Katalog

11 ŞUBAT 2004 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA . C j J v U i ı U 1 V J J . ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Arçeflik'e en iyi şirket ödülü • Ekonomi Servisi - Arçelik, Fınancial Times"ın yayımladığı The Banker dergisi tarafından 2003 yılında Türkiye'nin en iyi şırketi seçildi. Arçelik'ten yapılan açıklamada. The Banker'in seçım knteri olarak şırketin kredi itiban, güçlü büyüme potansiyeli ve teknolojik gelişmelerin yanı sıra hızlı ama dengeli büyüme becenleri ve iyi yönetımı gibı unsurlan dıkkate aldığı belirtildı. Petrol fîyatJanı yükseldi • LONDRA(AA)- Petrol thraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) nisan başından ıtibaren günlük üretiminde 1 milyon varillik kısıntıya gideceği haberi, uluslararası piyasalarda petrol fiyatlannı yükselttı. Londra piyasasında Brent ham petrolünün diğer petrol çeşitleri ıçin de gösterge oluşruran varil fiyatı 74 sent artıp 29.85 dolara çıktı. Bir diğer gösterge ABD hafif petrolünün varil fiyatı da 64 sentlik yükselişle 33.47 dolan buldu. YASED'den hükümete uyarı • Ekonomi Servisi - Yabancı Sermaye Derneği'nın(YASED) 23. olağan genel kurul toplantısı, Roche toplantı salonımda gerçekleştinldı. YASED Başkanı Şaban Erdikler toplantıda yaptığı konuşmada. hazırlanmış bazı kanun ve tasanlarda karşı karşıya kaldıklan hükümleri anlamakta güçlük çektiğini de belirterek "Hükümetimizi. hazırlanmakta olan kanun tasanlannda mayın niteliğinde, yabancı sermayeyi engelleyici hükümleri ayıklama konusunda daha özenli, titiz da\Tanmaya davet ediyorum" dedi. Tansaş'tan gıda güvenljği • Ekonomi Servisi - Tansaş, tüketici haklannı korumaya yönelik kurallanna gıda güvencesıni de ekledı. Tüm mağazalannın TÜBİTAK-MAM tarafından düzenli olarak denetlendiğini belirten Tansaş Genel Müdürü Servet Topaloğlu, üretim ızni olmayan ambalajlı hiçbrr gıda ürününün de mağazalannda satılmayacağuıı ifade etti. Tüketıciyi Koruma Deraeğı Başkanı Mehmet Sevrm ise tüketicileri, etiketsiz ve Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'ndan üretim ızni olmayan ürünleri almamalan konusunda uyardı. Yeni sistemde ilk borçlanma • ANKARA (ANKA) - Hazine, yenıden iöndüğü çoklu fiyat Jıale sistemiyle yaptığı Jk 91 gün vadeli referans bono ıhalesinde ortalama yüzde 25.42 bıleşik faizle. aedeflendiği gibi 1.6 catrilyon lira borçlandı. Ihalede en düşük bileşık faız yüzde 21.55. en • /üksek faiz yüzde 25.78 jldu. Hazine, bugün 2 tatrilyon 528 trilyon iralık iç borç geri jdemesi gerçekleştirecek. Yıl sonunda bütün hesaplann dönüştürüleceği Yeni Türk Lirası'nın basımma martta başlanması planlanıyor Bol sıfirlı banknotlaraveda• Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Şükrü Binay, yeni dönemi "Kuruşun değerini bileceğiz" sözleriyle açıkladı. Merkez Bankası'nın programına göre, mart ayıyla birlikte yeni liranın basımına başlanacak, yeni ve eski paranın depolanması