Katalog

14 EKİM 2005 CUMA CUMHURİYET HiJVUiıU1VJJ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr Avrupa Birliği ülkelerinde politikacılar ulusal şirketleri alan yabancılara zorluk çıkanyor AB'de ulusalcı sermaye• Uluslararası sermayenin en önemli yayın organlanndan biri olan Financial Times, 7ÜPRAŞ, ERDEMİR gibı ihalelerin Türk şirketlerince kazanılmasını "Türkiye'de milliyetçi sermaye eğilimi güçleniyor" diye suçlamıştı(!). Reuters'a göre aynı eğilim Avrupa'da da var. Ekonomi Servisi - Avrupa'nın ön- de gelen bankacılan ve fon yöneti- cileri, yabancı alımlannın karşısın- daki engellerin kaldınlmasını iste- yen baskılara paralel direncin de art- tığmı ve siyasetin etkisiyle bu alan- daki ilerlemenin yavaş olduğunu be- lirtiyorlar. Reuters'ın haberine göre, artan petrol fiyatlannın yarattığı likidite fazlasının petro-dolar biçıminde Av- rupa'ya akması, özel şirketlerde bir- leşme ardaşmalan ve borsalarda his- seîerin değer kazanması Avrupa'yı, yapılan anlaşmalann toplam değeri açısından ABD'nin önüne geçirmiş durumda. Ancak siyasi hamaset me- sajlan ve bazı şirketlerin hissedarla- Yurtseverlikkampanyası Türkiye'yeyeni statü • Fransız gıda şirketi Danone'nin Amerikan meşrubat üreticisi Pep- sico tarafindan satın alınabilecek olması, Fransa'da hükümetin başı- nı çektiği bir "ekonomik yurtse- vertik* kampanyasını harekete ge- çirdi. Almanya'da muhalifler, ya- bancı yatınmcılara "çekirgeler'' sı- fatını yakıştınyorlar, ftalya'da ise özelleştirilmiş şirketlerin koruh- ması için aşın önlemler talep edili- yor. Hollanda bankası ABN Amro, îtalyan Banca Antonveneta'yı al- nna eşit haklar tanımaktaki isteksiz- likleri, ulusal rekabetin giderek arttı- ğı Avrupa kıtasında sınır ötesi yatı- nmlan köstekliyor. Habere göre, Reuters'ın düzenledi- ği Kurumsal Finansman Zirvesi'ne katılan Barclays Capital Başkanı Bob Diamond. "BenceAvTupa'dasmır-öte- si konsoh'dasyonlann daha çok erken aşamalanndayız'' dedi. Sandell Asset Management adlı fonu şirketinin yö- neticisi Jim Cacioppo, "Avrupa'daki mak için büyük güçlüklerle müca- dele etti. İtalyan mahkemelerinın, ihalede ulusal talipleri kayıracak koşullar getinlmesini önlemek için de\Teye girmesi ülkede siyasal çal- kantı yarattı. Bu örnekler, yatınm- cılarda yabancılann A\TO bölgesi- nin büyük ekonomilerinden uzak tutulmak istendiği kuşkusu yaratı- yor. Fransa bunu reddediyor ve ulusal çıkarlan ilgilendiren alan- larda yabancı alımlannın ilke ola- rak reddedılmeyeceğini söylüyor. sorun herkesin fazia siyasikşmesi. Öy- le ki yasa ne derse desin. hükümeder şu ya da bu şekilde müdahale ediyor- lar. Şirketkre karşı zor kullanıyorlar sanıyonım" diye konuştu. Haberde "Avnıpa'da arka planda devam eden korumacılık gürültüsü acaba bu rür ahmlara karşı piyasanın duyduğu iş- tahı engeüeyebüir mi?" sorusu günde- me getirildi. Bankacılara göre uzun vadede bu olası değil, ancak kısa va- dede gerçekçi olmak gerekiyor. Dış Haberler Servisi - AB'nin gele- cek aydan ıtibaren Türkiye'yi "iş- kyen bir piyasa ekonomisi" olarak tanıyacağı bildirildi. Reuters'ın AB kaynaklanna dayandırdığı ha- berde, Türkiye'nin "işleyen bir