Katalog

SAYFA CUMHURİYET 3 ŞUBAT 2004 SALI 12 EKONOM Mersin'den organik meyve suyu ihracı • MERSİN(AA)-Zirai ilaç ya da büyütmeyi hızlandıncı maddeler kullanılmaksızın üretilen meyveden elde edilen "organik meyve suyu", Mersin'de kurulu fabrikaya ıhracat kapılannı araladı. Yummy Meyve Sulan ve Güney Süt AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Selahattin Öder, 10 yıl önce yıllık 35 tonla başlattıklan meyve suyu üretimini 375 tona çıkararak 10 katı büyümeyı gerçekleştirdiklerini söyledi. Doktorlara P08 zorunhıluğu • TAHRAN (ANKA) - Gelırler Genel Müdür Vekili Osman Ankoğlu, doktor muayenehanelerine kredı kartı POS cihazı kullanma zorunluluğu getireceklerini, bu yolla vergı kayıp kaçağını önlemeyi planladıklannı söyledi. POS sistemınin kurulması için Türkiye Bankalar Birüği ile çalışma yürütülüyor. Sisteme en geç martta geçilecek. TAV Tahran'da liman jşletecek • TAHRA.N(AA)-tran hükümerinin 1.2 miryar dolar yatınm yaptığı Humeyni Havaalanı'nın tamamlanmasının ardından Türk şirketi TAV Tahran'daki Imam Humeyni Havaalanı Dış Hatlar Birinci Terminali'nin işletmesini üstlendi. TAV Yönetim Kurulu Ali Kantur, "Komşumuza, ış yapacak, risk alacak kadar inanıyoruz" dedi. Altınada araştırma istendi • TRABZON(AA)- Karadenız Teknik Üniversitesi Jeoloji Mühendislıği Bölümü Başkanı Prof. Dr. Necati Tüysüz, petrolden sonra Türkiye'nin 3 bin ton crvannda olduğu tahmin edilen potansiyel altın rezervlerinin de araştınlması gerektiğini söyledi. Tüysüz, Türkiye'nin, dünyanın önde gelen zengin altın yataklanna sahip ülkelerden bıri olduğunu, ancak yasal engeller nedenıyle kullanılamadığın] belirtti. Fransa'dan Çnfe petpolihracı • LIBRE\TLLE(AA)- Fransız sermayeli Total Gabon şirketi, Orta Afrika'daki Gabon'dan Çin Halk Cumhuriyeti'ne petrol ihraç edecek. Gabon'daki devlete ait petrol şirketlerinden biri olan Total Gabon'un Çin'in ikinci büyük petrol şirketi olan, devlete aıt China Petroleum & Chemıcal, diğer adıyla Sinopec ile bu konuda anlaşma imzaladığı Çin Madencilik Bakanlığı'nca dün duyuruldu. İGBVIE'den dış ticanet eğitimi • ANKARA(AA)- thracatı Gelıştirme ve EtüdMerkezi(İGEME), bu yıl çeşitli illerde 56 eğitim programı düzenleyecek. Eğitim programlannda, dış ticaretle ilgili güncel konular ve yasal düzenlemelere ilişkin bilgi verilecek. Yıllık 3 milyar dolarlık hacme ulaşan toplu yemek sektörü, fırmalann iştahını kabartıyor de yabanolannelindeÖZLEMAS Devlet dairelerinden özel sektördeki firmalara, orduya ve küçük ofislere kadar her alana girerek büyüyen toplu yemek sektöründe Ingiliz Compass'm Türkiye ortağı Sofra, Panltı ve DamaVın oluşturduğu grup ile Fransız Sodexho hâkim. Kurumlann maliyetlerini azalrmak ıçin yemeği yapmak yerine bu ışı catering şirketleri- ne devretmesıyle ortaya çıkan pazann büyük bir kısmını iki Oteller de catering hizmeti verlyor Profesyonel catering hizmeti veren büyük fırmalann yaru sıra, beş yıldızlı oteller ve bazı resto- ranlar da bu hizmeti sunuyor. Pa- zardaki gelişme firmalann işta- hını kabartırken verilen hizmetin de çeşitliliği artıyor. Catering kapsamında sadece Türk mutfa- ğı bulunmuyor. Japon, Çin, Avus- turya, Tayland, Meksika ve Hint mutfaklanndan ömekler sunan catering firmalan da var. Cate- ring pazannda oteller de ciddi bir rekabet içinde. Oteller sundukla- n profesyenel hizmetle öne çıkar- ken catering fırmalan da oteller- den daha cazip fiyatlar vererek pastadan pay almaya çahşıyorlar. Divan Oteli bünyesindekd Kuru- çeşme Divan Catering, 13 yıldır catering servisi veriyor. Davetler- de 10 kişıden 3 bin kişiye kadar hizmet veren Kuruçeşme Di- van'da, Türk Mutfağı kullanüıyor. Ev partileri, bahçe düğünleri, fab- rika açılışlan, şirketlerin kendi mekânlannda personel partileri gibi orgarnizasyonlar da düzenle- yen Swiss Otel ise 10 kişiden 2 bin kişiye kadar hizmet veriyor. Toplu yemek pazanna îngiliz Compass grup ile Fransız Sodexho firması hâkim. Yemek sanayicileri ise sektörde tekelleşmeden ve devlet ihalelerinde yaşanan sıkıntılardan rahatsız. Sektör, iş merkezlerinden fabrikalara, üniversitelere, hastanelere ve şantiyelere kadar uzanan geniş bir kesime hizmet veriyor. firma paylaşıyor. Özellikle Is- tanbul, Ankara, Bursa ve Iz- mir'de sektöre hâkim olan bu firmalardan sonra Sardunya Yemek geliyor. Avrupa ve Amerika'da büyük pazarlara sahip Compass gru- bunun Türkiye'deki 2003 ciro- su 75 milyon dolar ve günlük 165 bin öğün yemek veriyor. Grubun ortaklanndan olan Sof- ra Yemek, 10 bölgede, 22 ilde, 3 bin 600 personeliyle 257 ku- ruluşa yemek hizmeti veriyor. Diğer bir ortak olan Panltı Yemek ise 6 ayn bölgedeki ofısleriyle 47 kuruluşta çalışan 46 bin kişiye yemek hizmeti su- nuyor. tş merkezlerine yemek hizmeti veren şirkerin referans- lan arasında Beko, Aygaz, Ma- ko, Maret, Mercedes-Benz- Askam Kamyon ve Amerikan Hastanesi bulunuyor. Damak Yemek ise 300 perso- neliyle her gün 15 bin kişiye toplu yemek hizmeti veriyor. 2 bin 300 personeli olan Sodex- ho'nun 2003 cirosu 50 trilyon lira. Türk Silahlı Kuvvetleri'ne Aslan payını iki firmanın çektiği yemek sektöründe, Marmara. Galatasaray. Yıkbz Teknik Üniversitesi gibi büyük yerierde yemek ihalelerine her yıl farkfa isimler alnnda aynı birkaç fırmanm girdiği ve kendi aralaruıda ihakleri pa>laştıklan ileri sürülüyor. de catering hizmeti veren So- dexho bundan 24 trilyonluk bir ciro elde etti. Ancak sektör sadece bu iki gruptan ibaret değil. Eskıden 'tabJdot'olarak bilinen 'En- düstriyel catering' ile davet ve organizasyonlara yönelik çalı- şan 'Outside catering' firmala- nnm oluşturduğu bu pazarda Türkiye genelinde 5 bin firma faaliyet gösteriyor. Bunun 2 bin 500'ü Istan- bul'da bulunuyor. 3 miryar ciro- nun yaklaşık yansı, 1.3 milyar dolan Istanbul'da. Türkiye ge- nelinde 6 milyon, îstanbul'da ise yaklaşık 3 milyon çalışan, catering hizmeti alıyor. 