Katalog

31 OCAK 2005 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA IX/\-İjr!jXVLiiiiX\ dishabCncumhuriyet.com.tr 11 İşgal altındaki Irak'ta dün yapılan 'özgür' seçimlerde çok sayıda Iraklı öldü Dış HaberlerServisi- Amerikan- Ingiliz işgali altındaki Irak'ta dün halk, genel ve yerel seçimlerde oy kullanmak üzere sandık başına gitti. Seçimlerin güvenliği için alınan olağanüstü güvenlik ön- lemlerine karşın direnişçilerin düzenlediği saldınlarda çok sayı- da kişi yaşamını yitirdi. Yüksek seçim komisyonu, saat 14.00'ten itibaren katılımın yüzde 72 oldu- ğunu iddia etti, ancak daha son- ra bu oranı yüzde 60 civanna in- dirdi. 14 tnilyon seçmenin bulunduğu Irak'ta dün halk, ABD tarafından "ülkenin ilk özgür seçinıi" olarak nitelendirilen ulusal meclis ve il meclislerinin belirlenmesi için oy kullandı. Kürtlerin bölge parla- mentosu üyelerinin de belirlene- ceği seçimlerde oy kullanma işlem- leri, TSİ 06.00'da başladı. Seçim TSİ 16.00'da resmen sona erse de kuyruklarda bekleyenlerin oy kul- lanmalarına izin verildi. Seçim sonucunda belirlenecek 275 üye- li ulusal meclis, anayasa taslağı- nı hazırlayacak. Ulusal meclis da- ha sonra devlet başkanınm da için- de bulunduğu başkanlık konseyi- ni seçecek. Seçim olağanüstü güvenlik ön- lemlerinin ve saldınlann gölgesin- de geçti. Güvenlik önlemleri kap- samında araçların trafiğe çıkma- sının yasaklanması da intihar sal- dırılannı engellemedi. Çok sayı- da intihar komandosu seçim mer- kezlerine dalarak üzerlerindeki bombalarıpatlattı. Ülkeçapında, çoğunu El Kaide bağlantılı Ebu Musab el Zerkavi'nin üstlendiği saldınlarda 40'a yakın kişi öldü, 100 civarında kişi yaralandı. Bağdat'taki seçim merkezlerin- de intihar komandoları tarafından düzenlenen 8 ayrı saldırıda 20 ki- şi öldü. Sadr semtinde bir oy mer- kezine yönelik havan topu saldı- rısında 4 kişi yaşamını yitirdi. Han el Mahavil'deki seçim bü- rolarına düzenlenen havan topu saldırılarında 5 kişi öldü. Adalet Bakanı Melik el Hasan'ın evinin önünde bomba yüklü araçla düzen- lenen saldırıda bir koruma öldü. Balad'daki saldırıda da 2 kişi ya- şamını yitirdi. Güneyde, Sünni seçmenleri taşıyan bir otobüse yerleştirilen bombanın patlaması sonucu 5 kişi öldü, 14 kişi yara- landı. Kuzeydeki Musul'da Vali Yardımcısı Hasro Goran'ın kon- voyuna düzenlenen saldırıda 1 ki- şi Öldü, 1 kişi yaralandı. El Anbar bölgesinde bir ABD askeri öldü- rüldü. İntihar saldırılarını El Zer- kavi'nin grubu üstlendi. Xrak'ta halk dün genel ve yerel seçiınler için sandık başına gitti. Katılım Şii ve Kiirl bölgelerinde yüksek olurken Sünnilcrin çoğunluğu oy kullanmadı. Direnişçilerin saldırılarında yaklaşık 40 kişi öldü. IKDP lideri BarzanL, Kerkük'ün Kürt kcnti olduğunu ve bir gün bağınisız Kürt devletinin kurulacağnu söyledi. (REUTERS /AP) İngiliz nakliye uçağı düştü Bağdat'ın kuzeyinde C-130 tipi bir îngiliz nakliye uçağı düştü. Bir ABD'li yetkili uçağın Balad'a gi- derken başkentin 40 kilometre ku- zeybatısına düştüğünü söyledi. Olaydaki can kaybının