Katalog

4 ARALIK 2004 CUMARTESİ CUMHURİYET r HABERLER SAYFA Yann Türkiye'ye gelecek olan Putin, terörle mücadele konusunda Ankara'dan karşılıklı işbirliği isteyecek PKK/Kongra GePe karşılık Çeçen kozu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Rusya Devlet Başkanı VTadimir Putinin Türkiye ziyaretinde, uluslararası terörle mücadele ve Çeçenistan konulan önemli gündem maddeleri olacak. Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, Putin'in 56 Aralık tarihlerinde yapacağı ziyaret öncesinde bir grup gazeteciye yaptığı değerlendirmede, Rusya'nınPKKKongraGel'i terör listesine almak için Ankara'dan Çeçen "haydutiara" karşı işbirliği isjtedığını "TekkişiiktangooJmaz'' sözleriyle ifade ettı. Bazı Çeçenlerin İTürkiye'de eğitim gördüğünü savunan Peskov, Ankara'dan bu konuda "etldH ve hızh" önlemler almasını, daha yakın işbirliği içinde olmasını istediklerini anlattı. Sözcü Dmitry Peskov, Putin'in 56 Aralık tarihlerinde Türkiye'ye yapacağı ziyaretin, ilişkilerde önemli bir dönüm noktası olacağını vurguladı. Putin'in Türkiye'ye "bir dost olarak" geleceğini kaydeden Peskov, ziyaretin temel gündem maddelerinin ikili ilişkiler ve işbirliği konulan olacağını, aynca terörle mücadele ve Çeçenistan konulannın da ele alınacağını belirtti. Türkiye'nin Çeçenistan konusunda gösterdiği işbirliğine teşekkür ettiklerini, ancak güvenlik birimleri arasında daha yakın, hızlı ve etkili işbirliğine gereksinim duyulduğunu vurgulayan Peskov, Putin'in ziyareti sırasında üst düzeyde "syasi kararüük" gösterilmesini ve güvenlik birimlerine bu yönde talimat verilmesini beklediklerini ifade etti. Rus Sözcü, Türk güvenlik birimlerinin, Çeçenistan'daki "naydutiara" yardım eden kişi ve kuruluşlan tespit edebilecek yeteneklere sahip olduğuna işaret etti. Ziyarette Türk tarafinın Boğazlar konusunu gündeme getirmesini beklediklerini de anlatan Dmitry Peskov, kendilerinin petrol taşımacılığı alanında alternatiflerin ekonomik olması gerektiğini düşündüklerini kaydetti. Peskov, Boğazlar'da güvenliğin, yapılacak düzenlemelerle sağlanabileceğinı savundu. Sözcü Peskov, Kıbns konusunda ise "Meşru bir devlet olan Güney Kıbns'ın görüşlerini dikkate almauyız" dedi. E M N İ Y E T T E N ÇEÇEN OPERASYONU Öte yandan Emniyet Genel Müdürlüğü Sözcüsü Ramazan Er, 9'u Çeçen, 3'ü de Çeçen asıllı Türk vatandaşı 12 kişinin yakalandığını bildirdi. Er, Emniyet Genel Müdürlüğü'nde düzenlediği bilgilendirme toplantısında, gazetecilerin sorularını yanıtladı. Putin'in ziyareti ile ilgili Istanbul'da yapılan operasyon konusunda bir soruya Er, bazı kişılerin silah ve kasetlerle birlıkte gözaltına alındığını söyledi. Istanbul Halkalı, Bağcılar ve Ümraniye'de yapılan operasyonlarda gözaltma alınan 2'si kadın 12 kişiden 9'unun Çeçen, 3'ünün de Çeçen asıllı Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olduğu öğrenildi. Bavul ticaretinin geleceği, Rusya Devlet Başkanı'nm ziyaretinde ele almacak MİYASE tLKNUR Laleli, Putin'i bekliyor yabrorn