'Haksız rekabet var' Hızla gelişen toplu yemek pazannda, gerek üst düzey yö- netici gerekse servis elemanla- n bakımından eksikler bulunu- yor. Sektörün diğer önemli so- runlan arasında denetim eksik- liği, standartsızlık, haksız reka- bet ve devlet ihalelerinde yaşa- nan sıkıntılar yer alıyor. tstanbul Yemek Sanayicileri Derneği (tYSAD) Yönetim Ku- rulu Üyesı ve Mis Keyvenı'nin sahibı Sadık Çeiik ise sektörün en büyük sorununun tekelleş- me ve devlet ihalelelerinde ya- şanan sıkınnlar olduğunu söylü- yor. Çelik, sektörde 5 bin fir- manın faaliyet göstermesine rağmen özellikle büyük şehir- lerde fırmalann organik ilişki- leri sayesinde ihalelere girdiği ve öyle kazandığını belirterek şöyle konuştu: "Sektör yaban- cılann elinde, onlar hüküm sü- rüyor. \erti fırmalara da onlann yemek vermediği küçük merdi- ven alü diye tabir edilen kısun kahyor"dedı. Sefer sayısı iki katına çıktı Uluslararası nakliyeciler sınır tanımıyor OLCAYBÜYUKTAŞ Son yıllarda yaşanan ihracat patlaması bir başka sektörün de kendi alanında rekorlar kırmasuu beraberinde getirdi. Gerek taşıma sayılannda gerek parasal büyüklüklerde gerekse Türk araçlannın kullanılmasında büyük bir gelişme yaşandığını anlatan Uluslararası Nakliyeciler Derneği Başkanı Çetin Nuhoğhı, söz konusu gelişmenin, ihracatın yanı sıra ilk kez sektörün bir yasaya kavuşması ve yapılan entegrasyon çalışmalannın sonucu olduğu bilgisini verdi. 2003 yılını değerlendirmesinin yanı sıra bsa ve orta vadeli hedeflerini anlatan Nuhoğlu, sektörün kara taşımacılığında 2, lojistikte 5 ohnak üzere toplam 7 miryar dolarlık bir büyüklüğe ulaştığrm dile getirdi. Nuhoğlu'nun verdiği bilgiye göre Türkiye'nin toplam ^ ^ ^ ^ ^ _ — ^ _ _ ^ _ ihraç taşımalan Ocak- Kasım 2003 döneminde bir önceki döneme göre yüzde 67 oranında arttı. Türk TIR'lannın kullanılma oram yüzde 80 iken bu yıl yüzde 85'e çıktı. Nuhoğlu. ciddi çalışmalar sonucu orkaya çıkan hedef için şu açıklamayı yaptı: "Bugün dünyada ilk üç lojistik firnıasının 2002 cirolan 98 milyar dolar. Irak'tan 1 miryar dolarhk ekononüye katkı sağhyoruz. Savaş halinde olmasına rağmen." Dernek olarak işgalın hemen ardından Irak'ta büro açtıklannı anlatan Nuhoğlu, 2002'de 76 bin taşıma yapıldığını, bu yıl kasım sonuna kadar da 250 bin sınınnı aştıklannı dile getirdi. • 'Türk TIR'lannın kullanılma oranı yüzde 85'e çıktı' diyen Uluslararası Nakliyeciler Derneği Başkanı Nuhoğlu, Irak'la ticaretten umutlu. BTC'nîn finansmanında 0111111 P r q j e m a l i y e t i n i n yü?d e 7 ( r i ^ i t i l l l dış kaynaklardan sağlanıyor ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Bakû-Tıflis-Ceyhan (BTC) projesinin finansman temini son- rasıyla ilgili nihaı anlaşma, bu- gün Bakû'da Azerbaycan Cum- hurbaşkanı tlham Aüyev ile Ener- ji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hil- miGüler'in