pi- yasa ekonomisT olarak kabul edil- mesinin AB ile tam üyelik müza- kerelerine hız kazandıracağı belir- tildi. AB'ye üyelik koşullan ara- s sında bir piyasa ekonomisi olma- 1 nın bütün kriterlerini yerine getir- mek bulunuyor. Bir AB yetkilisi, Avnıpa Birliği'nin alım kurallan- nın hissedarlar lehine olduğu düşü- nülürse, Avrupa'nın yatınm kalesi- nin surlanru asmak isteyen yatınm- cılann karşısında şu anda en büyük tehlike karı bir veto tavn değil, anlaş- malann tamamlarup tamamlanama- yacağı, yani bir uygulama riski. Citigroup'un Avrupa M&A Baş- kanı Peter Tague. "Sorun kurallann ne oldugunu biiememekte. Dûzenle- melerin içeriğinde ya da siyasi içerik- Türkiye'nin işleyen bir piyasa eko- nomisi olarak kabulünün birliğin ilerleme raporunda duyurulacağını söyledi. Aynı yetkili, "Bu, ekono- mik müzakerelere başlanmasmın öniinii açacak ve ekonomik istikra- n dolayısıyla yabancı vaünmcılan destekieyecek'' dedi. Karann sem- bolik olarak önemli oldugunu an- latan AB yetkilisi. "bu jestin Türk ekenomisinin normalleşmesinde dönüm noktası olacağuu ve ekono- miyi güçlendireceğini'' ileri sürdü. te bulunan belirsiztik, her zaman ohımsuz bir etki yapar" dedi. Ingil- tere ve bir dereceye kadar da Hollan- da hariç, Avrupa ülkelerinde "hosti- le takeover" (saldırgan alım) türün- den alım yapmak isteyenler zorluk- larla karşılaşmaya hazır olmalı. Ta- gue, "Sınır ötesi hostile ahmlarda, iş- lerin nasıl yürüdüğü konusunda çok çok sağlam taktik öğütlere ve yerel kurnazhklan bOenlerin tavsiyelerine ihtivacııuz olacakür" dedi. SAYIŞTAY'DAN RAPOR Hazine 'ye TMSF uyarısı EMtNEKAPLAN ANKARA - Sayıştay'ın Hazine'nin 2004 yılı işlemlerine ilişkin raporunda, TMSF uyansı yapıldı. Hazine'nin ala- caklannın yüzde 70'ini TMSF'nin bor- cunun oluşturduğuna dikkat çeldlen ra- porda, Hazine'nin tahsil için akrif rol üstlenmediği kaydedildi. TMSF'nin borcunun 49.3 milyor dolara ulaşması- na karşın bugüne kadar yalnızca 2 mil- yar dolarhk bir ödeme yapıldığına işa- ret edilen raporda, "TMSFden olan ala- caklann ve bu alacaklann zamanında ödenmemesinden kaynaklanan vüküm- lülükJerin ileride TMSF'yi içinden çıkıl- maz bir mali tablo ile karşı karşıya bıra- kacağıbirgerçektir" denildi. Sayıştayın raporunda şu uyanlara yer verildi: • Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında 4749 sayılı yasada vadesinde ödenmeyen Hazine alacaklan için 6183 sayılı Amme Alacaklannın Tahsil Usu- lü Hakkında Yasa TMSF'den olan ala- caklar konusunda uygulanmamıştır. Oysa aynı dunıma düşen diğer borçlu kuruluşlar için bu süreç gecikilmeksizin işletümektedir. • Hazine alacağının en önemli borç- lusu konumundakı TMSF'nin borcunu yerine getirmesine yönelik yapılan söz- leşmelerde yer alan düzenlemelerin, et- kin bir alacak yönetimi anJayışı içinde hazırlanmadığı anlaşılmaktadır. • TMSF'nin yıllık bilanço ve gelir-gi- der tablolan ile Hazine'ye olan alacak- lannın ödeme plam bir arada değerlen- dirildiğinde, TMSF'nin bu yükümlülü- ğü tamamen yerine getirmesinin imkân- sız olduğu görülmektedir. • Haziran 2005 sonu itibanyla Hazi- ne'nin alacak stoku 71.7 katrilyon TL'ye ulaşmışür. Bunun 49.3 