Katalog

SAYFA CUMHURİYET 31 OCAK 2005 PAZARTESİ 14 KULTUR kultur(a)cumhuriyet.com.tr 55. Berlin Festivali'nin 'Forum' bölümüne seçilen 'Meleğin Düşüşü' filminin yönetmeni Semih Kaplanoğlu anlatıyor: 'Durup derinleşmeliyiz'ASLI SELÇUK İlk filmi 'Herkes Kendi Evinde'yle (2001) çok sayıda ödül kazanan yönetmen Semih Kaplanoğlu'nun ikinci uzun metrajı 'Me- leğin Düşüşü' (2005) 55. Berlin Film Fes- tivali'nin öncü ve sıra dışı örneklerinin gös- terildiği Forum bölümüne seçildi. Eurima- ges ve Hubert Bals Fonu destekli Türk-Yu- nan ortak yapımı çalışma, 41. Antalya Film Festivali'nde 6 ödül birden kazandı. Mele- ğin Düşüşü 4 Şubat'ta gösterimde. - tlk filminizdeki gibi 'Meleğin Düşü- şü'nde de insanların yazgılarının kesiş- mesine odaklanıyorsunuz. Toplumsal tanıklıkları, parçalannıaları yönetmen olarak geriye çekilip anlatıyorsunuz. Yeğlediğiniz sinema dili bu mu olacak? SEMİH KAPLANOĞLU - Geride du- rup anlatmayı her zaman seçeceğim. Me- selelere belli bir mesafeden bakmak önem- li, öbür türlü resmi tam göremeyebilirsiniz. Ana sorunsalım sinemanın ulaşabileceği her şeyi, anlatım dilini kullanarak konuyu seç- tiğim mesafeden ele almak. Senaryo yazar- ken de bir sahneyi düşünürken de temel ba- kış açım bu. Mlnlmal sinema yapmak - Peki bu seçimin kaynakları? KAPLANOĞLU - Ne anlattığımdan çok benim için konuyu nasıl anlattığım önemli. Değişik sayıda çıkış noktam olabiliyor: lşe sesle, mekânla ya da bir insan yüzüyle baş- layabilirim. Ayrıca sinematografik dil ve araçlar, kullamlan malzeme, tüm bunların nasıl kullanılacağı da önemli. Biraz da beni besleyen kaynaklara bağlı. - Bu kaynaklar neler? KAPLANOĞLU - Minimal bir sinema yapmak, sinemanın ses ve görüntü dışında- ki fazlalıklanndan arınmak nasıl mümkün ola- bilir diye düşünüyorum. Diyaloglardan, ka- mera hareketlerinden kaçmak. Çünkü sine- madan doğan TV, klip, reklam gibi sektör- ler aslında sinemanın dilini kullanarak üre- tim yapıyorlar. Bu üretim yoğunlaştıkça si- nematografik eserle o yan şeylerin, endüst- riyel üretimin arasında estetik ve anlatma • "Dünyada her şey çok hızlı yaşanıyor, gelişiyor. Burada benim yapmam gereken durup derinleşmek. Derinleştikçe gerçeği kolayca bölüp parçalayamıyorsunuz. Gerçeği ne kadar bölüp parçalarsanız o kadar bozarsınız" biçiminde müthiş bir iç içe girme hali oluş- tu. Refleks olarak sinemanın bence o kutsal olan alanını nasıl koruyabilirim, neler yapa- bilirim diye düşünüyorum. Bunu düşünerek çalışmalarımı üretiyorum; beni bir öykü, bir karakter, bir şeyi anlatma meselesi motive et- miyor. - Meleğin Düşüşü'nde ses unsuru önde; adeta oyuncu gibi... KAPLANOĞLU - Evet, çünkü sesin si- nemada dramatik bir öğe olarak tam yetkin- liğiyle kullanılmadığını düşünüyorum. Dolby Digital teknolojisi müthiş imkânlar sunuyor; bir yandan da estetik anlamda yaratıcılığa ze- min hazırlıyor. Sinemanın yansı