Katalog

3ARALIK2004CUMA CUMHURİYET SAYFA ekonomi(Ş cumhuriyet.com.tr EKONOMI 13 NOTDEFTERİ ZEKERİYA TEMİZEL DPT'ye göre Türkiye'nin temel sorunlaruıın çözümü AB'ye üyelik sürecine yakından bağlı İşsizlik sancısı 2020 'de diner • Devlet Bakanı Şener'in sunduğu "Türkiye'nin üyeliğinin AB'ye muhtemel etkileri" raporunda yer alan iyimser senaryolara göre "AB üyeliği olursa, kişi başına gelir 14 bin 500 Euro'ya kadar çıkacak. Halen yüzde 10.5 olan işsizlik oranı AB üyeliğiyle birlikte, 2020 yılında yüzde 5.4'e kadar gerileyebilecek." ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Türkiye'nin en temel sorunlarından biri olan işsizliğin çözümü için AB üyeliği beklenecek. DPT tarafindan hazırlanan Türkiye'nin üyeliğinin AB'ye muhtemel etkileri" adh rapora göre; işsizlik oranı da, ancak AB üyeliğinin gerçekleşmesi durumunda 2020 yılında yüzde 5.4'lere inebilecek. Türkiye'nin üyeliğinin AB'ye mali etkilerinin değerlendirildiği ve DPT tarafından hazırlanan rapor, dün Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener tarafından açıklandı. Raporda, şu saptamalara yer verildi: Erzurumlu Hayyanlarına Mazot mu İçirsin? Başbakan'ın pazar günü Erzurum'da yaptığı konuşmayı izlemiş olmalısınız. Başbakan Erdoğan, "Çiftçinin hali ne olacak" diye soran bir kişiye; "Bir kesimi sübvanse edip diğerini mağdur edemeyiz. Doğrudan gelir desteğini alıyor musun? Mazot desteğini alıyor musun? Birde hâlâ 'Çiftçi ne olacak' diyorsun. Yahu bu millet, yatıp kalkıp size mi çalışacak" demiş. Konuşma üslubunun yadırganması yanında, Başbakan'ın konuşması birkaç açıdan eleştirilebilir. öncelikle uygulanan tanm politikalan iletanmsal üretim artıp çiftçinin geliri mi yükseldi ki çiftçiye laf ediliyor, denilebilir. 2004 yılının ilk yansında yüzde 14 oranında ekonomik büyümeye karşın tanm kesiminin gelirleri yüzde 0.04 oranında azaldı. Yılın ilk çeyreğindeki düşüş ise yüzde 7.5 idi. Geçen yıl tanmdaki gerileme yüzde 2.5 olmuştu. Yani tanmsal gelir düşüyor. Çiftçi bağırmasın da ne yapsın. İkinci olarak, doğrudan tanm desteğinin çiftçi için ne anlam ifade ettiği sorulabilir. Büyük toprak sahipleri için bir anlam ifade eden doğrudan tanm desteğinin, topraksız köylü, yarıcılar ve küçük çiftçi için bir anlamı yok. Çiftçi bağırmasın da ne yapsın? Kaldı ki, 2004 yılında dağıtılması gereken 130 trilyonluk doğrudan tanm desteği aralık ayı gelmiş hâlâ dağıtılamamış. Çiftçi bağırmayıp da ne yapsın. Bütün bunlann ötesinde en fazla eleştiri konusu olması gereken ise bu konuşmayı Başbakan'ın Erzurum'da yapmış olmasıdır. ••• Erzurum'da kırsal kesimin temel faaliyeti hayvancılıktır. Bölge, coğrafik yapısının sağladığı olanaklar, hayvancılığı destekleyen, Et ve Balık Kurumu gibi "piyasa düzenleyici kurumlar" sayesinde, hayvancılık merkezi haline gelmişti. Daha basit anlatımla Erzurumlu çiftçi yıllardır hayvancılık yapıyordu; beslediği hayvanlan da Et ve Balık Kurumu'na satıyor, üretim ve pazariama sorunu yaşamıyordu. Daha sonraki yıllarda "Devlet kasaplık yapmayacak" sloganı" ile hayvancılık yapanlar için bir piyasa düzenleme kurumu olarak çalışan, Et ve Balık Kurumu yok edildi. Tesisler yenilenmedi. özelleşemedi de. Buna karşılık Erzurum'da bölgenin hatta Türkiye'nin en büyük entegre et tesislerinden biri yapıldı. Ancak bu tesis de gerek işletme sermayesi yetersizliği, temelde ise tüm dünya da desteklenen bir faaliyeti, destekleme olmaksızın, sadece piyasa koşullan ile yapmaya kalkıştığı için çalışamadı. Köylüler hayvanlannın yem bedelini bile karşılamayan fiyatlarla et kombinasına et vermektense hayvan yetiştirmemeye başladılar. Desteğini yitiren faaliyet yürüyemedi. Bölgede hayvancılık çöktü. Hayvanlann otladığı meralar hayvancılann değil. Hayvancılıkla uğraşanlann doğaıdan destek alacaklan tarlalan yok. Dolayısıyla hayvancılıkla uğraşanlar doğrudan tanm desteğinden yararlanamıyor. Hayvancılıkla uğraşanlar genellikle traktör de kullanmazlar. Hayvanlar da mazot içmeyeceklerine göre mazot desteğinin de hayvancılar için bir anlamı yoktur. Bu durumda Erzurumlu çiftçilere, "Doğrudan tanm desteği alıyorsunuz, mazot desteği alıyorsunuz, daha ne istiyorsunuz" demek, bölgenin gerçekleri ile ne kadar bağdaşır? ••• Bir Başbakan, gittiği ilin ya da bölgenin sorunlanyla ilgili olarak önceden bilgilendirilmez mi? Başbakan'ın etrafındaki danışmanlar ordusunun işlevi ne ki? Ya Erzurumlulardan birisi, mazot desteği almıyor musunuz diyen Başbakan'a, "Hayvanlara mazot mu içirelim" diye bağırsaydı? Başbakan'ın, açlıktan kınlan Fransızlara, "Ekmek bulamıyorlarsa pasta yesinler" diyen Kraliçe Marie Antoinette'ten bir farkı kalır mıydı? Şener: Türkiye 'nin AB 'ye olan yükü abartıhyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, Türkiye'nin AB'ye üyeliğinin ardından, üye ülke yurttaşlannın cebinden para çıkmayacağını; aksine para gireceğini söyledi. Şener, Türkiye'nin AB bütçesine getireceği yükün de abartıldığını kaydetti. DPT tarafından hazırlanan "Türkiye'nin üyeliğinin AB'ye muhtemel etİdleri" konulu raporla ilgili açıklamalarda bulunan Şener, Türkiye'nin AB •Türkiye 'de kişi başuıa düşen gelir 2014 yılında baz senaryoya göre 8 bin Euro, iyimser senaryoya göre 8 bin 500 Euro; 2020 yılında da baz senaryoya göre 12 bin 200 Euro, iyimser senaryoya göre de 14 bin 500 Euro'ya ulaşacak. toplam nüfusu içinde yüzde 13.6 paya sahip bir ülke olarak Avrupa Parlamentosu'nda yaklaşık yüzde 11, AB Konseyi'nde ise yüzde 9 oranında güç elde edeceğini belirterek şöyle devam etti: "17 Arahk'ta Türkiye'nin diğer aday ülkelerfc farklı ya da aynı zemine orurması, AB fotoğrafmı bozacak ya da netleşrirecektir. 