Katalog

1 S EYLÜL 2004 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA kultur(§ cumhuriyet.com.tr 15 UYCARLIKLARIN İZİNDE OKTAY EKİNCt Ürgüp'ün tarihsel ve 'metruk' mahallesi için koruma ve canlandırma projesi Kayakapı yeniden yaşayacakKapadokya'da yıllann vefasızlı- ğı sona eriyor. Urgüp'teki ünlü Kayakapı Mahallesi yeniden ya- şamla buluştunılacak... Kayakapı 'nın ünü ne yazık ki sa- dece kültürel ve doğal ayncalığın- dan değildi. Adı gibi kayalara oyulmuş evleri, özgün mekânlan ve Ürgiip kentine çok özel peyza- jıtn kazandıran konumuyla birlik- te 'terkedilmiş' ve 'yıpranmaya, yok oluşa bırakılnuş' içler acısı durumuyla da bölgeyi seven he- men herkesin üzüntü odağıydı... Yöre insanlannın 'ölü şehir' de- dikleri bu tarih hazinesi yerleşme alanı. Ürgüp Belediyesi'nin, Baş- kan Bekir Odemiş'in haklı bir ta- nımla 'yüzyıün projesi' diyerek başlattığı bir çabayla artık gelece- ge umutla bakıyor. Dr. Cem Kınay, Dr. Yusuf Ör- nek, Hüsnü Sucu, Hüseyin At- maca, Esma Cankat, Mustafa Ün gibi kültürel mirasa duyarlı tu- rizmcilerimizin kurduklan 'Eski Kapadokya AŞ' firmasının uy- gulamayı üstlendiği; 'Ürgüp-Ka- yakapı Kültürel ve Doğal Çevre Koruma ve Canlandırma Proje- si'nin mimarlık hizmetlerini de Dr. Cengiz Kabaoğlu yönetimin- deki uzmanların oluşturduklan 'KA.BA-Eski Eserler Koruma ve Değerlendirme-Mimarlık Ltd.' yürütüyor... 'Pünva mlrası... Kayakapı Mahallesi, 'Esbelli Kayası' olarak bilüıen yükseltinin kuzeydoğu yamacına kurulu eski bir yerleşim alanı. Yıllardır terk edilmiş olarak 'harabe' görünü- münde bekleyen yerleşme, 1985 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne dahil edilmiş olan 'Gö- reme Milli Parkı ve Kapadokya Kayalık Alanlan'nın sınırlan içinde yer alıyor... 267 dönümlük proje alanının 65 dönümü kentsel dokudan, 205 dö- nümü ıse bazı bölümleri tanmsal amaçh olarak kullanılagelen açık alanlardan oluşuyor. Mahalledeki 421 yapıdan 182 adedi, kaya oyma ve yıgma taş yapım teknikleri ile oluşturulmuş mekânlan içeren ge- leneksel yapılar olmasına rağmen sadece 8'i, 'korunması gerekli kültür varlığı' olarak tescillen- miş. Onlar da konut değiller; bir kaya kilise, bir cami, bir hamam, bir konut ve dört çeşmeden oluşu- yorlar... Neyse ki Kayakapı Mahalle- "OLU ŞEHIR DENİRDİ... Kayabaşı Mahallesi'ne ölü şehir" deniyordu... Işte, "Esbelli Kayası" denen tepeye yaslanmış eski kent dokusundaki Davutağa Şokağı (üstte) ve proje kapsamında yeniden yaşama kavuşmayı bekleyen Eset Bey Konağı (yanda). si'nin kentsel doku alanı Nevşehir Kültür ve Tabiat Varhklannı Ko- ruma Kurulu'nun 10.02.2001 tarih ve 1441 sayılı karan ile 'kentsel sit alanı' ilan edildiği için, yine de bütüncül bir koruma var. Mahalle kimllği Kasım 2002'de başlanan Kaya- kapı Projesi'nde, kentten ve çev- reden kopuk bir 'tatil köyü' oluş- turmaktansa ziyaretçilerle bir 'mahalle' ortamı oluşturarak ala- nın 'Ürgüp şehri ile