Katalog

SAYFA CUMHURİYET 14EKİM2005CUMA 14 İ V U JLJJL L J İ \ [email protected] Dün 'yalnız' değüdiÜnlüşair,yazarve düşünür, gazetemizyazarıAttilâ îlhan,binlerce kişininkatıldığıbirtörenle sonyolculuğunauğurlandı. TörensırasındaKültürve TurizmBakanıAtillaKoçprotesto edildi YAZIODASI Attilâ tlhan'ın yakın dostu Ahmet Oktay. 'Attilâ, antiemperyalist ve antikapitalist bir programın yürütülebileceğine inanan ve bunu Mustafa Kemal ile bağdaştıran bir düşünürdü. Şiiri romantik, gerektiği yerde de teatraldi. O hep mutsuz aşka açtı şiirini.' İstanbtılHaberServisi-Unlu şaır, ya- zar v e duşunur, gazetemiz yazan At- tilâ Ühan, edebıyat, sanat, bılım, sıya- set ve ış dunyasından binlerce kışının katıldığı bir torenle son yolculuğuna uğurlandı îlhan ıçın ılk toren, bir suredır prog- ram yaptığı KanalTurk'un Mecıdıye- koy'dekı bınası onunde yapıldı Daha sonra Ataturk Kultur Merkezı'ne (AKM) getınlen îlhan'ın Turk Bayra- ğı'na sanlı tabutu, AKM'nın buyuk salonunda sahneye konuldu Tabutun uzenne "Çotpan, Kerem, Sadri" yazı- h bir çıçek konulurken, başında da ıkı polıssaygınobeütuttu Sahnede, "Rah- şan-BuİentEcevit" \ e "TürkiyeEmek- HSubaybr Derneğj"yazılı çelenklerdık- kat çektı Kendı sesınden şıırlennın okunduğu kısa bir saydam gostensın- den sonra başlayan torende ılk konuş- mayıyapanÇoipan Ühan. ağabeyı ıçın, "O an gelır demişti. O an geİdi mi? Attilâ İlhan olur mu, oldu mu? Onu bu toplum gosterecek. İçimin yanchğı bir insandLO çocukluğumdanberihayran olduğumbir insanch, ben ve ailem onu çoközleyeceğiz''dedı Annesınden son- ra kursuye gelen, tlhan'ın yeğenı Ke- rem Abşıkda "Yazardı, şairdi. düşü- nurdu, a\dındıvetum bunlann\-anin- da benim dayımdı. Başsağhğı öyaret- leri sırasında bir buyüğum bana "ba- zı ınsanlar bırden azdır, bazı ınsanlar da bırden fazladır" dedi. İşte benim daynn birden fazlavdı. FarkhydL Bu farklıhgıyla da butun topluma mal ol- muştu. En onemli ozeUiğı de ınsan ol- masrydı" dedı Ilhan' ı, "kendisine ait obnayan, ama kendisi olan bir insan" olarak tanımlayan Alışık, dayısının, hayatını şıır gıbı yaşadığını, yazdığı şıırleredeçokyakıştıgınısoyledı Alı- şık, "BanadayumnvasiyetmisoniNor- lar. O ölümu ciddiye almadı Id, vasiyet yazsın. ÖHımonuniçinstradanbir şey di, ama o hiç sıradan bir adam olma- dL Obir fenomendi" dıye konuştu Il- han' ın yakındostuAhmetOktayıse sos- yal realızm kuramının onculennden olduğunu anımsatarak "Attilâ,antiem- peryafistveantikapitalistbirprogramm yüriitukbfleagne inananvebunuNlus- tafa KemalBebağdaşoranbirdüşunur- dû. Ştiriromantik,gerektiği\erdede te- atrakü. O hep mutsuz aşka açü şüriru. Bendemutiuluğunedebh-atınınotama- yacağun düşunuvorum" dedı Parola. Vatan, Işaretl: Namus' Ühan'ın, Bılgı Yaymlan'ndan