henüz bilin- mediğini belirten yetkili, enkazın çok geniş bir alana yay ıldığını söy- ledi. Uçağın kaza sonucu mu yok- sa direnişçilerin saldırısı sonucu mu düştüğü de açıklanmadı. Bağımsız Seçim Komisyonu yet- kilisi Adil el Lami, saat 14.00'ten itibaren Bağdat çevresinde bazı bölgelerde sandık başına giden ka- yıtlı seçmen oranının yüzde 95'i bulduğunu, ülke genelinde ise bu oranın şu ana kadar yüzde 72 ol- duğunu ileri sürdü. Ancak, Irak Seçim Komisyonu Sözcüsü Ferit Ayar, öğleden son- ra yaptığı açıklamada, yüzde 72'lik oranın sadece bir "tahnıin" ol- duğunu, 8 milyon civarında seç- menin oy kullandığının tahmin edildiğini, bunun da seçmenlerin yüzde 6O'ı anlamına geldiğini bil- dirdi. Kürt ve Şii bölgelerinde se- çime katılım oranı beklendiği gi- bi yüksek oldu. Seçimde çoğun- luğu Şiilerin Birleşik Irak Ittifa- kı 'nın kazanmasına kesin gözüy- le bakılıyor. Şiilerin kutsal kenti Necef'te seçimlere katılım oranının yüzde 75-80 civarında olduğu belirtildi. Kuzey Irak'taki Kürt bölgelerin- de de katılım yüksek oldu. Direnişin kaleleri olan Sünni kentleri Felluce, Ramadi ve Sama- ra'da seçim merkezlerinin boş ol- duğu görülürken Irak Seçim Ko- misyonu Sözcüsü Ayar, oy san- dıklarının açılmasının üzerınden saatler geçmesine rağmen "ölüm üçgeni" Latifiye, Mahmudiye, Yu- sufiye'de oy merkezlerinin kapı- larını açmadığını söyledi. Musul'da megafonlarla çağn Samarra'da, güvenlik nedeniy- le seçimleryapılmadı. Felluce ve Ramadi'de de çok az sayıda seç- men oy kullandı. Saddam Hüse- yin'in doğum yeri Tikrit ise tam bir "hayaletkente" dönüştü. Çok sayıda patlamanın meydana gel- diği Musul'da da pek az kişi oy kul- landı. Amerikan ve Irak askerle- ri, Musul sokaklarında megafon- larla halka oy kullanmaları çağrı- sında bulundu. Bağdat'taki Yeşil Bölge'de kurulan seçim merke- zinde oyunu kullanan Devlet Baş- kanı Gazi el Yaver, Irak'ın özgür dünyaya katılım yolunda ilk adı- mı attığını söyledi. Oyunu Yeşil Bölge'de kullanan Başbakan tyad AHavi, Irakhların ilk kez kendi kaderlerini kendile- rinin belirleyeceğini söyledi. 'Ulusal düğün' Irak tçişleri Bakanı Falah el Na- kib, ülkesindeki yabancı güçlere, en fazla 18 ay sonra gerek kalma- yacağını sandığını söyledi.Dışişle- ri Bakanı Hoşyar Zebari, seçimle- rin sadece Irak'ı değil, bütün Orta- doğu'yu etkileyeceğini söyledi. Ze- bari, üyesi olduğu Irak Kürdistan DemokratikPartisi'nin (IKDP) bü- rosunda düzenlediği basın toplantı- sında şunları söyledi: "Bu bir ulu- sal düğündür. Bütün tehditlere rağ- men, halk sandık başına gidiyor. Yıl- larcasüren Saddamzulmünden son- ra yapılan bu seçim, inanıyorum ki Irak halkı için çok iyi olacaktır." Kürtlerin Irak Parlamentosu'nda güçlü bir şekilde temsil edileceği- ni söyleyen Zebari, özellikle Ku- zey Irak'taki seçim merkezleri önünde uzun kuyruklar olduğunu belirtti. "Bizim yapnıak istediği- nüz de çok katılımlı bir seçinıdi. 