katılacağı törenle ım- zalanacak. Enerji ve Tabii Kaynaklar Ba- kanlığı'nm açıkladığı BTC proje- si finansman planına göre, proje maliyetinin yüzde 70'i uluslarara- sı finans kuruluşlanndan, geriye kalan yüzde 30'u ise şirketlenn öz- kaynaklanndan karşılanacak. Ceyhan'a petrol 2005te gellyor Anlaşmayla Dünya Bankası, IFC, ABD Eximbank ve EBRD'nin de aralannda bulundu- ğu yaklaşık 20 uluslararası kredi kuruluşu, BTC projesine kredi onaylannı verecek. Proje kapsamında, Hazar Hav- zası'mn petrolünü 1760 kilomet- relik boru hattıyla Akdeniz'e taşı- yacak boru hattıyla 2005 yılının ilk aylannda, Azerbaycan'm Aze- ri-Çıraklı-Güneşli petrol sahala- nnda üretilecek ilk petrolün Cey- han'a ulaşması planlanıyor. Yılda yaklaşık 50 milyon ton (günde 1 milyon varil) kapasiteli BTC boru hattımn 1.070 km'si Türkiye'den geçecek ve Türkiye kesimi için 1.4 miryar dolar harcanacak. BOY'DAN KAYNAK ÖNERİSÎ: Kayıt dışını önle 3.5 katrifyon lira topla tSTANBUL (AA) -İs- tanbul Defterdan Kadir Boy. SSK ve Bağ-Kur emeklileri ile asgari ücre- te yapılan artışın bütçeye getirdiği 3.5 katrilyon li- ralık yükün kaynağının, ka- yıt dışı ekono- miye karşı çok ciddi bir çalış- ma yürütülerek 15 ilden sağla- nabileceğini ileri sürdü. Boy, geçen yıl tstanbul'da konulan hedefi aşarak 36 katrilyon 954 trilyon lira vergi topladıklannı söy- ledi. tstanbul'da vergi ge- lirleri tahsilat artışının yüzde 46, Türkiye gene- Tstanbul A Defterdar'ı Kadir Boy, artık e-posta ile de denetim yapılacağını açıkladı. linde ise yüzde 41 olarak gerçekleştiğine dikkat çeken Boy, geçen yıl altı taksit sonucunda 1 katril- yon 342 trilyon lira para aldıklannı ve tahsilat ora- nımn yüzde 73'ler civann- da olduğunu anlattı. Boy, Is- tanbul'da 100 bin mükellef 3 yıl boyunca KDV ödeme- mış. ilk etapta onlann e-posta adreslerine, di- ye mesaj geçtiklerini, 1 milyon vergi mükellefi- nin elektronik posta ad- reslerinin envanterini çı- karmaya başladıklannı belirtti. ADANA'DAN 16 ÜLKEYE ÎHRACAT Tekstilde markalaşma kent tanımıyor ABANA(AA)-Türki- ye'de tekstil sektörünün merkezinin Istanbul ola- rak bilinmesi, Anado- lu'da üretim yapan fırma- lan "kaüteii üretim" ko- nusunda kam- çılıyor. Ada- na'da, yaklaşık 50 yıl önce ba- balanmn kur- duğu küçük bir butikte tekstil işine başlayan Cemil, Hasan ve Mehmet Ayyıldız kar- deşler, bugün iç giyim ağırlıkh üretimleriyle sektörde "biz de vanz" diyorlar. Türkiye'de tekstil de- nince akla gelen ilk yerin A yyıldız, .