çıkan *Bir MiBet Uyanıyor" dızısmde bu- luşturduğu aydınlardan olan gazetecı Necdet Sevinç de, Turk mılletının çok buyuk bir evladını kaybettığını soyle- yerek, "O her şeyden once bu- ulusal- cı,birKu%'a\ı\liIİi>eci,bir\taturkçu\- du. Küresel kuşatmaya karşu ulusal huruç harekâtuu başlatmıştı" dedı Marmara Unıversıtesı Oğretım Uyesı Yard Doç Dr Cuneyt Akahn da II- han'ın, Turkulusunu, "Müdafaa-iHu- kuk" çatısı altında buluşturmaya ça- baladığını anımsatarak, "Bukonudabi- ze, ülkemidn tum namuslu ve ulusalcı güçlerine ağabevlik, buyukluk, onder- ttketti" dedı tlhan'ın yakın dostu, gazetemiz ya- zan Prof Dr Erol Manisah ıse top- lumcu ve de\nmcı yazarların, hayat- tayken topluma bmvenp bıraldıkia- nnı, oldukten sonra ıse topluma bir yaşam venp, bın aldıklanm anlatarak "Ama Attilâ Ühan bır ıstisnay dı. O hep şaşırtü.Hiç kimsenin saldırmaya cesa- ret edeme\eceği çevTelere dogrudan saldırdı. Bu cesareti çok az aydın gos- termiştir*' dıye konuştu KanalTurk Telev ızyonu tcra Kuru- lu Başkanı Tunca> Ozkan da, İlhan'm ılkelenm ulkemızın en ucra koşelen- ne kadar gorurerek yaşatmaya de\ am edeceklenru \ e unlu şaınn \ asıvetın- de "cenazesinde aUoş istemediğini be- urttiğjni" soyledı Koç'a yoğun protesto Yoğun protestolar altında sahneye çıkan Kultur ve Tunzm Bakanı Atilla Koç, kursude bır sure alkışların dınme- sını bekledıkten bonra konuştu "Attüâ tlhan, şau 1 , >azar, stnarist \e gazeteciolarakbenung^nçhğımdenbe- ritakipettiğun buyuk birvazardır.On- lann vuzdığım Uk okuyanlardan biri benim. tlhan sadece bal ureten bir an değjfcfi,»TOzamandabunuizahettiYaz- dıklannıv'aşamajadevamedecegiz.Ne muüueserierivie olumsuzolanlara. Bu namuslu avdıiıın hatırası onunde sav gıvHaeğilijorum.'' Baykal'ın protesto değerlendlrmesl CHP Genel Başkanı Deniz BaykaL Bakan Koç'a yonelık protestoyla ılgı- lı sorulan şoyle yamtladı "Uzıtatu\mci birşey Yamboytebir durumun ortaya çıkmasuu memnuni- vetie karşılanıak, soz konusu olamaz. Ama bunun değeriendirihnesine, sor- gulanmasuıa, anlaşılmasına ihtiyaç\ar. Yani ne olmuştur da bu kopuş ortaya çıkmışür? Bunu sorgulamalan gere- kir. Ben u/uldum. Savın Koç, son za- manlarda çok ağu-yukler taşımak du- rumunda kaldı. Başkalannın vııkünu de herhalde burada taşımak zorunda kaldL Geçmiş olsun." Tesvikiye'dekl cenaze namazı Teşvıkıye Camıı'nde kılınan oğle namazının ardındankılınan cenaze na- mazı oncesmde de Çoipan tlhan ve Kerem Alışıkbaşsağhğı dılekleruu ka- bul ettıler Ba>kal, "Attilâ tlhan, Tur- kiye'nin ulusal gucune sahip çıkan bir insandL 1 urkhe'ye yapüanlara dire- neo, sağlam bir sivasetçivdi" derken, BBP Genel Başkanı MuhsinYancıog- lu da, tlhan ıçın, "Milhbagımsızhğumfl- li şuur ve vicdanı, biz onun kitaplann- dan okuyarak