dedi, başka başka çok büyük işler oldu Istanbul şehrinde, sel gibi kanı akıtıldı fakir fukaranın. Dedi, Istanbul şeh- rinde olanlar anlatılamaz, dile gelmez. Kelime- ler yetmez. Padişahlar oğullarını, oğullar padi- şah babalarını, padişahlar bütün kardeşlerini doğradılar. Istanbul şehri bir ölüm, bir kınm ye- ridir."... (Yaşar Kemal, 'Fırat Suyu Kan AkıyorBaksa- na - BirAda Hikâyesi') • • • Siz bu satırları okurken, bu yılki Nobel Edebi- yat ödülü'nü kimin aldığını biliyor olacaksınız. Kiminiz sevinecek, kiminiz yerinecek bu habe- re. Bense, Yaşar Kemal 'i okumaya devam ede- ceğim. Nobel'i kime isterlerse versinler... Çağı- mızın en büyük birkaç anlatıcısından biri ile ay- nı zaman diliminde yaşamış olmanın tadını çı- karacağım. • • • Çok işler oldu... ve olmaya devam ediyor Is- tanbul şehrinde. Padişahlartn yerini yeni padi- şahlar aldı. Artık insanları boğmak yerine, dü- şüncelerini boğmaklayetiniyortar... önceki gün, bir grup arkadaş Hrant Dink'i ziyarete gittik, Agos Gazetesi'ne. Dostluğundan her zaman gurur duyduğum Ermeni bir yurttaş, seçkin bir aydının "Türklüğü aşağılamak"Xan hüküm giy- mesine tepkisiz kalamazdık elbette. Birkaç hafta önce de, Emin Karaca'yı mah- kûm ettilerdi, 12 Eylül generallerine hakaret et- ti diye... Cezaları ertelendi iki yazarın da. Beş yıl boyunca zülfiyara dokunan bir laf etmezlerse, onlara dokunmayacaklar. Bir daha 'suç' işler- lerse, bu cezayı daçekecekler. Sürekli, Demok- les'in kılıcı ile yaşanacak yani. Her cümle kuru- luşunda, ya bu sözlerde de suç unsuru varsa di- ye düşünülecek. Elbette, ne Hrant Dink ne de Emin Karaca bu tehdide boyun egecek adam değiller, ama cezadan amaçlanan bu olsa ge- rek. • • • ..."Arşivin sessizliğinde uyuyan bütün o cina- yetleri ve hırsızlıklan, savaşlan ve köylüleri, pa- şalan ve düzenbazlıklan, tek tek bütün olgulan iskambilkâğıdı büyüklüğünde kâğıtlara yazanm. Sonra, yüzlerce, hayır milyonlarca kâğıttan olu- şan o korkunç desteyi, bir iskambil destesi ka- nştınrgibi, tabii, daha zoriuklaria, özel makine- lerle noter huzurunda kullanılan piyango maki- neleriyle kanştınr, okuyucumun eline tutuşturu- rum! Işte, derim sonra, hiçbirinin birbiriyle iliş- kisi, öncesi ve sonrası, arkası ve önü, nedeni ve sonucu yoktur: Buyurun, genç okuyucu, işte ta- rih ve hayat, dilediğiniz gibi okuyun..." (Orhan Pamuk, 'Sessiz Ev') • • • Şimdi de, Orhan Pamuk benzer suçlamalar- la karşı karşıya Umarım, uluslararası yazar ör- gütlerinin ve Avrupa Birtiği'nin uyanları etkili olur da, benzer bir akıbetle karşılaşmaz Pamuk. Böylelikle de, edebi kariyerinde elde ettiği ba- şarıları "politik nedenlerle açıklamak isteyen- lerin eline bir koz daha verilmez. Şairlerimiz, yazarlarımız hayatlarını hep bu tehdit altında yaşadılar. Yalnızca kendi sözcük- leri değil, okudukları kitaplar bile suçlanmalan için yetertiydi. önceki gün yitirdiğimiz Attilâ îl- han'ın, gençlik yıllarında Nâzım ın şiir kitabını yanında taşıdı diye tutuklandığını okumuşsu- nuzdur gazetelerde. O yıllarda Nâzım okumak, cesaret istermiş... Sözün burasında, anısı önün- de saygıyla eğiliyorum büyük şairin. Bizim ku- şakta onun şiirlerinden etkilenmeyen var mıdır acaba? Siyasi düşüncelerini, kendine özgü sen- tezlerini benimsemesem de, kişiliğine hep say- gı duydum. En zor yıllarda, solu tartışmaya aç- ma cesaretini göstermiş, ufkumuzu genişletmiş gerçek bir aydındı Attilâ Ilhan. Ne garip, cena- zesinin kalktığı gün, aydınlar 'so/'u tartışmak için bir araya geliyor. Yıllar sonra, gene aynı so- ruyla karşı karşıyayız: 'Hangi Sol?' • • • 24. Kitap Fuarı, bu hafta sonu kapanıyor. Bel- ki de, Attilâ îlhan'ın son kez kitap imzaladığı fu- ar olarak geçecek tarihe... Dokuz gün boyun- ca, yüzlerce etkinliğe sahne oldu kitap fuarı. "12 Eylül'ün Edebiyatımıza Etkileri"nder\, "Ede- biyatımızın Dışa Açılma Sorunlan"na, pek çok konuyu tartıştık. Hafta sonunda, Kıbnslı Rum ve Türk şairlerin buluşması var. "Ortak Vatan Şiir" diyoıiar. Katılmaz mısınız? vecdisayar@yahoo.com y'Cumhuriyet ^ K İ T A P L A R I İmza Günü 14 Ekim 2005 Cuma Işıl Özgentürk Saat: 17:00-18:30 Kemal Ateş Saat: 19:00-20:00 24. Istanbul Kitap Fuarı, Tüyap Beylikdüzü Salon no: 3, Stand no: 30i