iteratüre "bavulticareti"olarak geçen ithalat rejimi dışında yürütülen alışveriş 14 yılını doldurdu. BDT ülkeleri ile bazı Doğu Avrupa ülkelerinde 1990Tı yıllann başında yaşanan yapısal değişim, bu ülke vatandaşlannın dışa açılmasını sağladı. Doğu Bloku ülkelerine mensup vatandaşlar Türkiye'yi ziyaretlerinde hem kendi ihtiyaçlannı gidermek, fazlasını ise satmak amacıyla paralan oranında temel tüketim mallan satın alarak ülkelerine götürmeye başladılar. Bavul ticareti denilen bu ticaret şekli, ilk yıllarda herhangi bir sınırlama ve belgeye dayanmaksızın sürdürüldü. 1990'h yıllann ortasında öngörülmeyen bir büyüklüğe ulaştı. 1996 yılında 8.8 milyar dolarlık bir hacme ulaşarak zirve yapan bavul ticareti, Rusya krizi nedeniyle inişe geçti. 1997 yılında 5.8 milyar dolara düşen bavul ticareti, 2000'li yıllarda yeniden yükselişe geçti. Merkez Bankası venlenne göre "bavul ticareti"nin yıllık hacmi 4.5 milyar dolar düzeyinde seyrediyor. Gümrük vergi oranlannın resmi ithalata göre düşük olması ve büyük ölçüde kayıt dışı gerçekleştirilmesi nedeniyle cazip olan bu ticaret ıçın Doğu Bloku'ndan gelenlenn sayısı 1 milyonu buluyor. ı1 usya'nın, vergi kaybına ve kayıt dışılığa neden olan bavul ticaretini Bavul ticaretinde Türkiye'nin en büyük partzoriaştracak önlemler alması, Laleli piyasasında işlerin durmasına nerinin 3.5 milyar dolarlık işlem hacmiyle Rusneden oldu. Rus gümrüklerinde aşırı denetim nedeniyle mal sevkıyatlarının da ya olduğu görülüyor. Ilk yıllarda kişiler arasındurması, Laleli esnafını güç durumda bıraktı. da gerçekleşen ticaret, tecrübe kazarulması sonucunda taraflann oluşturduğu şirketler aracıticaretine yeni smırlamalar geririldi. Son kararberaberinde getirdi. Rusya, gerek Türkiye gelığıyla yapılmaya başlandı. nameye göre 50 kilo ve 2 bin dolara kadar olan rekse diğer ülkelerle sürdürdüğü resmi olmayan ticaretinin ithalat rejimine göre yapılması mal gümrük vergisi ödenmeksizin ülkeye soYALELLIDEN LALELİYE... kulabilecekti. 200 kilo ve 20 bin dolara kadar nı istiyor. Ancak vergi oranlannın yüksekliği olan malın ise yüzde 30 oranında vergisi öderesmi ithalatı cazip olmaktan çıkanyor. Bavul 1980Tİ yıllarda Araplann uğrak yeri olması necekti. Getirilen bu sınırlamalar ve vergilerin ticaretine smırlamalar getirilmesi, resmi ithave alışverişlerini bu semtten yapması nedeniylattaki vergi oranlannın aşağı çekilmemesi Rus yanında gümrüklerdeki sıkı denetim de mal le adı ^ a ^ 9 ^ çıkmış olan Laleli, Araplar el ya'nın yabancı yatınmcılan ülkede yatınm yap sevkıyatlannın durmasına yol açtı. Mal sevkıayak çekince yeniden yerli müşterinin hizmeyatının durmasmı ve gümrük denetimlerinin maya teşvik amacı taşıyor. tine muhtaç kaldı. Ancak çok geçmeden Lalesıkılaştınlmasını ise Rusya'nın Istanbul TicaRusya'nın ekonomik krizini atlatmasıyla yeli esnafinın ündadına Doğu Bloku ülkelerinden niden canlanma sürecine giren bavul ticareti, ret Ataşesi Vlctor Ikkh, yanlış beyana, ülkeye gelen tüccar turistler