katrilyon TL'si (yüzde 70) TMSF'ye, 15.1 katrilyon TLsi belediyelere, 3.8 katrilyon TL'si de KlT'lere aittir. Alacak stokunun yüzde 51 'inin vadesi geçmiş durumdadır. KOÇ ÜNÎVERSÎTESİ: '93 'ten buyana danışma kurulumuzvar' Ekonomi Servisi - Koç Cniversitesi, 1993 yılında, kurulduğu günden beri uluslararası akademi ve iş dünyasının önde gelen isimlerinden oluşan bir danış- ma kurulundan danışmanlık aldığını du- yurdu. Koç Üniversitesi'nden yapılan açıkla- mada, Sabancı Ünıversitesi'nin Türki- ye'de ilk kez Uluslararası Danışma Ku- rulu oluşturduğu yolımdaki açıklaması- na değinilerek bunun doğru olmadığı be- lirtildi. Açıklamada, "1993yıhnda,konu- lannda en yetkin mezunlan yetiştirmek. bilinıin sınıriannı ilerletmek ve bu alan- da Türkiye ve insanhğa hizrnet etmek misyonuylakunılan Koç Üravçrsitesi, ku- rulduğu günden beri uluslararası akade- mi ve iş dünyasının önde gelen isimlerin- den oluşan bir danışma kurulundan da- ntşmaohk almaktadır" denildi. 140.25 milyon dolarla en yüksek teklifi Sabancı Holding'in iştiraki verdi Ladik Çimento, Âkçansa'nın • TMSF'nin satışa çıkardığı Uzanlar'ın çimento fabrikalarından Ladik Çimento, Sabancı Holding'in iştiraklerinden Akçansa'nın oldu. Ekonomi Servisi - Tasarruf Mev- duatı Sigorta Fonu'nun satışa çı- kardığı Ladik Çimento'ya en yük- sek teklifi 140.25 milyon dolarla Sabancı Holding'in iştiraklerinden Akçansa verdi. TMSF ihalelerine en az iki fab- rika hedefiyle giren Sabancı çi- mento grubu daha önce de Çim- sa'yla Standart Çimento'ya en yüksek teklifi vermişti. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun 60 milyon dolarhk muhammen bedel- le açtığı Istanbul Sepetçiler Kas- n'nda yapılan ihaleye 15 şirket ka- tıldı. Ihale sonunda muhammen bedelin 2.3 katı fiyat oluştu. Akçansa'nın yüzde 79.4'lük ço- ğunluk hissesini Sabancı Holding Akçansa adına ihaleye katılan Sabana Holding Çimento Crup Başkanı Kamışh, tüm ihalekre gireceklerini söyiedL (AA) cinde ihaleye çıkan 4 fabrika içinve Heidelberg Cement eşit payla kontrol ediyor. Şirketin diğer riis- seleri ise halka açık bulunuyor. Sabancı Holding Çimento Grup Başkanı Erhan Kamışh, Trabzon ve Van hariç TMSF'nin çimento fabrikalan ihalelerinin hepsine ka- tılacaklannı bildirdi. TMSF, 47 milyon dolar muhammen bedele sahip Gaziantep Çimento Fabrika- sı'nı da bugün satışa çıkanyor. Bugüne kadar toplam 433 mil- yon dolar muhammen bedele sahip 9 çimento fabrikasının satış süre- toplam 530 milyon 250 bin dolar- hk teklif alındı. Ladik Çimento için verilen 140 milyon 250 bin do- larhk teklif ile 9 çimento fabrika- sı için belirlenen toplam muham- men bedel de aşılmış oldu. MEVDUATA DÖNEN HESAPLAR Bonozedeye ödeme müjdesi ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Devlet Bakanı Abdüllarif Şe- ner, BDDK, TMSF ve Hazine yetkilileri ile yaptıklan değerlendir- meler sonucu Imar- bank'ın TMSF'ye dev- rinden önceki bir ay içinde bonodan mevdu- ata dönen hesaplara da ödeme yapılacağını açıkladı. Şener, Cumhurbaşka- nı Ahmet Necdet Sezer tarafindan Mechs'e ia- de edilen Bankacüık Ya- sası'nın genel kurulda görüşülmesi sırasında CHP Grup Başkanveki- li