Katalog

SŞUBAT2004SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab(a cumhuriyet.com.tr 11 Mesud Barzani ve Celal Talabani, eylemin ardından federasyon konusundaki kararlıhklannı dile getirdi Saldın Kürtleri birleştirdi• 67 kişinin ölümüne, 267 üşinin yaralanmasına yol a;an çifte saldınnm ardından Kürt liderler, "birleşmelerine ve federal Irak içinde özerklik kararlannın güçlenmesine" hizmet edeceğini dile getirdiler. Dış Haberler Servisi-Kuzey Irak'ta önceki gün Irak Kürdistan Demokra- tık Partisi (IKDP) ve Kürdistan Yurt- severler Birliği (KYB) bürolannı he- def alan intihar saldınlarında ölenle- rin sayısı 67'ye yükseldi. 267 kişinin yaralandığı saldınlann ardından Do- huk, Erbil ve Süleymaniye'de 3 gün yas ilan edildi. IKDP lıderi Mesud Barzani ve KYB lıderi Celal Talabani, Erbü'de bürola- nna düzenlenen saldınlann ardından, federasyon konusunda kararlılıklannı yıneledüer. Kürt yetkililer saldınlann "birleşmelerine ve federal Irak içinde özeridückarartannıngüçtenrnesine hiz- met edeceğini'' dile getirdiler. Saldın anında Erbil'de bulunmayan Barzani, Talabani'ye gönderdiğı baş- sağlığı mesajında. "butürteröristsal- dınlannın, yönetunlerinin birleşmesi karaıianna karşıolduğunu" ifade et- tı. Talabani de Barzani'ye cevaben, "yönetimlerini birleştirmek için daha ciddi adunlar atmalan gerektiğitıi ve demokratik, federal Irak için birtikte çahşacaklannT belirtti. Barzani yap- tığı yazılı açıklamada, bu saldınlann mücadelelerini durduramayacağını bil- dırerek "Tam tersine, bütün Irak ve Kürt halkı federal, demokratik ve par- lamenter bir rejimin inşasına, asayiş ve emmyetinsağianrnasmbirkatdahafaz- la sarüacakOr" ifadesini kullandı. Komşu ülkelere suçlama Saldında yaralanan IKDP yetkilile- rinden Adil Butani. "Saldınlar. komşu ülkelerin para ödediği Ensar el İslam militanlannca düzenlenmiştir, çünkü bu Irakhlann değiL yakm ülkeferden ge- len yabancılannyöntemi" dedi. Yine sal- dında yaralanan bir diğer IKDP yetki- lisi İsmail Abbas. u Bu yabancılann işi, komşu ülkelerden gönderilen Ensar el İslam ve El Kaide üyelerinden şüphe- leniyorum" diye konuştu. KYB yetki- lilennden Taçlo Hodr Necmeddin de "Iran'ın bu cinayetin sorumlulann- dan birioiduğundan şüphesi bulunma- dığuıT ıfade ederek "Biziın,(IKDP ve KYB) ortak düşmanunız tran ve di- ğer ülkelerden gelen teröristler. Onla- ra karşı koymamız gerekryor" dedi. Türkiye'nin çıkarı var' Adının açıklanmasını istemeyen bir başka IKDP yetkilisi ise "Türkiye ve Erbil saldınlarında ölenler diin düzenlenen toplu törenle toprağa verildi Aileler bayrama acı içinde girdi. (REUTERS/AP) komşu ülkelerin otan bitenden çıkan var, çünkü bu ülkeler KürÜerin Irak'ta de- mokrasiyi kurmakve federanzme ulaş- mak için yaptıklanndan hoşlanmıyor" ıddıasını ortaya attı. IKDP siyasi büro üyelerinden Zam Ali de "komşu ülke- lerin Kürtlerin Irak'ta başanh olması- nıistemediklerinr ilen sürerek "Ancak zafere ulaşacağız, çünkü kimse hakla- runmeldeetmemiziengeüeyemez" de- di. Başka ülkelenn de çifte saldınya doğ- rudan kanştığını söyleyen Ali, "Ensar el İslam, böyle bir eylemi düzenkmek için yeterii lojistik inıkâna sahip değü. Bunu yapanın. bu alanda deneyime sa- hip ülkelerin istihbarat servisleriyle il- gisi olmah" görüşünü savundu. ABD: islamcı teröristler ABD liderliğindeki işgal yönetimi, saldınlann sorumlusunun Ensar el is- lam örgütü olabıleceğine inanıyor. ABDTi Tuğgeneral Mark Kimmit. "Ensar el İslam olabilir, El Kaide ola- bilir, Irak'ta faahyet gösteren çok sa- yıdaki yabancı terör grubundan biri olabilir" diye konuştu. Saldınlann iki ayn ıntıhar komandosunun bellerine bağladıklan patlayıcılan binalara gi- rerek patlatması sonucu gerçekleşti- ğı bildirildi. Eylemcılenn imam kılı- ğına giren kişiler olduğu belirtiliyor. KYB'den AzadJindyani, saldınlardan sonra "federalizm konusunda daha ıs- rarcı olacaklannT söyledı ve saldınyı düzenleyenlenn "Kürt halkırun hakla- nnı konıduğu için iki partiyi de hedef aldığuıT ifade ettı. Toplu tören Saldınlann ardından bölge parlamentosu. Dohuk, Erbil ve Süleymaniye'de 3 günlük yas ilan ederken televizyonda hayatvnı kaybedenlerin isımleri okunuyor. Kent sokaklanna siyah bayraklar çekilırken kurbanlar için dün toplu cenaze töreru yapıldı. IKDP liden Mesud Barzani, saldında hayatlannı kaybedenler arasında, IKDP Politbüro Sekreteri ve bölge parlamentosu başbakan yardımcısı Sami Abdurrahman, bakanlar kurulu işlerinden sorumlu bakan ve IKDP Merkez Komite üyesı Şevket Şeyh Yezdin. Ziraat Bakanı ve IKDP Politbüro üvesi Seki Abdullah. Erbil Valısı Ekrem Vlintik. maliye ve ekonomiden sorumlu bakan yardımcısı Mahmut Halo. Erbil Valı Yardımcısı ve Kürdistan Yazarlar Birliği Erbil Şube Başkanı Mehdi Hoşnav, Erbil Kaymakamı Ahmet Rojbeyani. Emniyet Müdürü Emid Nerimanın bulunduğunu bildırdı. KYB'nin komutanlann da içinde bulunduğu üst düzey kayıplannın ise Kosro Şera, Şanran Abbas. Behruz Keşta ve ısmi verilmeyen bir kişi daha olarak belirlendiğı kaydedildi. FBI'ın patlamanın olduğu yerlerde geniş araştırmalar yaptığı v e bınalann etrafına kimseyi yaklaştırmadığı kavdedildi. GüLNefretle karşıladık Dış Haberier Servisi - Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül, Erbıl'deki saldınlarla ilgili olarak, "Birkaç ay önce tstanbul'da olduğu gibi, saldınlann bayramın 1. gününde bayram nanıazuıdan sonra yapılmış olması çok üzücüdür" dedi. Dışişleri Bakanı Gül, Devlet Bakanı Beşir Atalay ve AKP Genel Başkan Yarduncısı Haül Ürûn ile Ankara milletvekilleri, genel merkezde, partilerle bayramlaşhlar. Bayramlaşma öncesi konuşan Dışişleri Bakanı Gül şunlan sÖyledi: "Dünyanın başka yerlerinde acüar, sriantılar var. Diliyoruz Id onlar da bundan sonra devam etmez ve biter. Dün bayranun 1. gününde komşumuz, akrabalarunız olan Erbil kentindeki terörist olaylan büyük bir nefrede takip ettik. Hepsi Müslüman olan insanlann bulunduğu yerde, birkaç ay önce tstanbul'da olduğu gibi, bayranun 1. gününde bayram namazından sonra saldınlann yapümış olması çok üzücüdür. Oradaki rüm insanlannuza, komşularumza geçmiş olsun diyor acılaruu paylaşıyoruz. Hükümetimiz ve partimiz aduıa hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet dfliyoruz.'' Sağduyu çağrısı Bu arada, Türkiye, art arda saldınlarla karşılaşan Kuzey Irak'taki tüm taraflara sağduyulu davranmalan çağnsında bulunarak Kürt örgütlere insani yardım önerisi yaptı. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Dışişleri Bakanı AbduÛah Gül'ün talimatıyla Irak Kürdistan Demokratik Partisi (IKDP) ve Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği (IKYB) nezdinde girişimlerde bulunuldu. IKDP ve IKYB'ye gereksinim duyulması durumunda saldınlarda yaralanan kişilerin Türkiye'de tedavi edilmeleri için gerekli kolaylığın gösterileceği iletildi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü NamıkTan, Irak halkının çeşıtli kesimlenyle koalisyon güçlerini hedef alan saldınlar ve meydana gelen can kaybmı derin üzüntü ve endişeyle izlediklerini söyledi. A NKARA GELİŞMELERİDİKKATLEİZLİYOR Irak kaygı veriyor • 4 kaygı: 1) Federasyon isteyen Kürt gruplann eli güçlendi 2) Kürt- Arap gerginliğinde Türkmenler arada kalabilir 3) 1 Temmuz süreci, sanıldığmdan zorlu olacak 4) PKK7KADEK kargaşadan yararlanabilir. SERKAN DEMIKTAŞ ANKARA - Irak'ta son dönemde ar- tan şiddet eylemleri, bölgedeki geliş- meleri yakından izleyen Türkiye'nin de kaygılanmasına neden oluyor. Er- bil'de onlarca kişinin yaşamına mal olan saldınlann "etniktemelde federas- yon isteyen Kürt gruplann etini güç- lendireceği'' değerlendirmesini yapan Ankara, süreci dikkatle izliyor. Yapılan değerlendirmelerde, Irak'ta koalisyon güçlerine dönük şiddetin, yerini etnik ve dinsel güç çekişmesine bıraktığı kaydediliyor. Türkiye'nin böyle bir gelişmeyi ön- gördüğü ve başta ABD olmak üzere koalisyon güçlerine uyanlarda bulun- duğu da belirtiliyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın ziyareti sırasında başbakan düzeyinde olmasa da bu yön- deki endişeler ABD'ye iletilmişü. Ge- nelkurmay 2. Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ da 17 Ocak'ta düzenlediği ba- sm toplanrısında bu sürecin "zor ve kanh" olacağı uyansında bulunmuştu. Saldınlann ardından Ankara'nın kay- gılan şu yönde gelişti: 1) Kürt gruplanna dönük saldınlar, bu gruplann etnik temele dayalı federas- yon konusuna daha fazla sanhnalanna neden olacak. Kürt yetkililerin yaptığı açıklamalar, bu görüşü doğruluyor. Kürt gruplan arasındaki dayanışmanın da art- ması. federasyon doğrultusundaki ça- balannın daha da güçlenmesi beklene- bilir. Öte yandan, Kürt gruplann kendi- lerini korumak için silahlı kuvvetlerini güçlendinneleri, peşmerge örgütünü da- ğıtmamalan da olasıdır. 2) Bu saldınlann etnik ve dinsel ça- tışmalan arttırması beklenebilir. Ku- zey Irak"ın İran sınınna yakın dağlık kes- minde konuşlu Ensar el tslam grubu- nun, saldınlann ardındaki güç olduğu savlanıyor. Buna karşın saldınlann te- mel amacının Irak'taki Kürtlerle baş- ta Araplar olmak üzere diğer etnik ve dinsel gruplar arasındaki ayrışmayı kuvvetlendirmek olduğu belirtiliyor. Yeni bir çatışma zincirinden en çok za- rar görecek gruplardan birinin de Türk- menler olabileceği kaydediliyor. 3) Irak'ta yetkinin Geçici Hükümet Konseyi'ne de\Tedileceği 1 Temmuz ta- rihine 5 ay kala yaşanan bu saldınlar, bu sürecin de sanıldığı kadar kolay geçme- yeceğini gösterdi. ABD'nin geçiş süre- cini iyi idare edemediğini düşünen An- kara'da bir diplomat," 1 Temmuz'da ne- yi, kime devTedecekler? Bu çok önemü" demişti. Şülerin giderek ağırlık kazan- dığı, seçimlerin 2005 yılına ertelendiği Irak'ta "yeni bir kaos" dönemıne giril- diği değerlendirmesi yapılıyor. 