Katalog

1 1 ŞUBAT 2004 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA SAGLIK Sağlık Örgütü, kuş gribi için Tayland'da alınan karantina önleminin kaldınlmasına karşı çıktı DünyadaikincisalgınkoıiaısuSon olarak ABD'de rastlanan kuş gribi Asya'daki 10 ülkede etkili oldu. Vietnam ve Tayland'da toplam 19 kişi ölürken diğer 8 ülkede saigın insanlan etkilemedi. Vietnam'da hastalıktan etkilenen 19 kişinin 14'ü ölürken Tayland'da da 5 kişi yaşamını yitirdi. Dış Haberler Servisi - Dünya Sağlık Örgütü (WH0), 5 kişinin kuş gribinden öldüğü Tay- land'da salgımn etkili olduğu bölgelerde aşa- malı olarak karantina önlemlerinin kaldınl- masının tehlikeli olabileceği uyansında bu- lundu. WH0 ile birlikte kuş gribi virüsünün insanlar üzerindeki etkisini araştıran salgın hastalıklar uzmanı Tlıeresa Tam, örgütün, önlemlerin kaldınlmasıyla ikinci bir salgın dalgasının ortaya çıkmasından kaygı duydu- ğunu belirttı. Tam, kamu sağlığı bakanlığı- nın tanm sektörüyle ilgıli kaygılannı paylaş- tıklannı, ancak henüz insan sağlığı ıle ilgilı risklerin tümüyle ortadan kaldınlmamış ol- duğunu vurguladı. Asya'nın en büyük kü- mes hayvanı ihracatçısı Tayland'da yetkililer, üç hafta içinde krallığın kuş gribinden ann- dınldığı yönünde resmi açıklama yapmayı planlıyor. ABD'nin Delaware eyaletı Kent County şehrinde, özel bir çiftlikte kuş gribi hastalığına rastlandığının bildirilmesinin ar- dından Avrupa Birliği (AB) bu eyaletten ya- pılan kümes hayvanlan ithalatını yasaklama- yı planlıyor. AB, kuş gribi salgını nedeniyle Tayland'dan kümes hayvanı ithalini durdur- muştu. Yetkililer, bu konunun yann yapıla- cak bir toplantıda görüşüleceğini bildirdi. ABD' d e 9 ö r ü | d ü Çin Tanm Bakanlığı, ülkenin farklı bölgelerinde 4 yenı kuş gribi vakasının daha ortaya çıktı- ğını duyururken Çin yönetimi, kuş gribiyle mücadelede kullanılmak üzere Endonezya hükümetine 100 bin ABD Dolan tutannda para yardımında bulundu. Son olarak ABD'de rastlanan kuş gribi Asya'daki 10 ül- kede etkili oldu. Vietnam ve Tayland'da top- lam 19 kişi ölürken diğer 8 ülkede salgın in- sanlan etkilemedi. Vietnam'da hastalıktan etkilenen 19 kişinin 14'ü ölürken Tayland'da da 5 kişi yaşamını yitirdi. ampanyanın adı :Tavuk Yîyin Kuş gribinin Asya ülkelerinde yarattığı panik birçok kişinin tavuk ve yumurta yemekten çekinmesine neden oldu. Bu nedenle Endonezya'nın başkenti Cakarta'da yaşayan veterinerier kollan sıvadı. Bazıları tavuk kılığına giren 200'ü aşkın veteriner dün kent merkezinde ellerinde "Tavuk ve yumurta yiyin" yazılı pankarttarla yürüdü. Veterinerlerin tavuk ve yumurta yemenin sağlıksız olmadığını, hayvanlar sağlıklı olduğu takdirde tehdrt oluşturmadığını anlatmak amacıyta düzenlediği gösteri amacına ulaştı mı bilinmez; ancak, tavuk kılığındaki veterinerieri gören Cakartalıların, özellikle de çocukların eğlenceli saatler geçirdikleri kesin. (Fotoğraf: AP) ÇOCUKLARDA GÖRÜLÜYOR 3.5 milyar insan kansız durumda ANKARA (ANKA) - Sağlık Bakanlığı, gelişmekte olan 3.5 milyar insanm sağlığını tehdit eden kansızlığa karşı savaş açtı. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürü Rtfat Köse, sık görülen halk sağlığı sorunlanndan olan demir yetersizliğine bağlı kansızlığın, gelişmekte olan ülkelerde yaşayan 3.5 milyar insanda görüldüğünü bildirdi. Kansızlığın özellikle 6- 24 aylık çocuklarda, doğurganlık çağı kadınlarda, okul çağı çocuklarda ve adolesan çağında sıklıkla görüldüğünü kaydeden Köse, "Doğumda bebek ilk 4-6 aya yetecek kadar demir deposuyla doğmakta ve bu andan sonra beslenmeye yönelik olarak yavaş yavaş depolan azalmaktadır" dedı. Kansızlığın okul çağındaki her 100 çocuktan 30'unda görüldüğünü söyleyen Köse, kansızlığın bebek ve çocuklarda büyümeyi olumsuz etkilediğini, zihinsel yetenekleri zayıflartığını, öğrenmeyi engellediğini ve enfeksiyonlara karşı direnci azalttığına dikkat çekti. 50 SİGARAYA EŞİT Tütiin bağımlılığında gizli tehlike: Nargile ANKARA (AA) - Son yıllarda özellikle gençler arasında hızla yayılan nargilenin, insan sağlığını ciddi şekilde tehdit ettiği büdirildi.Ulusal Kanser Danışma Kurulu, son toplantısında, akciğer zan kanseri ve son günlerde artan nargile tüketimını ele aldı. Türkiye'deki tütün bağımlılığına dikkati çeken kurul, gizli tehlikeler üzerinde durdu. Kanserle savaşın tütün bağımlılığı ile savaşla eşdeğer olacağı vurgusunu yapan kurul, tütün bağımlılığını teşvik eden nargilenin özendirilmesinin tütün bağımlılığı için adım olacağına dikkati çekti. Kurul, Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı aracılığıyla bu konunun il sağlık müdürlüklerine duyurulması yönünde tavsiye karannı aldı. Hacettepe Üniversitesı (HÜ) Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Sigara Ulusal Komitesi Başkanı Prof. Dr. Nazmi BiHr, bir nargile içimi sonucunda alınan nikotin miktannın, 50 adet sigara içilmesiyle alınan nikotin miktanna eşit olduğunu kaydetti. Şizofreni hastalannm tedavisinin yapılacağı merkez İzmit'te hizmet verecek 'ILrinci Ev9 açddıEYLEM ÜÇOK İZMİT - Türkiye'de yak- laşık 700 bin şizofreni has- tası yaşıyor. Hastalann ço- ğu, hastalıklan ve toplum- daki önyargı nedeniyle ya- şamlannı evde ya da hasta- nede geçinnek zorunda ka- lıyor. Şizofreni hastalannm topluma, üretime kazandı- nlmalan, hastalıklan nede- niyle günlük yaşamdan uzak kalmamalan, tedavi ve reha- bilitasyonlannm yapılabıl- mesi için "Ikinci Evüniz" Gündüz Hastanesi hizmete açıldı. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabi- lim Dalı'na bağlı olarak açı- lan ikinci evlerinde hastalar, galoş üretiminden tenıse, ma- 1 — . — — — — • lh£ks - — 1 V r • * 1 * İzmit'te 6 ayda tamamlanan hastane yaklaşık 100 bin dolara mal oldu. sa üstü yayımcılıktan kafeterya işletmeciligine kadar çok sayıda aktiviteye katılarak mesleki, top- lumsal işlevsellikJerini geliştire- cekler. Toplumdaki önyargıyı sil- meyi de amaçlayan Gündüz Has- tanesi'nin açılışında konuşan Ko- caeli Valisi Erdal Ata, hastane- nin şizofreni hastalan için büyük önem taşıdığını belirtti. Koca- eli'nin sağlık hizmetleri alanında istenilen düzeye gelemediğini ifa- de eden Ata, "Gelecekte İstan- bul'a, Ankara'ya hasta gönderen bir il değil başka illerden hasta kabul eden bir il durumuna gele- ceğjz" dedi. Kocaeli Üniversıtesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ah Gökalp de, Kocaeli Üniversitesi, Lilly îîaç Ticaret Limited Şirketi Ue Saraybahçe Belediyesi'nin kat- kılanyla hizmete açılan hastane- de tedavi olacak hastalann, ken- dilerini idare edebilecek ve ba- ğımsız yaşayabilecek hale geti- rilmesinin amaçlandığını söyle- di. Gökalp, "Şizofreni gibikronik psMyatrik bozukhığu olan has- talan eskiden olduğu gibi yüksek duvarlann arkasında gizleyen ve toplumdan izole eden "Depo Has- tane' modeli günümüzde