2 milyon Kürt seçmen var" diyen Zebari, bunun da Kürtlerin Irak parlamentosunda 75 ile 85 arasın- da değişen üyeyle temsil edilece- ğini gösterdiğini kaydetti. IKDP LÎDERİ BARZANÎ 'Kürt devleti kurulacak' Dış Haberier Servisi - Irak'ta direnişçilerin saldınlarının gölgesinde gerçekleşen seçimde Kürtlerin büyük bölümü oy kullanırken Irak Kürdistan Demokratık Partisi (IKDP) lideri Mesud Barzani, bağımsız bir Kürt devletinin kurulacağını öne sürdü. Barzani Kerkük'ün de Kürt kenti olduğunu söyledi. Selahaddin kentinde gazetecilerin sorularını yanıtlayan IKDP lideri, bağımsız bir Kürt devleti kurulacağını, ancak ne zaman kurulacağını bilmediğini söyledi. Barzani, "Kerkük, kimliği Kürt olan bir Kürt kentidir. Ne Türkiye'nin ne de başka bir ülkenin Kerkük ya da Irak'ın başka bir şehriyle ilgîli bir şey söylemeye lıakkı yoktur. Söyledikleri bizi ilgjlendirnıiyor" diyerek seçimden sonra Kerkük halkının tercihinin ortaya çıkacağını ve halkın isteği doğrultusunda referandum yapılacağını belirtti. Irak'ın geleceğinden umutlu olduğunu söyleyen IKDP lideri, Irak için en iyi çözümün federasyon olacağını söyledi. Barzani, "Aday değilim, ancak Irak halkının refahı için çalışıyorunı. Unıuyorum ki, Kürt halkı iyi bir şekilde temsil edilir" dedi. Seçim sonucunda ulusal meclisin 275 üyesi ve 18 ildeki yerel meclis üyelerinin yanı sıra Kürtlerin bölge parlamentosundaki 111 üyesi de belirlenecek. Kürdistan Yurtsever Birlıği (KYB) lideri Celal Talabani, Irak'ın kuzeyındeki Süleymaniye kentinde oyunu kullandı. CNN televizyonuna konuşan Talabani, Irak seçimlerini değerlendirirken "Bugün tarihi bir gün. Çok memnunuz. Cesur Amerikan askerlerine teşekkürler" dedi. Talabani, "yeni Irak hükünıeîinde devlet başkanı veya başkan yardınıcılanndan biri olup olmayacağı" sorusu üzerine, "Iraklı Kürfler yeni hükünıette iki pozisyonu istiyor. Ya devlet başkanlıgı ya da başbakanhk. Ancak buna ulusal meclis karar verecck" diye konuştu. Bundan sonraki adımın, ülkede terorizmi ortadan kaldırmak için kapsamlı bir plan olması gerektiğini kaydeden Talabani, "Kürt bölgesel hükümeti veya bölgesel Kürdistan çok ilerlemiş durumda. Irak'ın başka bölümleri için örnek teşkil edebiliriz" diye konuştu. BUSH, IRAK HALK1NI KUTLADI 'Dillere destan bir başan' Dışişleri Bakanı, Kerkük'teki seçimin meşruluğuna ilişkin kuşkulannı dile getirdi GüPden manipülasyon iması Dış Haberier Servisi - ABD Başkanı George WBıısh,tt Ortadoğu'dan yükselen özgürlüğün se- si" olarak tarif ettiği Irak seçimlerinin "dilleredes- tan" bir başan olduğu- nu savunarak Amerikan halkı adına Irak'ı kutla- dı. Bush, "Iraklılar,ken- di kendini yönetmenin tenıeli olan cesareti gös- terdi" dedi. Seçim sıra- sında Iraklıların yanı sı- ra Amerikah ve Ingiliz- lerin hayahnı kaybettiği- ni de hatırlatan Bush, bu kayıplann "hayati öz- gürlük davasmda" ve- rildiğini ve ABD'yi da- ha güvenli yapacağını söyledi. Bush, "Irak hal- kı bu seçiıni dillere des- tan bir başan yapn" de- di. Direnişin artarak sür- mesini engelleyemeyen ABD, başlangıçta seçi- min tüm sorunlann çö- zümü olacağını savunu- yordu. Ancak Başkan George Bush'tan Savun- ma Bakanı Donald Rumsfeld'e kadar en üst düzeyde yetkililer, şidde- tin seçimle birlikte sona ermeyeceğini kabul edi- yor. Direnişin yoğunlaş- tığı Sünni bölgelerinde seçime katılımın düşük olacağı beklentisi ABD'yi düşündürüyor. 