Katalog

2 AĞUSTOS 2004 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ BASIN Bush'un rakibi Kerry sıkıcı bir kişilik gibi görünebilir, ancak halkın güvenini kazanabileceği özellikleri var: Istikrarlı, dikkatli ve azimli...• John Kerry, istikrarlı, güvenilir, dikkatli ve azimli. Bu özellikler onun işine yarayabilir. Demokratlann adayı Kerry, partide bütünlüğü uzun ve ağdalı sözleriyle sağladı. Partinin eski lideri Bill Clinton, insanlan, onlara duymak istedikleri şeyleri söyleyerek hoşnut ederdi. Kerry, ise duymak istemedikleri şeyleri söylemeyerek hoşnut ediyor onlan. DAVTOBROOKS I ovva'da bir kış akşamıydı, saat gece yansı- nı biraz geçiyordu. Demokratlann kasım ayındaki başkan adayı John Kerry, bir kent toplantısının konuğuydu. Ve, kendisine yönel- tilen her soruya yarut vermeye karar vermiş gö- rüntüsü veriyordu. Aslında herkesin yüzünde eve gitmek istediklerine dair bir ifade vardı. Or- tadoğu tarihi ve sosyal hizmetler konusunda detaya girdiği her seferinde kalabahktan mı- nldanmalar geliyordu. Ben de orada sessizce oturmuş, içim- den,"Eger bu adam başkan olursa ben uzman- nk ve ukalahktan vazgeçeceğfan çûnkü bu po- Htikadan hiç aıüamıyorum anlamına gefir"söz- lerini geçirerek Başkan Bush'un rakibini din- liyordum. Monotonluğunun John Kerry'nin en önemli özelliği olduğunu kavrayamamıştım o zaman. Savaşla ve devlet memurlannın yol- suzluktan yargılandığı skandallarla on yıl ge- çiren bir ülkenin bunlara bir son vermek için bir "Brejnev r> e gereksinimi olduğunu da kav- rayamamıştım. Anlayamadığım başka bir şey bu seçim kam- panyasının, bu yıl ikinci kez Beyaz Saray'da başkanlık koltuğuna oturmak için yanşan Ge- orge Bush'un üçüncü görev süresi için tasar- layacağı kampanyayı andıracağıydı. Son dört yılda o kadar çok şey oldu ki... Bush, düşman- lan arasında "iki dönemfik" antipati, dostlan arasında ise iki dönem hizmet vermiş kadar faz- la sempati ve destek kazandı. Kerry cephesine bakıldığında ise seçmenin ona bayıldığını sanmıyorum. Ancak, Demok- GÖVDE GÖSTERİSİ - John Kerry (solda) ve başkan yarduncısı adayı John Edwards Demokratlann Boston'da düzenienen kongresinde gövde gösterisi yapüAlkışyağmuru nedeniyte uzun süre konuşmasına başlayamayan Kerry, Bush yönetimine yüklendi. Binlerce balon ve konfetinin uçuştuğu salonda John Edvvards kucağuıdaki kızı Emma Claire'le, John Kerry de eşi Teresa Heinz'lâ partitileri seiamladL (AP) ratlar, onlann karşısına bir dizi ilginç başkan adayı sunsalardı bu adaylardan Kerry'ye oran- la daha az hoşlanırlardı. Senato baskanlık okuludur Göremediğim bir nokta da Demokrat Par- ti'nin, Kerry gibi akşam eve sağlam dönebi- lecek kadar nıtelıklı bir sürücüye gereksinimi olduğunu anlayacak kadar aklı başında oldu- ğuydu. Unutmamak gerekir ki bu Howard De- an fırtınalan, Mkhael Moore ateşiyle uğraşa- rak geçen yılını geçirmiş bir parti... tçki içerken "kafayı tam anlamıyla bubna- dan" hayat kurtaracak nitelikte son bir sorum- luluk daha üstlenebilecek kadar ayık olduğu- nuzu hissedersiniz. Işte, Demokratlann Massachusetts Senatö- rü olan Kerry'yi aday göstermesi de böyle bir sorumluluktu. Şimdi de profesyonel ve disip- linli bir kampanya yürütüyor. ABD Senato- su'nda 20 yıl görev yapmış olmak bugün esen siyasi rüzgârlan anlamak için yardımcı olacak- tır. Senato başkanlık için bir yüksekokul gibi- dir. Senato, tantana yapmak için gerekçesi olan gösterişli insanlan alıyor ve