öğrendik. Yeni nesü de, onunkitaplannıokuvarak dahabilinç- li ve şuurfu \etişecektir" dedı Cenaze namazı sonrasındabır grup, ellennde "Parola: Vatan, tşaret: Na- mus* yazılı pankartla, cenaze araba- sını bır sure yuruyerektakıp ettıler İl- han' ın cenazesı daha sonra Aşıyan Me- zarlığı'nda toprağa venldı Katılan Islmler... Kardeşı Cengiz tlhan, CHP Genel Başkanı Deniz Baş-kaL \na\ atan Par- tısı Genel Başkanı ErkanMumcu, DSP Genel Başkanı Zeki Sezer, Yurt Partı- sı Genel Başkanı SadettinTantan. Hur- Partı Genel Başkanı Yaşar Okuyan, BBP Genel Başkanı Muhsin \azıcıoğ- hı, tP Genel Başkanı Dogu Pennçek, Eskı Devlet Bakanı MasumTurker, 1 OrduKomutanlığı'nı temsılen Tuğge- neral Nihat İstanbullu ve beş yuksek rutbelı subay, tstanbul Valısı Muam- merGuler, Buyukşehır Beledıye Baş- kanı Kadir Topbaş, Emmyet Muduru CelafcttinCerrah, CHP Genel Sekre- ter Yardımcısı Mehmet Sevigen, DYP Genel Başkan Yardımcısı CelalAdan, CHP tstanbul Mılletvekıh Berhan Şim- şek, eskı DSP Mılletvekıh Rıdv an Bu- dak, eskı MHP tstanbul Mılletvekıh MehmetGuL Eskı îçışlen Bakam Me- ralAkşener, Beşıktaş Beledıye Başka- nı tsmailİ naL Bevoğlu Beledıye Baş- kam Ahmet Demircan. ışadamı Meh- met NazifGuneLYaşarKemaL Demir- taş Ceyhun, \xye Kulin. Sener Tanil- IL Selami Şahûı. Yavıız Bingol. Aü Su- nal, Tank Akan İzzet Gunay, tlhan Gencer, HadiÇaman. Haüt Krvunç. Ne- jat Yavaşoğullaa Talat Bulut, Ekrem Bora, Sevda Ferdağ. Selda Alkor, Ne- jatUygur,yazann eskı eşı Biket Ühan. SibelTurnagol eskı Dev let Bakanı Yıl- mazKarakoyunlu, Setim Üeri Kurşat Başar. Hıncal Uluç, Ali Rıza Binboğa, Bedri Bavkam, Şışlı Beledıye Başka- nı Mustafa Sangul, Eskı Yargıtay Cum- hunyet Başsav cısı Vural Savaş, Eskı Esenyurt Beledı>e Başkanı Gurbuz Çapan. tstanbul Barosu Başkam Kâ- zun Kolcuoğlu, yayıncılar Mehmet Atav. A\dın Ilgaz ve Turan Karakaş, emeklı general KemalYavuz, Prof DT Alpaslan Işıkh. eskı mılletv ekılı tlhan Kesici, DtSK Genel Başkanı Süley man Çelebi, Doç Dr Yaşar Hacısan- hoğlu, NurseH İdiz, Kadir tnanır, Hal- dun Dormen,l stunAkmen,MacideTa- nır,SevgiSanh Prof. Dr. Erol Manisali: Attilâ Ilhan bır ıstısnaydı Ohepşaşırttı Hiç kimsenin saldırmaya cesaret edemeye- ceğı çevrelere doğrudan saldırdı Bu cesareti çok az aydın gostermıştu- Cazeteci Necdet SeVlnÇ: Turk mılletı çok buyuk bır evladını kaybettı O her şeyden once bır ulusalcı, brr Kuvayı Mıllıyecı, bır Ataturkçuydü Yard. Doç. Dr. Cüneyt Akallli: Turk ulusunu, Mu- dafaa-ı Hukuk çatısı altında buluşturmaya çabaladı Bu konuda bıze. ulkemızın tum namuslu ve ulusalcı guçlenne ağabeylık, onderlık ettı Koç: Protestoyu hiçbirşeye bağlamıyorum Kultur v e Tunzm Bakanı \tilla Koç Attilâ îl- han'ın cenaze torenınde protesto edılmesını