Katalog

SAYFA CUMHURİYET 12 ŞUBAT 2004 PERŞEMBE 14 KULTUR kultur@cumhuriyet.com.tr Türkiye'de önemli çalışmalara imza atan Sadrettin Celal AnteVi 50 yıl önce yitirmiştik Bilimsel eğitimde öncüydüDR BÜLENT BERKOL* Eğitım. araştırma, bilim, felsefe, teknoloji ve kalkınma bir bütün oluş- turur. Bır ülkenin kalkınması, bilim ve araştırmalardan; araştırmanın yo- lu da eğitımden geçer. Bu düşünce- den hareket eden Sadrettin Celal Antel, Türkiye'de eğitım alanında, bilimsel yöntem ve teknikleri kul- lananlann öncüsüdür. 50 yıl önce yitirdiğimiz siyaset ve eğitim dün- yamızın bu ünlü kişisinın eğitim alanındakı çalışmalarını anlatarak onu bir kez daha anmak istiyoruz. 1890'da Istanbul'da doğan Sad- rettin Celal Antel'ın babası, Mek- teb-i Hukukta (Hukuk Fakültesi) ricaret hukuku müderrisi (profesö- rü) vebirara Adliye Nazırhğı (Ada- let Bakanlığı) da yapmış olan Ha- mamizadeMehmetCelalettin Bcy'dir. Sadrettin Celal .Antel, ılköğreni- mini, evinde özel öğretmenlerden aldığı derslerle yaptı. 1908'de Nu- mune-i Terakki Idadisi'nı bitirdi. aynı yıl Mekteb-i Hukuka girdi, bir yıl öğrenim gördü. 1909'da devle- tin açtığı yurtdışı sınavını kazandı. 28 arkadaşı ile birlikte Fransa'ya gönderildi. Fransızca öğrenmek için, 1909-1910 öğretim yılında Paris'te Lycee Louise La Grand'da; 1910- 1911 ögretim yılında da Ecole Nor- male d'Auteuıle'de öğrenim gördü. 191 1 'de girdiğı Ecole Normale Su- perieure de Saınt Clode'u (Saint Clode Yüksek Öğretmen Okulu) bı- tirdi. Sorbonne'da Emile Durkhe- im'ın eğitim derslerini izledi. Siyasetle de llgllendl 1913 *te Türkiye'ye dönen Sad- rettin Celal Antel, Adana Darülmu- allimin (Adana Erkek Öğretmen Okulu) müdürlüğü ve eğitim ders- leri öğretmenliğine atandı. Daha sonrakı yıllarda lise ve öğretmen okullanndaöğretmenlikyaptı. Siya- setle de yakından ilgilenen Sadret- tin Celal Antel, bugün de güncelli- ğini koruyan makalelerini Aydınlık ve Kurtuluş dergilerinde yayımla- dı. Türkiye İşçi ve Çiftçi Fırkası üyesi olan Sadrettin Celal Antel, 1925'te arkadaşlarıyla birlikte tu- • "Bir ülkenin kalkınması, bilim ve araştırmalardan; araştırmanın yolu da eğitimden geçer" düşüncesinden hareket eden Sadrettin Celal Antel, Türkiye'de eğitim alanında, bilimsel yöntem ve teknikleri kullananlann öncüsüdür. Ölümüyle birlikte eğitim araştırmalannda bir dönem kapanmış, ancak bu duraklama dönemi 1960'tan itibaren yavaş yavaş aşılmıştır. Sadrettin Celâl Antel çahştığı bir okulda öğrencUeriyle birlikte. (Prof. Dr. Mehmet Özdoğan' ın arşivinden) tuklandı, Ankara İstiklal Mahkeme- si'nce yedi yıl kürek cezasına çarp- tınldı. 29 Ekim 1926'da çıkanlan aftan yararlandı, salıverildi ve Kültür Ba- kanlığı (Millı Eğitım Bakanlığı) Ta- lim ve Terbiye Daıresi'nde çevir- menolarakgörevlendirildi. 1927'de lstanbul Erkek Öğretmen Okulu ile Yüksek Öğretmen Okulu eğitim ve psikoloji dersleri öğretmenliğine; 29 Arahk 1936'da da lstanbul Ünı- versitesi Edebiyat Fakültesi eğitim profesörlügüne atandı. Ikinci Dün- ya Savaşı yıllannda 'Tan' gazetesın- de 'Anten' takma adıyla dış politi- ka yazılan yazdı. Milli Eğitim Ba- kanlığı tarafından görevinden alın- dı, Danıştay karanyla görevine ge- ri döndü. 