Katalog

SAYFA CUMHURİYET 16 EYLÜL 2004 PERŞEMBE HABERLER însanlığa karşı işlenen suçlara töre cinayetlerine ve işkenceciye ağır cezalar getiren maddeler kabul edildi Soykınm cezayasasındaANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - TBMM Genel Kurulu'nda Türk Ceza Yasa Tasansı (TCY) göriiş- meleri sürerken soykınm suçu iLk kez yasaya girdi, işkenceye de ağır cezalar getirildi. Töre cinayetlerin- de ağırlaştınlmış müebbet cezası verilmesini öngören madde de ka- bul edildi. Dünkü görüşmelerde kabul edilenlerle birlikte tasarının 144 maddesi genel kuruldan geçmiş oldu. TCY Tasansı'nın kabul edi- len maddeleriyle getirilen düzen- lemeler şöyle: • Taksirle işlenen fiiller, yasada açıkça belırtildıği hallerde cezalan- dınlacak. Bu çerçevede "biünçBtak- sir" kavramı da TCY'ye konuldu. Bu- na göre kişinin öngördüğü sonucu is- tememesine karşın, sonucun meyda- na gelmesi halinde bilincli taksir İşkence yapana en az 3 yıl • Işkence yapan kamu görevlileri 3-12 yıl arasında hapis cezası ile cezalandınlacak. Suçun çocuğa, beden veya ruh bakımından kendini savunamayacak durumda bulunan kişiye ya da hamile kadına karşı ve avukata veya diğer kamu görevlisine karşı görevi dolayısıyla işlenmesi durumunda 8-15 yıl arasında hapis cezasına hükmedilecek. Işkencenin sonuçlanna göre cezalar artarken işkence sonucu ölüm durumunda agırlaştınlmış müebbet hapis cezası öngörülüyor. • Türk Ceza Yasası'na ilk kez giren 'soykınm' suçunu işleyenlere ağırlaştınlmış müebbet hapis cezası verilecek ve zamanaşımı işlemeyecek. Töre cinayetleri de "nitelikli adam öldürme" kapsamına alındı. Töre gerekçesiyle kasten adam öldürenler ağırlaştınlmış müebbet hapis cezası ile cezalandınlacak. oluşmuş sayılacak. Bilincli taksirli suça ilişkin ceza üçte birden yansı- na kadar arttınlabilecek. • Fail, suçu işlemekten gönüllü vazgeçer veya kendi çabalanyla su- çun tamamlanmasını önlerse, teşeb- büsten dolayı cezalandınlmayacak, fakat tamam olan kısım suç oluştur- duğu takdirde sadece o suça ait ce- za ile cezalandınlacak. • Bir suçun işlenmesinde kullanı- lan mala el konulabileceği gibi bu yolla elde edilen kazançlar elden çı- kanlmış olsa da değerleri tespit edi- lerek müzadere edilebilecek. Bu da- valarla ilgili zamanaşımı 20 yıl ola- rak belirlendi. • Suç ve ceza ancak kanunla ko- nulabilecek. Idarenin çıkardığı yö- netmelik, tüzük hükümlerine göre ceza verilemeyecek. • Soykınm suçu ilk kez TCY'ye gir- di. Bir planın icrası ile milli, etnik, ır- ki veya dini bir grubun tamamen ve- ya kısmen yok edilmesi maksadıyla, bu gruplann üyelerine karşı kasten öl- dürme, bedensel veya ruhsal bütün- lüğe ağır zarar verme, grubun tama- men veya kısmen yok edilmesi sonu- cunu doğuracak koşullarda yaşama- ya zorlama, grup içinde doğumlara en- gel olma, gruba ait çocuklann bir baş- ka yere zorla nakledilmesi "soykı- nm" suçunu oluşturacak. Soykınm fa- iline ağu"laştınbnış müebbet hapis cezası verilecek, zamanaşımı işleme- yecek. Ancak, soykınm kapsamında işlenen kasten öldürme ve kasten ya- ralama suçlan açısından belirlenen mağdur sayısınca gerçek içtima hü- kümleri uygulanacak. • Irki