için kasa kapasitesi arttınlacak. AXKARA(Cumhuri\etBün)su)-Mer- kez Bankası, 2005 yılıyla birlikte tedavü- le girecek Yeni Türk Lirası (YTL) için programını açıkladı. Buna göre, mart ayıyla birlikte YTL'nin basımına başlana- cak, hem yeni hem de eski paranın depo- lanması için kasa kapasitesi arttınlacak. Merkez Bankası, YTL için Anado- lu'da tanıtım atağına geçmeyi de plan- lıyor. Merkez Bankası Başkan Yardım- cısı Şükrü Binay, yeni dönemi "Yeni- den kuruşun değerini bileceğiz'' sözle- riyle açıkladı. Merkez Bankası yönetimi, dün düzen- ledığı basın toplantısında YTL hakkında yol hantasını açıkladı. MB Başkanı Sü- reyya Serdengeçti, toplantıda özetle şu açıklamalan yaptı: Para basımı martta: Bilgi ışlem prog- ramlan, EFT ve EMKT sistemlerinin uyumu ve test çalışmalan ekım ayıyla bir- likte yapılacak. Kesın uyıım ıse 31 Ara- lık tarihine kadar tamamlanacak. Merkez Bankası, şubelennın işleme, tahsılat ve tediye işlemlerine ılışkin düzenlemeleri- ni kâsım ayında yapacak. Banka, 31 Ekim tarihınden ıtibaren kapsamlı bir tanıtım TEDAVÜLDEBULUNAN EN BÜYÜK BANKNOT lOJPORLERt Ulke Endonezya Kamboçya Lübnan Mozambik Paraguay Kupür $ Karşılığı 100.000 12.0 100.000 25.1 100.000 66.0 100.000 4.2 100.000 16.1 Romanya 1.000.000 31.0 20.000.000 15.0 100.000 6.4 Kaynak: MRI Bankers' Guıde to Foreign Currency Not: 13.01 2004 tarihı ıtıbariyle Fınancial Tımes'de yaymtanan yabana ü#re paralan değışım oranfen aknmştır. *Türk Lirası'nın satın alma gücü yüksek enflasyon nedenıyle sürekli düştü. 1981 yılından bu yana artan emısyon ihtiyacını karşılayabilmek için ortalama her 2 yılda bir tane bol sıfıriı banknotlar dolaşıma çıkanldı. TANITIM ATAGI - Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti'nin de ka- üldığı basın toplantısında YTL hakkında yol haritası açıklandı. Başkan Yardımcısı Şükrü Binay, yeni dönemi " Yeniden kuruşun değerini bileceğiz" dedi. Merkez Ban- kası, YTL için Anadolu'da tanıtun atağuıa geçmeyi de planüyor. (Fotoğraf: AA) kampanyası da düzenlenecek. Uygula- malara ilişkin mevzuatta gereklı düzen- lemeler, 30 Kasım'a kadar yapılacak. Hesaplar YTL'ye dönecek: 31 Ara- lık'ta istatistiki veriler TL ve YTL şek- linde aynmlı olarak gruplandmlacak. Tüm TL hesaplan 31.12.2004 tarihınde YTL'ye dönüştürülecek. Hesaplarda ve programlarda kuruş bazlı değişiklilder yapılacak. 31 Aralık'la birlikte YTL banknotlan da dağıtılacak ve stoklana- cak. YTL'lerin üretim maliyeti ise 10 milyon dolar olacak. Vergi mevzuan gözden geçirilecek: Ma- liye Bakanlığı 30 Haziran tanhıyle birlik- te, ödeme kaydedici cihazlarda yapılacak değişikliklere ılişkın ilkeleri belırleyecek. 31 Aralık 2004 tarihine kadar da vergi mevzuatı gözden geçirilerek gereklı dü- zenlemeler yapılacak. 2016'ya kadar TL'ler değiştirilebilecek: Halen tedavülde olan banknotlar. 