bütünleşme- si' hedefleniyor. Bu yönde yeni- den canlandınlarak dönüşüme uğ- rayacak yerleşmeye her türlü fizi- ki müdahalede, 'özgün görsel bü- tünlüğün' bozulmaması da pro- jenin temel ilkeleri arasında... Bütün bu hedefleri için örgütle- nen proje grubunda hemen her ko- nu için ayn ayn görev yapan 'bi- limsel ve teknik damşmanlar' proje müşaviri ile birlikte çalış- maİctalar... Uygulama içinse 'ka- tılımcı bir model' yeğleniyor. Projenin yaygın olarak benimsen- mesi, resmi kurumlann ve yerel halkın ilgisinin ve katılımının sağ- lanması için bir 'Izleme Kurulu' oluşturulmuş. Aynca yine proje boyunca etkin olacak bir "Tanı- tım / Sergileme Ofîsi" de kurul- muş. Kayakapı Projesi, özellikle ta- rihsel mirasın kurtarılmasında bu denli büyük ve kentsel ölçek- teki niteliğiyle de yerel yönetim ve özel sektör işbirliğine örnek oluşruruyor. Işte, aynı girişım tarafından yayımlanan ve çalışmalann ka- muoyu ile de paylaşılmasını he- defleyen 'Kayakapı' adlı bül- tenden projenin önemli yönleri- ne ait bilgiler: Anaflkir Kapadolcya... Tüm proje sürecine hâkim olan yaratıcı ana fikir, 'Kapadok- ya'dır. Bu doğrultuda, Kapadok- ya araştırmalarından türeyecek ve alanın yorumlanmasıyla ge- liştirilecek olan temalar, proje- nin gelişiminde temel alınacak- tır. *^ Eldeki kültürel ve doğal kaynaklar olarak mevcut yapı stoku ve yakın çevresindeki do- ğal alanlar, kültür ve doğa turiz- mi etkinliklerinin ön planda ol- duğu, sürdürülebilir turizm anla- yışıyla değerlendirilecektir. i/ Turizm ile koruma arasında- ki dengeli ve karşılıklı yarar iliş- kisinin önemıne inanılmaktadır; projede bu ilışkinin sağlıklı ve etkin biçimde kurulmasına, ala- nın taşıma kapasitelerine saygılı kullanımlar önerilmesi hedeflen- mektedir. *^ Projenin temel ilkelerinden biri, yapılann bir bütün olarak yan-harabelik görüntüsünü, ala- nın kimliğinin bir parçası olarak değerlendirmek ve koruma-ona- nm uygulamaları sırasında bu kimliği, alanın tarihi niteliği ile birlikte vurgulamak; ancak aynı zamanda yaratıcı, çağdaş ve uyumlu bir anlayışla bu mimari dokuya müdahale etmektir. - Kayakapı Mahallesi'nin fark- lı deneyimlerle yeniden içinde yaşanılan bir mekânlar bütününe dönüştürülmesi amacıyla, Plan- lama Safhası'nda alana konakla- malı ve günübirlik kullanımlar getirilmiştir. Bunun yanı sıra, doğrudan alanın kendisi. yorum- lanarak 'yerli-yabancı ziyaret- çilere sunulabilecek ve sergile- nebilecek kültürel bir alan' yaratılacak. Avusturyalı topluluk Bauchklang, melodik ya da atonel, akla gelebilecek her türlü sesi yaratıcı bir formatla karıştırıyor. Roxy, yeni sezonu 23 Eylül akşamı özel bir partiyle açıyor Dk koııser Bauchklang'tan...Kültür Servisi -Roxy yeni sezonu 23 Eylül Perşembe akşamı açıyor. Geçen yıl Richard Dorfmeister, MJ Cole, DJ Quantic, Wibutee ve Beadyy Belle gibi isimlerin yaru sıra kapamş partisinde sahne alan Sigue Sigue Sputnik, Boney M gibi önemli müzisyen ve topluluklan ağırlayan Roxy, sezonu Avusturyalı topluluk Bauchklang 'in katılacağı özel bir partiyle açıyor. Seslerini kullanarak post- elektronik müzik yapan topluluk, melodik ya da atonel, akla gelebilecek her türlü sesi yaratıcı bir formatla karıştınyor. 