Katalog

-11 AĞUSTOS 2004 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA H<JV\_fil U1V1J. ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 .Akaryakıtta ÖTV'yi arttıran hükümet, sigaraya da paket başına vergi getirdi IMF gitti,zamlargeldi Spor endüstrisine Atina'da protesto • Ekonomi Servisi - Olimpiyat oyunlannın yapılacağı Atina'da, sivıl toplum örgutleri Global Union. Oxfam ve Clean Clot- hes Campaıgn ışbırlığiyle spor giyim sektöründe çalışan işçile- ruı kötü koşullanna dikkat çek- mek için bir protesto gösterisi düzenlendı. Protestoya yönelik mesajlar ıçeren tişörtleri giymiş 20 kadın. dıkiş makınelennin önünde bir süre oturdular Gös- tende konuşan Endonezyalı Parkati adlı bir kadın ayda sade- ce 71 dolar ücret aldıklannı, hiçbir sosyal hakka sahip otma- dıklannı, aynca cınsel ve sözlü tacize uğradıklannı anlattı. Cari açık IMF tahmmini de aştı I Ekonomi Servisi - IMF'nin yıl sonu içın 9 1 milyar dolar olacağını ilen sürdüğü Türki- ye'nin ödemeler dengesi açığı, yılın ilk 6 ayında 10 milyar do- lara ulaştı Hükümetin finans- manında sorun yaşanmayacağı- na dikkat çektıği can işlemler açığı. haziranayında 1.5 milyar dolar olurken, açık ocak-hazi- ran dönemınde 9.9 milyar dola- nbuldu Merkez Bankası'nın 2004 Ocak-Haziran dönemi için açıkladığı ödemeler denge- si bılançosu sonuçlanna göre cari işlemler açığının en önemli kalemlerinden dış ticaret açığı da haziran ayında 2.5 milyar dolan bulurken, geçen ay 1 mil- yar 91 milyon dolarlık net tu- rizm geliri elde edildi. Yılın ilk yansı itibanyle dış ticaret den- gesı 12.2 mıİyar dolarlık açık verirken, 2OO3'ün aynı dönemi- ne göre dış ticaret açığındaki ar- tış da yüzde 117'i buldu. FHI faizi çeyrek puan artüpdı • WASHENGTO.\(AA)- ABD Merkez Bankası (FED), faız oranlannı, bu yıl ikıncı kez çeyrek puan arttırdı. FED'in dün yapılan toplantısının ardın- dan. faiz oranlan >iizde 1.50'ye çıkanlırken faız artışının, po- tansıyel enflasyon tehlikesini azaltmak ıçın yapıldığı kayde- dildi Toplantının ardından ya- pılan açıklamada. gelişmelere göre. faız oranlannın bundan sonra da arttınlabıleceğı ima edildi. FED'in karannın ardın- dan ABD Dolan uluslararası piyasalarda değer kazandı. Ekonomi Servisi - IMF ile yeni bir stand-by peşınde koşan hükümet, sekizinci gözden geçirme çalışmala- nnı tamamlayan fon heyetinin Tür- kiye'den aynlmasının ardından gö- zünü yenı zamlara çevirdi. Sigarada uygulanan makfu venis- pi vergi oranlannda yeni düzenle- meye gidilirken, akaryakıt ürünle- rinden alınan özel tüketim vergisi (ÖTV) tutan da yüzde 8.5 arttınldı. ÖTV'deki artış pompa fiyatlanna yüzde 5 zam olarak yansıdı. British American Tobacco'nun (BAT) ve Japon Tobacco Internati- onal'ın (JTI) yaptığı fiyat indirimle- riyle ortaya çıkan vergi kaybını tela- fi etmek içın harekete geçen Maliye Bakanhğı, tütün mamullerine yük- sek tutarlarda maktu vergi getirdi. Şark tipi tütün oranı azaldıkça mak- tu ÖTV tutan artan yeni düzenle- meyle oransal vergi de yüzde 55.3'ten