1 Ocak 2006 tarihinden itıbaren 10 yıllık zaman- aşımı boyunca sadece Merkez Bankası şubelerinde. Merkez Bankası şubesı ol- mayan yerlerde de Zıraat Bankası şube- lerinde kabul edılecek. Dış şok, yolumuzdan uzaklaşnrmaz: Is- tıkrar programında ılerleme kaydedildik- çe, dışsal şoklann etkilerinin oranı, geç- mişe oranla daha da azalıyor. Buna en iyi örnek yıne Irak krizıdir. Ileride herhangi bir dışsal şok gerçekleşmesi halinde de, bunun gıttığımız yoldan bizi fazla uzak- laştıracağını düşünmüyorum. Türkiye bu kez istikran yakalayacak: Geriye dönüşü olmayan bir şekilde hare- ket edılıyor. Kur istikranna katkısı olaca- ğını düşünüyorum. Yeni TL'nin özellikleri ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- 1 Ocak 2005'ten itibaren tedavüle çıkacak Yeni TL'nin banknotlan 1, 5, 10, 50 ve lOOliradan oluşacak. Madeni paralar ise 1,5, 10, 25, 50 Yeni Kuruş ve 1 Yeni Lira olacak. Yeni TL'ye geçişte banknotların daha kolay tanınması ve kanşıklığa sebep olunmaması için aynı satın alma gücüne sahip kupürler hem TL hem de Yeni TL için benzer renk ve tasanmda üretilecek. Buna göre, halen kullanılan 10 milyon liranın yerine geçecek 10 Yeni Lira, 10 milyon liralık banknota benzer renk ve tasanmda basılacak. Banknotlar, görme engelliler ve görme bozukluğu olanlann da ayırt edebileceği şekilde basılacak. Birbirini takip eden kupürlerin kontrast (tezat) renklerde basımına da devam edilecek. Bol afirt banknodar tarihe kan$mır. Yeni TL'nin ekonomiye etkisi Fiyat artışı — sürekli olmaz ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Merkez Bankası, Yeni TL'ye geçişle birlikte ekonomide yaşanabilecek fiyat artışlannın (yuvarlamalann) sürekli olmayacağını öngörüyor. Bankaya göre, TLden sıfır ahlması operasyonunun olası ekonomik etkileri şöyle olacak: •* Yeni TL operasyonundan kaynaklanan yuvarlama (fiyat artışı), bu tür yuvarlamalarm ekonomide zaten olması nedeniyle az hissedilecek. Operasyonun enflasyonist etki oluşturmasından çok; enflasyonun tek haneli rakamlara indiribnesindeki kararlılığın ön plana çıkacağı düşünülüyor. • TEden sıfır atıhnasının, bekleyişleri olumlu yönde etkilemesi bekleniyor. Bunun dışında, döviz kurlan ve faizlerin genel düzeyi üzennde; operasyonun olumlu veya olumsuz bir etki yapması beklenmiyor. Çünkü kurlan ve faizlerin genel düzeyini belirleyen temel unsurlar ekonominin temelleri ve uygulanan istikrar programıdır. • Yeni TL'ye geçişle birlikte, fazla sayıdaki sıfırlann yarattığı teknik ve operasyonel sorunlar aşılacak. v' Toplumun ulusal paraya olan güveni yenilenecek. Yeni TL, tek haneli enflasyona geçişte yaşanabilecek direncin kınlmasına yardımcı olacak. i/ Enflasyonun tek haneye düşürülmesıyle birlikte, çok uzun bir süre kupür kompozisyonunda değişiklik yapılması gerekmeyecek. \/ Yeni TL'ye geçişte, 1 milyon Türk Lirası, 500 bin liralar, madeni paraya dönüştürülecek. Böylelikle pratik yararlar sağlanacak. ^ Bankalann işlem hacmi rahatlayacak. KARDA REKOR KIRDI ERDEMİR kendiniaştıEkonomi