Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
7 OCAK 2005 CUMA CUMHURİYET SAYFA
JtLjJVUllt_fİTJJl ekonomiCHCumhuriyet.com.tr 13
Her 100 liralık akaryakıtın 20'sini ithalatçı, rafineri, dağıtım şirketi ve bayiler bölüşüyor, 80'i devlete gidiyor
Bu davergipompası• Vergilerin payı yüzde 80'leri
bulunca, kalan bölümde yapılan
indirim tüketiciye kâr getimıiyor.
Rafinerinin yaptığı yüzde 4-5'lik
bir indirim, pompa çıkışında
fiyatları ancak kıl payı
oynatabiliyor. Özetle vergiler
düşürülmeden akaryakıtta gerçek
ucuzluk söz konusu değil.
Ekonomi Servisi- Dolar ve hatn pet-
rolün seyrinc görc fiyatlannı bclirlc-
yen TÜPRAŞ'ın son olarak yüzde 4.6
oranındaki indirimi tüketiciye yüzde 1
olarak yansıyacak. Bunun nedeni yüksek
vergiler.
Rafineri çıkış fiyatı, tüketiciyi ilgilen-
diren "pompafiyaü" anlamınagelmiyor.
Akaryakıtta litreye ödenen her 100 lira-
nın ortalama 80'i vergiye gidiyor. TÜP-
RAŞ'ın indirimi söz konusu 80 lirayı et-
kilemezken 20 liralık pay içerisinde ka-
lıyor. Vergisiz, toptan rafineri çıkış fiya-
tının üzerine, ÖTV, dağıtım şirketi payı,
nakliye giderleri (deniz-kara), EPDK pa-
yı eklenip KDV matrahı bulunuyor. Bu-
Rafineriden pompaya fiyat nasıl katlanıyor?
Kurşunsuz benzin (TL/Litre)
TUPRAŞ tndırtmınden once (%4 4) Indırımden sonra
Rafineri çıkış 394.105 376.760
1.362.500 1.362.500
Dağıtım payları (Dolar/ütre)
Denız nakliye
175.974 175.974
KDV matrahı
KDV'lı satış fiyatı (%18) 12^294.000' 2.273.000
Kaynak TABGIS
Şirketleryeni liste açıkladı
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
ÖTV'deki yükseklik nedeniyle, dünfır-
malar da benzınde sınırh indirim vapa-
caklannı açıkladı.
Petrol Ofîsi: Tavsiye edilen bayi kur-
şunsuz benzin tavan satışjivcttt litre ba-
şma lstanbul Anadolu vakasmdu
2.30dan 2.28 YTL'ye indi.
Total Oil: Akarvakıt tavan fiyatları
litre başına Istanbul'un Anadolu yaka-
sında kurşunsuz benzin 2.30dan 2.27
YTL've düşürıddü.
OPET: Istanbul'un Anadolu va-
kasında kurşunsuz benzin
2.30dan 2.27 YTL'ye indi.
Shell Türkiye, lstanbul için
yeni fıyatlara göre, kurşun- m Â
suz benzin ile süper benzinin
litre fiyatı 2 YKr 'lik indirim-
le 2.2H YTL'ye düşürüldü.
nun üzerine KDV eklenip, KDV'li pom-
pa satış fiyatına ulaşıhyor. Bu nedenle
ana dağıtım şirketleri ve bayilerin kasa-
sına giren para artmadığı halde TÜP-
RAŞ'ın yüzde 4.6'lık indirimi tüketici-
ye ancak yüzde 1 olarak yansıyabiliyor.
TÜPRAŞ'ın "Indirinı yaptım" açık-
lamasını eleştiren akaryakıt bayileri, bu
açıklamanın yurttaşın kafasını kanştır-
nıaktan başka bir işe yaramadığını sa-
vundular. TABGİS (Türkiye Akaryakıt
Bayileri Petrol Gaz Şirketleri Işveren
Sendikası) Başkanvekili Rasih Arbay,
bundan sonra fiyatın tamamen tüketici
ve bayi arasında kalan bir konu olduğu-
nu belirtti.