ses, yarısı görüntü olduğuna göre mekân seslerinin tıp- kı bir müziği besteler gibi yeniden üretüme- si gerekir. Çekime başlarken bu sefer hangi seslerle neler yapacağız diyorum. - 'Meleğin Düşüşü' günümüz Türkiye'sinin bir kesiti, hızla okunup geçilen bir üçiincü say- fa haberi benzeri. Baskılar, ikiyüzlülük, savu- nulan ahlak ölçülcrini kişilerin kendinde sına- nıaması gibi. Ne dersiniz? KAPLANOĞLU - Gerçekten de üçüncü sayfa haberi gibi. Ayrıntılar beni çok ilgilen- diriyor. Birçok filmde nice önemli şeylerin bir cümleyle geçiştirildiğini görüyorum. Si- nema zamanla ilintili olduğundan eylemle- rin de belli süreleri var. Insan duygularının çok hızlı geçmesi söz konusu değil. Ayrın- tılarda ne kadar yoğunlaşırsak anlatımda o kadar zenginleşiyoruz. Bundan sonraki ça- lışmalarım da yine anların ayrıntıları üstüne olacak. Filmdekiler Türkiye'nin bir kesiti sayılabilir. Bu ahlaki çürüme, insanlann 'per- vasızhğı' sadece Türkiye'ye özgü değil. Dün- yada her şey çok hızlı yaşanıyor, gelişiyor. Burada benim yapmam gereken durup de- rinleşmek. Derinleştikçe gerçeği kolayca bö- lüp parçalayamıyorsunuz. Gerçeği ne kadar bölüp parçalarsanız o kadar bozarsınız. Ah- laki, siyasi bir meseleyi de bir macera filmi gibi anlatamazsınız. - Baba figürü ele alınırsa, her türlü re- zilliği yapıyor. Üstelik yapnıamış gibi ko- nuşabiliyor. KAPLANOĞLU - Babayla ilgili daha ar- kaik şeyler düşündüm. Bu türlü durumlar genellikle bilinçaltındadır, eyleme pek geç- mez. O hayatın getirdiği birtakım olumsuz- luklar, alkol, vs. babanın kendisiyle hesap- laşmasına ket vuran bir durum. Ortada tek başına bir sevgisizlik yok. "FHmlm alacakaranlıkta duruyor" - Evet, baba-kız arasında çok sıcak anlar da var. KAPLANOĞLU - Orada hep bir dengeyi gözetmeye çahştım. Ne hep iyiyiz ne hep kö- tüyüz. Her şey bir arada yaşanıyor. Tam bu noktada ara tonlara girmek gerekiyor. - Varoşlardaki 'küçük insanların' umar- sız trajedilerini işlerken seçtiğiniz yol ilginç. Çoğunluk alt metinler var filmde. Bu ça- lışma biçeminiz izleyiciye ne kadar ulaşa- bilir? KAPLANOĞLU - Bütün çabam gerçek- ten ulaşması, bir etki, duygu yaratması için çahşıyorum. Bunu da klişelerle yapmamayı seçiyorum. O küçük insanlann hayatlarında- ki çok güçlü şeyleri en fazla üçüncü sayfa haberi diyerek geçip gitmek asla 'insani' bir durum değil. Aslında hepimiz küçüğüz, bu ken- dimize nereden baktığımıza bağlı. Shakespe- are'e dönersek onun yazdıklarında hep bir erk meselesi, erkle birlikte tragedya var. Sınıfsal bir görkemle inşa edilmiş şeyler bunlar. Fil- mimi çekerken biçimsel anlatımla çok uğraş- tım. - Filminizde karamsarlık var. Renkler, dar açıların kullanımı, özel bir laboratuvar iş- lemi... KAPLANOĞLU - Hayatlanmızı fazla ay- dınlatma çabası içinde olduğumuzu düşünü- yorum. Bu aydınlığın bir dış görüntü olduğu- nu, arka tarafınsa alacakaranlıkta