veya dini saiklerle toplumun bir kesimine karşı bir plan doğrultu- sunda sistemh olarak kasten öldürme, kasten yaralama, işkence, eziyet ve- ya köleleştirme, kişi hürriyetlerinden yoksun kıhna, bilimsel deneylere ta- bi kılma, cinsel saldında bulunma, çocuklann cinsel istisman, zorla ha- mile bırakma "insanhğa karşı suç" sayılacak. Bu suçlan işlemek amacıy- la örgüt kuran veya yöneten kişilere 10 yıldan 15 yıla kadar, bu örgütlere üye olanlara da 5 yıldan 10 yıla ka- dar hapis cezası verilecek. • Göçmen kaçakçılığı yapanlara 3-8 yıl, insan ticareti yapanlara 8-12 yıl hapis cezası verilecek. • İnsan üzerinde bilimsel deney ya- pan kişi 1-3 yıl hapis cezası ile ce- zalandınlacak. Çocuklar üzerinde hiçbir şekilde bilimsel deney yapı- lamayacak. • Organ veya doku ticareti yapan- lara 5 yıl ile 9 yıl arasında değişen hapis cezalan geliyor. TCK'de kadına yönelik aynmcılığa karşı çıkan kadınlar MechVteki görüşmeleri de izkdL (Fotoğraf: AA) Cinsel istismara hapis cezası Töre cinayeti nitelikli adam öldürme1 sayılacak • Bir insanı kasten öldüren kişi, müebbet hapis cezası ile cezalandınlacak. Töre cinayetleri de "nitelikli adam öldür- me" kapsamına alındı. Töre gerekçesiyle kasten adam öl- dürenler ağırlaştınlmış müebbet hapis cezası ile cezalandı- nlacak. • Cebir veya tehdit kullanarak eğitim ve öğretim faali- yetlerine, öğrencilerin toplu olarak oturduklan binalara ve- ya bunlann eklentilerine girilmesini engelleyenlere 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası venlecek. • Cebir veya tehdit kullanarak bir kımseyı, dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya ve- ya değişrirmeye zorlayan ya da bunlan açıklamaktan, yay- maktan meneden kişi 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ile ceza- landınlacak. • Bir kimseyi sendikaya üye olmaya veya olmamaya, sen- dikamn faaliyetlerine katılmaya ya da katılmamaya zorla- yanlara 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilecek. Hukuka aykırı üst araması yasak • Rızası olmadan bir kadırun çocuğunu düşürten kişi 5-10 yıl hapis cezası ile cezalandınlacak. Bir erkek veya kadını nzası dışında kısırlaştıran kişi 3-(j yıl hapis cezası ile cezalandınlacak. • Cinsel saldınlarda 2 yıldan 7 yıla kadar değişen hapis cezalan öngörülüyor. Cinsel taciz yapanlara da şikâyet üzerine 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası verilecek. • Çocuklara yönelik cinsel istismarlarda 3-8 yıl arasında hapis cezalan getiriliyor. Cebir, tehdit ve hile olmadan 15 yaşını bitirmiş çocukla cinsel ılişkide bulunan kişi, şikâyet üzerine 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile cezalandınlacak. CHP'li Orhan Eraslan: Bu vahşet yok olsun diye ağır bir hüküm getirildi 4 Işkence mağdııruııa selam' ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - TBMM'de dünkü görüşmeler "soy- kmrtT suçunun tanımlan- dığı maddeyle başladı. TCY'ye soykınm suçu- nun girdiği maddede AKP ve CHP'lilerin önergesiy- le değişiklik yapıldı. Bu değişiklikle madde- nin uluslararası sözleşme- lerle uygun hale getirildi- ği vurgulandı. AKP'li Er- sönmez Yarbay, bu mad- de üzerinde