de- ğerlendırerek "MerhumAttilâ Ühan'ın kendLsinin de istemedığı tarzda ve aüesuıin de uzuleceği tarz- da reaksivona. numayişlere gnildı" dedı "Turkı- ye Cumhuriveti Kultur \e Tunzm Bakanı olarak, buyuk şair, romancı ve duşun adamuun ailesinin, cenaze ile ilgilı kendısinden istediğini verine getir- diğüıi" belırten Koç şunlan sovledı "Bu cenaze merasunntedekanldım. Birgrup>a- zann, merhum \ttilâ Ühan'ın kendısınin de iste- medigişeküde,tarzda\e ailesinin de uzuleceğitarz- da bu reaksivona. numayişlere girildi. Bu numa- yişlerden ben de nasıbınü aldım. Bu kadar basitT BakanKoç, "Buprotestoj'uneyebağhyorsunuz?" sorusuna ıse şu karşıhjı verdı "Hiçbir şeye bağ- lamıyonım. Çoipan (Ühan) hanun vanundavdı, fevkalade üzülduler." Kultur v e Tunzm Bakanlığı'nca yapılan yazılı açıklamada ıse Koç'un cenaze torerune hukumet adına katıldığı, ancak "cenazeden kendine çıkar sağlamak isteyen kuçuk gruplann protestolanna maruz kaldığı" belırtıldı Yazılı açıklamada. ya- zılanyla topluma ayna tutan Attilâ îlhan'ın vefa- tı nedenıyle AKM'de duzenlenen torendekı konuş- ması sırasında Koç' a yonelık bazı kesımlenn tep- kılen uzenne açıklama yapma zorunluluğunun doğduğubelırtildı Ühan ıçınbakanhğın bır sorum- lulukbılmcıyle ve ailesinin ıstemıuzenne AKM'yı tahsıs ettığının belırtüdığı açıklamada şoyle de- nıldı "Saym Bakan, buyuk şaire olan son gorevi- ni yerine geürmek uzere hukumet adına torene kanlrruş, ancakailesitaranndanistenenkonuşma- suu yaparken cenazeden kendilerine çıkar sağla- mak ısteyen bazı kuçuk gruplann protestolanna maruz kahnıştir. Bu durumu, sadece Sayuı Ba- kanın şahsuıa yapümış bir tavır olarak degil, ay- nı zamanda gerçek bır edebivat \e kultur adanu olan merhum Attüâ Îlhan'ın manevı şahsivetine, aüesine \eTuridyeCumhuriyetiKulturv e Turizm Bakanhğı makamma karşı yapümış olumsuz bır tavır olarak değerlendirmekteyiz." SELtMİLERİ Eylûl'de Boğaziçi (1) Aşk-ı Memnu gıbı Eylûl de bır 'ıstıbdat' roma- mdır Gerçı her ıkı eser bambaşka konulardan soz açar Ama her ıkı eserdekı kapalı, ıçe donuk dun- ya, baskıyı soyleyıp durur Mehmed Rauf'un Boğazıçı tasvırlennde kapalı dunyaya karşı koymak ıhtıyacı duyumsanabılır Ne var kı, bırazdan vurgulayacağım, Boğazıçı el uzat- maz 0 zamanlar, herhalde on dokuzuncu yuzyılın lyı- ce sonlannda, Kanlıca, Çubuklu gıbı semtler eskı ıtıbarlannı yıtırmek uzeredır Alafranga one çıkmış- tır Asıl zengınler, asıl "tobar"larTarabya'yı, Buyuk- dere'yı tercıh ederler Buyukada'yaakın başlamıştır Zaten Eylûl'un, hiç değılse Necib açısından, kaçış odaklanndan bın de Buyukada'dır Eylûl'un kahramanları, "fıldışı yuva" dıyetanım- ladıklan yalıyı Yenımahalle'de tutarlar Kanlıca'dan uzak, Buyukdere'den epey sonra Suad ın kocası Süreyya