HalukKoç'un sorusu- nu yamtladı. Meclis'te İmar Ban- kası'yla ilgili bir yasa- nın kabul edildiği ve bu düzenlemeyle bankanın fona devrinden önceki bir ay içinde bonodan mevduata dönen hesap- lara para ödenmemesi- nin kararlaştınldığını anımsatan Şener, konu- nun Bakanlar Kurulu'na getirileceğini söyledi. ALIŞVERÎŞ MERKEZI 15 EKİM GÜNÜ HlZMETE AÇILIYOR Cevahir'de yer kapma savaşı Migros ve Loft, yann açılacak olanCe\'ahir Ahşveriş Mer- kezi'nde yerie- rinialdı. Ekonomi Servisi - Migros, 15 Ekim Cu- martesi günü hizmete girecek olan tstanbul Cevahir alış\eriş merke- zinde mağaza açacak. Migros'tan yapılan açıklamada, metroyla bağlantısı olan Istanbul Cevahir içinde yer alan 3 bin 500 metrekarelik MMM Migros'un, zen- gin ürün çeşidiyle kapı- lannı açacağı behrtildi. Ziyaretçilerin Migros'a özel araç, toplu taşıma araçlan ya da metroyla kolayca ulaşabilecekleri ifade edilen açıklamada, Migros'un yıl başında koyduğu haftada 1 ma- ğaza hedefini organik büyümesi ile aştığı kay- dedildi. Gençlerin tercih ettiği marka Loft Jeans de uzun bir aradan sonra mağazalar zincirinin il- kini, Cevahir Ahşveriş ve Eğlence Merke- zi'nde açılacak konsept mağazasında sevenle- riyle buluşturuyor. Loft, 1997'de Eroğlu Şirket- ler Grubu'nun üretim ve teknolojik gücünü de ar- kasma alarak yakaladığı hızlı çüaşını artık kendi mağazalarında sürdür- meye hazn-lanıyor. Temsa Ayın Kaptan Şoförii Ödülü ik sahibini buMu, kutlanz. AğustDS 2005 Temsa Ayın Kaptan Şoförii Süleyman Olgun Çanakkale Truva Turizm NOTDEFTERİ ZEKERİYA TEMÎZEL Başbakan'ın Borsa Hedefi Ingiltere Başbakanı Tony Blair, bir sabah, gaze- tecilere, Londra borsası endeksinin kaça yükseldi- ğini sorduktan sonra, aldığı yanıt üzerine de "Çok iyi, bizim yıl sonu hedefimiz şu kadardı, şimdiden hedefımizi aştık" dese ne olurdu? Kıyamet kopar, başbakanın borsayı yönlendirdi- ği söylenir, manipülasyon iddiaları ortaya atılır, baş- bakanın ülke yönetme kapasitesi sorgulanır, büyük olasılıkla kendi partisinin de katkısı ile düşürülürdü. En azından ben öyle olacağını sanıyorum. Peki aynı olay Türkiye'de olsa ne olur? Ingiltere'de ne olacaksa Türkiye'de de onun ol- ması gerekir. Türkiye de AB üyesi olmak üzere müzakerelere başlamadı mı? Ekonomiyi düzenleyen yasalarda uyum sağlanmayacak mı? Yasalarda sağlanacak uyumdan önce ülkeyi Birliğe taşıyacak yöneticile- rin serbest piyasa ekonomisinin kurallannı özümse- mesi gerekmez mi? Gerekir. Oysa Ingiltere için sanal olarak tasarlanan bu olay Türkiye'de gerçek oldu, ama kimsenin kılı kıpırda- madı. Türkiye Cumhuriyeti'nin Başbakanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan, AB ile müzakerelerin başlaması kararının alınmasından sonra, partisinin grup top- lantısına giderken gazetecilere; " 'Borsa endeksi kaç oldu?' diye sordu. Basın mensuplannm '35 bi- ni aştı' sözleri üzerine 'Yapma yahu, ben 34.4'te bı- rakmıştım, çok iyi. Bu bizim hedefimizdi. Yıl sonu rakamlarına ulaştık' dedi". (5 Ekim günlü Hürriyet) • • • Sizler, hükümetin bir borsa hedefinin oldugunu duymuş muydunuz? Daha doğrusu, serbest piya- sanın kurallanna göre çalışan bir kurum için hükü- met hedef