konuşurken hâkimlere geniş takdir yet- kisi tanınmasının sakın- calı olabileceğini söyle- di. îşkenceye ağır cezalar getiren madde üzerinde • AKP'liler getirilen cezalarla 'artık kimsenin işkenceye teşebbüs edemeyeceğini' ileri sürerken CHP'liler işkenceye göz yumanlann da cezalandırılmasını istedi. yapılan görüşmeler sıra- sında söz alan Adalet Ba- kanı Cemfl Çiçek, ''Tür- kiye'nin dış itiban açısın- dan bu konu çok önemü. İşkence olaylan münferit- tir" dedı. CHP'li Orhan Eraslan da "Bu vahşet yok olsun diye ağır bir hüküm getirildi AB'den işkence suçuna karşı getirilen ce- zanınağnrbulunduğu eteş- tirisigeldi" dedi. Eraslan, kürsüden işkence mağdur- lannı da selamladı. TCY'nin 312 maddesi ile ilgili düzenleme görü- şülürken bazı AKP'liler rahatsızlıklannı ortaya koydu. Uzlaşma önerge- sinde suçun tanımında "kamu güvenliği açısın- dan açık ve yakın tehüke oluşturma" koşuluna yer verüirken AKP'h Ümmet Kandoğan, "açıkvemev- cutteblike" ifadesinın kul- lanumasını istedi. Kando- ğan'm önergesi reddedüir- ken AKP ve CHP'nin uz- laştığı önerge kabul edil- di. Deniz, hava veya de- miryolu ulaşımında tak- sirle tehlikeye neden olan- lara hapis cezası öngören madde görüşülürken söz alan CHP'li Haluk Koç, Ulaştırma Bakanı Binali Yüdınm ile TCDD yöne- ticilerinin de bu madde kapsamına girdiğini söy- ledi. CHP'li AtiDa Kart, "özd hayatavehayaün giz- li alanına karşı suçlar" maddesi ile ilgili,"Yargı- tayBaşkanı'nın şahsında. yargryayönefikkuşkulara yol açma ve MfTte kad- rolaşma amacı bulundu- ğu" savlannı anımsattı. CHP'li Orhan Eraslan • Hukuka aykın olarak bir kişinin üstünü veya eşyasını arayan kamu görevlisine 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilecek. • Bir kimseye ısrarla telefon edilmesi, gürültü yapılması durumunda, şikâyet üzerine 3 aydan 1 yıla kadar hapis ce- zası verilecek. • Haberleşme hakkının kullanımını engelleyenler 6 ay- dan 2 yıla kadar hapis cezası ile cezalandınlacak. • Bir kişinin onur, şeref ve saygınlığını rencide edebile- cek nitelikte hakaret eden kişi 6 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandınlacak. Suçun dini, siya- si, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklama- sından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklanna uygun davranmasından dolayı işlenmesi durumunda cezanın ait sının 1 yıldan az olamayacak. Kapkaça 7 yıl hapis cezası • Halkın farklı özelliklere sahip bir kesimini diğer bir ke- sim aleyhinde kin ve düşmanlığına tahrik eden kimse, bir yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandınlacak • Özel hayatın gizliliğini ihlal edenler, 6 aydan 2 yıla ka- dar hapis ya da adli para cezası ile cezalandınlacak. Kişile- rin özel yaşamına ilişkin görüntü ve sesleri ifşa eden kim- se, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandınlacak. • Hırsızlık yapanlara 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek. Çalınan malın değerinin azlığı durumunda veri- lecek cezada inceleme yapılabilecek. • Gasp, "nitelikli hırsıznk" sayılırken, "elde,üsttetaşınan eşyayı çekip almak suretiyle" işlenen kapkaç suçlannda 