12 Şubat 1954'te lstanbul Ünıversitesi Edebiyat Fakültesi'nde- ki çalışma odasında Şürekdurma- sı' sonucu öldü. Sadrettin Celal Antel'in eğıtimle ılgili makalelerinin, çevirilennin, ders kitaplannın ve araştırmaları- nın kısa bir listesi aşağıdadır: 'Decroly Usulü'(1926), 'Maarif Teşkilatı Hakkında Bir Layiha' (1926), 'Pedagoji' (1930), 'YeniTer- biye ve Tedris Tekniği' (1931), 'Test Usulü' (1932), 'İlk TahsU Rand> man Testi'(1932), 'Aritmetik Tes- ti'( 1938), 'Maarifımiz ve Mesetete- ri' (1939), 'Tanzimat Maarifı' (1940), 'İmtihanların Kıymeti' (1940), 'Umumi Didaktik' (1948), 'TürkçeTesti'( 1948), 'TerbiyedeCH- çü: BilgiTestteri' (1954), 'Üniversi- te Tercih Yoklaması ve Neticele- ri'(1954), 'Ballard Testinin lstan- bul Çocuklanna latbikinden Ab- nan Netkeler' (1954), 'Mannki Te- fekkürTesti'(1951- 1954). 'Otodidaktik Ders Materyafleri, Tarih Ders Materyaü, Büyük Res- samlar'. (*) Trakya Ünıversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü öğretim üyesi, Edirne. Birçok başardı • Sadrettin Ceial Antel, bir ilköğretim uzmanıdır, 1936- 1954 arasında Türkiye'nin tek eğitimbilim profesörüdür. • 'Eğitim programlan ve öğretim', 'âçme ve değerlendinne', 'eğitim tarihi' ve Hest' konulannda uzmanlaşmış, ilk kez kitap yazıp araştırmalar yapmış, lisans ve doktora öğrencilerine de deneysel tezler yaptırmışhr. • Ovide Declory'nin etkisiyle iş okulu göruşünü benimsemiş, bu görüş doğrultusunda 1929'da lstanbul Sultanahmet'teki 44. llkokul'u deneme okulu haline getirmiştir. • Uluslararası eğitim kongrelerine ilk defa katılan, bildiri sunan, öğrenci çalışmalan ile ılgili sergı açan kişidir. • 1949'da Eğitim Bilimleri Bölümü'nün kurulmasında ilk adım olan pedagoji kürsüsünün psikolojiden aynlarak bağımsız olmasını sağlamıştır. • Üniversiteye giriş sınavlarını 'Unhersite Tercih Yoklaması' adıyla lstanbul Üniversitesi'nde ilk kez düzenlemiş, geliştirmiş, ortaya çıkan sorunlan lisans ve doktora tezlerine konu , yapmıştır. , Prof. Sadrettin Celal Antel 'in ' ölümüyle birlikte eğitim araştırmalannda bir dönem kapanmış, ancak bu duraklama dönemi 1960'tan itibaren yavaş yavaş aşılmıştır. Tiyatro Fora yeni oyunuyla Banş Manço Kültür Merkezi'nde Sahnede 'Tehlikeli Saplantı' 'Tehlikeli Saplantı', BroadKvay'in en tutulan gerilim oyunlanndan. Kültür Servisi - Tiyatro Fora, 'Tehlikeli SaplantT adlı yeni oyunuyla izleyenlennin karşısında. Oyun, her pazar saat 18.30'daKadıköy-Banş Manço Kültür Merkezi"nde sahnelenecek. Kansının otomobil kazasından sorumlu tuttuğu birini bulmaya çalışan, saplantılı bir adamın, bu yoldaki yıkıcı ilerleyişi anlatılıyor oyunda... tngiltere kırsalında güneşli bir akşamüzeri... SaBy Driscoll üzerinde mayosuyla lüks evlerinin limonluğunda bitkilen sulamaktadır. Bu huzur ortamı, birdenbire kapıda takım elbiseli bir adamın - John Barrett- belirmesiyle bozulur. Adam kendisınin ve kansı Jane'in, Dnscoll'lerle şehir dışında, bir iş toplantısında tanıştıklannı iddia etmektedır. Bir süre sonra Sally'nin kocası Mark DriscoD eve gelir. John Barrett'in, kansının geçirdiği trafik kazasından sorumlu tuttuğu birine yönelik. tehlikeli bir saplantı' içinde olduğu anlaşılır. Olaylar yavaş yavaş ilerledikçe, DriscoU'lerin yaşamlanndaki gizli kalmış gerçekler de birer bırer ortaya çıkar. Broadvvay'in en başanlı, en tutulan gerilim oyunlanndan 'Tehlikeli Saplantı' izleyenlerini sürprizlerle şaşırtırken şüpheli