yetişti. Bugün Laleli'de 5 girmesi yasak olan mallann getirilmesine ve tebinden fazla irili ufaklı satış mağazası bulunu bu ülkenin kargo fiyatlannı arttırmasıyla ikinci bir darbe yedi. Bununla yetinmeyen Rusya, rorizm korkusuna bağlıyor. yor. Eskiden müşterilere yüksek fiyatlara satıilki 1 Ağustos 1996, ikincisı 1999 tarihınde ollan kalitesiz mallann yerini de markalar ve daRusya ile Türkiye arasındaki ekonomik somak üzere çıkardığı iki kararname ile bu yol nınlar ve geleceğe ilişkin öneriler KEK toplanha kaliteli ürünler aldı. Bu değişimi, Rusya ve la getirilen malı sınırlayarak vergi ve harç öde nsında masaya yatınldı. Şimdi gözler Rusya DevBDT ülkelerindeki alım gücünün artmasına ve me zorunluluğu getirdi. bu ülkelerin, özellikle AB ülkelerinden gelen let Başkanı Putin'de. Yann Türkiye'ye gelecek kaliteli mallan görüp kıyaslama yapacak duDüşük vergi nedeniyle bavul ticaretinin hâ olan Putin'in Başbakan Recep Tayyip Erdoruma gelmelerine bağlamak doğru olur. lâ cazip olması nedeniyle Rusya'nın resmi itğan'la yapacağı görüşmede doğalgaz alımı, bohalattaki artış beklentisi gerçekleşmeyince 29 Ticaret hacminin giderek artması, bavul tiru hattı projesi ve bavul ticaretinin geleceğini Kasım 2003'te 718 sayılı kararname ile bavul careti yapılan ülkelerle sorunlann çıkmasını ele alması bekleniyor. Yasal yol bulunmalı L ) duşünun VICTOR ILSKIY (Rusya tstanbul Konsolosluğu Ticaret Ataşesi) B R ı # Her iki ülkenin vergi kaybının ve kayıt dışıhğının önlenmesi için ticaret ithalat rejimine göre yapılsın. Bavul ticaretinin bir gün biteceği bilinmeli. # tthalattaki vergi oranlan ve asgari referansfiyatianiki ülkenin karşüıkh görüşmelerinde ele alınabiür. # Türk işadamlan Rusya'da yatınm yapsınlar. Şişecam, Efes Pilsen, Vestel, Eczacıbaşı ve Colıns bu adımı attı. Bizde hammadde, elektrik ve işçilik ucuz. Rusya yatınm yapacak işadamlanna her türlü kolayhğı sağlamaya hazır. # SerbestböJgelerinkurulmasınabaşbyoruz. Laleli esnafl distribülörlük sistemiyle Rusya'da mağazalar açabüir. # Rusya'da fuarlar düzenlensin. # KOBher konusunda ortakhktarkundsun. Türkiye bu kooudaki birikinılerini Rus işadamlanna aktarsın. 9 Rusya da Türkiye'de baraj, elektrik santrallan ve yeraltında gaz depolama tesisleri kurabilir. RUSYA'NIN SAVUNMASI Rusya, bavul ticaretini zorlaştıran kararnameyi askıya aldıysa da bu konuda kaygılar sürüyor Tîcari lıarekelKIiğe yurulan darbe AYHAN KARAHAN (Laleli Sanayici ve tşadamlan Derneği Başkanı) u ticaret tamamen arztalep ilişkisi içerisinde ve karşı ülkelerin kendine özgü koşullan içinde gelişmiştir ve bugünlere kadar gelmiştir. Bu ticaretin belirleyicisi bizler olmadık. Kaderini de bizler yazmadık. Bu ticaret, artık ülkelerin karşılıklı olarak mevzuatlannda yer almış, dolayısıyla yasal mevzuat içerisinde gerçekleşen gümrük oranlan ve mal miktarlan belirlenmiş olan bir ticaret şeklidir. Pazanmızdaki payı yüzde 25 olan Rusya en büyük partnerimizdir. Rusya Federasyonu 1996'dan itibaren bununla ilgili düzenlemelere başladı. En son şu anda uygulamada olan 29 Kasım 2003 tarihli 718 sayılı kararname. avul ticareti gibi ticaret yöntemleri bitmeye mahkumdur. Bavul ticaretinin bitmesi yeni fırsatlann da ortaya çıkması demektir. Türk şirketleri bundan sonra Rusya ile çok daha güvenle ticaret yapabilecek. 