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor. • Kişilerin hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından tehhkeli olacak biçimde yangın çıkaran, bina çökmesi, top- rak kaymasına yol açanlar 6 aydan 3 yıla kadar hapis ceza- sı ile cezalandınlacak. • Tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması ya da el değiştirmesi durumunda 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor. Cevreyi kasten kirletenlere 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilecek. Zinanın Türk Ceza Yasası'na girmeyişi dış basında olumlu karşılanırken hükümete yönelik eleştiriler sürdü AKP'nin gerçek yüzü ortaya çıktıDışHaberler Servia-AKP'nin, hem ülke içinden hem de dışından gelen yo- ğun tepkiler karşısında zina tasansın- dan vazgeçmesi Batı basınında büyük yankı bulurken New York Times, zi- naya ilişkin tartışmalann, "AKP yöne- ticflerinin arka planlanna istenmeyen bir ışık tuttuğunu" kaydetti. ABD"de yayımlanan New York Ti- mes, zinanın suç olmasını isteyen AKP yetkililerinin büyük bir kısmının, "Mi- litan tslamcı Refah Partisi" kökenli olduklannı belirtti. Partinin destekçi- lerinin bile son olaydan sonra bazı şüpheler duymaya başladığı yorumun- da bulunan gazete, "AKP yöneticüe- rinin arka planlanna istenmeyen bir ışık tuttuğu" iddiasında bulundu. Ingiliz FinancialTîmesgazetesı, zi- naya ilişkin düzenlemeden vazgeçıl- mesiıun, "Türk ve Avrupah yetkilile- rirahatiatüğr yorumunu yaptı. Sıya- si uzmanlara dayanarak zina düzenle- mesi için Başbakan Recep Tayyip Er- Jean Chrlstophe Filori: zina konusunda henüz tatmin olmadık AB hükümete temkinliyakhışıyor ELÇtS POYRAZLAR BRÜKSEL - AB Genişleme Komiseri Günter Verhe- ugen'in sözcüsü Jean-ChrtstopheFBori, zinanın Türk Ce- za Kanunu'nda yer almayacağının kesinleşmesi duru- munda tatmin olacaklannı açıkladı. Filori, TBMM'de zinaya ilişkin görüşmelerin ertelen- diğine, ancak konunun TCK'de yer alıp almayacağının kesinleşmediğine dikkat çekti. Tasannın tamamen orta- dan kaldınhnası durumunda tatmin olacaklanna vurgu yapan sözcü, zina yasa tasansının kanunlaşmasının tu- tucu çevrelere ödün vennek anlamına geldiğini söyle- di. Bunun Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecinde kötü bir sinyal olacağına işaret eden Füori, Türk Ceza Kanu- nu'nun siyasi reformlar açısından önemine değindi. Filori, zinanın TCK'de yer almayacağından emin olduk- tan sonra rahatlayacaklannı ve Türkiye'yi kutlayacak- lannı söyledi. doğan'a, "AKP'deki aşın muhafaza- kârlar ve Müslüman görüş içinde et- kili ancak MecUs'te temsil edilmeyen küçükbir siyasiparti" taranndan bas- kı yapıldığı da kaydedildi. Haberde, ya- şanan olayın, AB'nin aday ülkeler üze- rindeki etkisini de ortaya koyduğuna dikkat çekildi. The Independent de gelişmeyi bir "geri adun" olarak yo- rumladı. Gazete, "BukonudaözeDik- le 6 Avnıpa ülkesüün Türkiye üzerin- de beürgin baskı oluşturduğunu" öne sürdü. Fransız Le Figaro gazetesi ise AKP'nin geri adım atmasını, "onur kurtuklu" ifadesiyle duyurdu. "Zina- nm cezalandırdmasını öngören tasan gömüldü" diyen gazete, açıklamanın muhalefet lideri Deniz Bavkaltarafın- dan yapılmasına