artık terk edflmiştir" diye konuştu. Hem üret hem tedavi ol Deprem sonrası kültür merke- zi olarak yaptınlan ve hastaneye dönüştürülen 750 metrekare kapa- lı alana sahip hastanede, hastalar, fıziki ve psikososyal işgücü yete- neklerinin geliştirilmesine yöne- lik oyun ve işin bır arada kul- lanıldığı seramik, sepet örme- ciliği, galoş üretimi, çiçekçi- lik, mantarcılık, tanm çiftçi- liği, bujiteri ve masa üstü ya- yımcılık faalıyetlennde bu- İunacak. Yaklaşık 100 bin dolara mal olan ve 6 ayda ta- mamlanan hastanede, 100 kişilik toplantı salonu, 3 po- liklinik. mutfak, kafeterya veçeşitli salonlar bulunuyor. Hasta yakınlan ve şizofre- ni dostlan da "İkinci Evi- miz* Gündüz Hastanesi"nin şizofreni hastalan için bü- yük bir şans olduğunu be- İırtıyorlar. tzmıt Bizımbah- çe Şizofreni Yakınlan Da- yamşma Derneği Temsilci- sı Gulden Özcan, babasının şizofreni hastası olduğunu ifade ederek, "Babam 4 yıl- dır tedavi görüyor. Tedavisi sıra- sında tanıştığımız diğer şizofreni yakınlan Ue birlikte bu derneği kurduk. Hastane, hastalanmızve bizim için büyük şans" dedi. Oğul- lannın şizofreni hastası olduğunu dile getiren Saliha xe Zekeriya PehUvan da, oğullannın kamu yö- netimi bölümünü bitirdikten son- ra iş bulamayınca bunalıma gir- diğini anlattılar. Necmiyeİlterise, şizofreni hastası kızı olduğunu belirterek "Bu hastanenin açü- ması bizim için bir şans" dedi. ÜRETtCÎ FtRMANIN İTÎRAFI KALE MAHALLESÎ'NDE SİGARA YASAK Zararsız sigara yok Bu mahafle tütmüyor tstanbul Haber Servisi - Philip Morris International sigara fırması, sigaranın sağlık üzenndeki etkileri, bağımlılık ve gençlerin sigara içmesinın önlenmesi gibi konularda tüketıcıyi sigaranın zararlan konusunda bilgilendınyor. Sabancı Holding le 1991de yüzde 75 hisseyle ortaklık kurarak Türkiye pazarlanna açılan Philip Morris SA'nın ürettiği sigara paketlerine "Sigara içenler için bilgi başlıklı bir açıklama konuldu. "Sigara bağunhlık yaratır ve tehlikelidir*" uyansıyla başlayan yazı. sigara kullanımının birçok ölümcül hastalığa yakalanma nskıni yükselttiğı anlatılıyor. Yazıda düşük katranlı sigaralann daha az zarar •=••* vermediği ifadesi kullarulıyor. AHLAT(AA)-Bitlis"ın .\hlat ilçesinde bulunan 38 haneli Kale Mahallesi'nde evlerde sigara içilmemesı yönünde karar alındığı bildinldi. Kale Mahallesi Muhtan Celalettin Sözbüici. alınan kararm olumlu sonuçlar vermeye başladığını belirterek şunlan söyledi: "MahaHeBlerle birlikte, Kurban BayramTndan bu yana evlerde sigara içmeme karannı aldık." Kale Mahallesi Muhtan Celalettin Sözbilici. kendisinin de 17 yıl sigara kullandığını, sigaranın zararlannı artık herkesin çok iyi bildığini kaydederek bu sistemle mahallelinin kendi kendini kontrol ettiğini ifade etti. KUŞ GRİBİ ÖLDÜRÜYOR Dünyanın başındaki yeni bela Dr.MEHMETERTURK Yaşlı dünyamızın başındaki yenı belanın ismi H5N1. Başka bır deyişle kuş gribi virüsü. Geçen ay içensınde Vietnam'da ölen iki kız kardeş konuyla ilgılenenlerin kaygılannı daha da arttırdı. Şu anda Asya'da 10 ülke, sınırlan içerisinde kuş gribi görüldüğünü bildirmiş durumda. Aşısı ve ilacı olmayan bu hastalığın yayılmasını önlemenin tek yolu ıse hastalık kapma ihtimali olan kanatlılann ıtlafi olarak görülüyor. Tarihte gnp virüslerinın neden olduğu 3 büyük salgın bılınıyor. Bunlardan en büyüğü 1918-1919 yıllannda görülen ve aşağı yukan 40 milyon insanın ölümüne neden olanı. 