Arbay, "Müşterifiyat,marka güvenir-
liliği ve hizmet kalitesine bakarak seçim
yapacaktır. Bunun işlemesi için ana dağı-
tım şirketlerinin de hiçbir biçinıde fiyat
belirlemcnıesi gerekiyor. Oniar sadece
tavsiye edebilir. Rekabet ve serbest piya-
sa mekanizmasının oturması için biraz
zanıan gerekir" diye konuştu.
TABGİS Başkanı Atıf Ketend de yüz-
de 1 'lik indirimin uygulanıp uygulanma-
masında bayinin serbest olduğunu
anımsatarak tüketiciyi dikkatli olması
konusunda uyardı.
Petrol Ofisı Genel Müdürü Ertuğrul
Tuncer, TÜPRAŞ'ın indirimini yüzde
20'likkısma uyguladıklanndafiyatınlit-
re başına 2 kuruş düşrüğünü belirtti.
Bu arada TÜPRAŞ, jet/gazyağı
rafineri satış fiyatlannda bugünden
geçerli olmak üzere indirime gitti. Yeni
ayarlamayla tzmit Rafinerisi çıkışlı
jet/gazyağının metreküp fiyatı 0.49721
YTLden 0.43705 YTL'ye çekildı.
e-imza
yönetmeliği
yiirürliiğe
gindi
ANKARA (AA) -
Elektronik imza
Kanunu'nun
uygulanmasına
ilişkin usul ve
esasları düzenleyen
yönetmelik Resmi
Gazete'de
yayımlanarak
yürürlüğe girdi.
Yönetmeliğe göre,
Elektronik Sertifika
Hizmet Sağlayıcısı
(ESHS) olmak
isteyen kamu
kurum ve
kuruluşlarıyla
gerçek veya özel
hukuk tüzelkişileri,
gerekli bilgi ve
belgelerle
Telekomünikasyon
Kurumu'na
başvuracak.
Kurum, yapılan
bildirimi derhal
incelemeye alacak
ve incelemeyi iki ay
içinde
sonuçlandıracak.
Bildirim şartlannı
eksiksiz olarak
yerine getiren
ESHS, bildirim
yaptığı tarihten iki
ay sonra faaliyete
geçecek.
Rekabet
Kurulu'ndan
Peugeot'ya
ceza
• ANKARA (AA)-
Rekabet Kurulu,
yetkili satıcılık
sözleşmelerinde
ihlal tespit edilen,
mevcut Peugeot
marka araçların
Türkiye
distribütörlüğünü
yapan "Peugeot
Otomotiv Pazarlama
AŞ"ye, 7.1 trilyon
lira tutarında para
cezası verdi.
Soruşturmaya
ilişkin, nihai kurul
kararına göre
Peugeot Otomotiv'in
tarafı olduğu yetkili
satıcılık
sözleşmelerinin 60
gün içerisinde ilgili
tebliğe uyumlu hale
getirilmesi ve bu
işlemlerin
gerçekleştirildiğinin
kuruma iletilmesi,
aksi halde bu
sürenin bitiş
tarihinden itibaren
içinde bulunulan yıl
için Rekabet Kurulu
tarafından
yayımlanan para
cezalarına ilişkin
tebliğ uyarınca
süreli para cezası
uygulanacağının
ilgili teşebbüslere
bildirilmesine karar
verildi.
AB ile müzakere sürecinde ilaç sektörünün uyumunda sorunlar yaşanıyor
'Daçta 1 Ocak ıııilat okıın'• Yerli sanayiciler, pazarın
tamamen yabancı kuruluş-
ların tekeline geçmesinden
endişe ediyor.
AN KARA (Cumhuriyet Bü-
rosu)-Türkiye'nin AB ile mü-
zakere sürecinde ilaç sektörü-
nün uyumunda sorıın yaşanı-
yor.