dikkat çekti. Le Monde ise Türkiye'deki liberal çevreler ve Avrupah yöneticilerin bas- kısı altındaki Türk hükümetinin geri adım attığını yazdı. Ispan>ol ElPais, "Türkiye,AB'yegjr- mek için ceza yasasında radikal re- formlar yapıyor" başlığı altında ver- diği haberde, AB ülkelerinden gelen eleştirilerden dolayı Türk hükümeti ve muhalefetinin "geri adun attiğuu" yazdı. Baskuun sonucu Financial Times gazetesinin Alman- ya baskısı, "Türkrve sadakatsizliğe ce- zadan vazgeçti" başlığını kullandığı haberinde, Alman politikacdann eleş- tirilerine geniş yer verdi. Die Welt ise AB'nin baskısı ile zinanın cezalandı- nlmasından vazgeçildiğini vurguladı. "Erdoğan son anda vazgeçti" başlığı- nı kullanan gazete, Dışişleri Bakanı Ab- dullah Giil'ün "yüz\ıun projesi olan TCK'nin zina tarnşmalanyla gölge- lendiği" sözlerine yer verdi. Frank- furter ADgemeine Zeitung ise haberi, "Türkiye'de tarbşmahzina tasansı er- telendi" başlığı ile duyurdu. PERŞEMBE ORHAN BURSALI Strateji Belgesi "Zina ila bina artınca kryamet kopacak"... Ikisinin de son derece giderek arttığı dünyada, AKP'lilerin zinayı cezalandırarak kıyameti engel- leme, en azından ülkemizi kıyametin dışında tut- ma çabası boşa çıktı! Aslında AKP ve Islamcılar "zina "nın kaçınılmaz- lığını itiraf ediyorlar. "TCK'nin hiçbiryasasını ken- dine referans kabul etmediğini" açıklayan bir Is- lamcı yazar, erkeğin tek kadınla idare edemeye- ceğini belirtiyor ve "laik zina" ile "dini zina" ara- sındaki tek farkı, birinin "akitli" olması (imam ni- kâhı!) ile açıklıyor. Haklı! (Erkekler yatıp kalkıp dua etsinler; şu dünyaya bir kadın peygamber gelsey- di, haJleri nice olurdu acep?) Zinada kopan kıyameti AKP gülerek izledi, iste- yerek ve büyük keyıfle geri adım attı ve Türkiye kur- tuldu! Güngör Uras'ın "Yeni Harman"da bir demeci gözüme takıldı, "esas zina soygunda" diyordu! Evet, ülkemizde zinalann en ballısı ve katmerli- si, yıllardırekonomide sürüp gidiyor. Iktidarlann "eko- nomik zina"\an sonucu ülkenin gümbürdediğini unuttuk. AKP bugün bu zinayı özellikle inşaat iha- lelerinde acaba hangi boyutta sürdürüyor? Bu ko- nuyu da Hürriyet'te Yalçın Bayer'den izliyoruz! AKP, ihaleleri, hem de ortalamanın üzerinde pa- halı teklifler veren AKP cemaatine yakın şirketle- re aktanyor! Yani ekonomide millet zinalanıp duruyor! • • • Zina, az kalsın içinde boğulacağımız hacimde bir köpük yarattı, ama günlerin getirdiği bir başka ko- nunun ise tek bir köpüğü çıkmadı: 2003-2023 Strateji Belgesi! Bu da nedir, diyeceğinizden eminim. Gazetemiz- de de bir küçük haberi çıktı! "Ulusal Bilim ve Teknoloji Politikalan 2003- 2023 Strateji Belgesi", TÜBlTAK'ın bundan ön- ceki yönetimince başlatılan, Türkiye'nin, ekonomi ve yönetimin bilim ve teknoloji temelinde yeniden nasıl inşa edilmesi gerektiğini tartışan 2.5 yıllık bir çalışmanın ürünü. Şu sırada, ekleriyle 80 sayfa kadar olan belge- nin son haline www.tubitak.gov.tr sitesinden ula- şılabilir. Meraklı herkesin, bu belgeyi indirip en azından incelemesi gerekir diye düşünüyorum. Belge, zina gibi çalkalanabilecek popülerliğe sa- hip olmasa da! Belge, adından da anlaşılabilecegi gibi, 2023'ü hedef alıyor. 