yüzde 28'e geriledi. Kararname çerçevesinde sigaraya paket başına tütün tipine göre 350 bin, 400 bin, 600 bin ve 1 milyon li- ralık maktu vergi ve buna ek olarak yüzde 28 oranında nispi vergi uygu- lanması öngörülüyor. Daha önce pa- ket başına alınan sigaranın maktu ÖTV'sinin yeni düzenJemeyle, her saülan sigaradan ayn bir vergi alın- ması öngörülüyor. Yüzde 10 zam bekleniyor | En yüksek artış Fuel Oil'de 95 Oktan K. Ben. 4 98 Oktan K. B e n ^ Süper Benzin f Gazyağı Motorin Kalorifer Yakıtı Fuel Oil-3.5 _ Önceki Fiyat Yeni Fiyat *Ş~ i 1.982.000 2.081.000 2.128.000 2.235.000 % 1.985.000 2.084.000 1.387.000 1.456.000 1.541.000 1.618.000 895.000 940.000 492.000 517.000 Artış (%) 4.99 5.03 4.99 4.97 5.00 5.03 5.08 Maliye Bakanı Kemal Unakıtan da sigara vergılendirmesinde yap- tıkJan değişiklık sonrasında zam ko- nusundaki karan fırmalara bıraktık- • Sigara fiyatlanndaki indirimlerden kaynaklanan gelir kaybını, maliye vergi artışıyla giderme yoluna giderken, akaryakıta da ortalama yüzde 5'lik ÖTV zammı geldı. lannı belirtti. Unakıtan, "Daha ön- ce fıyaüar düştüğü zaman, benim vergiden gidiyordu. Şimdi herkes kendi cebinden. indirim yapsa da yapmasa da. Ben, bana gelen vergi- ye bakanm. Biz hiç kimseye kanş- mayız. Ama bizûn cebimizden kün- se efeük yapmasın" dedı. Hükümetin sigara üzerıne uygula- nan vergiler ile ilgilı aldığı karan de- ğerlendiren BAT Türkiye Genel Müdürü Paul Helderman, "Bu ka- rardan oiumsuz etkilenecek olan ta- raf, Türktüketicisi olacakür. Marka- lannuzın fiyatlannı önemli öiçüde Sigarayı vergi yakacak artüracak ve dolayısıyla da rekabet ortamını ohımsuzyönde etkilevecek- tir" dedı. Türkiye'de en pahalı sigaranın 2 Euro olduğunu vurgulayan Unakı- tan, Avrupa'da bu rakamın 5 Euro, ABD"de ıse 8 Euro olduğuna dikkat çekti. Maliye Bakanhğı yetkılileri de bazı sıgaralara yüzde 10 düzeyin- de zam gelebıleceğıne dikkat çekti. Öte yandan akaryakıta yapılan zamla bayı paylannda 1 Ağustos'tan ıtibaren yapılan ve başlangıçta ÖTV tutan düşürülerek karşılanan bayi payı da tüketıcıye yansıtılmış oldu. 'Zam deöll İndirim yapılmalı' Akatyakıtçüar büe tepküi Ekonomi Servisi - Hükümetin ÖTV oranlannı arttırmak sureti ile petrol ürünlerine zam yapmasına akaryakıt- çılar bile tepki gösterdi. Türkiye Akar- yakıt Bayileri Petrol Gaz Şirketleri Iş- veren Sendikası Başkanvekili Rasih Arbay, yapılan zammın son derece ge- reksiz olduğunu söyledi. Türkiye'de akaryakıt fiyatlannın otomatiİc fiyat sistemine göre belir- lendiğini hatırlatan Arbay, "Fiyafla- nn artması için ya dolar kurunun yükseünesi ya da bağb olduğumuz pi- yasada petrol fiyatiannın artması la- zun. Bu iki dunım da söz konusu de- ğjl" diye konuştu. Arbay, Türkiye'nin bağh olduğu tngütere'deki petrol bor- sasında ton başına en son 438 dolar olan fiyatın 416 dolara düştüğüne dikkat çekerek bu durumda hüküme- tin zam değil indirim yapması gerek- tiğini \nrguladi. Zammın tek gerek- çesinin \ ergı olduğunu belirten Rasih Arbay "Bu ne rafuıeriye, ne