Türkiye İlaç Sanayi Derne-
ğı, patent koruması altında bu-
lunmayan ilaçlann jenenk eş-
değerlerinin ruhsatlandırılma-
sını bclırli bir süre engelleyen
veri imliyazına geçiş sürecinin
1 Ocak 2005 tarihıne endeks-
lenmesinı isterken yerli sana-
yıcılcr ek bir koruma getiren
verı imtiyazı uygulamasının,
Türk ilaç sektörünün sonu ola-
cağını belirtiyor.
KORUMA VE İMTÎYAZ KARIŞTIRILIYOR
Türkiye ilaç Sanayi Derneği'nin açıklamasında
"veri korumasf'nm Türkiye'nin taraf olduğu
TRIPS Anlaşması gereğince, "yeni bir kimvasal
madde içeren ilaç ya da zirai kimyasal ürüne
ruhsat alahilmek için sunulan, oluşturulması
yoğun çaba gerektircn açıklanınamış test
sonuçlannın ve diğer verilerin haksız ticari
kullanıınına karşı korunması olduğu" belirtildı.
Açıklamada, veri imtiyazının ise patent koruması
altında bulunmayan ilaçlann jenerik
eşdeğerlerinin ruhsatlandınlmasını "belirli bir
süre" engelleyen bir çeşit pazar imtiyazı olduğu
kaydedildi. Açıklamada, "Veri korumamn, veri
imtiyazı şcklinde yorumlanarak uygulanmaya
başlaması, jenerik ilaçlann ruhsatlandınlmasını
engelleyerek rekabet ortamını ortadan
kaldıracaktır. Rekabetin ortadan kalkması ilaç
fiyatlarımn yükselmesine neden olacak, ülke sağlık
sistemleri üzeıindcki nıali yükün daha fazla
büyümesine yol açacaktır" ıfadesine yer verildi.
Önceki akşam veri imtiyazı
uygulamasına ilişkin olarak bir
toplantı düzenleyen İlaç En-
düstrisi Işverenleri Sendikası
Başkanı Bülent Eczacıbaşı 1
Ocak 2005'ten itibaren bu uy-
gulamaya geçmeyi kabul ettik-
lerini, ancak geçmişe dönük
uygulama için Avrupa tarafın-
dan sıkıştırılmalarının kabul
edilemez olduğunu söyledi.
Eczacıbaşı, tek dayanaklarının
halen Başbakanlık'ta bulunan
ve Türkiye'nin bu uygulamaya
geçiş için başlangıç süresini
belirten yönetmelik olduğunu
belirtti. Toplantıda Türkiye tlaç
Sanayi Derneği'nin ilaçtaki ve-
ri imtiyazı uygulamasına iliş-
kin açıklaması da dağıtıldı.
AB'nin de Türkiye'den veri
imtiyazını uygulaması için ha-
rekete geçilmesini istediği be-
lirtilen açıklamada, "Ancak,
daha henüz ortaklık görüşme-
lerine dahi başlamamış olan
Türkiye'den, tüm ilaç pazaruu
tamamen yabancı kuniluşlann
tekeline açacak bu tür bir uygu-
lamanın bu aşamada istenme-
sinin haklı bir gerekçesi bulun-
mamaktadn-" denildi.
İSVEÇ'TE ÎNCELENECEK
ANKARA (AA) - Bebe bisküvilerini,
"kanserojen madde akrilamid içerme ihti-
mali" nedeniyle incelemeye alan Sağlık
Bakanltğı, bisküvi örneklerini Isveç'teki
uluslararası standarttaki laboratuvara gön-
deriyor. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam
Hıfeıssıhha Merkezi Başkanı Doç. Dr. Ta-
ran Aslan, bisküvilerin uluslararası stan-
dartta ve konusunda uzman bir laboratuvar-
da daha incelenmesini istedikleri için İs-
veç'e gönderileceğini bildirdi.