belirleyebilir mi? Borsa endeksi tanımı ve mantığı gereği ana gös- terge değildir. Bağlı değişkendir. Ekonomideki ge- lişmelere, ekonomik ve sosyal kararlann tutariılığı- na, dünyadakı gelişmelere, ülkenin dış ilişkilerinde- ki gelişmelere, şirket kararlarının tutarlılığına göre birçok değişkene bağlı olarak gelişir. Ekonomi ka- nallarını dolduran genç yorumculann gün boyu be- lirttiği gibi, borsanın düşmek ya da yükselmek için her zaman bir nedeni bulunur. Şimdi duyuyoruz ki, bizim hükümetimizin de bir borsa hedefi varmış. Peki hükümet neden borsa hedefinin oldugunu gizlemiş? Bu hedefi duyan ve de hükümetlerine gü- venen binlerce yatınmcının para kazanmasını neden engellemiş? Yoksa sınırlı sayıda yatınmcı hüküme- tin bu hedefinden haberdar edildi de sadece onlar mı kazanç sağladı? • • • Başbakan bu tür açıklamaları ağzından mı kaçı- nyor, yoksa birilerinin telkinleriyle mı söylüyor? Bi- lemiyoruz. Eğer bu açıklamayı danışmanlannın telkinleri ile yapıyorsa o danışmanlara karşı çok dikkatli olma- sını öneriyoruz. Yok eğer bu söylemler, olumlu olduğu düşünülen, ilgili ilgisiz tüm ekonomik göstergelere sahip çıkma alışkanlığı ile söyleniyorsa, bu alışkanlığın artık teh- likeli sonuçlar doğuracak bir aşamaya ulaştığının bilinmesini istiyoruz. Başbakan'ın açıklama yaptığı günlerde 35615 pu- ana kadar yükselen borsa endeksi sonraki günler- de tepetaklak oldu. Bu yazının yazıldığı saatlerde 31800 puana kadar, neredeyse yüzde 10 oranında düşmüştü. Şimdi ne olacak? Hükümet borsa hedefinde yine gizlice değişiklik mi yaptı? Borsanın düşmesinin sorumluluğu hükü- mete mi ait? Borsa hükümet politikası ile düşürülü- yorsa borsada kaybedenlerin zaran ne olacak? Oysa, borsa yorumculanna göre, borsa endeksin- deki hareketin kökü dışarıda. Amerikan Merkez Bankası'nın (FED) faiz arttınmının devam edeceği beklentisi yabancıların satış yapmasına neden oluyormuş. • • • ingilizce bilmemesine karşın ABD'nin turizm müşaviri olarak atanan torpilli görevli, yılbaşı yaklaşır- ken gazetelerde "furfrey"(1) haberlerinin çoğaldığını görerek heyecanlanmış. Içerisinde "turkey"\\ yazılar bulunan gazeteleri toplamış, "Üstün çabalanmız sayesinde, ülkemizin tanıtımında zirveye ulaştık. Amerikan gazetelerini Türkiye habeheri ile doldur- duk" yazısına ekleyerek Bakanlığı'na göndermiş. Hükümetin borsa hareketlerine katkısının, turizm müşavirimizin turkey haberlerine katkısından farkı var mı? (1) turkey: hindi temizeKn cumhuriyetcom.tr MALİYE YAŞAMINDAN / MUSTAFA PAMUKOĞLU pamukm /J superonline.com Aylık toplam geliri asgari ücretin bü- yükşehir belediyesi sınııian içinde iki, di- ğer belediye sınırlan içinde bir buçuk ka- tını geçmeyen dar gelirli kabul edilenlere ihalesiz ya konut yapılmak üzere arsa ve- ya konut tahsis edilebilecek. Eğer; • Dar gelirli iseniz, • Kendinize, eşinize veya on sekiz ya- şından küçük çocuklannıza ait yaşadığı- nız belediye sınırian içinde konut veya konut yapılacak arsa yoksa, • Ve ikamet ettiğiniz yerde bir yıldan beri yaşıyorsanız, Konut veya konut yapımına elverişli ar- sa kıymet takdir komisyonu tarafindan takdir edilecek bedelden ihalesiz size