17 Araak zirv esinde ortaya çıkacak sonuç veya karar, öncelikle AB'nin hukuki niteüğini etküeyecektir." girişinin hızlanması varsayımı altında, halen yüzde 10.5 oranında olduğu tahmin edilen işsizlik oranının baz senaryoya göre 2014'te yüzde 9.5'e; 2020'de ise yüzde 8.6'ya gerileyecek. İyimser senaryoya göre ise işsizlik oranı 2014'te yüzde 7.3'e, 2020'de ise yüzde 5.4'e düşecek. TÜRKİYE'NİN AB BÜTÇESİNE GETİRECEĞİ YÜK * » & > *• " 2014 GelirlerfTürkiye'nin Geteneksel öz kaynaklar KDVGelirteri GSYİH Toplam Tanm Yapısal harcamalar Toplam Net denge (AB'den getecek net katkı) katkısı) 1.494 255,4 3.192 4.941 6.439 4.405 10.844 5.903 2.619 455,5 5.693 8.768 7.389 7.857 15.246 6.478 2020 Harcamalar (Türkiye'ye yapılacak ödeme) Ortalama büyume yüzde 62 •20042020 dönemınde yıllık ortalama yüzde 6.2 oranındaki büyümeyle, Türkiye'nin halen cari fiyat larla 241 miryar Euro olan GSYÎH'si 2020'de yaklaşık 1 triryon 139 milyar Euro tutanna ulaşacak. •AB'ye üyeliğinin Türk ekonomisine etkilerinin yüksek olacağı varsayımıyla hazırlanan ikinci senaryoya göre ise, 20042020 döneminde yıllık ortalama yüzde 6.8 oranında büyüme gerçekleşecek ve GSYİH, 2020 yılında 1 triryon 251 milyar Euro'ya ulaşacak. •AB üyeliğiyle yabancı sermaye 'AB'ye de katkımız olacak •Üyeliğin gerçekleşmesi halinde Türkiye sadece AB bütçesinden kaynak almayacak, aynı zamanda bütçeye kaynak da aktaracak. Bu çerçevede, Türkiye'nin AB bütçesine toplam katkısı 2014'te yaklaşık 4.9 milyar Euro, 2020'de yaklaşık 8.8 milyar Euro olacak. • Türkiye'nin yapacağı katkı çıkarıldıktan sonra AB bütçesine getireceği net maliyeti 2014'te yaklaşık 5.97.9 milyar Euro, 2020'de ise 6.510 milyar Euro arahğında olacak. Bakan Unakıtan: Kurumlar Vergisi düşecek Ekonomi Servisi Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, yabancı sermayenin çekilmesı içın 2005 yılında Kurumlar ve Gelir Vergisi'nde indirime gideceklerini söyledi. Reuters'ın sorulannı yanıtlayan Unakıtan, "Kurumlar Vergisi yüzde 30'un altına indirilip 20062007 yıllannda rekabet ettiğimiz ülkeler seviyesine çekilecek" dedi. Gelir Vergisi'ni başlangıçta birkaç puan indireceklerini kaydeden Maliye Bakanı, 2005'in izleyen iki yıllık döneminde de indinmin süreceğinı vurguladı. Unakıtan, vergi indirimini Uluslararası Para Fonu (IMF) ile mali disiplin ve gelir kaybına yol açmadan, mutabakatla uygulayacaklannı belirtti. KOBI GIRÎŞlM SERMAYESÎNlN KAYITLI SERMAYESl 20 TRlLYONA ÇIKARILDI Bakan Ali Coşkun, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıkhoğlu, KOSGEB Başkanı Erkan Gürkan, KOBİ Yönetim Kurulu Başkanı Satih Esen katılımcılar arasındaydı. Küçük işletmelere kredi yolu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) KOBI AŞ Genel Müdürü Erkan Topal, şirketın her türlü alanda kredi vermesinin mümkün olduğunun altını çizerken KOBlTenn ınternet aracılığıyla başvuru formlannı alabıleceklerıru kaydetti. Türkiye Odalar ve Borsalar Birlıği (TOBB), Halk Bankası ve KOSGEB'ın ağırlıklı ortaklığıyla kurulan KOBİ Anonim Şirketi KOBİ Ginşım Sermayesi Yatınm Ortaklığı'na dönüştürüldü ve sermayesi 20 trilyon liraya çıkanldı. Ankara'da TOBB'de düzenlenen toplantıya Sanayi ve Ticaret Bakanı AB Coşkun, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıkhoğlu. KOSGEB Başkanı Erkan Gürkan, KOBI Yönetim Kurulu Başkanı Salih Esen katıldı. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu da KOBİTerin Türkiye ekonomisinde önemli bir role sahip olduğunu, ancak banka kredilerinden bu işletmelerin aldığı payın yüzde 5'ler seviyesinde kaldığını vurguladı. Girişim sermayesinin yeni bir fınansman enstrümanı olduğunu ifade eden Hisarcıklıoğlu, gırişım sermayesi şirketlennın, proje fikirlerinin yatınma dönüştürülmesi amacıyla ortaya çıktıklannı vurguladı. lyi bir proje fikrine sahip kişi veya işletmelerin KOBI AŞ'ye başvurarak şırketten ortaklık bazında finansal destek alabileceklerinı anlatan Hisarcıklıoğlu, girişim sermayesi şırketinin yönetim desteği de sağlayacağını, proje yatınma dönüşüp kâr ettikten sonra KOBI AŞ'nin kendı hissesini satıp ortaklıktan aynlacağını kaydetti. KOSGEB Başkanı Erkan Gürkan da yaptığı konuşmada, 2004 yılında KOBl'lere ilışkın stratejık yol haritasını çizdiklenni belirterek Avrupa'dan Asya'ya kadar uzanan sahada gelen ış taleplerinin değerlendirileceğıni söyledi. Uşak battaniyesi Güney Afrika'da 'dondukaldı!' UŞAK (AA) Uşak Tekstil Organize Sanayi Bölgesi (TOSB) Başkanı Hazım Sesli, Güney Afnka'nın, Türkiye'den yaptığı battaniye ithalatına anridamping vergisi uyguladığını belirterek bunun ihracatta büyük sıkıntıya neden olduğunu bildirdi. Uşaklı battaniye üreticilerinin yüzde 40'lık payla en büyük ihracat pazan olan Güney Afrika'da Türk üreticilerin aynı zamanda önemli yatınmlan var. Yüksek verginin bu ülkeye yapılan battaniye ihracatıru durdurduğunu belirten yetkililerin verdiği bilgiye göre, Türk girişimciler üretimlerinin yüzde 60"ını (45 milyon dolar) kaydırdı ve 2 bin kişiye istihdam sağlıyor. 40 milyon dolarlık da ihracat yapılan ülkeye yüksek vergi nedeniyle artık ihracat yapılamıyor. GEÇEN YIL 224 TRİLYON LİRAYDI POAŞ'ınkânru dolar kuru düşürdü • Uluslararası Finansal Raporlama Standartlan'na göre düzenlenmiş konsolide mali tablolannda POAŞ, ilk dokuz ayda net 37.12 trilyon lira kâr etti. Ekonomi Servisi Türkiye'nin lider akaryakıt dağıtım şirketi Petrol Ofisi'nin yılm ilk 9 ayında açıkladığı kâr rakamının geçen yıla göre ciddi oranda gerilemiş ohnası, şirket yöneticilerine göre, dolar kurunun yarattığı fark ile yüksek enflasyonlu dönemdeki muhasebe işlemlerinin bu yıl düşen enflasyonla birlikte bilançolardan kayboknasından kaynaklandı. Doğan Holding ile Iş Bankasfnın ortaklığı POAŞ, bağımsız denetimden geçmiş Uluslararası Finansal Raporlama Standartlan'na (UFRS) göre düzenlenmiş konsolide mali tablolanna göre yılm ilk dokuz ayında net 37.12 trilyon lira kâr etti. Şirketin geçen yılm aynı dönemine ait bağımsız denetimden geçmemiş kân ise 224.4 trilyon liraydı. Şirketin, bu yılm ilk altı ayındaki konsolide net kân 11.32 trilyon lira oldu. Şirketin finansmandan sorumlu genel müdür yardımcısı Hüseyin Keçeci, Reuters'ın sorulanna verdiği cevapta, "Kârdaki düşüşün iki gerekçesi var: Enflasyon köpüğünün kaybohnası ve (hesaplamalarda) sadece son günü akhğunız için kuriardaki aşuı hareketnük" dedi. 