bayi)eya- nyor. Yapılan zam sadece Hazine'nin kasasına güiyor" dedi. Yapılan zamla 2 milyon 081 bin lira- ya çıkan bir litre kurşunsuz benzinde- ki vergi oram yüzde 67 oldu. Vergi ön- cesi maliyeti 689 bin 008 lira olan bir litre kurşunsuz benzinden alınan vergi 1 milyon 391 bin 992 lırayı buldu. Petrolde sıdar duruhnuyor L Ekonomi Servisi - Terönst saldın tehditlenndeki artış ve Yukos'taki be- hrsizükler, petrol fiyatlannda her gün yeni bir rekor kınlmasına yol açıyor. Dün 44.99 dolarla New York Tica- ret Borsası' nda tanhinin en yüksek de- ğenne ulaşan hafif türü ham petrolün varil fıyatı. 44.84 dolar seviyelerin- den işlem gördü. Brent türü ham pet- rolün varil fıyatı ıse biraz gerilese de yine 41 dolann üzerinde seyretti. Petrol fiyatlannın bu kadar yüksel- mesinin etkenleri arasında gösterilen nedenler ise şöyle: \/ Irak'ta şiddetlenen çatışmalar ne- ticesinde petrol arzının kesintiye uğ- ramaya devam edeceği korkusu. (In- giliz petrol şirketleri BP ve Shell, Irak'ın büyük petrol sahalannda ara- ma ve rezerv tespit çalışmalan yapma- yı planladıklannı açıkladılar.) ^ Dünya petrol arzının yüzde 3 'ün- den fazlasını tek başına gerçekleştı- ren Irak'ın en önemli petrol ihraç nok- tası Basra terminalüıde, tam kapasıte olan 2 milyon varillik petrol arzına başlandığının açıklanmasmın ardın- dan güney bölgelerde şiddetlenen ça- tışmalarla petrol sevkıyatımn durdu- rulması. Ancak dün yapılan açıklama- da, güneydeki petrol ihraç terminalle- rini besleyen 42 ve 48 inç genişhğin- deki 2 boru hattında se\kjyarın bugün yeniden başlayabileceği duyuruldu. */ Gelecek hafta sonu dünyamn 5'ıncı büyük petrol ihracatçısı Venezü- ella'daDevletBaşkanı HugoChavEz'in oylanacağı referandum ile ilgili belir- sızlüder. 2002 yılında ülkede Chavez karşıtlannın başlattığı grev ve gösteri- lerde petrol arzı kesintiye uğramış, bu- nun neticesinde uluslararası borsalar- da fıyatlar yüksehşe geçmişti. */ Dünya petrol arzının yaklaşık yüzde 2'sinı karşılayan Rus petrol de- vi Yukos'un donan banka hesaplan nedeniyle petrol arzım sürdürememe ihtimali. Geçen gün yüzde 18 değer . rak 'ta şiddetlenen çatışmalar ve artan terönst saldın tehditleriyle 45 dolar sınınna yaklaşan petrol fiyatları, günü 44.84 dolardan kapattı. Fiyat artışında önemli etkisi olduğu belirtilen Yukos 'un ana üretim şirketi Yuganskneftegaz 'ın hesaplarına dün tekrar el konuldu. kazanan Yukos'un ana üretim şirketi Yuganskneftegaz'ın hısselerine dün tekrar el konmasıyla şirketin hisseleri yüzde 20 değer kaybettı. Sanayileşmiş 26 ülkenin enerji po- litikası danışmanlıgını yapan Ulusla- rarası Enerji Ajansı (IEA), fiyatlann daha da yükselerek ekonomilere zarar vermesini önlemek için üye üUcelerle "stratejik petrol stoklannın serbest bı- rakılmasınr değerlendirdiğini açık- ladı. The Guardian gazetesinde yer alan haberde ise, havayolu şirketleri- nin artan yakıt fıyatlannı karşılayabil- mek için şimdiden bilet fiyatlannda düzenlemelere başladığı belirtüiyor. Malrve Bakaıu. -Bankacıhk