'Terorizme darbe' Ingiltere Başbakanı Tony Blair de Irak'taki tarihi seçimlerin, tüm dünyada terorizme bir darbe olduğunu söyle- di. Blair, Irak'taki seçim için yaptığı değerlendir- me konuşmasında "Se- çinıler,yalnızIrak'tade- ğil, Ingiltere ve dünya- daki ıligerülkelerde,yok etmekle tehdit eden kii- resel terorizmin kalbine doğrudan bir darbedir" diye konuştu. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, Irak'taki seçimlerin "meşruluğu- nu", katılımın düzeyi ve mani- pülasyon olup olmadığını belir- leyeceğini söyledi. Gül, Iraklı Kürt liderlerden Celal Talaba- ni'nin, "lanatikKürtlerDiyarba- kır'da hak iddia edebilir" sözle- ri için, "Bunlar içe dönük açık- lanıalar" demekle yetindi. AKP'li Meclis Başkanve- kili Sadık Yakut ise "Ta- labaııi'nin söz- _ _ _ _ _ _ sigerekiyor" dedi. Irak'ta anayasayı ya- pacak geçici parlamentonun yanı sıra yerel seçimlerin de yapılacağını belirten Gül, "Seçimler bir adundır, ama nasıl ola- cak göreceğiztabii. Yapılsın bir bakahm. Bir manipülasyon olacak nu, olmayacak mı? Katılım nasıl olacak? Bütün bunla- ra göre değerlendirme yapacağız. Daha sonra bir açıklama yapacağız" dedi. Dışişleri Bakanı Gül, Kürdistan Yurt- sever Bırliği (KYB) lideri Celal Talaba- ni'nin açıklamalarıyla ilgili olarak da "Onlariçedönükşeyler" değerlendirme- lerini şiddetle ^ Abdullah Gül, seçimler için, "Bir manipülasyon kınıyoruz" dı- o ıaca ^ m ı olmayacak mı? Katılım nasıl olacak? Bütün ye konuştu. Ankara, Irak'ta yapılan — — — seçimleri yakından izle- di. Gül, habercilerin so- ruları üzerine, Türkiye'nin Irak'ta seçimlerin yapıl- masını desteklediğini be- lirtirken "Ortada bir tak- viııı var. Bu fakvimin çalış- masını istiyoruz. Yeni ana- yasa yapıhnasını istiyoruz ve takvime göre de 2005 yı- lıııın sonunda yabancı as- kerlerin Irak'tan cekilmesi ve Irak'ı Irakblann yönetme- bunlara göre değerlendirme yapacağız" dedi. sini yaptı. AKP'li Meclis Başkanveki- li Yakut ise Talabani'nin açıklamalan- na tepkı göstererek "Bu saatten sonra kimsenin böyle bir hak iddia etmesi söz konusu değil. Şiddetle kınıyoruz" dedi. Yakut: Talabani'yi kınıyoruz Yakut başkanlığında bir grup AKP'li milletvekili dün Irak Türkmen Cephe- si'ne (ITC) destek ziyareti gerçekleştir- di. Sadık Yakut görüşme öncesinde yap- tığı açıklamada, Türkiye'nin Kerkük ve Musul'a ilişkin "vazgeçilmezleri" oldu- ğunu vurgulayarak, iki kentin de demog- rafik yapısının değiştirilmiş olmasının kaygı verici olduğunu kaydetti. Yakut, Talabani'nin son açıklamaları- nın anımsatılması üzerine, Türkiye'nin sınırlarının uluslararası anlaşmalarla çi- zildiğini belirterek "Bu saatten sonra kimsenin böyle bir hak iddia etmesi söz konusu değil. Diyarbakır ya da diğer il- lerle ilgili söylenecek sözler tamamen ta- rihi bilgiden