Aslan, bebe bisküvilerinde kanserojen
madde iddialannm tüm dünyada araştırma
aşamasmda olduğu halde, kanserojen "ak-
rilamid" maddesinin alt limitleri belirlen-
mediği için konuyla ilgili bir yaptınm bu-
lunmadığına işaret etti. Bebe bisküvilerini
incelemek için Avusturya'dan akrilarnid
maddesini saptamaya yönelik "radyoak-
tif standart madde" getirterek analiz
yaptıklarını anımsatan Aslan, şimdi
de Türkiye genelinde çeşitli yerler-
den piyasadan rasgele alınacak 4
ınımunenin inceleneceğini bildir-
di, Aslan, örncklerden birinîn Iz-
mir'deki hıfzıssıhha laboratuvannda, biri-
nin Ankara'da inceleneceğini söyledi. Bir
örneğin kendi kontrolünde kilitli tutulaca-
ğını kaydeden Aslan, diğer Örneğinse Is-
veç'e kargoyla gönderi-
leceğini kaydetti.
ARTIK 'LIGHT' YOK
Sigara da
AB 'ye uyacak
ANKARA (AA) - Sigaraların üretim ve
satış şartları, AB'nin ilgili mevzuatına
uygun olarak belirlendi.
Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü lç-
kiler Piyasası Düzenleme Kurumu'nun
(Tütün ve Alkol Kurumu) hazırladığı ye-
ni yönetmelikle sigara ve tütün ürün-
lerindeki nikotin, zifir, karbon
monoksit bırakım mıktarlarına 1 *~
Ocak 2007 'den itibaren sınır geti-
rilirken bu miktarların sigara pa-
ketlerine yazılması şartı kondu.
Ayrıca, 1 Ocak 2006'dan itibaren
sigara ve tütün mamullerinde
"light, ultra light, süper light" gibi
sınıflandırma yapılamayacak. Tü-
tün ve Alkol Kurumu'nun AB mev-
zuatına uygun olarak hazırladığı Tü-
tün Mamullerinin Zararlarından Ko-
rumaya Yönelik Üretim Şekline, Etiket-
lenmesine ve Denetlenmesine İlişkin
Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, 1
Ocak 2005 'ten itibaren yürürlükte olmak
üzere Resmi Gazcte'nin dünkü sayısında
yayımlanarak yürürlüğe girdi.
MALİYE YAŞAMINDAN /MUSTAFA PAMUKOĞLU pamukm(" superonline.com
Sevgili okuyucular, 5281 sayılı "Vergi
Kanunlarının Yeni Türk Lirası 'na Uyum
ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılma-
sı Hakkında Kanun" 2004 yılının son
gününde yasalaşarak yürürlüğe girdi.
Çok önemli yenilik ve değişiklikler ya-
pıldı. Bugün ve gelecek hafta bu kanun
hükümlerini size açıklamaya çalışaca-
ğız.
1- Damga Pulu Yapıştırma Tarihe
Karıştı
Pul yapıştırma yoluyla damga vergi-
sini ödeme tamamen kaldırıldı. Damga
vergisinde esas ödeme biçimi makbuz
karşılığında olacak. Makbuz karşılığın-
da ödeme yapan her mükellef damga
vergisi beyannamesi verecek.
2- Noterler, Tasdik ve Suret Çıkar-
ma Işlemlerinde Damga Vergisini
Arayacaklar
Noterler, damga vergisi ödenmemiş
veya noksan ödenmiş kâğıtları vergi ve
cezası ödenmedikçe tasdik edemeye-
cekler veya bunlardan suret çıkarıp ve-
remeyecekler.
Buna uymayan noterlere özel usul-
süzlük cezası kesilecek. Bu ceza mak-
tu vergilerde verginin yüzde 50'si, nispi
vergilerdeyse verginin yüzde 10'u ola-
Yeni Vergi Kanunu (I)
cak.
