Katalog

1 -I ŞUBA7 2004 ÇARŞAMBA CUM.HURİYET SAYFA JV LJ.LiJ.lJ M\ kuKurfa cumhuriyet.com.tr 15 İDOB'un Yekta Kara yönetiminde sahnelediği 'II Trovatore' operasının galası bugün AKM'de Kadını yüceltenbirozan• 'II Trovatore', Verdi'nin 40 yaşmda diğer olgımluk çağı başyapıtları 'Rigoletto've'La Traviata' arasında bestelediği 17. operası. Bu üç opera daha sonra 'popüler opera üçlemesi' olarak adlandırılacaktır. GAMZE AKDEMİR İstanbul Devlet Opera ve Balesı'nin Yek- ta Kara yönetiminde sahneye koyduğu G. Verdi'nin "II Trovatore' operasının galası bugün saat 20.00'de AKM'de yapılacak. ' II Trovatore', Verdı'nın 40 yaşında dığer olgunluk çağı başyapıtlan 'Rigoletto' ve 'La Traviata' arasında bestelediği 17. ope- rası. Bu üç opera daha sonra 'popüler ope- ra üçlemesi' olarak adlandınlacaktır. 'II Trovatore' aynı kadına, Leonora'ya âşık Kont Luna ve Manrico ile Çingene ka- dın Azucena arasındaki aşk. iktıdar, intikam, kan davası öğeleriyle örülmüş çatışma üze- rine bır Verdi klasiğı.Çingene kadın Azuce- na'nın annesı. o çocukken soylularca diri di- ri yakılarak öldürtülür. Azucena da, bu aile- nın oğlu Manrico'yu kaçırarak kendi öz oğ- lu gıbı yetıştırir ye öcünü alması ıçın onu sü- rekli kışkırtır. Öykü bır kardeş kavgasıyla gelişir - sonlara doğru Kont Luna ıle Man- rico'nun aslında kardeş olduklannı öğreni- riz- ve hazin bir sonla bıter. İntikam ve kan davası Yapıt iktıdar kavgası, intikam, kan dava- sı. bedeller gibı bağlamlarda 'günümüze' hatta 'geleceğimize' güçlü göndermeler ıçe- riyor Polıtık tavn, sevdiği adam tarafından yüceltılişıyle operalarda alışık olduğumuz o acı çeken, kendinı feda eden •kadın' tıple- mesıne farklı bakışı. durağan yapısına kar- şuı müzıkal zengınlığı gıbı özellıklenyle opera yazınında da ayn bir yen olmuş 'II Trovatore'nın.Yekta Kara'ya göre. annesı- nı. eşını, ıkı çocuğunu yıtirdıkten sonra bes- telediği bır opera olması dolayısıyla özellik- le anne-oğul (Azucena-Manrico) ılişkısı açı- sından da duygusal daman çok yoğun, Mü- zıkal zengınlıkte çokça VVagner'le kıyaslan- mış Verdı. etkılendığı söylenmış. Yekta Ka- ra'ya göreyse her sanatçı çağdaşlanndan et- kılenmıştır ama bu. öykünme anlamına gel- mez. Dramatık aksıyonun olmaması yapıtın olağanüstü müzıkal zengınlığe karşuı haklı olarak durağan, karanlık olarak nıtelenme- sinı getırmış. Tüm yönlerlyle Insanı anlatıyor 'II Trovatore'de yönetmen ıçın çözülme- sı gereken asal sorun olan seyırcinın yapıtı doğru algılamasını sağlayabilme kaygısı Ka- ra'nın sahneleyışıni şöyle bıçımlemış: "Ya- pıt boyunca oldukça fazla olay yaşanır, insan yakmalar, çocuk kaçırmalar. savaş- lar, iktıdar ve aşk mücadelesi... Fakat bü- tün ber şey sahne gerisinde olup biter, ya- ni opera sanatında gereken o dramatik aksiyon yoktur, sadece Verdi'nin raccon- ti' diye adlandırdığı anlatı bölümlerinde oyuncular olup biteni giderek dikkati da- ğilmakta olan seyirciye aktarırlar. İşte bu kaygıyla, anlatilanları görselleştirerek sahne gerisinde olup biteni seyirciye doğ- rudan aktarabilmek, yani oyunu anlaşüa- bilir kılmak. durağanlığı ve anlatı tekdü- zeliğini kırmak için dramatik aksiyona yöneldik." 