olduğunu his- sediyorum. Filmim de alacakaranlıkta duru- yor: Sabah mı oluyor akşam mı? O ikisinin arasındaki bir zamanda geçsin istedim. Yaşama meydan okumak - Neden böyle düşündünüz? Niçin böy- le bir öykü? KAPLANOĞLU - Görünenin arkasına bakabilirsek şu an yaşananların, bize göste- rilenlerin aydınlık olmadığını düşünüyo- rum. Oraya dair ipuçlarını hissetmemiz gi- derek azahyor. Insan ilişkilerindeki bire bir empati duygusunu kaybettik. Acıyı, proble- mi yakınımızda görünce hemen başımızı çeviriyoruz. Bunu karamsarlık olarak değil, gerçeğin bu olduğunu düşünüyorum. Öyküye gelince bir genç kızın dünyasına yaklaşarak anlatacaklarım daha kuvvetli, sert çıkabilir diye seçtim. Düşleri olan, ge- lecek duygusu taşıyan ama bunların dondu- rulduğu noktada yine de yaşamaya çabala- yan bir genç kız. Finale baktığınızda bu bir başlangıç mıdır, yoksa son mudur, orası be- lirsizdir. Zeynep de bir şeylerini kaybetmiş- tir, tüm kente, yaşamın kendisine meydan okur. - Bu yaklaşımla bakarsak film olumlıı bitiyor diyebilir miyiz? KAPLANOĞLU - Filmin sonu iki oku- malı dersek olumludur. Olumlu ya da olum- suz bitiyor diyemem. Bu sondan memnunum. Herkesin kendi yaşam deneyimi, birikimi, tercihleri cevap verecektir finale. HAFTANIN SANAT ÇİZELGESİ • Turgut Mutlugöz - 1 Şubat'ta açılıyor - Evin Sanat Galerisi'nde. (0 212 265 81 58) • Şadi Çallk - heykel - retrospektif - 26 Şubat'a dek - lş Sanat Kibele'de. (0 212 316 15 80) • Güler Güngör - 'oyun' - 5 Şubat'a dek - Galeri Apel'de görülebilir. (0 212 292 72 36) • 'Altının Iktidarı, Iktidarın Altınları' - sikkeler - 26 Şubat'a dek - Yapı Kredi Vedat Nedim Tör Müzesi'nde. (0 212 252 47 00) • 'Al Yeşil Gölge: Estergon Sancağı' - 26 Şubat'a dek - Yapı Kredi Kültür Merkezi'nde. (0 212 252 47 00) • Hanefi Yeter, Yunus Tonkuş, Habip Aydoğdu, Ibrahim Örs, Kazım Karakaya - karnıa resım ve heykel - 5 Şubat'a dek - Galeri Inin'de. (0 212 243 53 02) • Şefik Akdik, A. Fazıl Aksoy, Özdemir Altan, Ibrahim Aşık, Ramiz Aydın, Burhan Uygur, Canan Berber, Sema Çulam, Sarkis Günel, Metin Gönül, Ergin Inan, Ekrem Kahraman, Ümmet Karaca, Fethi Karakaş, Halis Karakurt, Fikret Mualla, Nuri Odabaşı, Saim Özeren, Mehmet Sabır, Asuman Savuk, Cemal Tollu - resım - Erbıl Güzel Sanatlar Merkezi'nde - 2 Mart'a dek. (0 212 543 10 39) • Ayşe Erkmen - 'Kuşbakışı Manzaralar' - 12 Mayıs'a dek - Galerist'te. (0 212 244 82 30) • Gerhard Gutruf - 'Ağaç Manzaralan' - Avusturya Kültür Ofısi'nde. • Zeki Faik Izer - resim, halı - bugün sona eriyor - Kare Sanat Galerisi'nde. (0 212 240 44 48) • Burcu Perçin - resim - 5 Şubat'a dek - Pi Art Works'te. (0 212 236 68 53) M lclal Erentürk, Hülya Küpçüoğlu, Tülay Ekler, Türkan Karali Yüksel - karma - 3 Şubat'a dek Mor Sanal Galerisi'nde. (0 216 450 17 69) • Şevket Sönmez Tayga - resim - 12 Şubat'a dek - Galeri X- ist'te. (0 212 291 77 84) • Artin