ıLmarkadaM îsîanbul hobisinin kendilerini kamçıladığını belirtti. Istanbul olmasının üreti- me başladıUan 1980'li yıllarda kendilerini zor- ladığını belirten Obje Tekstil Limited Şirketi Üretim Müdürü Cemil A\>ıldız, "Bize Adana etiketiy- letekstilderutiı- namazsın dedi- ler. Azmettik, marka olduk şimdi 16 ülkeye ihracat >apıyo- ruz" diye ko- nuştu. Marka- daki Istanbul hobisinin kendilerini kamçıladığıru belirten Ayyıldız, "Ben ve kar- deşjerim inatiarünı ürün- lerinıizi Adana etiketi>le pjyasaya sürdük" dedi. BENCE tZZETTÎN ÖNDER Politik Sörf Sörf yapanlar dalganın üzerine çıktığında, hertıalde büyük bir zafer yaşama duygusu içinde çok mutlu olur- lar. Vücudun bütün kaslan sörfçüyü dalganın üzerinde tutmayayönelmiştir... Sörfçü, kaslanna kendisinin ku- manda ettiğini sanar. Oysa, kasiar üzerindeki asıl de- netim dalganın elindedir. Sörfçünün tek yaptığı, kasla- nnı dalganın isteklerine uyumlu konuma getirmektir. Dalganın üzerindeki sörfçüyü gören de beiki biraz gıp- ta, biraz da onunla bütünleşme duygusu içinde, hay- ranlıkla kahramanı izler. Dalga üzerinde zafer pozu ve- ren sörfçü, kendisini tepeye çıkaran gücü iyi algılama- dığından, bir süre sonra aynı dalganın altına girmeye mahkûm oluıi. • • • Baba Bush Çöl Fırtınası harekâtına başlarken 0 dö- nemde Türkiye'nin Başbakanı'na ismi ile hitap ediyor- du. Samimiyettenolsagerek!.. Ingilizce'de "u" harfi "a" sesi ile okunduğundan, telaffuz edilen isim ilginç bir an- lama bürünüyordu. Bizim televizyonlann o dönemde birkaç kez gösterdiği şöyle bir sahne vardı. Beyaz Sa- ray'ın bahçesinde basın toptantısı yapan Başkan kür- sünün başında konuşmasına başlarken, yanına yakla- şan bir görevlinin kulağına fısıldadıklannı dinledikten sonra, hazır bekleyen basın mensuplanna döner ve Türkiye Başbakanı'ndan telefon geldiğini söyleyerek kürsüden aynlır. Bu sahne bizim halkımızı çok mutlu et- miş olmalı ki, bunu televizyonlanmız rftihar vesilesi ola- rak birkaç kez gösterdiler. O dönemde, henüz Birleş- miş Milletier karan dahi yokken, ufak birrica(!)sonucun- da petrol boru hattını kesmemiz, politik basiret ve be- ceri timsali olarak tarihimize işlenmiştir. • • • Başkan Clinton da benzer senaryo ile Erkan bebe- ği ünlü yaptı. Bebeği kucağına alan Başkan, bebeğin burnunun deliğine girmesine dahi izin verirken, aynı an- da yetmiş milyonun (birkaçımız hariç) kalbinin derinlik- lerine süzüldü. Başkan, Meclis'te yaptığı konuşmasın- da Türkiye'nin 21. yüzyılda alacağı büyük tarihsel rolü anlattı! • • • Şimdi de bir ayak ayak üstüne atma sevdası çıkö kar- şımıza. Maamafih, bu yanşta kesinlikle Türkiye öne çık- tı, çünkü ABD Başkanı Türkiye'ye doğru ayak ayak üs- tüne atmamaya dikkat ederek saygısını gösterirken, Türkiye'nin Başbakanı ABD'ye doğru ayak ayak üstü- ne atma üstünlüğünü sergiledi!.. Ayak dilini konuştur- ma yanştrmasını, ev sahibi olarak ABD Başkanı'nın başlatmasını ABD açısından konukseveriik, Başba- kan'ın bunu izlemesini ise geleneksel Türk saygı anla- yışını yansıtma hassasiyetlerinin gereği ve sonucu ola- rak görmek gerekir, herhalde! • • • ABD'de binlerce ünıversite var ve onlann çok ünlü- lerinde de yeryüzünün her bölgesi ve ülkesı üzerinde tarihsel, politik, sosyolojik, hatta psikolojikaraştırmalar