3- Bazı Belgeler Damga Vergisin-
den Istisna Edildi
• Çiftçiler tarafından zirai faaliyetleriy-
le ilgili verdikleh taahhütnameler der-
nek ve vakıflarca yerleşim yeri, gerçek
kişilerce mesken olarak kullanılmak
üzere kiralanan ve iktisadi işletmeye da-
hil olmayan taşınmazlara ait kira sözleş-
meleri.
• Ticari, zirai veya mesleki faaliyetler-
le ilgili olmamak şartıyla gerçek kişiler
arasında düzenlenen akitlerle ilgili kâğıt-
lar (örneğin karı koca arasında yapıla-
cak mal şirketi mukavelesi, iki kişi ara-
sında ticari olmayan ev satışı sözleş-
mesi, mesken kira sözleşmeleri).
4- Bazı Işlemler Harçlardan Istisna
Edildi, Bazı Işlemler de Harca Tabi
Kılındı
• Özel yat kayıt belgesi (transitlog bel-
gesi) harca tabi oldu.
• Sürücü belgeleri çeşidine görefark-
lı tutarda harca tabi kılındı (Bu kanun-
dan önce bütün sürücü belgeleri aynı
harcı ödüyordu). Sürücü belgelerinin vi-
zesinde de artık harç ödenecek (Belge-
nin tabi olduğu harcın 1/4'ü). Sürücü
belgesi sınav harçları kaldırıldı.
• Organize, sanayi veya teknoloji ge-
liştirme bölgelerinde yer alan taşınmaz-
ların ifraz veya taksim veya birleştirme
işlemleri harçtan istisna edildi.
5- Değerli Kâğıtlarla İlgili Bazı De-
ğişiklikler Yapıldı
• Kira sözleşmeleri, askerlik cüzdan-
ları ve bono kâğıtları değerli kâğıt ol-
maktan çıkarıldı. Yani artık bunun için
herhangi bir bedel ödenmeyecek.
• Noter kâğıtları yerine adi kâğıt kul-
lanılması halinde, bu kâğıtların notere
ibrazında noterler adi kâğıt olsa bile ona
ait değerli kâğıt bedelini tahsil edecek-
ler.
6- Gelir Vergisinde Önemli Deği-
şiklikler Yapıldı
• Gelir Vergisi tarifesi değişti.
6.600 YTL'ye kadar yüzde 20; 15.000
YTL için 6.600 YTL'si için 1.320, fazla-
sı yüzde 25; 30.000 YTL için 15.000
YTL'ye kadar 3.420 YTL, fazlası için
yüzde 30; 78.000 YTL için 30.000
YTL'si 7.920 YTL fazlası için yüzde 35,
7Ş.000 YTL'den fazlası için 78.000 YTL
için 24.720 YTL fazla miktar için yüzde
40 uygulanacak.
Ücret gelirlerinin vergilenmesinde yu-
karıdaki tarifede yer alan oranlar 5 pu-
an indirilerek uygulanacaktır.
• Bazı şartlar dışında menkul kıymet-
ler ve diğer sermaye piyasası araçları-
nın elden çıkarılmasında elde edilen ka-
zançlar gelir vergisine tabi kılındı.
• Bunun istisnası, ivazsız (bedelsiz)
elde edilen hisse senetlerinin satışın-
dan elde edilen hisse senetleri satışı ge-
lir vergisinden istisna oldu.
• Tam mükellef kurumlara ait olan ve
iki yıldan fazla elde tutulan hisse senet-
leri satışından elde edilen kazançlar da
gelir vergisinden istisna.
Eski uygulamada Türkiye'de kurulu
borsalarda işlem görme ve 3 ay elde
tutma, tam mükellef kurumlara ait olan
hisse senetlerinde 1 yıl elde tutma şar-
tı vardı. Bu kanunla borsada işlem gör-
sün görmesin Türkiye'de yerleşik şir-
ketlerin hisse senetlerinin 2 yıl elde
tutulması halinde satışta bir kazanç var-
sa gelir vergisi ödenmeyecek. 2 yıl için-
de olan satışlar vergiye tabi tutulacak.
