Katalog

11 ŞUBAT2004ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishabfa cumhuriyet.com.tr 11 BM Genel Sekreteri Annan, Denktaş ve Papadopulos dün geç saatlerde New York'ta bir araya geldi Kıbns içinbuluştular A nnan, KKTC ve Rum Kesimi liderleriyle TSİ23.35'te bir ara- ya geldi. Bek- lenenden uzunsü- ren görüş- melere ge- ceTSİ01.30'daaraverildi. Taraflann bugün tekrar bir araya gelecekleri açıklandı. Ortak metin üzerinde çalışıl- dığı belirtilirken iki liderin de toplantıdan sıkıntılı çıktığı gözlendi. Dış Haberler Senisi - Birleşmiş Milletler Genel Sekreten Kofi Annan, KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ve Rum yönetimi liden Tasos Papadopulos dün akşam New York'ta bir araya geldi ler. Kıbns sorununun çözümü için TSt 23.35'te başlayan üçlü zirve beklenenden uzun sürdü TSt 01.30'da görüşmelere bugün devam edilmek üzere ara verildi. BM Genel Sekreteri Annan dün gece TSİ 22.30'da Papadopulos'la 22.45'te de Denktaş ile biraraya geldi. İki liderde herhangi bir açıklamada bulunmazken görüşmelerde taraflann ıtiraz ettikleri noktalan sıraladıklan öğrenildi. Ikili görüşmelerin ardından da Liderler Denktaş'a 'masada kal' baskısı EBRU TOKTAR ANKARA - AKP iktidan, BM Genel Sekreteri Kofı Annan'ın KKTC ve Rum tarafıyla ayn ayn ve üçlü Kıbns görüşmesi öncesinde KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'a yönelik yoğun baskı pohtıkası yürüttü. Denktaş'ın Annan ile yaptığı ikili görüşmenin hemen öncesinde, Başbakanlık'ta Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı AbduDah Gül'ün başkanlığındaki 5 bakan biraraya geldi. Güney Kore ziyaretinden gece yansı dönen Başbakan Tayyip Erdoğan bakanlardan son gelişmeler hakkında bilgi aldı. Dışişleri Bakanlığı, gece boyunca New York'taki görüşmeleri, telefonla dakika dakika izledi. Gül başta olmak üzere hükümet üyeleri, Denktaş'a "masadan aynhna" baskısı yaptı. Başbakan Erdoğan'ın "Denktaş'a bir yol haritası verdik. Müzakerelerden çekibnesi sözkonusu değil. Denktaş, müzakere planına sadık kalmazsa, onun bedefini KKTC ödeyecektir" sözleriyle açığa çıkan Denktaş üzerindeki baskı, New York'taki görüşmeler sırasında artarak sürdü. Denktaş'ın müzakarelerden çekilmesinden korkan hükümet, New York'taki görüşmeleri yakın takibe aldı. Başbakanlık'ta akşam saatlerinde Dışişleri Bakanı Gül'ün başkanlığında bir toplantı yapıldı. Bu toplantıya Başbakan Yardımcılan Abdüllatif Şener ile Mehmet Ali Şahin, Adaîet Bakanı Centil Çiçek, Milli Savunma Bakanı Veedi GÖnüL ve îçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu katıldı. Yaklaşık 2.5 saat süren toplantıda, Kıbns taki gelişmeler değerlendirildi. Edinilen bilgiye göre Gül, hem Polonya'da bulunduğu sırada hem de Başbakanlık'taki toplantı boyunca New York'ta bulunan KKTC heyeti ile yoğun bir diplomasi trafiği yürüttü. Gül, bu görüşmeler boyunca Denktaş'a Türk tarafırun hassasiyetlerinin dikkate alınmadığı gerekçesiyle müzakerelerden çekilmemesi uyansında bulundu. Aksi yöndeki tutumun Türk tarafını "müzakerelerden kaçarak çözümsüzlük isteyen taraf" olarak göstereceğini savunan Gül, Denktaş'a Gül, "müzakere sürecinde Güney Kıbns Rum Yönetimi'nin ekmeğine yağ sürülmemesi" gerektiğini belirtti. Başbakanlık'taki toplantıda, CHP'nin talebi çerçevesınde TBMM'de yapılacak Kıbns konulu genel görüşme de ele ahndı. Başbakan Erdoğan, dün gece yansı Güney Kore ziyaretinden döndü. Erdoğan, Ankara'ya iner inmez bakanlarla Esenboğa'da biraraya geldi. Erdoğan burada Xew York'taki görüşmelere ilişkin bilgi aldı. Denktaş ve Annan görüşmelere girmeden önce büiikte poz verdiler. (Fotoğraf: AFP) önderliğindeki KKTC ve Kıbns Rum yönetimi heyetleri BM Genel Sekreteri Annan başkanlığındaki delegasyonla TSİ 23.35'te asıl müzakereler ıçın biraraya geldiler. Görüşmeye KKTC tarafından Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın yanı sıra Başbakan Mehmet Ali Talat ve Dışişleri Bakanı Serdar Denktaş katıldı. Kıbns Rum yönetımı heyetinde ıse Tassos Papadopulos'un yanı sıra eski lider Glafkos Klerides yer aldı. BM heyetinde de Genel Sekreter Kofi Annan ve Kıbns özel temsilcisi Alvaro De Soto ile Genel Sekreter Sivasi Yardımcısı Kieran Prendergast bulundu. Dün gece TSl 01 30'da üçlü görüşmelere ara verildi. Görüşmelenn bugün devam edeceği belirtildi. Dün gecekı görüşmeler ardından salondan ılk olarak aynlan KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş. "Kıbns'a dönecek misiniz" sorusuna "Hayır dönmüyoruz" yanıtını verdi. Denktaş, bugün TSl 23.00'da yeniden bir araya geleceklerini söyledi. Papadopulos ise salondan çıkarken açıklama yapacak durumda olmadığını söyledi. 11 Planda değişiklikler olabilir* Görüşmeler öncesi taraflann üzerinde uzlaşmaya varması durumunda planda değişiklik yapılabileceği mesajını veren Annan, "Anlaşnıanın 21 Nisan'da referanduma sunulmasuun, planın bir parçası olduğunu ve planın müzakerelerde temel teşkil ettiğini" ifade ettı. "Bununla büiikte her hususu taraflarla müzakere edecekJerini" kaydeden Annan şöyle devam etti: "Kıbns konusunda haznianan plan üzerinde yapılacak değişiklikler konusunda taraflar karşılıklı anlaşOğı takdirde bunları şüphesiz kabul edeceğiz." KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş, görüşme öncesinde BM temsilcisi De Soto ile New York'taki Türkevi'nde bir araya geldi. Denktaş, görüşme sonrasında yaptığı açıklamada. "De Soto buraya sadece bizi davete geldi. Biz de daveti kabul ettik. Bugünkü görüşmede her iki taraf da istediği değişiklikkri orta> a koyacak. Bu bizim kaç zamandır yapmak istediğimiz şevdir" dedi. De Soto. dün Papadopoulos'la da bîr görüşme yaptı. HALK tKİYE BÖLÜNDÜ- KKTCyi Tanıtma ve Yaşatma Derneği, Lefkoşa'daki Şehitler Abidesi önünde, Denktaş'a destek eylemi ve imza kampanyası başlatırken 1 Mayıs'tan önce çözüm isteyenler gösteri düzenledL (Fotoğraflar: REŞAT AKAR AA) Kuzey Kıbns yine kanşü REŞAT AKAR LEFKOŞA - KKTC'de, 1 Ma- yıs'tan önce çözüm ve adanın bütün olarak AB'ye girmesini Kuzey Kıb- ns'taki örgütlerle, bazı siyasi parti- ler, BM Genel Sekreteri Kofi An- nan'a destek mesajı gönderirken, milliyetçi kesünden ayaklanma ve di- renme çağnsı geldi. Seçimler sırasında ön plana çıkan sendikalann yanı sıra parlamento- daki siyasi partilerden Banş ve De- mokrasi Hareketı'nin de aralannda bulunduğu çok sayıda örgüt "Bu Memleket Bizim Platformu" adı al- hnda yeniden