'High Jazz', 'Roxy Müzik Günleri', 'Konsept Partiler' ve 'Cultura' serilerine bu yıl 'Jazzy', 'Roxy Müzik Günleri Sunar' ve 'Label Nights'ı da ekleyen Roxy, yıl boyu müzikseverlere farklı alternatifler sunacak. 'High Jazz' serisinde 6 Ekim'de Malia, 15 Aralık'ta NOHA Roxy'de müzikseverlerle buluşacak. 'Roxy Müzik Günleri'yle kendi müziğini yaratmayı seçen genç sanatçılann heyecanını tüm yıla yaymayı amaçlayan 'Roxy Müzik Günleri Sunar' geceleri programa dahil edildi. Hem yanşmaya katılan genç yeteneklerin hem de yabancı müzik gruplannın sahneye çıkacağı bu gecelerin ilk konuklan 21 Ekim'de '9. ED RMG' birincisi Deja-vu ve kasımda 'Direc-T' olacak. Aynca Sex Pistols'ın efsanevi gitaristi Glan Matlock 3 Kasım'da, Hanin Elias 24 Kasım'da, Client 12 Ocak'ta Roxy'de hayranlanyla buluşacak. Geçen sezon yaprak partisi, yastık kavgası, mart kedileri, çikolata gibi hatırlarda kalan 'Konsept Geceler' bu yıl da farklı formatlarda devam edecek. Programın 'Label Nights' bölümünde, dünyada özel müzik türlerini bünyesinde toplayan ve bu türlere adım veren 'Disco B' gibi plak şirketlerinden müzik gruplan ve DJ'ler program yapacaklar. 11 Kasım'da Disco B'den Alek Stark ve I-F müzikseverlerle buluşacak. Bünyesindeki 'Roxy Hareket Atölyesi' ile sanata destek veren Roxy, 'Cultura' geceleriyle müzik, video, fihn, performans, kabare, dinleti ve dans gibi sanatın farklı alanlannda yeni tasanlar sunacak. Yeni sezonda izlenebilecek projelerden bazılan 'DokuzAJtı Dans Projesi' (Cam Avlu) ve 'MIYAM'lı genç müzisyenlerin 'Yeni Müzik Geceleri' olacak. Roxy, aynca 'Jazzy' geceleriyle de sahnesini dünya cazının ve Türkiye'nin genç isimlerine açıyor. 28 Ekim'de sahneye çıkacak olan ilk konuk '123, yüzyirmiüç'. (0 212 249 37 95 - bilgilroxy.com.tr) Acılıs 1 Ekim'de ' Can 'dan bir sanat galerisi Kültür Servisi - Çağdaş toplumlann gelişmişlik düzeyinin ölçütlerinden birinin, insanın gelişmesinin ve yücelmesinın temel unsurlanndan olan sanata ve sanatçıya verilen değer olduğunun altun çizen Can Yayuıevi, bu amaca hizmet ermek için yan kuruluşu olan Can Kitabevi'nin üçüncü katını l Ekim"den itibaren 'Can Sanat Galerisi' olarak hizmete açacak. "Çağdaş ve aydın insanlann yetişebilmesi, sağlanı bir kültürel temel üzerinde gerçekleşir. Çağdaş bir sanat galerisi de kültür ve sanata olan yatınmdır" diyen yayınevinin genel müdürü Üstün Akmen, Can Sanat Galerisi'nin gerek sergileme olanaklan, gerekse çe\Te ve ulaşım koşullan açısuıdan îstanbul'un kültürel yaşamının en etkin mekânlanndan biri olacağına inandıklannı söyledi. Galerilerinin her kesimden tstanbullunun kente ve sanata ilişkin