ve- rilecek. Bunun yanında; • Afete maruz kalanlara, • Veya sanayi bölgelerinden nakledile- cek olanlara, • Yahut gecekondu hak sahiplerinden gecekondu ıltehı ve tasfiyesi sebebiyle Dar Gelirliye Belediyelerden Arsa ve Konut Tahsisi açıkta kaJacaklara eğer belediye sınırlan içinde bir yıldan fazla oturuyorlarsa aynı tahsis yapılabilecektir. Belediye bu arsa ve konutlan nasıl üretecek? Arsa ve araziler kamulaştırma yoluyla üretilecek ve öncelikle imar planlan ta- mamlanacaktır. Arsa bedelinin ödenmesi Arsa bedelinin yüzde 20'si peşin, ge- ri kalanı aylık taksitler halinde en fazla 10 yılda ödenebilecektir. Peşinatlarda yüzde 25 indirim uygulanacaktır. Konut bedelinin ödenmesi Takdir komisyonunun belirlediği bedelin yüzde 10'undan aşağı olmayan bir tutar peşin olarak ödenecek, geri kalan tutar en faz- la 20 yılda ödenecektir. Arsa veya konutu tahsis olanınuya- cağı şartlar • inşaata en geç üç yıl içinde belediye meclisinin tespit edeceği sürede başla- mak zorunludur. • Inşaat ise üç yılda bitirilecektir. •Ancak bu süre belediye encümen ka- ran ile 6 yılı geçmeyecek şekilde uzatıla- bilecektir. • Tahsis olan kişi 5 yıl süre ile konutu- nu başkasına satamaz ve devredemez. •Tahsis bedelinin birtaksitini 3 ay öde- meyen ve bu nedenle kendine yazılı ihtar yapılıp gecikme faizleriyle 30 gün içinde de ödemeyenlerin tahsisi iptal edilir. Dar gelirlilerin yani yukanda belirtilen şartları taşıyanlann oluşturacağı koope- ratiflere de aynı şekilde arsa ve sosyal konut tahsis edilecektir. Dar gelirli olmayanlara ne var? Yukanda belirtilen şartlan taşımayan- lara arsa, konut, işyeri ihale yasasına gö- re satılacaktır. Dar gelirliye bu tahsis fiziken müm- kün olabilir mi? Belediyelerin bu arsalan nasıl ve ne ka- dar sürede üretecekleri tartışmalı bir ko- nu. Ben bir hesap yaptım, şöyle ki; Istanbul'da bu şartlan taşıyan 2 milyon insan var diyelim. 100 m2 geçmeyen ko- nutlara sosyal konut dendiğinden 100 m2 X 2 Milyon = 200 Milyon m2 yani 200.000 dönüm kapalı alan. Bunun 10 katlı, her kat 4 dairelik bloklar halinde ya- pıldığını varsayarsak 5.000 blok inşaat demektir. Her blok için taban alanının 3 katı arsa gerektiğini kabul edersek 5.000 Blok X 1200 m2 = 6.000 dönüm arsa üretmek gerekecektir. Bunun çok zor oldugunu söylemek ge- rekir. O zaman ne çıkıyor, üretilecek ar- sanın olanak verdiği sayı kadar dar gelir- li bu olanaktan yararlanacak. Yaşayarak göreceğiz. KAYISI ARAŞTIRMASI Üretici, fiyattan memnun değil MALATYA (Cumhuriyet) - Kayısı üreticisi, pazarda ortalama 1.5-2 dolar- dan işlem gören kuru kayısı fiyatını yeterli bulmadığını belirtti. Yapılan ankette üreticilerin yüzde 99 u fiyatı yeterli bulmadığını ifade etti. Bu arada, ankete katılan üreticile- rin, kayısı konusunda bilgi ve habcr kaynağında yerel gazete ve televizyon- lann yüzde 8 olduğu da ortaya çıktı. Inönü Üniversitesi Fen Edebiyat Fa- kültesi'nden akademisyenlerin Malat- ya'nın değişik yerleşim birimlerinde- ki 341 kayısı üreticisi ile yaptığı anket- te, "Kayısı tanmındaki gelişmeleri öğ- renmek için herhangi bir girişiminiz oldu mu?" sorusuna yüzde 55 oranın- da hayır cevabı verildigi aktanldı. ~