'II Trovatore' yaratıcısı gibi tüm yönle- nyle ınsam, ınsanlığı anlatıyor. önemsiyor. İyi kötü aynmı yok, kimse kimseden daha ıyi ya da üstün değil. Herkesin kendınce ge- çerlı nedenleri var. Kimi âşık oluyor, kimi adalet istıyor ya da ıktıdara talip oluyor. Kara. bunun gerçekte iktidar mücadelesi olduğunu. savaş ortamında geçtiğinı ve o sa- vaş olgusunu da seyırcınin mutlaka brrebir algılaması gerektığını düşünerek oluşturmuş sahneleme düzeninı: "Kuleleri savaş karelerinden. insan portrelerinden oluşan fotoğraf kolajlany- la kapladık. Çünkü bu altı yü/yıl öncesiy- le sınırlanabüecek bir olay değil. Her dev- ri. ülkeyi kapsıyor, onun için zamansız- mekânsız vermek istedik. Ortaçağa da göndermeler yapıyoruz; dekorda, kos- rümde bu görülüyor ama arazi kostümlü, miğferli, kasaturalı, silahlı askerleriyle günümüz de var. İç içe, daha postmodern. Durağanlığı kırmak adına doğru bir yak- laşımdı." 'II Trovatore' Verdi'nin çağdaş- lannı ne kadar dikkatlı ızlediğinin ömekle- rinden bin Yekta Kara'ya göre ve Verdi'nin bıraz da göz ardı edılen bir özelliği. "Yeni bir kitap mı çıktı, okumuştur; yeni bir oyun mu sahnelendi, görmüştür ve beğen- diklerinden yararlanmıştır. Nitekim Ka- melyalı Kadını izliyor ve bunu besteleye- ceğim diyor, La Traviata' oluşuyor; aynı- sı II Trovatore" için de söz konusu. Şöyle ki; İspanyol yazar Guherrez'in yazdığı El Trobadoru duyar duymaz hemen okuyor, çok etkileniyor, opera için olumlu özellik- ler taşıdığını düşünerek de libretto yaza- n Cammarano'ya yolluyor. Sağbk sorun- larıyla boğuşan ve zaten oyun bitmeden de ölen Cammarano yazık ki aynı coşkuy- la yaklaşmıyor. Sonrasında da metni Bar- dare adlı başka bir yazar tamamlıyor. II Trovatore'deki o aksiyon eksikliğinin, du- rağanlığın nedeni o libretto yazarının Ver- dı'nin isteklerini karşılayamanıış olma- sından da kavnaklanır." 'II Trovatore' aynı kadına âşık olan iki erkeğin ve acılı bir annenin aşk, iktidar, intikam öğeleriyle örülmüş öyküsü üzerine bir Verdi klasiği. İRİDA* YONETEN OYNAYAN Julide Kural HER ÇARŞAMBA SAAT: 20.00 MUAMMER H M U TİY »TROSU GlşeTal: 0212.249 42 78 14 ŞUBAT C JESI 20 30 KADIKOY HALK EĞITIM MERKEZİ Glşs TBI: 0216.330 10 27 Ç.