2023 neyi anımsatıyor bize? Cumhuriyetin kuruluşunun 100. yıldönümü- nü! Bilim ve düşün dünyasından insanlann derdi, 100. yıldönümünde göğüslerimizi kabartacak bir Tür- kiye görmek! Kalkınmış, demokratik, zengin, insanları mutlu, yaratıcı, girişimci, Avrupa ve dünyada gögsü ve ba- şı açık, Türkiyeli olmaktan onur duyacağı bir ülke! Bütün isteğimiz bu değil mi? Milletin, seçmenin gönlünde yatan? "Bilim veteknolofîpolitikalan" gibi "soğuk" bir isim kimseyi yanıltmasın. Belge, çok özetle, kal- kınanların nasıl kalkındığını ve Türkiye'nin nasıl kalkınabileceğini özetlemeye çalışıyor. Tarihsel bir bakışla, yol gösterici bir manifesto! Aslında, bir siyasi partinin bu belgeyi temel alan politikalar üretmesiyle, Türkiye gerçekten 2023'e "adam gibi" girebilir! Ama öyle 20 yıl sonrasıyla ilgilendiğini gören po- litikacı var mı? Stratejik bir hedefi olmayan bir ülkenin, bir dev- letin, siyasal partilerin bir yere varabilmesi de müm- kün değil. Türkiye ne yazık ki tam bu durumda! • • • Geçen hafta sonuna doğru Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu, Başbakan'ın başkanlığındatop- landı.Toplantı, basına, teksatırla, Erdoğan'ın "Bi- limi bilim için değil refah için kullanacağız" sözüy- le yansıdı. Bu toplantnın en önemli gündem maddesi, hazır- lanan bu Strateji Belgesi olmalıydı (öyle idi. 1 ). Fakat TÜBlTAK'ın şimdiki yönetiminin belgeye yeterin- ce sahip çıkmadığı görülüyor. Belge gerektiği gibi toplantıda sunulmadı ve bağlayıcı bir karar alınması için çaba sarf edilmedi. Neden? TÜBİTAK yönetiminin tarihi bir sorum- luluğu var burada. Evet, temel soru ortada duruyor: 2023'e, Cum- huriyetin 100. yıldönümüne Türkiye nasıl girecek? Bugünkü gibi (biraz ağır bir ifade olsa da!) "sürünerek" mi, yoksa dik bir duruş ve yürüyüş ile mi? Merak etmez, tartışmaya değer bulmaz mısınız? obursali@cumhuriyet.com.tr. Üzerlerinde deney yapılmayacak Çocuklar son anda kurtuldu ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - TBMM Genel Kurulu"nda Türk Ceza Yasa (TCY) Tasa- nsı görüşmeleri sırasın- da verilen bir önergenin kabul edilmesiyle ço- cuklar üzerinde hiçbir şekilde deney yapılama- yacağı hükme bağlandı. TBMM Genel Kuru- lu'nda dünkü görüşme- leri sırasında "insan üze- rinde deney" başlıklı maddede değişiklik ya- pıldı. Tasanda belli koşul- larda çocuklar üzerinde deney yolu açık tutulur- ken "nza açıklama yete- neğine sahip çocuğun kendi nzasuun yanı sıra ana ve babasunn yazüı muvafakatinin ahnma- sı" koşulu getirilıyordu. AKP ve CHP'lilerin verdiği ortak önerge- nin kabul edilmesiyle, "çocuklar üzerinde hiç- bir şekilde deney yapt- lamayacağı" hükrne bağlandı. Önerge değişikliğin- den önce TCY Tasan- sı'nın 90. maddesinin 3'üncü nkrasına göre, "çocuklar üzerinde bi- limsel deney" yapılabil- mesi şu iki şarta bağla- nıyordu: • Yapılan deneyler so- nucunda ulaşılan bilim- sel verilerin, vanlmak is- tenen hedefe ulaşmak açısından bunlann ço- cuklarüzerinde de yapıl- masını gerekli blması. • Rıza açıklama ye- teneğine sahip çocuğun kendi nzasuun yanı sı- ra ana ve babasının ya- zılı muvafakatinin alın- ması.