'MADENCİLİK KURULTAYr Özel madenciliğe 15 bin yeni ruhsat ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, Türkiye'nin madencilikte gen kaldığını belirterek "Nerede hata yaptık, madenciliği ayağa kaldıramadık" diye sordu. Madencilere seslenen Güler, "Gelin yeni bir model geliştirelim, üretimi arttıralım" dedi. Güler, özelleşmeden yana olduğunu da ortaya koyarak 500 maden sahasıyla 15 bin ruhsatı özel sektöre vereceklerini açıkladı. Güler, TMMOB Maden Mühendisleri Odasrnın kuruluşunun 50. yılı kutlamalan nedeniyle düzenlediği "Madenciük Kurultayı"na kanldı. Artık yeni bir döneme girüdiğini kaydeden Güler, yeni madenler konusunda çalışmalar yaphklannı ve yeraltı sulan, jeotermallerle ilgili kampanyalar başlatacaklannı söyledi. pamukm@ superonline.com belgelerde bilahare damga pulunun yapıştınldığı rahat anlaşılabilecektir. 6 Ait Müteahhröere Iş Devreden Ana Müteahhitler de KDV Stopajı Yapmak Zorundadırtar. örneğin bir müteahhit bir belediyeden yapım işi almış ve bunun bir bölümünü ait müteahhide (taşerona) devretmişse yapacağı ödemelerde 1/3 KDV'yi kesip vergi dairesine kendi yatırmak zorundadır. Müteahhit ile ait müteahhit arasında sözleşme olmasa ve fatura iş devrini gösterecek şekilde düzenlenmemiş olsa bile eğer gerçekten bir iş devri söz konusu ise KDV stopaj sorumluluğu vardır. 7 Maddi Olmayan Duran Varlıklardan Hangileri Amortisman ve Yeniden Değerlemeye Tabi Tutulur? Bütün haklar usulüne uygun olarak amortismana tabi tutulur. özel maliyetler dışındaki haklar için yeniden değerleme yapılmaz. (VUK mük. 298. md.) .. 8 Bir Gazeteci Gazetesinde Ücret Bordrosunda Yer Alırken Yazdığı Yazılar Nedeniyle Telif Kazançlan Istisnasından Yararlanabilir mi? Hayır. Bir gazeteci ücret bordrosunda ise yazdığı makalenin bedelini ücret olarak almaktadır. Telif kazançları istisnası serbest meslek kazanç istisnasıdır. Bu nedenle kendisine telif ödendiğinde istisna uygulanmaz. Burada telif hakkı gazetecinin değil gazetenindir. Maaşı dışında aynca yazılar karşılığı bir ücret ödenmiş olsa bile bu bir telif değil bir ek ücrettir. Bu konuda Danıştay 4. Dairesi'nin 1999/ 3399 esas 2000/1198 karar sayılı emsal karan vardır. i ' Aygün: Kusura bakma tbo Telif ücretierinin düşürülmesini ve müzik piyasasının tek bir çatı alanda toplanmasını isteyen Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Sinan Aygüa, müzik sektöründe 5 ayn meslek birtiğinin telif ücreti adı atbnda u\ guladığı değişik tarifeler nedeniyle esnaf ve tuccann zor durumda kaldığını belirterek Ankara'da ATO'ya bağlı 260 market ve perakendecide bundan sonra kaset ve CD sanlmayacağuu bildirdi. Bir markette basın toplanüsı düzenleyen Aygün. reyonda bulunan kaset ve CD'leri tek tek toplayıp karton kutulara doldururken reyonda kaset ve CD'leri satılan sanatçılann kusura bakmamalannı istedL Daha sonra elektronik eşyare>onunda > apılan müzik yayınını da durduran Avgün'fln müzik setini kapattığı sırada İbrahim Tatlıses'in çaldığı dikkat çekti. Aygün, "İbrahim Tadıses'i kapatmak durumunda kaldım. Hayuiı uğuriu olmasın" dedi MALİYE mu? YAŞAMINDAN /MUSTAFAPAMUKOĞLU 2004 yılında GSMH büyüme hızının yüzde 10, GSYlH'nin de yüzde 9.6 olacağı tahmin edilmektedir. 