ıızak, yanlış hareketlerdir. Tasvip etmemiz söz konusu olmadığı gi- bi, şiddetle kuuyoruz" diye konuştu. _ _ _ _ _ _ ITC Türkiye Temsilcisi Ahmet \1ııratiı da Türkmen- lerin Irak'ın demokrasiye ve huzura kavuşması için oy kul- landıklarını belirterek, Türk- ~~~~"~~ menlerın böylelikle kendi si- yasi varlığını da tescil edeceğini kay- detti. Kerkük'teki gelişmelenn "içaçıcı olmadığuu" söyleyen Ahmet Muratlı, ABD'nin Irak halkına vaat ettiği adalet ve istikrarı seçimlerde göremediklerini söyledi. Seçim sürecinde Türkmenlerin birçok zorlukla karşı karşıya kaldıklannı, seçim broşürlerinde ITC'nin logosuııun yer al- madığını dile getiren Muratlı, Türkmen halkının kasıtlı olarak oy kullanmasının istenmediğini, amacın Türkleri azınlık olarak göstermek olduğunu belirtti. BIÇAK SIRTI EROL MANİSALI Kıbrıs, Askerler ve 40 Yıllık Hesaplar Genelkurmay Ikinci Başkanı Orgeneral Büyüka- nıt "Kıbns'ta nihai bir çözüme ulaşıncaya kadar adadan Türk askeri çekilmeyecektir" dedi. Bu önemli açıklama herhalde "şu üç öğe ile bir- likte" düşünüldü ve söylendi; 1) Adadaki Türk askeri gücünde "bazı azaltma- lar" düşünülebilir. Ancak bu sınırlı azaltmaların düşünülebilmesi için adada, Türkiye'nin de taraf olduğu nihai bir çözüme varılması gerekir. 2) Nihai bir çözüme varılsa bile, "eğer adada Yunan ve Ingiliz askerleri ve üsleri duruyorsa; Rum askeri gücü varlığını sürdürüyorsa " Türk askeri yi- ne de adada kalır. Diğerleri yerli yerinde dururken Türk askerinin adadan tamamen (veya çok büyük oranda) cekilmesi demek, "varılan nihai çözümün Türkiye ve ada Türkleri aleyhine her an değiştiril- mesine olanak vermek demektir". 3) Türk askerinin adadan tamamen cekilmesi, "Kıbrıs'tan Ingiliz ve Yunan askerlerinin tamamen çekilmesine ve Rum ordusunun terhis edilmesi- ne bağlıdır". Orgeneral Büyükanıt'ın ifade ettiği "nihaiçözüm ve askerin geri cekilmesi açıklamasının" bu kap- samda değerlendirilmesi gerekir. Çünkü bu koşullargerçekleşmediği takdirde ne Kıbrıs Türklerinin gelecegi güvence altına alınabi- lir ne Türkiye'nin stratejik çıkarları korunabilir; ve ne de varılmış olan nihai çözüm yaşatılabilir. Aksini düşünenler... Bazı çevreler Sayın Büyükanıt'ın açıklamasını şu şekilde yorumlayabilirler: 1) Nihai bir çözüme varılınca Kıbrıs'taki (KKTC'de- ki) 30.000 kişilik kolordu tamamen geri çekilecek; adada karakol görevi yapacak "sembolikbirgüç" bulunacak ve Türkiye bununla yetinecek. Buna karşılık çok güçlü (ve yüklü) Ingiliz askeri gücü ve üsleri; Yunanistan'ın deniz, hava ve kara üsleri ve askerleri; Rumların uzun yıllardan beri çok güçlü bir düzeye çıkardıkları askeri güçleri adadaki yerlerinden kıpırdamayacak. Varılan nihai anlaşma Ingiliz, Yunan ve Rum güç- lerini etkilemeyecek; ancak sadece Türk ordusu an- laşma gereği adadan ayrılacak. Böyle bir anlaşma "nihai bir anlaşma" olmak- tan çok "Kıbrıs'tan Türkiye'nin, Türklerin ve Türk askerinin tasfiyesi" anlamına gelir. Adada bırakılacak sembolik Türk gücü ise adı üzerinde "sadece semboliktir" ve etkisi de