|r Mtftezı Tıl 11216) »54 15 K 'lSVlÇ«t HtSUNES m . «•... ANKARA SAMT TIYATROSU müzikli destan oyun - 2 Perde Hazım HİKMET MEMLEKETIMDEN İNSAN MANZARALARI SES-1883 ORTAOYUNCULAR ISTIKLAL CAD. N0:140 TEL (0 212) 25118 65-66 FAX: (0 212) 244 43 27 www.ortaoyuncular.com Ferhan Şensoy'un BENİ BEN Mİ DELİRTTİM?psi-komik oyun Cunu. C.tesi 20.00 / Pazar 15.00 FerHan Şensoy FERHANGİ ŞEYLER 22 Şubat Pazar 15.00 Ferhan Şensoy \ IFELEK BİR GÜN SALAKKEN I 29 Şubat Pazar 15.00 u Bilet Satış/Rezervasyon: Ortaoyuncular Gişesi / 0 212 25118 65-66 Vy *»*., U\l, Eral MMIMZ, MriıiMl MUV. H»k» UUNNI$. C«,U ttZ«M Efcln ONER. Afliı MRAÇ, Efcra SAÇAR, Mtllk «TKİK, Nttinl MYCUSUZ Kar«vlayan *• R.ji: Rutkay AZİZ Miiılk: C.hlt BERKAV >»h«r: 8«rıt PİHÇEl «ırtilı»: Zuh.i 80V 11 Şubat saat 20 30 Profilo Kültür Merkezi Salon-1 Gışe >0212( 216 40 70 12 Şubat saat 20 30 Kadıköy Halk Eğitim Mrfcz. Gışe (0216)33010 27 EFES ) P U s e n .••*' çj|niitrtifl!.! 0MHM15M 8i» Tefc (0212) 291 5196 TC. KÜLTÜR »• TURIZM MKANUĞI'NIN MADDI KATKILARIYLA E F E S Pilsen'in kültür ve sanata katkıları artarak sürecek. İlanlarınız İçin (0212)293 89 78 perareklam@perareklam.com.tr perareklam@superonline.com www.perareklam.com.tr 15 Şubaî 2004 Pazar Saat 19 30 Okay Temiz ve Ritim Atölyesi Ritrnın Gunu 23 Şubat 2004 Pazartesı Saat '9 30 Mahler Ouartet '9 Şubat 200i Perşembe Saa\ 20 00 Benim Akdeniz'im / Kırılgan ıııııııiı ılrlıııııı i[«ıirnı CEMALIEIİTIEY IINIER H b l l l 27 Şubat 2004 C Saat 20 00 Johnny Griffin Beethoven, Schumann. FavırA Xue V*.en Gao fvıyoıonsetı Jorıan Schmı* (Pıyanoj 2^-25 Şubat 20O4 Salı-Çarşa-ıba Saat 19 30 Dostum Akdeniz İstanbul Büyükşehir Belediyesi CRR Dans Tıyatrosu Genel Sanat Yönetmeni: Arda Aydoğan Topluluk Yönetmeni: Geyvan McMillen Koreograf: M;.rgar Beteng^er ıKırıgarı Müıilı: Ror Freund Kostüm: Bafıar Kofçan Işric * Idı^ay Ka f açayif Prodüksiyon Sorumtusu: c ende Akpınar Fotoğraf: A,-ıı Çet k Arevyan 20-21 Şutat 200^ Cunna-Cumartesı. Saa' 19 30 Tataristan Müzik ve Dans Günleri Tataristan Devlet Şarkı ve Dans Topluluğu Antalya Devlet Opera ve Batesi Koreografl: Menne' Balkar Sc*s1 Dansçılar. Tan SağiuıV Ozge Başaran Cerk Ka-aye* Esra Tar«r Dekof-Kostüm: Oursan Kubılay Sahneye Koyan: Laie Balkan Işık: Tatp Şafın 26 Şubat 2004 Perşemce Saat 19 30 Akbank Oda Orkestrası Şef; Cero t' Solist: Chr-starı Backshaw ıPıvartot "Mozart'a Saygı/V^agneı-in E«nden" ı Jsmanbas W A Mozar A Toovfry F üszt a Wagrer Ana Bilet Satiş Gişesi CRR Konser Salonu 0212 232 9 8 % Caz Konsen 28 Ş«jbat 2O0-1 C jranesı Saat 19 30 Milano Klasik Oda Orkestrası Gluck, Haydn. Mozart. War(ock Orkastra Ş«ft Emın Gûven Yaşlıçam Solist Umberto Cterıci (Viyolonsel) 29 Şubat 2004 faja' Saat 19 30 Ot+ıar Şallıel KUVVayi M İ I I İ y e tOpera. 2 Perde) İstanbul Büyükşehir Belediyesi Cemal Reşıt Rey Opera, Orkestra ve Korosu Genel Sanat Yönetmeni: Arda Aydoğan Ubratlo: Vıra: 3o*aj Orkestra Şefi: D^ıan Şatıel Sahneye Koyan: Murat Göksu Koro Şefi: viÇ* " ^ a Karter Dekor Nurjöah Tuocer Kostüm: NTa, Kadangı Prodûksiyon Sorumlusu: Fende Akpnar Işık: Aimet 3e<ne AKM (Senfoni Gişesi) 0212 251 56 00 5 albümden derlendi Emektarblues rockçı'dan eniyüer Kültür Servisi -"Buddy's Bad- dest - The Best Of" adlı albüm, emektar blues-rockgıtarcısıBud- dy Guy'ın 1991 ve 1999 yıllan arasında çıkardığı albümlerdeki parçalardan seçilmış on dÖrt say- falık bir toplama. Albümün açılı- şındakı 'Damn Right, I've Got The Blues', Buddy Guy'ın 1991 yılında SıKertone plak şirketine geçtiğinde aynı isimli albüm için kaydettiğı ilk şarkılardan biri. 