Servisi - Ereğli Demir ve Çelık Fabnkalan'nın (ERDEMİR) net dönem kân, şirket tarihinin en yüksek seviyesıne ulaşarak 236 mil- yon dolar (360.8 trilyon lira) olarak gerçekleşti. ERDEMİR, 2003 yılı malı sonuç- lannı ve geleceğe yönelik yatınm planlannı düzenlediğini basın toplan- tısıyla açıkladı. Şirketin geçen yılki üretim miktan önceki yıla göre yüz- de 12 artarak 3 milyon 144 bin ton- dan 3 milyon 535 bin tona ulaştı. Şir- ket bir önceki yılı 47 trilyon 834.7 milyar liralık zararla kapatmıştı. ERDEMlR'in 2003 'te tarihindeki en iyi finansal performansı gösterdi- ğini belirten ERDEMİR Yönetim Kurulu Başkanı Recai Berber, "KARDEMIR, ERDEMtR'e kaül- mayacak. İki tarafin kazanacağı bir- takım projeleri hayata geçirmek üze- re işbiriiği geliştirdik'' diye konuştu. Erdoğan y a LimuTİn hediye edildi Cüney Kore temaslannı Busan ve Ulsan şehirlerini ziyaret ederek tamamlayan Başbakan Recep Tayyip Erdoğana 80 bin dolarlık Limuzin hedhe edildi. Ulsan'da Hyundai Fırmasının onuruna verdiği öğle yemeğine katılan Erdoğan'a şahsi bir hediye vermek istcdiğini belirten Hyundai Grup Başkanı Jung Mongkoo, Erdoğan"dan bir araba seçmesini istedi Bunun üzerine Güney Kore'de değeri 80 bin dolar olan Centennial model Limuzini tercih eden Erdoğan'a aracın anahtarının Türkhe'de verileceği duyuruldu. Erdoğan, fabrikadaki incelemelerinin ardından. test siiriiş alanına gelerek bir araç ile test süruşii de yapö. (AA) TEKSTÎL 2008'E KADAR KORUNACAK ÇÎQ îstilasına karşı önlem Bazı kamu kurumlan açıklama isteyebilecek 'Ticari sır' tarihekanşıyorANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Adalet Bakanlığı, yolsuzlukla mücade- lenin kolaylaştınlması amacıyla "tica- ri sır" kavramını düzenleyen yasada değişiklik için taslak hazırladı. faslağa göre, Cumhurbaşkanlığı, TBMM Baş- kanlığı, Başbakanlık'ın da aralannda bulunduğu kamu kurum ve kuruluşla- n sırlann açıklanmasını isteyebilecek. Adalet Bakanlığı'nca hazırlanan Ticari Sırlar Kanunu Tasan Taslağı gerekçesinde. çeşitli ka- nunlarda, ticari sır, banka sırn ve müşteri sırlannı düzenleyen hükümler bulunduğu anımsatıldı. Gerekçede, "Ozellikle ti- cari sır. banka ve müşteri suiannın giyMKği ilkesi ile bu gi7tiKgin ortadan kalk- • Sırlann açıklanması talebini yerine getirmeyen kişiler, 3 aydan 1 yıla kadar hapis ve 1 milyar liradan aşağı olmamak üzere ağrr para cezasına çarptınlacak. masını gcrektiren hallerin tespitinin. uy- gulamada sıksık olumsuz yönde sorun- lar yarattığı ve hukuki açıdan çözüm aranan konular olduğu hususu fiili bir gerçek olarak genel kabul görmüş bu- lunmaktadır" denildi. Taslağa göre, resmi siciller, bilanço- lar ve faaliyet raporlannda yer alan, il- gili sır sahibinin açıkça mjjvafakati bu- lunan ve kanuni yükümlülüğün ifası için gerekli olan bilgi ve belgelerin açıklanması, kullanılması ve verilmesi, kanuna aykınlık teşkil etmeyecek. Sır- laraı verümesi gereken durumlar şöy- le: "AdK, idari ve askeri yargıda görül- mekte olan hukuk. idari. vergi ve ceza davalan ile idaıi maB ve cezai kovuştur- ma ve soruşturmalarda, çıkar amaçlı suç örgüderinin mal var- lığının betiriennıesiile ka- ra paranın aklanmasnun önlenmesine ilişkin ince- lemeler, uluslararası adh' yardım işlemlerinde" Cumhurbaşkanlığı, TBMMBaşkanlığı,Baş- bakanlık ve bakanlıklar ile her derecedeki mah- kemeler, cumhuriyet sa\- cılıklan, icra ve iflas da- ireleri, resmi makam, kamu kurum, ku- ruluş ve kurullan. sırlann açıklanması- nı talep edebilecek. Sır sahıpleri, bu ta- lepleri yerine getirmekle yükümlü ola- cak. Yetkili resmi makamlann, sırlann açıklanması talebini yerine getirmeyen kişiler, 3 aydan 1 yıla kadar hapis ve 1 milyar liradan aşağı olmamak üzere ağır para cezasına çarptınlacak. ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Dış Ticaret Müsteşan Tuncer Kaya- lar, başta Çın olmak üze- re Uzakdoğu menşeli mallann yarattığı "haksız rekabetin" kota ve göze- tım uygulamalan ile gide- nlmeye çalışıldığını bil- dirdi. Kayalar, alınan ön- lemlen şöyle açıkladı: • Damping soruştur- malan sonucunda çeşitli mallara karşı 1 'i geçici 15 kesın önlem alındı. Halen 5 malda soruşturma de- vam ediyor. • Türkiye 2016'ya ka- dar Çin'e karşı yürüttüğü damping soruşturmala- nnda piyasa ekonomisi uygulamayan ülkeler için geçerli olan şartlan uygu- lamaya devam edecek. • Tekstilde 37 kategori- de miktar kısıtlaması, 13 kategoride de gözetim uygulaması yapılıyor. DTÖ Tekstıl Anlaşması uyannca, 2005'te bütün üye ülkelenn, tekstil ürünlerine yönelik uygu- ladıklan önlemleri uygu- lamadan kaldırması gere- kiyor. Ancak miktar kısıt- lamalan üye ülkeler tara- fından 2008'e kadar ye- niden yürürlüğe konabi- lecek. Türkiye de bu mik- tar kısıtlamasına yeniden başlayabilecek. • Tekstil dışı ürünlerde 15 grupta kota, 32 üründe gözetim uygulanıyor. İLGİ TOPLUMUNA DOĞRU/ÖZLEM YÜZAK aden^ıızakfa cumhuriyetxom.tr 'Değişimi yönetmek' konulu biryazı yazmak, geçen hafta so- nu Akbank'ın yönetidleri ile yap- tığımız sohbet toplantısında ak- lıma geldi. Değişen bankacılık ortamında, Akbank'ın hedef ve önceliklerini yeniden gözden geçirip iki yıl önce başlattığı 'Ye- ni Ufuklar' adh değişim progra- mında gelinen nokta idi konu. Akbank Genel Müdürü Zafer Kurtul. yanında oturan Barba- ros Karakışla yı değişim yöne- timinden sorumlu genel müdür yardımcısı olarak tanıttı. Değişimin yönetiminden so- rumlu olmak ne peki? Her ne kadar kendileri reddet- se de Akbank son döneme ka- dar kamuoyunda "oldukça mu- hafazakâr, temkinli adımlaratan bir gazeteci arkadaşımın deyi- miyle 'sokağa fazla çıkmayan' banka" görüntüsü çiziyordu. Sonra birden banka yönetimi bir karar verdi. Hızla yeniden yapı- lanan sektörde, artık kârı banka- cılık faaliyetlerinde elde etme- nin zorunlu hale geleceği yepye- ni bir dönem başlayacaktı. He- def ve öncelikler belirlendi. Di- ğer