NOT DEFTERİ
ZEKERtYA TEMİZEL
AB Balkanlaşıyor mu?
Yurtdışına çıkınca insan kendi ülkesini daha çok
merak ediyor. Türkiye ile ilgili bir haber bulmak için,
gazeteler dikkatle karıştırılıyor.
Ülkemizle ilgili olaylara gazetelerde genellikle iç
sayfalarda, tek sütün üzerine birkaç santimlik ha-
berlerde rastlanıyor.
Bu haberler çoğu kere insanı çarpan ya da insa-
nı gülümseten nitelikte oluyor.
Haklı olarak bizi ilgilendiren değil de onların ilgi-
sini çekecek olaylara yer veriliyor. örneğin Cum-
huriyet Halk Partisi'nde yaşananlarla ilgili tek satı-
ra rastlanılmazken Dünya Tuvaletçiler Birliği Türki-
ye temsilcisi Imdat Habip'in açıklamalarını, çar-
şamba günlü Süddeutsche Zeitung, alışılmışa gö-
re geniş sayılacak bir şekilde verebiliyor. Haberde,
"Hela Reformu" başlığı altında, son on yıldaki ge-
lişmelere rağmen Türk tuvaletlerinin hâlâ AB stan-
dartlarına uygun olmadığı, örnekleriyle belirtiliyor.
Helalarımız AB sürecinde bizi zorlayacağa ben-
ziyor.
• ••
Kamuoyunda etkili insanlarla konuşulduğunda
ise, ilk sorulan soru, Türkiye'nin AB içerisinde yer
almasına nasıl baktıkları oluyor.
OECD'de kısa bir süre birlikte çalıştığımız, şim-
di de Almanya'da önemli bir görevde bulunan es-
ki bir dostla konuşuyoruz.
"Siz birhayale katılmaya çalışıyorsunuz. Katıldı-
ğınız zaman ya o hayal yok olacak ya da katıldığı-
nız birliğin sizin hayal ettiğinizden çok farklı, hatta
onunla hiç ilgisi olmayan ve beklentilerinize yanıt
vermeyen bir birlik olduğunu göreceksiniz. Avru-
pa ülkelerinde hızlı bir 'Balkanlaşma' (Balkanisi-
erung) akımı görmüyor musunuz? Hile, yalan ve
dolan yaygınlaşmaya başladı. Birlik üyesi ülkele-
rin yurttaşlarında da, hak edilmeyen şeylerin ka-
zanılması, iş disiplininden uzaklaşma gibi eğilim-
ler hız kazanıyor. Karşılıklı saygı gittikçe yok olu-
yor. Kültür yozlaşıyor. Demokrasinin olmazsa ol-
maz kurumu seçimlere bile hile kanştırılıyor, yargı
seçimleri iptal ediyor.
Ustelik bu yozlaşma sadece birey davranışlan-
na da özgü değil. Devletler kendi koydukları ilke-
lere uymuyorlar. Hatta bazı devletler Birlik'ten 'hi-
leyle bir şeyler çalıyor'/ar. örneğin Yunanistan'a
bakın. Avrupa Para Birliği üyeliğini yanlış istatis-
tiklerle, rakamlarını çarpıtarak hileyle elde etti" di-
yor.
• ••
Ben Yunanistan'ın Avrupa Para Birliği üyeliğini el-
de ederken hile yaptığına ilişkin haberleri atlamışım,
nasılsa görmemişim. Olaylar kasım ayında Avru-
pa'da "Yunanistan Istatistik Skandalı Avrupa Pa-
ra Birliği'ni Temelinden Sarstı" diye verilmiş.