harekete geçri. Örgü- tü temsilen bir heyet dün Lefko- şa'daki Ledra Palace sınır kapısına giderek, 1 Mayıs'tan önce Annan Planı çerçevesınde çözüme destek • Çözüm isteyen örgütler ve siyasi partiler yeniden meydanlara dökülürken milliyetçi kesimlerden "ölümüne kadar mücadele" çağnsı geldi. veren bir mektubu. Genel Sekre- ter'e iletilmek üzere BM Ça\ıışu Darren Hodges'e teslim etti. Mektubu verdikten sonra örgüt adına bir konuşma yapan Ticaret Odası Başkan Yardımcısı Mustafa Danıdelen, "Annan'ın taraflara gön- derdiği davet mektubunda sunduğu şartlan destekliyoruz" dedı. "Bu Memleket Bizim Platformu" tem- silcileri dün sabah Cumhuriyet Mec- lisı Başkanı Farma Ekenoğhı'nu da ziyaret ederek, Kıbns Türk'ünün Annan Planı temelinde ve 1 Mayıs 2004'ten önce çözüm ve AB üyeli- ği istediğini belirttiler ve Meclisi göreve çağırdılar. Muhalefetin orga- nize ettiği dünkü eylemlerin sonun- cusu Lefkoşa'daki Kuğulu Park'ta gerçekleşti. Burada yapılan konuş- malarda KKTC lıderi Rauf Denk- taş'ın bu doğrultuda hareket erme- si ya da istifa etmesi istendi. Destek nöbeti başlatıldı Denktaş'ı destekleyen \e An- nan'ın koşullanna karşı çıkan örgüt- lerin eylemleri sönük geçti. KKTC 'yi Tanıtma ve Yaşatma Der- neği, Lefkoşa'daki Şehitler Abide- si önünde, Denktaş'a destek eyle- mi \e imza kampanyası başlattı. Ada genelinde 50 milletvekili ada- yı bulamadığı için seçimlere katı- lamayan Özgürlük ve Adalet Par- tisı Genel Başkanı Arif Salih Kır- dağ Lefkoşa Atatürk Anıtı önünde Denktaş'a destek nöbeti başlattı. Annan ile AKP ıktidanna yöne- lik en sert ta\n ise eski KKTC Dı- şişleri \ e Savunma Bakanı, Ulusal Birlik Partısı Lefkoşa milletvekilı Tahsin Ertuğruloğlu gösterdi Kıb- ns konusundaki son gelişmeleri bü- yük endişeyle izlediklerini belirten Ertuğruloğlu, halkı ayaklanmaya da- \ et ederken "Direnme ve şahsiyetii durma aşamasındayız. Kime karşı olursa olsun bu mücadeleyi verece- giz. Her türtü bedeli ödemeye hazı- nz. Ölümü dahi göze alarak bu mü- cadeleyi vereceğn. Çünkü bizleri An- nan Planı ile bir yere götürmek biz- ler için zaten ölümdür, hiç olmazsa şerefimizle ölehm" dedi. TSK DEĞERLENDtRMESt: MGKpoütikası uygulansın ANKARA (Cumhurrvet Bü- rosu) - Kıbns sorununun çözü- mü yönünde New York'ta te- maslar sürerken gelişmeler Türk Sılahh Kuvvetleri (TSK) ko- muta heyetince de değerlendi- rilıyor. TSK. Kıbns konusun- da Milli Güvenlık Kurulu'nda (MGK) oluştunılan politika- nın uygulanmasını istıyor. TSK komuta heyeti, BM Ge- nel Sekreten Kofi Annan ın ta- raflara gönderdiğı mektup ve bu mektuba ılışkin Türkiye'nın beklentileri konusunu yaptığı toplantıda değerlendirdi. TSK, Kıbns'ta Türkiye'nin çıkarla- nnın korunması amacıyla uzun müzakereler sonucunda ocak ayı MGK toplantısındaki bildi- riye de yansıyan politikanın iz- lenmesini istiyor. Daha önce sözcülerinin açık- lamalan ve MGK'deki değer- lendirmeler sonucunda TSK komuta heyetinde oluşan tavır Genelkurmay Başkanı Orge- neral Hilmi Özkök tarafindan Başbakan Recep Tayyip Erdo- ğan'a da iletildı. Hükümet kanadında rahat- sızlığa neden olan Annan mek- tubu, TSK komuta heyetinde de aynı tepkıyle karşılanmıştı. Vfâ VMlTl *t>Et>M. ffî; AÇIKÇA ŞÜKRÜ StNA GÜREL Bedel Daha önce Pakistan Devlet Başkanı Müşerref ül- kemize geldığinde, "üst düzey Dışişleri yetkililerin- den" özel haberler alan bir köşeyazan, yazısının baş- lığında açıklamıştı: "Pakistan, Türkiye'nin AB üyeliği- ni destekliyor" diye. Tayyip Erdoğan Güney Kore'ye gittiğine göre, aynı yetkililer şimdi mutlaka Güney Ko- re'nin de AB üyeliğimize destek çıktığını kulaklara fı- sıldayacaklar ve bu fısıltı acayip bir gürürtü olarak med- yamızda hak ettiği yeri alacaktır. Ancak, bundan da önemlisi var Güney Kore haber- lerinın. Tayyip Bey, dönüş yolunda havada bir de- meç vermiş gazetecilere: "Denktaş'a bir yol hari- tası vererekNew York'ayolladık. Buyol haritasının dı- şına çıkarsa bunun bedelini hem Kuzey Kıbns hem de Türkiye öder." Bu önemli demeçten hareketie bu- gün "yoldan çıkmanın bedeli" üzerinde durmaya karar verdik... Bu satırlar yazıldığt sırada BM Genel Sekreteri An- nan ile henüz görüşmemiş bulunan KKTC Cumhur- başkanı Denktaş'a bütün sorumluluğu yüklemek için sergilenen çabalar aynı hedefe kilitlenmiş durumda New York temasları başansız olur ve Kıbnsta görüş- meler başlatılamazsa Denktaş'ı suçlayıp zoriaya- rak KKTC'nin görüşmeci koltuğunu boşattıp yeri- ne M.AIı Talat'ı oturtmak. Kimler bu hedefe kilitlen- miş durumda? Başından beri Annan'dan çok Annan'cı kesılen istanbul mütareke basını; AB'den çok AB'ci ser- maye; meşruiyet ve devamını dışanya yaranmaya bağ- lamış AKP hükümeti; AB, ABD ve Annan takımı; Si- mitis, Papandreu, Papadopulos takımı; Talat ve Kıb- ns'ta Türkıye ile bağlan koparma peşindekı takım... Tür- kiye'detek parti hükümeti varama Denktaş'a karşı bir "uluslararası koalisyon"\ Peki görüşmeleri başlatmanın yolu nedir? An- nan'ın öne sürdüğü dört koşuta uyarak takvim cenderesine girmek, planda önemli bir değişiklik istememek, üzerinde anlaşılamayan bütün konu- lan Annan'ın düzenlemesine bırakmak ve bu ha- lıyle planı referanduma sunmayı şimdiden kabul etmek... New Yorktaki görüşmeler, taraflann bu koşullarta "masa "ya oturmayı kabul ettiklerini An- nan'a bildirmeleri istenen temaslardır. önce "ön- koşullar" kabul edilecek, sonra "laf ola" görüşmeler yapılacak, ama şimdiden Kıbns Türk halkına ve Tür- kiye'ye kabul ettirilecek olanlar belli olacaktır. 1. Annan'la yapılan görüşme, öze ilişkin değildir. Yalnızca masaya Annan'ın koşullanyta oturulup otu- rulmayacağına ilişkindir. 2. Annan, Tayyip Erdoğan'ın kendisiyle ve Bush'la görüşmesinden sonra da Kasım 2002'deki "görüşme önkoşullan"nüan bir milim geri adım atmamıştır. 3. Taraflar bu önkoşullan kabul edip masaya oturdukları takdirde, o masa, bir görüşme masası degil, dayatma tezgâhı olacaktır. Demek ki, öncelikle ele alınması gereken "yol ha- ritası ", Annan'ınkidir. Gelmiş geçmiş BM genel sek- reterlen arasında en talıhsızı olduğu, BM örgütünün bir zamanların Milletler Cemiyeti'nden hallice olmadığın- dan belli olan Annan, kendisi istediği yolu tutabilir ama bu yol haritasım dikte etme yetkisini nereden almıştır? Hiçbir yerden. Annan, bırakınız taraflara "çözüm" empoze etme yetkisiyle yine taraflarca do- natılmış bir "hakem" konumunda olmayı, Tayyip Bey'in anlamını bile sormadan günlerce