Demirci - resim - 8 Şubat'a dek - Ürün Sanat Galerisi'nde. (0 216 360 99 64) • Modern Art Gallery - 'Geometric Abstract' - resim - Memduh Kuzay - 5 Şubat'a dek. (0 212 241 29 72) • Sinan Demirtaş - resim - 'Yükümü Bıraktığım Yer' - 26 Şubat'a dek - Galeri Binyıl'da. (0 212 244 91 44) • Arif Aşçı - fotoğraf - 'Bugün tstanbul Surları: Parça parça bellek' - 19 Şubat'a dek - Fraıısız Kültür Merkezi'nde. (0 212 334 87 40) • Ismail Biret - 'Palyacolar' - resim - Hobi Sanat Galerisi. (0 212225 23 37) • Akif Poroy - resim - 5 Şubat'a dek - Galeri Oda'da. (0 212 259 22 08) • Gencay Kasapçı - resim - 14 Şubat'a dek - Leonardo Sanat Galerisi'nde. (0 212 280 83 94) • Abidin Dino, Adnan Turani, Ahmet Arpacık, Ali Atmaca, Ali Candaş, Avni Arbaş, Bedri Rahmi Eyuboğlu, Burhan Doğançay, Cemil Aytaç, Devrim Erbil, Ekrem Kahraman, Erol Deneç, Florans Ahmet Pur, Funda Tarakçıoğlu, Füsun Tütüncüoğlu, Ibrahim Balaban, Ismail Acar, Mehmet Güleryüz, Memduh Kuzay, Mustafa Altıntaş, Mustafa Ata, Mustafa Ayaz, Mustafa Pilevneli, Nazmi Çekli, Nuri lyem, Ömer Uluç, Rasin Berk, Reyhan Çiftçi, Süleyman Saim Tekcan, Talin Mert, Tomur Atagök, Yalçın Gökçebağ, Yüksel Özen - resim - 15 Şubat'a dek - Cream Art Gallery'de. (0 212 358 37 45) • Ceren Oykut, Selda Asal, Techne, Gülriz Biberoğlu, Bilgi Üniversitesi VCD Track 04 - 'tele-kent' - 1 Mart'a dek - Sıemens Sanat'ta. (0 212 334 11 04) • Nüzhet Kutluğ - resim - 18 Şubat'a dek - Karsu Tekstil Sanat Galerisi'nde. (0 212 288 33 89) • Fevzi Krakoç - resim - 26 Şubat'a dek - Tem Sanat Galerisi'nde. (0 212 24708 99) • N. Tülay Ergun - bugün açılıyor - 18 Şubat'a dek - Ziraat Pi Artworks, 5 Şubat'a dek Burcu Perçin kişisel resim sergisini ağırlıyor. Sergide, sanatçımn tuval üzerine yağlıboya yapıtları yer ahyor. (0 212 236 68 53) • lş Sanat'ta cumartesi günü saat 20.00'de Manredeus konseri. (0 212 316 15 80) • Babylon'da pazar günü saat 23.00'te Asher Selector konseri. (0 212 292 73 68) • Atatürk Kültür Merkezi'nde Istanbul Devlet Senfoni Orkestrası cuma günü saat 19.30'da ve cumartesi günü saat 11 .OO'de şef Antonıo Pirolli yönetimınde vereceği konserlerin solisti Özcan Ulucan. (0 212 252 56 00) • Italyan Kültür Merkezi'nde bugün saat 19.00'daCanOkan'ın piyano resıtali dinlenebilir. (0 212 292 06 55) • Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda bugün saat 21 OO'de Jamil Amirov Caz Topluluğu'nun konseri. (0 216 454 15 55) Bankası Tünel Sanat Galerisi'nde. (0 212 251 42 48) • Nuri Yavuz - resim - bugün açılıyor - 18 Şubat'a dek - Ziraat Bankası Tünel Sanat Galensi'nde. (0 212 251 42 48) • Muzaffer Akyol, Nihat Akyunak, Mustafa Ayaz, Muzaffer Beken, Aliye Berger, Şeref Bigalı, Sema Boyacı, Pertev Boyar, Eren Eyuboğlu, Bedri Rahmi Eyuboğlu, Habib Gerez, Metin Gönül, Dilek Işıksel, Ekrem Kadak, Ekrem Kahremen, Ümmet Karac, Nazlıhan Kızıltan, Mehmet Pesen, Mustafa