beklentılere de hazırlıyor. N. J. Crisp'in yazdığı, Dürrin Tunç'un dilimize çevirdığı oyunu, Tufan Karabuhıt yönetiyor. Müziklerini Burcu Selçuk'un, dekor- kostüm tasanmını Bora Karabulut'un, ışık tasanmını Yüksel Aymaz'ın gerçekleştirdiği oyunda Arda Kavaknoğlu, Tufan Karabulut, Sibel Taşkapıhoğhı ve Özge Çatak rol alıyor. (0216 418 95 49) Asıl işiyapımcılık ve sunuculuk olan Hasan Basri 'nin ikinci albümü çokyakında piyasaya çıkacak Türkü, onun için bir yaşam biçimi oldu AYÇATEZER Aileden gelen ozanlık geleneğini sürdürerek gönlünü türkülere adayan, aynı zamanda 8 yıldır 'Türkü Diyenler' adlı bir programla başanlı bir grafık çızen bir sanatçı Hasan Basri... - Türküyle taruşmanız nasıl oldu? HASAN BASRİ - Ortaokula kadar yabancı müzik dinlerdım. Kendini türkülere adamış kuzenimın dershanesıne gıdıp gelırken orada bağlama kursuna başladım. Ozanlık geleneğini sürdüren bir aileden gelmem ve o kültürle yetişmem bilincime yerleşmiş olacak ki türkülerle tanışmam koİay oldu. Türkü benim için bir yaşam biçimi haline geldi. Belediye Konservatuvan'nda 2 yıllık bir eğitim aldım. En önemlisı de devamlı araştırdım, okudum... 'Albümde aşk kokan yapıtlar var' - İkinci türkü kasetiniz çıkmak üzere. Yeni albümünüzde bizi neler bekh'yor? BASRİ - C°k kısa bır süre sonra albüm piyasaya çıkacak. İlk albümde de olduğu gibı bunda da çok önemli sanatçı dostlanmın ve büyüklerimin desteğini ahyorum. tlk albümde tamamen türkülerin şıirlerı bulunurken bu albümde hem şiırler, hem türküler, hem de düetler bulunuyor. Onur Akın, Hüseyin Turan, Orhan Hakalmaz. Emre Salnk, Gütcihan Koç asan Basri'nin ilk albümünde tamamen türkülerin şiirleri bulunurken bu albümde hem şiirler, hem türküler, hem de düetler bulunuyor. gibi usta isimlerle düet yaptım. Albümde Anadolu ınsanının duygulannı yakalayacak ve ağırlıklı olarak aşk kokan yapıtlar var. - Birinci türkü albümünüz hakkında bilgi verebflir misiniz? BASRİ - tlk albüm türkülerin şiirlennden oluşan bır albümdü. Yönetmenliğını Tolga Sağ yapmıştı. Sazlarda Erdal Erzincan, Tolga Sağ, Arif Sağ, Seyhmuz Fidan, Murat Toraman vardı. - Siz aynı zamanda Olay TV'de 'Türkü Diyenler' adlı bir program yapıyorsunuz. Bu programın sanatınıza bir katkûı oluyor mu? BASRİ - Asıl işim aslında yapımcıhk ve sunuculuk. 10 yıldır yayıncılık yapıyorum. 8 yıldır da 'Türkü Diyenler' programı yayında. Her hafta programıma halk müziğine emek veren ve türkü dinleyicisinin gönlünde yer eden bir sanatçımızı konuk ediyorum. Alışılagelmişın dışında bir sohbetle konuğumu izleyiciye tanıtmayı sağlayan sorularla türküler bir araya geliyor. Pek çok ödül ve tebnk, hızıma hız kattı. Bunlann en sonuncusu Gazeteciler Cemiyeti 2003 yıh Gazetecilık Başan ödüllen TV Kültür Sanat Müzik kategorisinde başan ödülü. Ben albümlerimle tanınıp TV programı yapmaya başlamadım. Günümüzde bu konuda pek çok örnek var. Albümleriyle bir yerlere gelmiş sanatçılar işlen olmayan ve ayn bir sorumluhık isteyen TV programlan yapıyorlar ki bu da bence yayıncılık etiğine uymuyor. Her ikisi de ayn bir altyapı istiyor. lyi türkü söylemek iyi program sunmak anlamrna gelmiyor ya da tam tersi iyi program sunmak, iyı türkü söylemek demek değil. Bu aynmı halkımız yapacak, yapıyor da. Türküler hep var olacak' - TürkHalkMüzjği'nin şu andakikonumunu nasıl