yıllarca aynı mo- notonlukta bir çalgıyı çaldıktan sonra "maest- ro" oluyor bu adamlar. Kerry'nin cumartesi günü radyo programın- da yaptığı konuşmasına kulak verin. Hiçbir ba- nallik yok. O, istikrarlı, güvenilir, dikkatli ve azimli. Bu özellikler onun işine yarayabilir. Kerry, partide bütünlüğü uzun ve ağdalı söz- leriyle sağladı. Partinin eski lideri BiDClinton. insanlan, onlara duymak istedikleri şeyleri söyleyerek hoşnut ederdi. Kerry ise duymak istemedikleri şeyleri söylemeyerek hoşnut edi- yor onlan. Bu tür hoşnut etmenin pek olumlu bir yanı yok. Çünkü uzun uzun konuşuyor an- cak dinlerken kendi sonucunuzu çıkarmanızı sağlayacak kendisiyle ilgili fazla ipucu vere- cek hiçbir önemli noktaya parmak basmıyor. İki farklı Kerrv Imajı Son birkaç günde, Kerry'nin, evliliğin sade- ce bir adam ve bir kadın arasında olabilecek bir ilişki olduğuna ınandığını, başka deyişle eş- cinsel evliliğe karşı olduğunu, ABD'nin Irak'ta- ki güçlerini arttırması gerektiğine ve yaşamın anne gebe kaldığında başladığına inanan-ki bu da Bush'unki gibi kürtaj karşıtı bir tavır- bir muhafazakâr olduğundan emin olan Demok- ratlarla konuştum. Aynı zamanda Kerry'nin savaşa karşı oldu- ğundan, eşcinsel evliliğe ve kürtaja karşı ol- madığından emin olan Demokratlarla da ko- nuştum. Kerry yıllardır konuşuyor ve bu laf kalabalığı nedeniyle stratejik bir belirsizlik egemen onunla ilgili. Bütün bunlar Kerry'yle ilgili ipucu edinmek için işe yarayabilir. An- cak, hâlâ öğrenmemiz gereken şeyler var. Kerry, istikrarlı ve makul olduğu için biraz aptal mı yoksa karannı vermekten mi aciz? Halk kriz dönemlerinde güvenilir birine ih- tiyaç duyduğu için ve o da bunu bildiği için mi ihtiyath da\Tanıyor? Yoksa vahşi bir ideolojik düşmanla karşı karşıya olduğumuz yeni bir dünyada yaşadığımızı kavrayamadığı için mi böyle ihtiyath davranıyor? Önümüzdeki bir- kaç gün içinde bu sorulann yanıtlannı öğ- renebileceğimi umut ediyorum. Ne olursa ol- sun eğer Kerry seçimi kazanırsa işimden istifa etmeyeceğim. (TheNew York Times, ABD, 27.07) Demokrasi komada ama kalbi hâlâ atıyor YULIA LATYNINA I yi haber, demokrasinin Rusya'da hâ- lâ var olması. Komada olabilir, ancak kalp atışlan hâlâ duyulabiliyor. Çin sınınna 100 kilometre uzaklıkta olan, 700 bin nüfuslu Vladivostok'un yeni valisinin belirlendiği yerel seçim bunun göstergesi. Demokrasi öldüğü za- man merkezi idare bölgeleri yönetmek için yüzsüzce atamalar yapar. Hiçbir zaman Vladivostok "ta olduğu gi- bi bir köylü budalasıy la çete reisi arasın- da geçen ve sirki andıran seçim yanşına tanık olamazsıruz. Primorye bölgesindeki siyasi hava böl- ge sınırlannda yer alan Vladivostok ken- tinin eski valisi Yevgeni Nazdratenko'nun "ongarşisiz ekonomi" sloganını güden ekonomi politikasının ürünüdür. Orada ticaret yapan herkes validen "aşağı sevi- yede" olmalıydı. Rusya'da özelleştirme pekâlâ Primor- ye 'deki özelleştirmeye benzeyebilirdi. Burada- ki ticareti yönlendiren- ler, gangsterlere söz ge- çirmek için onlara mil- yonlarca ruble veren, "kınnızı direktörler" olarak nitelendirilen adamlardır. ilglnç olavlar sllsllesl • Rusya'nın Vladivostok kentine vali seçilen Vladimir Nikolayev ve onun gibi Birleşik Rusya Partisi'nin çatısı altında olan birçok siyasinin ellerinde kan var! Bunların hiçbirinin Vladivostok'un yeni seçilen valisi Vla- dimir Nikolayev'le bir bağlantısı yok. Kremlin'in desteklediği Birleşik Rusya Partisi'nden