4) Kuzey Irak'taki kargaşadan yarar- lanacak bir grup da PKK/KADEK un- surlan olarak görülüyor. ABD'nin, Irak- lı gruplann kendi aralannda başlartık- lan çatışmalar nedeniyle zaten silahlı mücadeleye sıcak bakmadığı, PKK'yi umursamayaeağı da kaydediliyor. Şevket Akalm, Erbil'deki saldınlarda yaşammı yitirdi Işadamının ailesi yasta MAHMUT ORAL DtYARBAKIR-Kuzey Irak'ta bay- ramı kana bulayan saldınlarda, Kürt gruplarla iş görüşmeleri yapan Diyar- bakır'daki BO-TAN Uluslararası Fu- arcdık Şirketı'nın organizatörü, 54 ya- şındaki Reşat Şevket Akahn da ya- şamıru yitirdi. Akalm'ın ölümü Di- yarbakır'daki iş çe\Telerinde üzüntüy- le karşılanırken, kısa süre önce ağa- beyini yitiren eşi Naciye Akahn ha- beri televizyondan öğrendiğinde ya- sa boğuldu. 1949'da Şırnak'ta doğan Şevket Akalın, evli ve Botan ile Besna adın- da iki çocuk sahibiydi. Lise ve üniversite eğitimi için An- kara'ya giden Akalm, uzun süre Dış Ticaret MüsteşarlığYnda çalıştı. 3 yıl boyunca Paris'te ticaret ataşesi ola- rak görev yapan Akalın. daha son- ra istifa ederek tstanbul'da fuar or- ganizasyonlan işine girdi. Akalm, 1998'de Diyarbakır'a döndü. Son olarak 27 Eylül'de Diyarbakır'da gerçekleştirilen tkmci Uluslararası Ortadoğu Endüstri Fuan'nda Kuzey Iraklı işadamlanm ağırlayan Aka- lın, ABD-Kürt îşadamlan Derne- ği'nce nisanda Kuzey Irak'ta dü- zenlenecek uluslararası bir fuarla ilgili anlaşma yapmak üzere Er- bil'de bulunuyordu. IKDP'nin Erbil'deki ikinci mer- kezinde yetkililerle bayramlaşan Akalın, eşzamanlı düzenlenen pat- lamalar sırasmda hedef oldu. Aka- lın'ın cenazesi, 1999 yerel seçim- ORTÂDOGU ENOÜSTRİ FÜARİ lerinde CHP Dıyarbakrr büyükşe- hir belediye başkan adayı olan Fer- da Çilalioğlu Cemiloğlu tarafından Türkiye'ye getırildi. Cenaze, Ha- bur Sınır Kapısı'nda Akalrn'm oğ- lu Botan'a teslim edildi. Eşl televizyondan öğrendl Babasmın am ölümüyle şokta olan Botan Akalm, "O yalnızca bildiği işi yapmak için oraya gitmişü. İşini ya- parken deinsanibir duyguyla orada- ki insanlann bayramlannı kutlamak istedi Babanun başuıa geleni duydu- ğumda inanamadun" dedi. Akalm. "Annem bir süre önce kaybettigimiz dayımın taziyesi nedeniyle Anka- ra'daydı. O, babanun sadece yara- landığuu sanıyordu. Ama televiz>on- dan öğrendi" diye konuştu. Saldınyı gerçekleştirenleri lanet- • BO-TAN şirketi organi- zatörü Akalın'ın ölümü, ailesinde büyük üzüntü yaratırken Diyarbakır'da iş çevrelerini de yasa boğdu. leyen Akalm, "Tekvizyonlarda sal- dınyı İslarniya da Kürt bir terör gru- bunun > apüğından söz edinyor. Be- nim için kimin tarafindan yapıklığı önemli değil. Ben babamı kaybettim ve onun acısını yaşıyorum" dedi. Kızı Besna Aba ise "BabamıIrak'a gitmemesi için ikna etmeye çabşük. Güvensiz olduğunu söyledik. Ama o 'Erbil güvenli ve merkezi bir yer. Bölgeyle ticaretinyapılabilecegi bir yer" diverekısraretti vegitti'' diye ko- nuştu. Akalın'ın yaşamını yitirmesi, iş çevrelerinde de üzüntüyle karşılan- dı. Dıyarbakır Ticaret ve Sanayi Oda- sı Yönetim Kurulu Başkanı Kutbet- tin Arzu, Akalm'm düzenlediği fu- ar ve organizasyonlarla bölge işa- damlannın ürünlerini tanıtması ve pazarlaması için yıllardan bu yana bü- yük katkılar sağladığmı söyledi. VVashington temasları Tüznten konseyi ABD'ye şikâyet etti EBRUTOKTAR ANKAR4 - AKP hükümetı, Beyaz Saray temaslarmda Irak Geçici Hükümet Konseyi'nı ABD'ye şikâyet etti. Hastane, eğitim ve