düşüncelerini paylaştıklan bir ortam da oluşturacağını açıklayan Akmen: "Kentimizde kültürel altyapıyı oluşturan bu tür mekânlara bir yenisini eklemekle, sanatla ilgiienen her kesimden insana ulaşmayı, sanata ve sanatçıya destek olmayı temel hedef edindik" dedi. "Çağdaş ve aydın insanlann yeiişebilmeleri, sağlam bir kültürel temel üzerinde gerçekleşir. Çağdaş bir sanat galerisi de kültür ve sanata olan yatınmdır." ODAK NOKTASI AHMET CEMAL Festivalini Sahiplenen Kent: Eskişehir Anadolu'da, bu çapta ilk uluslararası festi- val olma niteliğini taşıyan Uluslararası Eskişe- hir Festivali, bu yıl onuncu yaşını kutlayacak. 2-10 Ekim tarihleri arasında düzenlenen fes- tivalin programında, geçmiş dokuz yılda oldu- ğu gibi bu kez de çok değişik ve zengin etkin- likler yer alıyor. Zeytinoğlu Eğitim, Bilim ve Kültür Vakfı ta- rafından ilk kez 1995 yılında düzenlenen Ulus- lararası Eskişehir Festivali, daha ilk yıllarından başlayarak bu çaptaki uluslararası festivalle- rin, o zamana kadar olduğu gibi, Türkiye'nin üç büyük kentinin tekelinde kalmak zorunda olmadığını kanıtlamıştı. Ancak bu festivalin henüz kısa sayılabile- cek tarihinde, üzerinde çok durulmaya değer bir başka sayfa var. O sayfada, belli bir dö- nemde beklenmedik ve çok büyük parasal güçlüklerle karşılaşan, durma noktasına gel- mesi olasılığı hemen herkesçe doğal karşıla- nan bu çapta bir düzenlemeye kendisine be- şiklik eden kentin nasıl sahip çıktığı yazılı. Bu, her festivalin, kurumlaşma yolunda olan her girişimin tarihinde kolay rastlanamayan bir sayfa. Bundan dört yıl önce, Zeytinoğlu şirketler grubunun karşılaştığı parasal darboğazlar ne- deniyle, Zeytinoğlu ailesi tarafından kurulmuş olan vakıf da çok güç bir duruma girdi. Bu du- rum değişmeseydi, kanımca uluslararası çer- çeve bir yana, fakat sadece ulusal boyutlarda bir festivali sürdürebilme olasılığı da çok aza- lırdı. Işte o kritik dönüm noktasında Eskişehir, beş yıldır eğitim, bilim, sanat ve kültür adına kent yaşamına her zaman tam olarak ölçüle- bilmesi olanaksız katkılarda bulunan Ulusla- rarası Eskişehir Festivali'ne kent olarak sahip çıktı. Burada 'kent olarak' söyleminin vurgu- lanması çok önemli, çünkü festivali kurtaran olgu, Zeytinoğlu Vakfı'na 2001 yılından itiba- ren yeni kurulan Eskişehir Kentsel Gelişim Vakfı'nın çabalarının eklenmesi oldu. Eskişe- hir Büyükşehir Belediyesi önderliğinde kuru- lan Eskişehir Kentsel Gelişim Vakfı'nın başlı- ca destekçileri arasında Eskişehir Valiliği, Ana- dolu ve Osmangazi ünıversiteleri ile Zeytinoğ- lu Vakfı yer alıyor. Ancak destekler sadece bu- nunla sınırlı değil. Eskişehir Sanayi Odası ve Eskişehir Ticaret Odası başta olmak üzere Ar- çelik, Etam, Eti, Eston Yapı, Kılıçoğlu, Kümaş, TEI Tusaş, Yapı Merkezi, Eso-es.net, Hayal Kahvesi gibi çok sayıda ticari kurum ve kuru- luş da Uluslararası Eskişehir Festivali'ne des- tek veriyor. Bu arada Festival