Pilevneli, Günay Sağun, Fahri Sümer, Orhan Tamer, Yavuz Tanyeli, Burhan Temel, Ünsal Toker, Celal Tutant, Ahmet Yeşil - resım - iler Duvara Bir Resım' - TVSG - 26 Şubat'a dek. (0 212 351 00 60) • Hatice Nalbant - resim - 'Godot'yu Bekleyen Sokaklar' - 7 Şubat'a dek - Taksım Sanat Galerisi'nde. (0 212 245 20 68) • Ayfer Kaya, Ayşe Kaya, Erkan Doğanay - resim - Club Academia Sergi Saloııu - 9 Şubat'a dek. (0 212 638 58 58) • Enis Aktaş - resım - 17 Şubat'a dek - Ortaköy Sanat Galerisi'nde. (0 212 261 27 91) • Aysu Günay - resım - 5 Şubat'a dek - İMKB Sanat Galerisi'nde. (0 212 298 25 10) • Ümran Saray - resım - 5 Şubat'a dek - İMKB Sanat Galensi'nde. (0 212 298 25 10). • Istanbul Devlet Tiyatrosu Oda Tiyatrosu'nda 'Kır', Taksim Sahnesi'nde 'Bedreddin', Aziz Nesın Sahnesi'nde 'Otopark Cinayetlen", Büyük Salon'da 'Çayhane' adlı oyunlar ızienebilır. (0 212 245 25 90) Istanbul Şehir Tiyatroları Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi'nde 'Hamlet', 'Küçük Nasreddin' (ç.o); Fatıh Reşat Nun Sahnesi'nde 'Trendekı Dervış', 'Keloğlan' (ç.o); Kadıköy Iialdun Taner Sahnesi'nde 'Gılgameş', 'Don Kışot Petmen'e Karşı' (ç.o); Gaziosmanpaşa Sahnesi'nde 'Kiralık Konak', 'lsli Sisli Pis Puslu' (ç.o); Ümraniye Sahnesi'nde 'Kanlı Nigar', 'Don Kişot Petmen'e Karşr' (ç.o); Üsküdar Sahnesi'nde 'Ay! Uyuyormuydun Afedersın', 'Lay Loy Lom' (ç.o); Harbiye Cep Sahnesi'nde 'Yağmur Sıkıntısı'. S 212 240 77 20) r " " • İFSAKta GÖSTERİ bııgun saat 19 30'da AhııiL-t Uluçay'ın toplu film gösterimı. (0 212 292 42 01) • Istanbul Bilgi Üniversitesi nde bugün AIexıınder Klugc'nın 'Dunc Veda', "Sırkin 1 cpcsınde Artıstler: Şaşkın', "Tchlikede vc Acıl Dıırumda Çö/um Ölümdür'.'Kuvvetlı l'erdinand'. 'DuyguUırın Gücü' (0 212 311 50 00) • Nâzım Hikmet Kültür Merkezi'nde bugün 19.30'da Özgür Şen'ın katıldıği "Kıbns'ta Solne yapmalı?' başlıkh söyleşi. (0 216 414 22 39) • Osmanlı Bankası Müzesi Sineması'nda per^embe günü saat 19 3O'da 'fiüldürü Saati', cuma gunü saal 19 30'da Bustcr Kcatün'dan Kısalar. cumartesi günüsaal 14 30 ve IS 30'da 'Gencrai' gösterılecek (0 212 334 22 70) • Chez Sakman'da bugün saat 22.OO'de düzenlenen 'l'azartesı ŞHrGecelen'nın koııuğu Cezmi Ersö/. (0 212 227 11 67) I Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı'nda her çarşamba, cuma ve cumartesi günü 'Yıldızların Altında' adlı müzikal izlenebilir. (0 216 572 20 03) • Sahne Oyuncuları cumartesi ve pazar günleri saat 12.30'da 'Ben Bir Kurbağayım' adlı oyunu Profilo Alışveriş Merkezi Salon 1 'de sergiliyor. (0 212 216 40 70) • Tiyatro Fora'nm 'Dostlarla Akşam Yemeği' adlı oyun her pazar saat 18.30'da Kadıköy Barış Manço Kültür Merkezi'nde sahnelenıyor. (0 216 418 95 49) • Ortaoyuncular'da cuma günleri saat 20.00'de 'Ferhangi Şeyler' ve 'Felek Bir Gün Salakken' dönüşümlü olarak sahneleniyor. Cumartesi ve pazar günleri saat 20.00'de