bankalar gibi o da hızla bü- yümeli, kân müşteriden elde et- meli, maliyetlerini düşürmeli ve riski kontrol etmeliydi. Bu doğ- rultuda, şubelerin yeniden dü- Değişimi Yönetmek zenlenmesi, çalışanların yoğun eğitimi, görev ve rol tanımlarının yeniden düzenlenmesi, etkin kâr ve performans yönetimi gibi sü- reçler başladı. Iş ilerledikçe, de- ğişimin yönetiminden birinin so- rumlu olması gerektiği anlaşıldı. Akbank, yalnızca bir örnek. 'Değişim' ise 21. yüzyıla damgasını vu- J ran bir kavram. öyle inanılmaz bir hızla değişi- yor ki herşey... Düşüncelerde- ğişiyor, istekler, beklentiler de- ğişiyor...Siyaset değişiyor. Sol ne artık eski sol ne de sağ eski sağ... Çalışma yaşamı değişiyor... Hayat deği- şiyor... Kısacası her şey değişi- yor... Değişim, önlenemez bir sü- reç. Hiçbir şey yapmadan ken- dinizi bırakırsanız, sürüklenir, savrulur gidersiniz. Ya da deği- şimi siz yöneteceksinız. Deği- şen koşullar karşısında yeni he- def ve önceliklerinızi belirleyip belli bir plan doğrultusunda iler- leyeceksiniz. Değişimin yöneti- mi, var olan bir şirketin, kuru- mun ya da siyasi partinin hayat- ta kalabilmesinin neredeysetek şartı. Ve, bir o kadar da zor. Yapılan araştırmalara göre pek çok şir- ket büyük ölçekte değişim ge- rektiren projelerinden tam verim alamıyor. Ernst and Young In- san Kaynaklan da- nışmanlığı uzman- lannagöre, başa- rılı bir değişim, mevcut yapı- dan hedefle- nen yapıya doğru gider- ken iki türlü geçiş gerektiri- yor: Kurumsal ve bireysel ge- Kurumsal geçiş, şirketin viz- yon ve stratejilerini başanyla ya- şama geçirmek için yapılarda, süreçlerde ve teknolojide ger- çekleştiren değişimi içeriyor. Bi- reysel geçiş ise hedef yapının çalışanlar üzerinde yarattığı et- kinin yaşandığı psikolojik süreç. Değişim projelerinin başarıya ulaşmasındaki en büyük engel- lerden biri ise bireysel geçişeye- terince önem verilmemesi. Akbank örneğine geri döner- sek... Sohbet toplantısı sırasın- da bize bir film gösterildi; ekim ayında Çeşme'de Akbank yö- neticilerinin tüm şube müdürle- ri ile geçirdikleri bir hafta sonun- dan görüntüler izledik. Üst dü- zey yöneticiler şube müdürleri- ne vizyonlarının ne olduğunu, hedefleri tutturmak için ne yapıl- ması gerektiğini bir kez daha an- lattılar, onlann sorunlannı dinle- diler. Heyecan ve motivasyonu arttıncı, ekip ruhunu güçlendiri- ci bir süreci paylaştıklanna şa- hit olduk. Başta da belirttiğimiz gibi Ak- bank yalnızca bir örnek. Somut bir uygulama olduğu ve yakın- dan tanıma fırsatı bulduğumuz için anlattık. Değişim ise içinde yaşadığı- mız yüzyılın en belirleyici öğesi. En önemlisi bunun farkında ol- mak. Çünkü hassas bir konu. Kökleri siyasetten dış politika- ya, ekonomiye, bireylere, gün- lük hayata kadar uzanan... Kimi zaman iyi, kimi zaman 'takıyye- ci', kimi zaman gerçekten za- rarlı. Onun için ilk adım 'değişi- min'^ farkında olmak. Ikinci adım ise 'değişimi yönetmek'. ^