yapılmakta ve bunlar çok sayıdaki stratejik araştırma merkezlerinde toplanarak, ABD'nin herhangi bir bölge ve/veya ülke için rampaya koyduğu polrtikalar bu bilgi- ler üzerinde inşa edilmeye çalışılmaktadır. Ben düşün- müyorum ki, Türkiye'ye gelen bir ABD Başkanı, Türk insanının psikolojisi de dahil olarak Türkiye hakkında ge- rekli en ince bilgileri bu ciddi araştırma merkezlerinden almasın ve geri ülke başbakanlannın yaptğı gibi, "ben bilirim" havasında, kulaktan dolma bilgilerie hareket ederek, politik ortamda samimi ve rahat davranış kalı- bı ile laubalilıği birtîirine kanştırsın ve aklınca kullandı- ğını sandığı vücut diliyle, hangi gücün kendisini oraya, kendisinin bu davranışı ile ülkesini nerelere taşıdığının farkında dahi olmadan, politik dalga üzerinde sörf yap- sın! İleri ülkelerin yöneticileri, politik eylemde bulunur- ken, tüm geri plan bilgileri alıp, gerekli uzmanlarla çok detaylı planlar yaptıktan sonra sahaya çıkmakta ve sa- hada da, kendi kafalanna göre değil, tam anlamı ile kendilerine verilen rolü oynamaktalar. • • • öyle gözüküyor ki, Türkiye önümüzdeki dönemde çok ciddi karariara ve değişimlere gebedir. Söz konu- su olası değişim girişimlerini yürütenler politik sörfün te- pesinde gözükebilir. Ama hiçbir zaman sörfçü, dalga- yı denetleyemez, en zirvede göründüğü anda dahi dal- ganın emrindedir! Kâr oranı yüzde 78e ulaştı Dolardan TL'ye geçen kazandı ANKARA (ANKA)- TL'nin dolar karşısında hızla değer kazanması sonucu bir yıl önce döviz bozdurup TL mevduata geçenler dolar bazında vadelere göre yüzde 78'e ulaşan oranlarda kâr ederken TL'den dolar mevduatına geçenler ise TL bazında yüzde 16'ya varan oranlarda zarar etti. Geçen yıl ocak ayı sonunda 1 milyar 635.5 milyon lira verilerek alınan lOOOdolarlaaçılan döviz hesaplannın TL cinsinden tutan, kurdaki düşüş nedeniyle, bu yıl aynı tarihte, hesabın vadesine göre 1 milyar 383 milyon liraya kadar düşerken aynı tarihte bozdurularak TL mevduata yatınlan 1000 dolar 1778 dolar eşdeğenne kadar yukseldi. Son bir yılda dolar kurunda ise cari olarak yüzde 18.3 gerileme yaşanırken dolar mevduatında vadelere göre yüzde 12.6-13.1 arasında zarar oluştu. 99 milyon dolarlık ihracat yapıldı Irak5 GAP için en gözde pazar GAZİANTEP(AA)- GAP Bölgesi"nden en fazla ihracat yapılan ülkeler sıralamasında Irak birinci sıraya yukseldi. Irak'a geçen yıl yapılan ihracat. bir önceki yıla göre yüzde 158 arttı. Bölge illerinden Irak'a geçen yıl 99 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirildi. Bölge illerinden Irak'a 2002'de 38 milyon 300 bin dolarlık ihracat yapılmış, Irak en fazla ihracat yapılan ülkeler arasında 4. sırada yer almıştı. Bölgeden Irak'a pamuk ipliği, makine halısı, nohut ve diğer bakliyat ürünleri, buğday unu, sıvı ve katı yağ, küp şekerve bisküvi ohnak üzere çok çeşitli gıda ve temizlik maddeleri ihraç ediliyor.