ise 'Beni Ben mi Delirttim' sergileniyor. (0 212 251 18 65) • Oyun Atölyesi nde yarın saat 20.30'da Tiyatro Tem'in 'Alem Buysa Kral Übü' adlı oyunu, perşembe, cuma saat 20.30'da, Atatürk Kültür Merkezi'nde tstanbul Devlet Senfoni Orkestrası'mn cuma günü saat 19.30'da ve cumartesi günü saat 11.00'deşef Antonio Pirolli yönetiminde vereceği konserlerin solisti Özcan Ulucan. (0 212 252 56 00) cumartesi günü saat 16.00'da ve saat 20.30'da, pazar günleri saat 16.30'da 'Cimri' izlenebilir. (0 216 345 39 39) • Tiyatro Istanbul perşembe ve cuma saat 21.OO'de, cumartesi günü saat 15.00'te ve 21.OO'de 'Aşkın Yaşı Yok', cumartesi ve pazar saat 15.00'te 'Ikinin Bin' adlı oyunu sahneleyecek. (0 212 216 40 70) M Maya Sahnesi'nde salı, çarşamba, perşembe günleri saat 20.00'de Bilsak Tiyatro Atölyesı'nin 'Evcimen/Kâbil' adlı oyunu, cuma ve cumartesi günlen saat 20.00'de Altıdan Sonra Tiyatro'nun 'O.B.E.B.' adlı oyunu sahnelenecek. S 212 252 74 52) Bakırköy Belediye Tiyatroları nda Yunus Emre Sahnesi'nde çarşamba ve perşembe günleri saat 20.30'da 'Teneke', cuma günü saat 20.30'da 'Kadmlar da Savaşı Yıtirdi', cumartesi günü saat 11.OO'de 'Harikalar Mutfağı' (ç.o.), saat 20.30'da 'Sezuan'ın lyı lnsanı', pazar günü saat 11.OO'de 'Harikalar Mutfağı' (ç.o.), saat 15.30'da 'Sezuan'ın lyı lnsanı' adlı oyunlar izlenebilırYO 212 661 38 95) m Kenter Tiyatrosu'nda cuma, cumartesi ve pazar günleri saat 20.00'de 'Nasreddin Hoca Bir Gün' adlı oyun sahnelenecek. (0 212 246 35 86) • Kadıköy Halk Eğitim Merkezi'nde Sadri Alışık Tiyatrosu cunia ve cumartesi günleri saat 20.30'da, pazaf günü saat 15.30'da 'AgırRoman' görülebilir. • Stüdyo Drama Topluluğu'nun yarın saat 20.30'da 'Terk' adlı oyunu, cuma günü saat 20.30'da Tiyatro Boyalı Kuş'un 'Böyle Bir Aşk Masalf adlı oyunu Stüdyo Drama Sahnesi'nde izlenebilir. Ö" 212 244 77 12) Semaver Kumpanya'mn bugün, yarın 20.30'da ve cumartesi günü saat 15.00'te 'Murtaza' adlı oyunu izlenebilir. (0 212 585 59 35) • Tiyatro Kedi'nm çarşamba günü saat 21.OO'de 'Kameryalı Kadın' adlı oyunu Profilo Alışvenş Merkezi'nde sahnelenecek. (0 212 216 93 14) • Beşiktaş Kültür Merkezi nde perşembe, cuma, cumartesi günü saat 21 .OO'de, pazar günü saat 15.30'da 'Haybeden Gerçeküstü Aşk' adlı oyun sahnelenecek. (0 216 556 98 00) • Muammer Karaca Tiyatrosu'nda Dostlar Tiyatrosu 'nun 'Buluşma' adlı oyunu cuma günleri saat 20.30'da, cumartesi günlen saat 18.OO'de ve pazar günlen saat 15.00'te sahneleniyor. (0 212 252 59 35). • AKM'de Istanbul Devlet Opera ve Balesi yann saat 20.00'de 'Madam Butterfly' operasını, çarşamba günü saat 20.00'de 'Giselle' balesini, perşembe günü saat 20.00'de 'Carmen' operasını, cuma günü saat 19.30'da 'Operatik Marjinaller' kolajını, cumartesi günü saat 11.OO'de 'Sihirbaz Oz' çocuk müzikalini, saat 15.30'da 'Kuğu Gölü' balesini sahneleyecek. (0 212 251 56 00) _j