1998'de Rusyatiapatlakverenbüyük knzden hem Rus tarafı hem de Türk tarafi çok büyük zarar gördü. Bavul ticareti yapanlar ise daha ucuz olduğu için öncelikle Çin'e yöneldiler. Zamanla Rus piyasasındakı diğer mallarla birlikte Türk mallan da yüksek kaliteli olanlar ağırhklı olmak üzere yine yerini aldı. Ortamın doğal bir sonucu olarak doğan bavul ticareti hem Türk hem de Rus hükümetlerinin çok önemli vergi kayıplanna uğramasına neden oluyordu. Rus hükümeti bu ve daha birçok sebep sonucunda, bir vergi reformu niteliği taşıyan yeni gümrük yasalannı çıkardı. Bununla birlikte 6 ay gibi bir süre geçiş zamanı olarak verildi. Aynı zamanda biz Dünya Ticaret Örgütü'ne girmek isteyen bir ülkeyiz ve halen bunun altyapısını oluşturmaya çalışıyoruz. Fakat Türkiye ile yaşanan bu ticaret biçimi Avrupa ülkelerince çok olumsuz karşılanmakta. Bu durum bizim gümrük mevzuatımızı çok sıkı denetim altında tutmamızı gerektıriyor. Kısa bir süre önce yaşanan sorunlar ise gümrük görevlilerinin gümrüğe gelen mallan, terorizm nedeni ile daha titiz incelemesi sonucu çoğunluklatekstil olarak belirtilen mallann arasında ülkeye girmesi yasak olan birçok ürünün de bulunduğunun görülmesiydi. Bir sürehğine yavaşlayan bu ticaret, Rus gümrüklerinin kapısını açması ile belli olmayan bir tarihe kadar yeniden eski haline döndü. V E R G ) ÖDEMEYEN GRUP Fakat Osmanbey'de de bu ticareti yapanlar ile RTÎB (RusTürk İşadamlan Birliği), ticareti olması gerektiği gibi yaptıklan için bavul ticareti yapanlarla rekabet edemedikleri yolunda bize defalarca şikâyette bulundular. Ben onlan, ödedikleri vergüıin yüksekliği konusunda çok iyi anlıyonım. Diğer taraftan ise hiç vergi ödemeyen bir grupla rekabet etmeye çalışıyorlar. Bugün konuşmamız gereken konu ise iki ülke arasındaki ticareti yasal ve en az hasarla nasıl sürdüreceğimizin yollannı bulmaktır. Bunu bulmaksa imkânsız değildır. Öncelikle distribütörlük sistemini geliştirmek son derece faydalı olacaktır. Daha önce yüzde 40 kârlarla çalışan bavul tüccarlan elbette ki bu kân elde edemeyeceklerdir. Ama yine de devamlı ve güvenilir olarak çalışmak, onlann büyümelerini ve zamanla ithalat miktarlannı artürarak yeniden daha büyük kâr etmelerini mümkün kılacaktır. KOBÎ'leri geliştirmek ve güçlendirmek için neler yapdabileceğini hepimiz düşünmeliyiz. Bununla ilgili olarak birçok plan ve projeden bahsetmek mümkün. Örneğin Rusya'da Şelmetiyev Havaalanı yanında bir serbest bölge kurulması planı bulunmakta. Başka bir proje ise gümrük mevzuatım çok iyi bilen, kargo veya nakliye organizasyonlan yapabilen, bavul ticareti yapanlan ve küçük üreticiyi bir araya getiren, hem Rusya'da hem de Türkiye'de karşılıklı