agzından düşürmediği "arabulucu" bile değildir. Annan, AB ve ABD'nin "New York kaymakamı" mıdır ki, iki yıldır Hanney'ler, Prendergast'lar ve biraz da Amerikan Dışişileri Bakanlığı'ndaki "Türkiye uzmanlan"^ tarafın- dan bir "yola sokulmuştur"\ Bu yol haritası, Kıbrıs Türk'ünü ve Türkiye'yi nereye götürür? Peki Tayyip Erdoğan hangi "yol haritası "ndan söz etmektedir? Bilemeyiz. Ama bildiğimiz, Davos'a ve ABD'ye gitmeden önce Türkiye Cumhuriyeti Baş- bakanı olarak MGK'de kendisinin de katılarak be- nimsediği "yol haritasıdır". Bu haritadaki yol, "ada- daki gerçeklerin yanı sıra Annan Planı 'nın da referans alınması (yaniAnnan Planı 'nın Allah 'ın emri olarak ka- bul edilemeyeceği), ancakAnnan 'ın önkoşullannı kal- dırmasıyla gerçek birmüzakere başlatılabileceği, mü- zakereler başlayınca da sonuç alınabilmesi için KKTC'nin egemen eşitliği, iki kesimlilik ve Türkiye'nin etkin garantisınin vazgeçilmezlerimiz olduğu" kilo- metre taşlannı göstermiyor muydu? Ne oldu? Tay- yip Bey Davos'a ve ardından Beyaz Saray'a gidin- ce, "vücut dili" sergilemek gayreti içinde olsa da baş- ka şeyleri unuttu. Haritadaki yoldan çıktı. Hayatta, genellikle "yoldan çıkaranlar" değil, "yol- dan çıkanlar" bedel öder. Üstelikçoğu kez "kötüyol"\ar, o yollara düşürülmek istenenlere "iyi yol" olarak su- nulur. Işin sonu kötüye vannca da yol haritalannı çizip ellere tutuşturanlara değil, sonu kötüye varanlara be- del odemek düşer. Kıbns konusunda arbk Denktaş'ın, Kıbns Türk'ünün ve Türkiye'nin ödeyeceği bedel yoktur. Bedeli, olsa olsa asıl yoldan çıkanlar öde- yecektir. ssinagurel@cumhuriyet. com.tr SİMİTİS: HELENÎZM KAZANDI Atina'dan AB genişlemesine onay MURAT tLEM ATtlSA - Yunanistan Parlamentosu, aralannda Kıbns Rum Kesimi'nın de bulunduğu 10 yeni üyenin .AB'ye katılımını öngören AB Genişleme .^nlaşması'nı dün akşam- ki oturumunda onayladı. Dün akşam 7 Mart'ta ya- pılacak genel seçimler ne- deniyle son oturumunu yapanParlamento'da an- laşmaya yalnızca Yuna- nistan Komünıst Partisı (KKE) olumsuz oy verdi. Yunanistan Başbakanı Kostas Simitis oylama sonrası yaptığı konuşma- da, Rum Kesimi'nin AB üyelığını Helemzm için tanhi bir olay olarak nı- teledi. PASOK Genel Başka- nı ve Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu, anlaş- manın onaylanmasının ar- dından yaptığı konuşma- da, Rum Kesimi'nin AB üyeliğinin yıllardır Yu- nan diplomas'ısinin başı olarak yürüttüğü poliri- kayı haİdı çıkardığını söy- ledi. Papandreu, "Kıb- ns konusunda elde edi- len gelişmeler yıllardır uyguladığımız strateji- nin sonuçlarıdır. Arbk hiç kimsenin Kıbrıs (Rum Kesimi) için emel- leri yok ve >ine arrık hiç kimse Kıbns'ı yeni Atil- lalarla tehdit etmiyor. Kıbrıs (Rum Kesimi) AB'ye bu uygulamanın savaş nedeni teşkil ede- ceği açıklamalan yapıl- madan gbi\or"diyeko- nuştu. Kostas Simitis ise konuşmasında, Rum Ke- simi'nin AB üyeliğini He- lenizm ve AB'nin gelişi- mi için tarihi bir olay ola- rak niteledi. Atina ve Lef- koşa'nın (Rum) 1 Ma- yıs'ta birleşik Kıbns'ın AB üyesi olmasını iste- diklerini belirten Simitis, "Çünkü artık iki toplu- mun 1974 istilasının ya- rattığı traMnalan aşma- lan gerektiğine inanıyo- ruz" diye konuştu. '