'Buddy's Baddest - The Best Of'ta,sanatçının genç gitarcı Johnny Lang ile kaydettiği 'Mid- night Train' gibi hit şarkılannın dışında, Bonnie Raitt, Jeff Beck, Chuck Domanico gibi tanınmış isimlerin eşlik ettiği parçalan da dinlemek mümkün. Buddy Guy' ın toplam beş albümünden derlenen toplamada, 'Miss Ida B', 'I Need Your Love So Bad' ve 'Backdoor Man' adlı üç de hiç yayımlan- mamış parça bulunuyor. Blues- rock gitannın meraklılanna. Yekta Kara'ya göre-. Gerçek Troubadour Verdi 'Trovator', Fransızca özgün adıyla 'Troubadour' 12. yüzyılın ikinci yansında ve 13. yüzyılda soylulara seslenen. seçkinlerin ya- şayışlannı, bir melodi eşliğinde kı- sa lirik şiirler le söyleyen, aralann- da şövalyelerin, kontlann hatta krallann bile bulunduğu soylu şa- irlere deniyor. Troubadour'lann bir ortak özel- Hkleri de kadını Tann aşkına ben- zer bir aşkla yüceltmeleri; bu açı- dan Yekta Kara'ya göre Don Kişot da bir Troubadour clur. 'II Trovatore'nin Troubadour'u ise, her ne kadar 15. yüzyılda Tro- ubadour'lar yoksa da, ölesiye âşık olduğu Leonora'ya elinde bir saz- la şiir okumasa da -Verdi için savaş- çı kimliği daha önemli olduğundan yapıtta saz yerine elinde hep silah- la görünen- sonsuz bağlılığı ve aş- kıyla Manrico "dur. "Sonsuz bağlılık ve aşk... Ka- dın çok az yapıtta bu kadar yu- celtilmiştir. Verdi kadını bütün yapıtlarında hatta özel vaşamın- da da hep yüceltmiştir. Işte o ne- denle bence gerçek Troubadour Verdi'dir." GUZELİN ARDINDA BERTAN ONARAN Kanser ve Beslenme' Dr. llhami Güneral, Nilgün-Nermi Uygur çifti- nin sofrasında, yıllarönce, Sevil'in: "Iyi ama, llha- mi Bey, buncaaynntıyı nasıl, nereden öğrendiniz?" sorusuna: Insanın ayağına basılıp canı yanmışsa isteristemez öğrenıyor" yanıtını vermiştı. Dr. yazar Gülseren Engin Ünsün'ün ayağına da tam iki kez basılmış kanser tarafından; bunun üze- rine, hem hekim, hem hastalığı yenmiş bir insan olarak deneyimlerini toplumsal-çevresel-besinsel etkılerle eskiye oranla daha çok görülen ya da ta- nısı daha kolay konan bu bozukluğa karşı insan kardeşlerini uyandırmak, bilgiiendirmek üzere bu kitabı yazmış. Giriş bölümünde çok önemli temel bilgiler veri- yor: Bedenimizi oluşturan gözeler bir çekirdek ile onu saran göze sıvısı ve en dışta tümünü bir kabuk gi- bi saran göz zarından oluşur. Çekirdek, aslında gö- zenın beynidır. Gözenin oluşumu, gelişimi, çoğal- ması ve ölümü için gerekli tüm bilgiler burada yer alan bılgitaşırlarda (kromozomlarda) bulunur. Bil- gitaşırlar üzerine dizilmiş genler (bilgı taneleri) bu bilgilerı ıçerırler. Çoğalma geni