olan, 30 yaşındaki Nikola- yev 10 gün önce seçildi. Farklı şartlar- da, onun yerine başka biri başkan seçi- lebilirdi. OlegKozemyakov'u ele alın. Kozem- yakov, Primorye Federasyon Konseyi'nin üyesi ve bir konserve balık şirketinin de sahibi. Ya da işadamı Vlktor Alekseyen- kov' un yakın geçmişte Nikolayev 'le yap- tığı kavgayı anımsayın. Ve, bu kavga sonrasında Nikolayev'in cipinin alrına yerleştirilen ve iki koruma- nın ölümüne neden olan mayını... Bu olaydan sonra Alekseyenkov'un ofisine ateş açıldığını ve işadamının bir korumasıyla birlikte yaralandığını da unutmamak gerekir. Farklı şartlarda baş- kan olabilecek bir isim "Baul" olarak tanınan mafya babası da olabilirdi. Za- ten Nikolayev aslında onun koruması olarak "camiya"ya girmişti ve Baul'ün ölümünden sonra da köşeyi dönmüştü. Bütün bunlan hiçbir kasıt gözetme- den anunsatıyorum. Nikolayev, Alekse- yenko\ r ve Kozemyakov Primorye'nin "eüt tabakası"na dahildir. Bu adamlar çok maceralı ergenlik çağlan geçirmiş, büyüyüp olgunlaşmış ve nasıl bir işi yö- neteceklerini öğrenmişlerdir. Bu işi ye- teri kadar çabuk öğrenemeyenler çoktan ortalıktan silindiler. Ülkenin her köşeslnde yolsuzluk egemen oldu Ancak, ortada bir sorun var. Hepsinin ellerinde kan var. Bu nedenle insanın ak- lına ister istemez "Bu adamlan Birleşik Rusya Partisi'nin -ki bu iktklar partisi- dir- çaosı altında banndırmak iyi bir fî- kir mi" sorusu geliyor. Seçim gecesi Nikola- yev'in çocuklan bar ve lokantalarda sarhoş ola- rak kadın garsonlara sar- karak zaferi abartılı bir üslupla kutladılar. Bazı sarhoş idiyotlann olay çıkarması çok ciddiye alınmayabilir. Ancak işin üzücü yanı bu adamlar hırsızlığa, yağmalamaya ve öldürmeye başladık- ^ — — — — lanndaNikolayev'in on- lan kontrol altına alma isteği de hakkı da olamaz. Nedenleri çok basit Hepsine diyet borcu var. Tıpkı Devlet Başkanı Vladimir Pu- tin'in yakınındaki yolsuzluk yapan adam- lannı kontrol altına almak isteği ve şan- sı ohnadığı gibi... Eski vali Nazdratenko daima Primor- ye'nin ekonomik ve sosyal alanda geliş- mesinden çok kendi kişisel gücüyle, yet- kisiyle ilgilenen bir kişilik oldu. Onun özelleştirme stratejisi ülkenin en önemli ekonomist, reformcu ve RAO UES petrol şirketinin başındaki adam Chubais'in uyguladığı srratejiden çok farklı. Bunun sonucu olarak da Primor- ye eliti, yolsuzluk yapan, üçkâğıtçı işadamlanyla doldu. Ve, maalesef bu tür bir özelleştirme stratejisi ülkenin her köşesinde egemen oldu. (Mosanv Times, Rusya, 28.07) Afiika 'da bir ülke N amibya'nın, Birleşmiş MilletlerGelişim Prog- ramı tarafından hazır- lanan insani gelişim endeksin- deki yerine bakıldığında bir dü- şüş olduğu gözleniyor. Kısa adı "HDI" olan çalışmanın sonuç- lan geçen hafta açıklandı. Nüfusu ıkı mılyon olan, Gü- neyAfrika'dan 1988'debağım- sızlığını ilan eden Namibya, 1999'da 115'inci sıradaydı, bu yıl 126'ncıhğa düştü. Rapora göre ülkedeki tek olumlu ge- lişme yetişkinler arasındaki okuryazar oranındaki artış. Ya- şam süresi 52.4\en 45.3'e düş- müş. Ve ülke nüfusunun bü- yük çoğunluğu yoksullaşmış durumda. Namibya, yoksulla varsıl arasındaki uçurumun dünyada en büyük olduğu ül- kelerden biri. Rapor, etnik grup- lan gözeterek de önemli bir noktaya işaret ediyor. Gelir se- viyesi en yüksek olan grup Al- manca konuşan grup. Bu gru- bu sırasıyla tngilizce konuşan- lar ve yerel dillerden biri Oşi- wambo konuşanlar izliyor. Buveriler Namibya'nın önü- müzdeki