ihracat ve ithalat yapabilen ticari şirketler kurulması. LALELİ NE İSTİYOR? # Bavul ticaretinden ithalat rejimine yumuşak geçiş yapılsın. Altı aylık süre yetmez, geçiş süreci daha uzun rutulsun. # Mal sevkıyatiannın aksamaması için gümrük denetimkri normaDeştirilsin. # İthalattaki vergi oranlan ile asgari referans fiyatian indirilsin. # Lojistikve kargo hizmeti verecekkuruluşlar yeni sisteme ayak uyduracak şekilde yeniden yapüandınlsın. # Mallanmızı depolayacak, sergileyecek, bağlantılar için ofis ve mağazalanmızı açacağımız serbest bölgeler kurulsun. # Kişilerden oluşan müşterUerimizin ithalat rejimini gerçekleştirecek şirketlere dönüşmesi için gereken destek verilsin. # Çin'le Rusya arasında yapılan anlaşmanın benzeri Türkiye ile de yapılsın. çapta ve kendi olanaklan ölçüsünde kısıtlı miktarda mâl aldıklan, gerçek şahıslar konumunda olduklan için ithalatı kendi adlanna yapmalan güç. Bunlan ithalatı yapabilecek konuma getinnek de ancak zamanla mümkün. Bu zamanın kendilerine tanınması gerekiyor. Bu zaman kendilerine tanınmadığı takdirde, süreç içinde de\Te dışı kalacak ve ciddi anlamda zarar edecekler. Onlar zarar ertiği anda onlara mal tedarikinde bulunan bizler de zarar edeceğiz. Bir anda milyonlarca insanı devre dışı bırakıp yerine üç beş tane tekelci kunıluş meydana getiremezsiniz. BAŞKA SEÇENEKLERI YOK 1 ACUSTOS'UNDAN SONRA H E R ŞEY 2004 BAŞLADI Bu düzenleme 2004 Ağustos ayına kadar sıkmtısız bir şekilde devam ediyordu. Rusya'da gümrük idarelerinin ekonomi bakanlığına bağlanması sonucunda gümrüklerde çok yoğun denetim mekanizması kuruldu. Ve doğal olarak bizim ticaretimiz de bloke oldu. Bütün sevkıyatın durması buradaki bütün ticari hareketliliği durma noktasına getirdi. Rusya'nın amacı ticarete konu olan mal sevkıyatının artık yolcu beraberi statüsünde değil de ithalat rejimine göre yapılması. "Bavulticareti"ndevergi oranlan genel gümrük rejimine göre daha düşük olduğu için Rus alıcılar bu ticareti tercih ediyor. Rus alıcılar kendi içinde bulunduğu özel şartlar gereği ithalat rejimine dönüşebilecek konumda değillerdir. Çok sayıda alıcı, küçük Ayhan Karahan. Bu ticaretin kendi içerisinde yaşamış olduğu sıkıntılar, bu ticareti gerçekleştirenlerin ayıbı ve günahı değildir. Bu ticaret ilk başladığında eğer dış ticaretin gerçekleşebileceği altyapı mevcut olsaydı ithalat, ihracat, kambiyo ve gümrük rejimleri uygulanabilir noktada olsaydı, bu insanlar bu yolu mu seçeceklerdi? Bu insanlann ihtiyaçlannı karşılamak için bundan başka seçenekleri yoktu. Biz bu ticaretin süreç içerisinde artık önemini kaybettiğini, uygulanabiürliğinin ortadan kalktığını ve astannm yüzünden pahalı hale geldiğini biliyoruz. Eğer yeni kurallar uygulanacaksa buna biz tabii ki uyum sağlayacağız. Değişime direnenler bir gün mutlaka yok olmaya mahkum olurlar. Bunun Türkiye ayağı, organizasyonu kolay. Bunun asıl organizasyonunun Rusya ayağında olması gerekiyor. De\'letlere düşen görev taraflan yeni sisteme hazırlamaktır.