1957-1958 ve 1968-1969 salgınlan ıse bu kadar çok insanın ölmesine neden olmasalar da büyük kayıplara yol açmışlar. Bu salgınlann hepsinin ortak kökeni hayvan kaynaklı olmalan. Şimdi isterseniz hayvan kaynaklı bir hastalığın insanlan nasıl etkilediğini açıklamaya çalışalım. Kuş gribinin etkenı olan H5N1 de kendinden önceki salgınlara neden olan atalan gibi normalde vahşi kuşlarda bulunuyor. Ama onlan hasta etmiyor ve parazitik bir şekilde hayatını devam ettiriyor. Bunun nedeni açık. Vahşı doğada enfeksiyonlann yayılma şansı daha az, çünkü canlılar birbirlerinden uzakta yaşıyorlar. Bu yüzden virüs için doğru olan yaşam stratejisı ev sahibınin vücuduna zarar vermemek oluyor. Başka bır deyişle o viriisün çok fazla virülen olmayan tipleri evrimsel anlamda daha şanslı oluyorlar ve o yüzden onlar çağalmaya devam ediyor. Konakçısı vahşi hayvanı kısa zaman içerisinde öldüren çok virülen bir tip ise başka bir canlıya bulaşma şansı olmadığından hasta hayvan ile birlikte yok oluyor. Evcil hayvanlar söz konusu olduğunda ise işın rengi değişiyor. Başka hayvanlara bulaşma şansı bu durumda çok arttığından, çok hızlı çoğalan, çoğalırken bır yandan başka canlılara bulaşan ve bunun bedelım de ev sahibine ödeten yani onun ölmesine sebep olan tipler daha şanslı hale geliyorlar. Böyle bir durumda ____________ viriisün banşçıl " m "" m ••••••••• olmasına gerek kalmıyor, saldırganlık ön plana çıkıyor. Sonra sahneye insanlar gınyor. Ilİc etkilenenler hep hasta hayvanlar ile doğrudan ve uzun süre teması olan kişiler. Bunun nedeni viriisün aslında hayvan hücreleri için özelleşmiş yapışma mekanizmalannın olması. Bu nedenle insan hücrelerine kolay kolay yapışamıyor. Buraya kadar haberlerin iyi gözüktüğünü biliyorum. Ama senaryonım geri kalan kısmı biraz can sıkıcı. Vücudunda kuş gribi \TTÜSÜ girmiş bir kişi aynı zamanda normal bir insan gribi virüsü de taşıyorsa işler değişiyor. Bu iki virüs kendi aralannda bilgi alışverişi yaparak insan hücrelerine de kolaylıkla yapışan bir "hibrid" virüs yaratıyorlar. Hibrid virüs ev sahibinin vücudunda çoğalıyor ve başka insanlan enfekte ederek salgının yayılmasına neden oluyor. Vietnamlı iki kız kardeşin ölümünün uzmanlan telaşlandırmasının nedeni bu. Kardeşlerin ağabeyı de bir süre önce grip nedeni ile hayatını yitirdiğinden, H5Nl'in insandan insana bulaşma periyoduna girdiğinden şüphe ediliyor ve bu da Dünya Sağlık Örgütü'nün alarma geçmesine yetiyor. Zaten 1918, 1957 ve 1968 salgınlan da aynı mekanizmalann sonucuydu. Ünlü bilim dergisi Lancet ise bu gelişmeler üzerine tüm dünyada araştırma bütçelerinden yeterince pay alamayan veterinerlik ve besicılik bilimlerinin daha aynntılı ele alınması gerektiğıni yazdı. Aslında konunun bir de ekonoıruk yanı var. Bilim ve teknoloji para kazanma ve kâr erme kaygısı olanlann yönetiminde gelişmeye devam ettiği müddetçe, sorunlann en önemlileri dev gibi büyüyüp tüm insanlığı tehdit etmeye başlamadan asla ele ahnamayacak gibi görünüyor. Bunun sonucuileride Mars'a gidecek astronotlann, eve döndüklerinde ortaçağ veba salgınlannı hatırlatan manzaralar ıle larşılaşma ihtimallerinin giderek artması olacak. gribinin etkenı olan H5N1 de kendinden önceki salgınlara neden olan atalan gibi normalde vahşi kuşlarda bulunuyor. Ama onlan hasta etmiyor ve parazitik bir şekilde hayatını devam ettiriyor. mehmeterturkâ superonline.com