çalışmaya başladı- ğında göze ıkıye bölünerek çoğalır. ölüm geni ça- lışmaya başladığında da ölür. Hangı genin ne za- man çalışmaya başlayacağını belirleyen, bunların da ışlevlerini düzenleyen başka genler vardır. Bu nedenle her şey sırasıyla belli bir düzen içinde ve belli zamanlarda olur. Kanserlı gözeyı tanımlamak gerekirse "Ölmeyin unutmuş göze" diyebilıriz. Daha önce de belirtti- ğim gibi kanser gözesi de doğar, gelişir ve çoğa- lır. Ancak bu gözeler ölmezler. Çünkü gözelerin ölümünü düzenleyen bilgi tanesinde (gende) bo- zukluk oluşmuştur. Bu nedenle gözenin ölümü ger- çekleşmez ve kanser gözesi sürekli bölünerek ço- ğalmayı sürdürür. Her gözede P53 geni dıye bılinen, tümör geliş- mesını durduran bır bilgi tanesi vardır ve gözenin aşırı çoğalmasını engelleyerek onu ölüme hazırlar. Çevresel ya da hormonal gibi pek çok farklı etken bu geni değişıme uğratarak işlevinı bozar. Bu du- rumda gözenin bölünmesi engellemediğınden sü- rekli bır çoğalma olur. Çoğalan kanser gözeleri ya- şamını sürdürmek ve yeniden çoğalabilmek için besine gereksinim duyar. Ayrıca çoğalarak sürek- li artan kanser göze vedokuları kendilerineyeraç- mak zorundadırlar. İşte bu nedenle çevredeki gö- ze ve dokuları yıkıma uğratarak yok eder ve böy- lece hem beslenır hem de kendılerine yer açarlar. Buna kanserin yayılması diyoruz. Bu yayılma çev- re dokulara olabildıği gibi uzak doku ve organlara da olabilır. Kanser gözeleri, kan damarlarını dele- rek kana kanşıp uzak organlara gıdebilirler. Başka organlara giden kanser gözeleri oraya yerleşip ço- ğalmalannı sürdürürler. Akkan (lenf) damarları ve sinir yoluyla da benzeri yayılımlar görülür. Kıtapta, kanseri hızlandıran bütün etkenler; bun- lardan korunma yolları; önleyıci beslenme yolları ve besin türlerı örneklenyle, görüntüleriyle venlmış. Taksim ilkyardım Hastanesı'nde hastalıkbilim (patoloji) uzmanı olarak çalışırken ınsansever bir hekim ve yazar olarak, Kanser Bilgı Danışma Mer- kezi kurup üç yıl çalıştırmış; ama bugünkü soygun- cu düzensizlik korunma ve doğal yollarla sağaltı- mı değil, ölümden bile para kazanmayı körükledi- ği için kapanmış, kapatılmış. Gülen yüzü ve gönlüyle ayrıca şeker hastalan için de şışmanlıktan kurtulmak ısteyenler için de bes- lenme kıtapları yazmış; hepsini Inkılap Kitabevi basmış. Yazınsal alanda da alabildiğine çalışkan, üretken; ayrıca özgüvenli: 1993 ve 94'te iki kez ömer Sey- fettın öykü Yarışması'nda ikincılik ve özel ödüller almış; 1998'de Yunus Nadı öykü ödülü'nü; 2001'de de Orhan Kemal öykü ödülü'nü kazan- mış. Oykülerı, romanları sürüyor; yazınsal yapıtlarını Remzi Kitabevi'nde bulabilirsiniz. Yaşama enerjisini yaşatıcı edime, sevgiye yatır- mayı sürdüreceğine kuşku yok; ne mutlu ona da bu sevginin ulaşabildıklerıne de! sbonaran ı hotmail/yahoo.com IIGH QZAKINC AŞK'IN Z'Sİ öyküler Sokakları, aşkı ve sarhoşluğu riyordu...