Komitesi Baş- kanı Zeynep Zeytinoğlu da her zamanki de- ğerli ve çileli çabalarını sürdürüyor. Bu tablo, bir kentin bir kez başlatılmış olan çok yararlı bir girişime bir bütün olarak nasıl destek verebileceğinin de görkemli tablosu- dur. Bu arada, bu girişime önayak olan bazı ki- şiler biraz daha yakından tanındığında, böyle bir sahiplenmenin pek de rastlantısal olmadı- ğı ortaya çıkar. Anadolu Üniversitesi'nin eski rektörü ve şimdiki Eskişehir Büyükşehir Bele- diye Başkanı Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen, bir zamanlar daha ortada üniversitenin binaları yokken bir güzel sanatlar fakültesi ile bir dev- let konservatuvannı yeni bir üniversitenin ilk ol- mazsa olmazları arasında sayacak kadar sa- nat tutkunu bir kişilik. Anadolu Üniversitesi'nin şimdiki rektörü ve bu üniversitenin Güzel Sa- natlar Fakültesi'nin ilk on yılı boyuncu kurucu dekanlığını yapan Prof. Dr. Engin Ataç isesa- natı her zaman gençlerin eğitiminde en etkili ve değerli araçlar arasında gören, insanın kim- liğinin gelişmesi açısından olmazsa olmaz sa- yan bir hoca. Böylesi kişiliklere, Eskişehir'de- ki sanatsal etkinlikler için gerekli zemini hazır- lama çabaları hiçbir zaman hız kesmemiş bir valilik de eklenince, ortaya çıkan sonuç çok şaşırtıcı olmuyor. Geçmişte kalan dokuz yıl boyunca Eskişe- hirlilere klasik müzik, klasik Türk müziği, Türk halk müziği, caz, blues, rock müziği, tiyatro, çağdaş dans ve bale, sinema, çocuk etkinlik- leri, fotoğraf, resim ve heykel sergileri, konfe- rans ve söyleşiler gibi çok zengin bir yelpaze sunan Uluslararası Eskişehir Festivali, bu yıl- ki zengin programıyla sadece onuncu yıl gibi önemli bir yaş gününü kutlamakla kalmaya- cak, fakat yolun yarısından itibaren bütün bir kent tarafından fiilen sahiplenilmiş bir girişim olmanın da onurunu bir kez daha yaşayacak. e-posta: ahmetcemalu; superonline.com acem20(a hotmail.com Ekol Drama'da yeni dönem H Kültür Servisi - Her yıl yepyeni programlarla büyüyen ve gelişen Ekol Drama Sanat Evi, Ayla Algan yönetimındeki eğitim kadrosuyla yeni dönem çocuk/genç, yetişkin atölye çalışmalanna 2 Ekim 2004 tarihinde başhyor. Yaratıcı drama ve drama ile solfej eğitimlerini, drama bölümü eğitmenleri, resim atölyesini Prof. Fuat Acaroğlu ve Yiğit Aral, modern ve Latin dans atölyelerini Mikael Vidhi ve Vladimir Polkovodtsev, ritim atölyesini Engin Gürkey percuisson topluluğuyla gerçekleştiriyor. Ayla Algan, Beklan Algan, Aiımet Cemal, Yıldız Cıbıroğlu ve Sevi Algan tarafından yürütülen çağdaş tiyatro bölümündeyse yurtiçinde ve yurtdışındaki konservaruvarlara dereceyle giren öğrenciler eğitim alıyor. Aynca Ekol Drama'da bu yıl ilk kez televizyon ve radyoda haber spikeri olmak isteyen profesyonellere "spikerlik sunuculuk" ile güzel ve etkili konuşma eğitimleri ve ezberden uzak, pratiğe yönelik bir Ingilizce eğitimi olan "drama ile Ingilizce" eğitimi başlayacak.