Meğerse Yunanistan 2001 yılında Avrupa Para
Birliği'ne dahil olup Euro'ya geçerken Avrupa Ko-
misyonu'nun önerdiği tasarruf önlemlerine uyma-
mış, para birliğine dahil olmanın temel koşulu olan
"Maastricht Kriterleri"r\\ tutturamamış.
Maastricht Kriterleri'ne göre bir ülkenin bütçe
açığının milli gelire oranının yüzde 3'ü aşmaması
gerekiyor. Bu kriterin, referans yılı olarak alınan,
1999'datutturulması zorunlu. Nitekim Yunanistan
bu yılda bütçe açığının milli gelire oranının yüzde
1.8 olduğunu bildirmiş. Yunanistan tarafından bil-
dirildiğine göre bu oran 1997'de yüzde 4,1998'de
de yüzde 2.5 imiş.
Ancak Yunanistan askeri harcamalarını bütçe
harcamalarının dışına çıkarıp gizleyerek hile yap-
mış.
Gerçekte ise Yunanistan'ın bütçe açığının milli
gelire oranı; 1997'de yüzde 6.4, 1998'de yüzde
4.1, referans yılı 1999'da da yüzde 3.4 olmuş.
Bu durum 2000 yılından sonra da sürmüş. Ha-
len Yunanistan'ın bütçe açığının milli gelire oranı
yüzde 5.3. AB ülkelerinin en yükseği.
Yunanistan istatistikleriyle oynayarak girdiği Av-
rupa Para Birliği'nde kalmaya devam edecek. Uy-
gulanabilecek tek yaptırım, 563 milyon Euro'luk
AB katkısının kesilmesi. Ancak Fransa ve Alman-
ya'nın da küçük farklarla da olsa bütçe açığı krite-
rini son yılda tutturamaması bu olasılığı zayıflatıyor.
Bu olay Balkan ülkelerinin AB kriterlerini o kadar
kolay benimsemeyeceğini de ortaya koydu. Bal-
kanlar'ı Avrupalaştırmak yerine Avrupa Balkanlaş-
maya mı başladı?
Bununla birlikte, aday ülkelerin ekonomik verile-
rindeki aşırı iyileşmelerin bazı istatistik oyunlarıyla
sağlanabileceği kuşkusu artık Avrupa'ya yerleş-
miş. Istatistiklerin bazıyla oynayanlara duyurulur.
Avrupa Birliği'nin içi birilerini, dışı da bizi mi
yakıyor ne?
temizel@cumhuriyet.com.tr
ROGOFF'A GÖRE TÜRKİYE:
IMFnin en
başanlı programı
• Küresel piyasalardaki
gelişmelerin Türkiye'nin lehine
seyrettiğini belirten Rogoff,
ABD'yi de "dünyanın en sorunlu
borçlusu" olarak tanımladı.
ANKARA (AA)-
Uluslararası Para
Fonu'nun (IMF) eski
başekonomisti
Kenneth Rogoff,
Türkiye'nin, IMF'nin
başarılı örneklerinden
birisi olduğunu
söyledi.
Küresel piyasalardaki
gelişmelerin de
Türkiye'nin lehine
seyrettiğinin altını
çizen Rogoff, "küresel
büyüme, düşiik faiz
oranları, piyasalardaki
aşın yüksek likidite,
gelişmekte olan
piyasalardaki olumlu
gelişmeler" ıfadelerine
yer verdi.
Türkiye'nin,.2OO5
yılında bir borç krizi
yaşaması ihtimalinin
bulunmadığını belirten
Kenneth Rogoff, ancak
Türkiye'nin borç
düzeyinin, gayri safi
yurtiçi hasılasınm
yüzde 30-40 oranının
üstünde seyretmeye
devam etmesi halinde,
küresel ekonomideki
olumsuz gelişmelerden
olumsuz etkilenmeye
devam edeceği ve borç
kaynaklı ekonomik
kırılganlığının
süreceği uyarısında da
bulundu.
Rogoff, ABD'yi de
"dünyanın en sorunlu
borçlusu" olarak
tanımladı. ::