sağlık alanındaki yatınmlarda Irak Geçici Hükümet Konseyi'nin sıkıntı yarattığını ifade eden hükümet, ABD'nın bu konuya müdahale ermesini istedi. ABD tarafı ise "Hükümet Konseyi'ne direkt bir etkimiz yok. Ama bu çahşmalarda aktif rol oynanıaya çahşacağız" mesajı verdi. Bu yanıtı değerlendiren Devlet Bakanı Kürşat Tüzmen, "Irak pazanndan hiç ^ azgeçmedik. ABD yönetimi, sonuçta merkezi otorite ise bence orada \ önlendirme yapması lazun" dedi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte ABD'ye gıden heyette yer alan Tüzmen. ABD Ticaret Bakanı Don Evans ile yaptığı görüşmeyi Cumhuriyet'e değerlendirdi. ABD ve Türkiye arasındaki ticaret hacminin yaklaşık 7 milyar dolar olduğunu, bunu 10 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini anlatan Tüzmen. bu nedenle ortak yatırımlann arttınlmasına büyük önem verdiklerini kaydetti. Tüzmen, bu çerçe\ ede "Türldye'nin son özelleştinne çabalannda Amerikan sermayesinin yer almasuu arzu ettikkrini" \urguladı. TKKE1 Kaide ile işbipliğinde' • ROMA (AA) - Italyan La Repubblica gazetesi, "El Kaide bağlancılı oluşumlann, kak'ın kuzeyinde PKK ile işbirliği yaptıklannı" iddia etti. Gazetenin haberinde, "PKK'dan kopan bazı gruplann, El Kaide ile işbirliği içinde hareket etmeye başladıklan" savunuldu. ' Haberde, "PKK ile El Kaide arasındaki ittifak, kuzey Irak'ta giderek güçlenmekte olan bir kabus" yorumunda bulunuldu. Gazete aynca, "Mesud Barzani'nin, PKK militanlannı Kerkük ve cıvanna yerleştirerek, kentin demografik yapısını değiştirmeye çalıştığını" öne sürdü. Pinochefye gıyabi yargılama • SANTİAGO (AA) - Fransa Dışişleri Bakanı Dominique de Villepin, Fransa'nın, Şılı'nin eski diktatörü Ernesto Pinochet'yi askeri rejim dönemınde kaybolan 5 Fransız vatandaşıyla ilgili olarak gıyaben yargılayabileceğini söyledi. Santıago'da bulunan de Villepin. Şili gazetesi El Mercuno'ya verdiği mülakatta, 88 yaşındaki Pınochet'nin gıyaben yargılanabileceğini, davanın bu >ıl içinde başkent Paris'te Pinochet hazır bulunmasa bile görülebileceğini kaydetti. Fransa'da yargı skandalı büyüyor • PARIS (A^\) - Fransa'nın eski başbakanlanndan Alain Juppe'yı, yolsuzluk suçlamasıyla 18 ay tecilli hapis cezasına çarptıran yargıçlara baskı yapıldığı yolundaki suçlamalar, Fransız siyaset dünyasını sarsmaya devam ediyor. Cumhurbaşkanı Jacques Chırac, Juppe davasıyla ilgili idari soruşturma isterken, muhalefetteki Sosyalist Parti, yargıçlara yapılan baskının kamtlanması hahnde, bunun ' 'büyük bir devlet skandalına" dönüşeceği uyansında bulundu. Juppe'yi mahkum eden yargıçlar, karardan sonra bazı kişiler tarafindan kendilerine baskı yapıldığını ve tehdide maruz kaldıklannı ileri sürmüşlerdi. Bush- Annan- Povvell göpüşüyop • VVASHINGTON (AA) - ABD Başkanı George Bush'un bugün Beyaz Saray'da BM Genel Sekreteri Kofi Annan ile Irak'ı görüşeceği bildirildi. Beyaz Saray Sözcüsü Scott McClellan, Bush ile Annan'ın bir dizi önemli sorunu ele alacaklannı kaydetti ve "BM'ninlrak'ınulusal konulannda oynayacak önemli bir rolü bulunmaktadır" dedi. Annan'ın bugün aynca, ABD Dışişleri Bakanı Colin Povvell ile biraraya gelerek, Kıbns sorununa bulunacak çözümle, Cuma günü yapılacak Liberya'ya bağış konferansına ilişkın görüş alış verişinde bulunacağı belirtildi.