sektörü şunu iyi bilsin ki devletolarakbizhiç kknsenin ayak değneği değyiz" dedL Unakıtan bankaları uyardı: Tüketici kredilerine önlem alın ANKARA (Cumhu- riyetBürosu)- Bankala- nn tüketici kredileri ko- nusunda üzerine düşeni yapması gerektiğini vur- gulayan Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, "Ban- kalanmızı uyamorum, tüketici kredileriyie ilgili önlemier ahnacak. Kim- se oportünistçe hareket etmesin. Kimseningözü- nün yaşuıa bakmayız" diye konuştu. Unakıtan, tüketici kredilerinden alınan Kaynak Kullanı- mı Destekleme Fonu'nu da (KKDF) arttırabıle- ceklerini söyledi. Maliye Bakanhğı'nda düzenlediği toplantıda tkonuşan Unakıtan, şöy- le devam etti: "Tüketici kredileri ko- nusunda bankacıhk sek- törünün çokivi hesapya- pıp memleket ekonomi- üinin öncetiklerine göre karar vermelerinde çok büyük faydalar v-ardır." Yılın ilk 7 ayında büt- çe giderlerinin 76.5 kat- rilyon lira, gelirlerinin ise 60.6 katrilyon lira ol- duğunu belirten Unakı- tan, yıl sonunda öngörü- len 99.1 katrilyon liralık verginin 54.9 katrilyon lirasının toplandığmı açıkladı. Açık yine korkuttu Yıl sonunda 45.8 kat- rilyon hra olması hedef- lenen bütçe açığı ise yı- lın ilk 7 ayında 15.9 kat- rilyon lira olarak gerçek- leşti. Faiz dışı fazla kale- minde ise yıl sonu hede- fının yüzde 94.5'i ilk 7 ayda sağlandı. Yıl so- nunda 20.2 katrilyon li- ra olması öngörülen fa- iz dışı fazla. ilk 7 ay iri- banyla 19.1 katrilyon li- ra olarak gerçekleşti. 100 LlRAYA 82 LlRA HARCANDI Ozelleştirmede komik tablo ANKARA (AA) - Özelleştirmeden bu yıl şündiye kadar elde edi- len her 100 liranın 82 lirası (borçlanma ha- riç) sermaye iştiraki, danışmanlık, ilan ve borç ödemeleri gibi harcamalara gitti. Özelleştirme Idaresi verileri baz alınarak yapılan hesaplamaya göre, borçlanma dahil, bu yıl içinde özelleş- tirmeden elde edilen gelirin yüzde 71.1 'lik bölümünün kullanıldı- ğı belirtildı. 2004 yı- lında özelleştirme iş- lemlerinden, blok sa- tıştan 289.1, tesıs ve varlık satışlanndan da 663.6 trilyon lira ol- mak üzere toplam 952.7 tnlyon liralık tahsilat gerçekleştiril- di. Idarenin temettü gelirleri 244.8 trilyon lira olarak hesaplanır- ken. kapsamdaki ku- ruluşlara verilen borç- lardan da 3.5 trilyon li- rası tahsil edildi. Özelleştirme kapsa- mındaki kuruluşlara ise 142.5 trilyon liralık ödeme yapıldı. Bunlar içinde 76.7 trilyon lira ile en yüksek payı ser- maye iştirakleri alır- ken, kuruluşlara kredi biçiminde verilen borçlann tutan 50.6 trilyon lirayı buldu. Idare, bu yıl 868 tril- yon lira borç anapara ve faiz ödemesi ger- çekleştirdi. Türkiye'nin akıllı kart üreticisi PLASTKART HALKA AÇILIYOR Plastkart Bankacıhk Ankasörlü Telefonlar Toplu Taşımacılık Dijital Kimlik Kartları Dijital İmza ve Şifreleme GSM Geçiş Kontrol Sadakat Programları Pay TV ve Dijital Yayın Hayatın Her Alanında www.plastikkart.com.tr 11-12-13 Ağustos 2004 Tarihlerinde Plastikkart Akıllıkart İletişfm Sistemleri San. Tic. A.Ş Borsada Satış Yöntemiyle Halka Arz Ediliyor