buluyorsunuz? BASRİ - Türk Halk Müziği'nin şu andaki konumu diye bır şey yok. Türküler hep var, hep de var olacak. Popüler olmaması yok anlamına gelmez. Türküler popüler olmadığı için yüzyıllardır yaşıyor. Başka müzik türlerini iyi incelemek için kendi müziğinizi tanımanız gerekir. - Getecek projeleriniz? BASRİ - Televizyon ve radyo programlanmda farklı projelere imza atmak ki bu anlamda şu ana kadar yapılmamış bir kültür programına hazırlanıyorum. Yıllar önce kısa bir tiyatro geçmişim var. Bu işin üstüne biraz gidip tek kişilik, Anadolu değerlerini didaktik olmadan yansıtan bir oyun planlıyoruz. ^ 4 kuşak, 4 ressam bir arada • Kültür Servisi - Türk resim sanatının farklı kuşaktan dört usta ressamı, Mine Sanat Galerisi'ndeki sergiyle yapıtlannı bir araya getirdi. 'Örnek 4 Kuşak' resim sergileri dizisinin ilk ayağı olan sergide Ferruh Başağa, Adnan Çoker, Balkan Naci tslimyeli ve Ismet Doğan'ın yapıtlan yer alıyor. Farklı dönemlerde işler üretmiş 4 ressamın. geometrik, kaligrafik yazı ve figür soyutlamalanna yer \ erdikleri yapıtlanndan oluşan sergide 17 resim bulunuyor. Sergi 10 Mart'akadar görülebılır. (0 216 385 12 03) Yızontele Tuuba' Hollanda'da • AMSTERDAM (AA) - '\r ızontele' filminin devamı niteliğinde olan 'Vizontele Tuuba', bugünden başlayarak Hollanda'nın 6 kentinde birden gösterime giriyor. Aır Medya ve Multi Tone Productions adlı kuruluşlann ortak gınşimiyle Hollanda'daki sinemaseverlerle buluşacak film, Amsterdam, Rotterdam, Lahey, Arnhem, Eindho\en, Tilburg ve Zaandam kentlerinde gösterilecek. "Vizontele Tuuba'nın bu akşam Amsterdam'da yapılacak galasına, filmin yönetmenlığini ve başrolünü üstlenen Yılmaz Erdoğan ile bazı oyuncular da katılacak. Kahire Müzesi'ne kadın yönetici • KAHİRE (AFP) -100 yıllık tanhınde ilk kez Kahire Müzesi'nın yönetımıne bir kadın getirildi. Dünya arkeolojı ve sanat tanhi açısından en önemli merkezlerinden olan Kahire Müzesi'nin başkanhğını VVafaa Seddig yapacak. 160 bin yapıtın yer aldığı ve geçen yıl arahk ayında 100. yılı kutlanan müze, Fransız arkeolog Auguste Mariette tarafından kurulmuştu. Kay* BaHc Memo'ya 9 ödül brden • Kültür Servisi- "Kayıp Balık: Nemo', animasyon endüstrisi tarafından 31 'incisi düzenlenen geleneksel "Annie' ödüllerinde 'En tyi Teatral Film', 'En iyi Yönetmen', 'Eniyi Müzik', 'En iyi Senaryo' ve 'En lyi Seslendirme' dahıl olmak üzere toplam dokuz dalda ödüle değer görüldü. Yapımını Pixar Animation Stüdyolan'nın üstlendıği, Walt Dısney'le ortak bir bütçeyle çekilen filmde Avustralya'nın sulannda kayıp oğlunu arayan bir palyaço bahğının öyküsü anlatılıyor. Kısa film ve belgesel yarışması • Kültür Servisi - 25. İFSAK Ulusal Kısa Film ve Belgesel Yanşması sonuçlan açıklandı. Yönetmen Ümit Ünal'ın tek seçici olarak görev yaptığı, finale kalan 24 filmin yönetmeninin de hazır bulunduğu ve değerlendirmede söz sahibi olduğu ana seçici kurul toplantısında, 'En iyi kurmaca 35 mm film' ödülünü Seyfı Teoman'ın •Apartman', 'En iyi kurmaca video' ödülünü Deniz Buga'nın 'Kardeşler', 'En iyi belgesel \ideo' ödülünü Dilek Colak'ın 'GörüşeceğizLale', 'En iyi deneysel video' ödülünü Esin Büyükyıldınm ve Osman Ozan Özbanazı'ın 'Bir Varmış Bir Yokmuş", 'En iyi canlandırma video" ödülünü Ahmet Sönmez'in 'Kopi' adh yapıtlan aldı. (0 212 292 42 01)