yalının balkonundan butun Boğazıçı'nı gole benzetır "Çok buyuk, ge- nış" bır gol İşte deniz de kapanmıştır Henuz yazdır Sureyya, Suad ve Sureyya'nın ar- kadaşı Necıb gole benzeyen denızı seyrederier. Hafif bır ruzgânn okşamasıyla "dalgacıklanan" de- niz, guneş attındadurgun, baygın uzanmaktadır Dal- galar guneş ışınlanyla gumuş yaylar halınde genlır Işık oyunlan, tepelerın her bınnde başka golgeler meydana getınp eflatun, kurşunî, san dağ çızgılen çızer Nıhayet deniz ateşten renkler edınınce, kıyı- da kesın bır sessızlık saltanat kurar Fakat durgunluk daıma boğucudur Sureyya, Boğazıçı'nde Suad'ı yenıden kazan- mış, tekduzelığe suruklenmış evlılıklen şımdılık can- lanmıştır Sureyya duygularını Necıb'e soyler Ikı arkadaş susunca, dalgalann çakıllar arasında- kı oyuklara gınp çıkarak bıraktığı fışırtı ışıtılır "Bu ses denızın parıltılanndan çıkıyor zannedılecek kadar o pan/tı/ann ahengıne" uymaktadır Ruzgâr btr durur bır başlar Başladıkça, balkonun bır tarafındakı tentenın çırpınarak patırdadığı ışıtı- lır Zaten yaz çabuk bıtecek, Boğazıçı'nde eylul hıs- sedılecektır O zaman ruzgâr, "Karadenız'ın butûn hıddetı ve korpelığı ile tepelerden koparak" saldı- nr Sureyya musıkıden hoşlanmaz Necıb'le Suad'ı bırbınne yaklaştıran pıyano, notalar, operadır "Gran- wya"yı ıkısı de severler Faust'un valsı, Rigoletto'nun marşı, "Trovotore, Travıyata" Yenımahalle'deyan- kır "Adıyodelpasto", "Bukadargençölmek", "Ah belkıi" Necıb'e gore, Verdi ışın ıçınegırdı mı, herşeyde- ğışmektedır Ama "ağır musıkı"y\ de unutmamak gerekır "Gluk, Haydn, Bethoven gıbı ustatlardan" konuşulur On dokuzuncu yuzyılın sonunda, Yenımahalle'nın alçakgonullu bır yalısında butun bunlann sahıden konuşulup konuşulmadığı degıl, romancının bun- lardan soz açmayı ıstemesıdır ılgtnç olan Halid Ziya, merhametsız bır yazısında, Batı mu- sıkısınden hoşlanır geçınen Mehmed Rauf'un, bır dınletı sırasında uyuyakaldığını adeta zevkle anla- ttr Gelgelelım, Eylûl'un operaya açılmış sayfalan, oyle sanıyorum kı, operasevederı bugun de etkıle- yecek Kaldı kı, opera, o gunlerde Beyoğlu'nu kasıp ka- vurur Şaır Nigâr Hanım Norma'dan çaldığını soylemek- tedır Yuksek tabakanın bu eğılımlen, halkın çok oku- duğu romanlara bıle yansımıştır Guzide Sabri'nın Yabangülü nde pıyano, opera gundelık hayatın ıçındedır Bır ozentı mı, yoksa, hep haykınşa, çığlı- ğa açılan bır muzığın o gunlenn bezgın ruh dunya- sına kendılığınden sözculuk etmesı mO Öneriler. Kıtap / Kralıçe Loana'nın Gızemlı Alevı, Umberto Eco, Şemsa Gezgin'ın çevınsı, Doğan Kıtap, 2005, Haldun Taner Yöneten: DOĞAN HIZLAN Konuşmacılar: ZEKt AL ASYA METİN AKPINAR Tarih: 15 Ekım 2005 Cumartesı Saat: 12 45-13 45 Yer : 24 TUYAP Istanbul Kıtap Fuan NAarmara Salonu