yılın endeksindeki Atlas CMtyanusu Güney Afrika daha üst sıralarda yer alması için çalışmasının şart olduğu- nu gözler önüne seriyor. Duru- mu düzeltmek için sadece hü- kümetin çabası yetmez. Toplu- mun tüm kesimlerinde fikir cimnastiği yapılmalıı. Bu ülkenin bir avantajı var. O da birçokyoksul ülkeye oran- la nüfusunun düşük olması. Yoksulla varsıl arasındaki uçu- rum varlığını korusa bile iki grup arasındaki eşitsizliğinbo- yutunu azaltmak mümkün. Biz- ler, en azından 2005 yılındaki rapor yayımlanana kadar Na- mibya'nın durumunda küçük de olsa bir ilerleme olmasını umut ediyoruz. (Namibion, NanübyaJ7.07) GünaydınNew York TimesYOELMARCUS A BD'de yayımlanan gazetedeki, Filistin lideri Yaser Arafat'ı is- tifaya çağıran makaleyi defa- larca okudum ve sadece şunu söyleye- bildim: "Günavdnı New York Times." Gazetenin Oslo Anlaşması'ndan son- ra çok sayıda Israillinin korktuğu şeyi anlaması için on yılı aşkın süre geçme- sinin gerekmesi ilginç.Israillilerin kay- gılan şuyöndeydı: ".\rafatmilitanbir grubun liderBğinden bir devletin lider- liğine dönüşebflecek. sorumluluküstle- nebilecek bir adam değü." Yazı şöyle devam ediyor: "Fffistintileriıı, babala- n YaserArafat'ta, romantik bir devrim- ciden bir devlet adanıına dönüşmek için geçiş sürecini başarryla tamamla- y^nıa>an bir adamda takılı kalmalan üzücü bir durum. Onun Filistinlilere sunabildiği tek şe\, topraklan uğruna şehit olmak. FOistin topraklannın tanıa- men harap durumda olması, Oslo An- laşması'nın maddelerinin paçavraya dönüşmesinin onun için hiçbir önemi yok. Bugünkü durumun tüm suçlula- nnm Ban, diğer Araplar ve Siyonistler olduğu iddiası geçersiz. Arafat da bu- günkü üzücü durumdan sorumhıdur." BM Ortadoğu Temsilcisi Terje Ro- ed-Larsen, Arafat'ı Filistin yönetimi- ni çökertmekle suçladı bu hafta. ABD Başkanı Bush ve Demokratlann baş- kan adayı John Kerry onun banş önün- de bir engel oluşturduğunu düşünüyor. Filistinli bir fizyoterapist olan tbra- him Hamami ise Arafat' m kendi insan- Perşembe günü LsraiTin fiize saldınsmda öleniki militaıun Han Yunus kentindeki cenazesinde gözyaşıve öfke hâkimdL(AP) larına ihanet eder hale geldiğini söy- ledi. "Filistinnlere, duruma göre gryi- iip çıkarüacak bir çift ayakkabı mu- amelesi yapryorsun. Senin için çözüm, eşyalarun toplayıp üçkâğıtçı arkadaş- lannı da yanına alarak başka bir yere gitmendir. Defol" diye yazıyor. Llder ml terörlst ml? Buradaki ilk gününden iribaren Ara- fat'ın şizofreninin etkısi altında oldu- ğu belhydi. Ne olduğuna karar veremi- yordu. Yeni kurulmak üzere olan bir devletin lideri mi, terör örgütü lideri mi? tsrail'in Filistin yönetimine karşı güç kullanıp bunun dozunu kaçırmasını ve neden olduğu zaran savunmuyorum. Ancak yıllardır kanlı terör saldınlany- la iç içe yaşamaktan bıktık. Bill Clinton ve eski Israil Başbaka- nı Ehud Barak'ın Arafat'a yerleşim alanlannın yüzde 97'sini teklif ettiği günler de oldu. Arafat ise bu teklife El Aksa'nın intifadasıyla yanıt verdi. îs- rail, Gazze Şeridi'ni terk etmeyi plan- lıyor. Ancak Arafat, Israil'in çekil- mesini sabote etmekle meşgul. Arafat sadece bir şey yapmamakla kalmadı, aynı zamanda tsrail'in sağını toplum- da çoğunluğun görüşü haline getirdi. Arafat, bir dîktatörün klasik sonuyla kar- şı karşıya kalabilir. Zayıf olduğu anda Filistinliler ona karşı ayaklanacaklar. Hem The New York Times'dan da izin almış durumdalar. (Haaretz, Israil, 30.07)