sem- bolik olmaya mahkûmdur. - Ne "nihai anlaşmanın güvencesi" olabilir; - Ne de adada oluşacak Rum egemenliğini ön- leyebilir. Bugün fiili durum bizden yana iken, uluslarara- sı antlaşmalar elimize önlem alma hakkını tanı- mışken bile bunları kullanamıyoruz. Sembolik güç- lerle haklarımızı koruyacağımızı sanmak, "Kıb- rıs'tan tasfiye edilmenin kılıfını hazırlamaktan baş- ka bir şey değildir". AB ile ilişkiler ve Kıbrıs - Üstelik ortada, AB'ye tek yanlı bağlanmış ve onun yedeğine alınmak istenen bir Türkiye var; - 17 Aralık 2004 belgesi ile Rumların ve Yuna- nistan'ın Türkiye ile kedi-fare oyununu oynayabil- meleri için tüm koşullar hazırlanmış. Üyelik görüş- meleri adı altında; "Türkiye'yi içeri almama ve bek- leme odasında iğfal etme koşullan" tüm ayrıntıla- rına kadar kurgulanmış. Bu koşullar altında "Kıbns'ta nihai çözüm ve askerin cekilmesi" meselesi, - Sadece Kıbrıs sorununun çözümü ile ilgili de- ğildir; - Aynı zamanda, "Türkiye'nin AB ile ilişkilerin- deki sorunlarla da ilgilidir". Türkiye-AB ilişkilerinde denge kurulamıyor ve tek yanlı bağlanma derinleşiyorsa: Kıbrıs sorunun- da Türkiye'nin çıkarlarını koruyabilecek nihai bir çö- züme ulaşma imkânı da bulunmamaktadır. Zaten bu nedenle gayri milli iş çevreleri ile gay- ri milli Islamcı siyasiler aynı koroda yer alıyorlar. - "Kırkyılımızı Kıbns'ta boşuna harcadık" - "Rumları, adanın tek hâkimi olarak tanımama lüksümüz yok" - "Kırkyıllık Kıbrıs politikamız değişecek" deme- ye başladılar. Bu koro, kafalarındaki nihai çözümü de ortaya koymuş oluyor. Sayın Büyükanıt'ın ifade etmek is- tediği "nihai çözüm" ile gayri milli koronun kafa- sındaki "nihai çözüm"ür\ aynı şey olduğunu dü- şünemeyiz. Gayri milli koronun gözü, kulağı, cebi, iktidarı.. Brüksel'e, VVashington'a ve vahşi kapitalizme gö- re programlanmış bulunuyor. 82 yılı boşuna harcadık diyemedikleri için 40 yılı boşuna harcadık, deyip işi şimdilik kılıfına uydur- maya çalışıyorlar. www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali ABD BAYRAĞIYAKILDI Işgale karşı dayaıuşma istanbulHaberServi- si - "Irak'ta İşgale Hayır Koordinasyonu" bile- şenleri, h"akhalkına des- tek vermek için Kadı- köyIskeleMeydanı'nda buluştu. Eylemde, başı- nı ABD'nin çektiği em- peryalist güçlerin, Irak'taki "seçim oyunu" ile kukla bir iktidan iş- başına getirip işgalini meşrulaştırmayı ve ka- lıcı hale getirmeyi amaç- ladığı vurgulandı. Yüzlerce kişi dün Haydarpaşa Numune Hastanesi önünde top- lanarak Kadıköy Iskele Meydanı'na yürüdü. Meydanda yapılan açık- lanıada, ABD'nin Irak'ta başlattığı işgalin sürdü- ğü ve yüz binlerce insa- nın katledildiği ifade edildi. Irak halkının em- peryalistlerin işgaline, vahşetine karşı direndi- ği, meşru müdafaa hak- kını kullandığı belirti- len açıklamada, "Irak'- taki seçim oyunu, sade- ce bölge halkının değil dünyadaki tüm ezilen haUdann emperyalizme karşı öfkesini büyüttü" denildi. Seçimlerin meşru ol- madığına dikkat çekilen açıklamada, sandıktan daha fazla katliam çıka- cağı ifade edildi.