2005 yılında ise GSMH'nin % 5, maktadır. GSYlH'nin de yüzde 4.8 artması (Not: Milli Gelir, ekonomik faalibekleniyor. Bu büyümenin sanayide yetlere bağlı olarak bir ülkede üreti% 6.5, hizmetler sektöründe yüzde len mal ve hizmetlerin parasal de5.3, tanm sektöründe ise yüzde ek ğerinin bir ölçümüdür.) si 1.7 oranında olması hedefleniyor. 3 Dernekler Kanunu Tama2004 yılında cari fiyatlarla 447 men Değiştirildi katrilyon lira olması beklenen top2908 sayılı Dernekler Kanunu yülam kaynaklann, 2005 yılında 500 rürlükten kaldınlarak 5253 sayılı milyar YTL olması hedeflenmiştir. Dernekler Kanunu 22.11.2004 tari2004 yılında 81.3 katrilyon lira ola hinde yürüriüğe girdi rak gerçekleşmesi beklenen toplam 4 Türkiye'de Uygulanması sabit sermaye yatınmlannın, 2005 Planlanan Mortgage Nedir? yılında 97 milyar YTL olması beklenBir gayrimenkul üzerinde belli bir mektedir. Bunun 71.5 milyar YTL'si hakkın bir borcun karşılığı olarak özel kesim, 25.4 milyar YTL'si kamu borç verene devredilmesi olan ipokesimine ait olacaktır. 2004 yılında tek haklannın menkulleştirilip tah330.4 katrilyon lira olması beklenen viller (ipoteğe dayalı menkul kıymet) toplam tüketimin ise 2005 yılında şeklinde piyasalarda satıiarak nak368.4 milyar YTL olacağı planlan de çevrilmesi ve yeni kaynaklar ya Cari açık 11 milyar dolara yaklaştı Ekonomi Servisi Türkiye'nin can işlemler açığı ekim ayında beklentilerin altında 232 milyon dolar olarak gerçekleşirken ocakekim döneminde 10 milyar 719 milyon dolara yükseldi. Merkez Bankası tarafından yayımlanan 2004 yılı OcakEkim dönemi ödemeler dengesi verilerine göre, dış ticaret açığı da bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 77.1 artışla, 18 milyar 772 milyon dqlar olarak gerçekleşti. 1 YTL Ekmeği Ucuzlatıyor Devlet Istatistik Enstitüsü (DİE) verilerine göre Cumhuriyetin kurulduğu yıllarda 6 kuruştan satılan 1 kilo ekmek, bugün ortalama 1 milyon 222 bin liradan satılıyor. Bu da, aradan geçen 80 yıl içerisinde ekmeğin fiyatının 20 milyon 366 kat arttığını ortaya koyuyor. 2005 yılında liradan 6 sıfır atılmasıyla 1 lira 30 kuruşa düşmesi beklenen ekmek fiyatı, hâlâ o yıllann ekmek fiyatından 24 kat daha fazla olacak. Sadece son 10 yılda 131 kat artan ekmek fiyatlan doğrudan tüketiciyi etkiliyor. 1980 yılında maaşının tümüyle 250 gramlık 5 bin 628 adet ekmek alabilen bir kamu çalışanı, bugün ancak 1760 ekmek alabiliyor. 2 2005 Yılı Ekonomik Göstergeleri Nasıl Hedeflendi? Yıllık Ekonomilk Rapor'a göre; Bunları Biliyor muydunuz? ratlması. Bu yolla yatınm yapmak isteyenlere çok uzun süreli ev kredileri ile ev alabilmelerini temin eden sistem. 5 Sözleşmelerde Damga Pulunun Ne zaman Yapıştınldığı Nasıl Tespit Edilir? Bilindiği gibi sözleşmelerin (diğer şekiller hariç) damga pulunun sözleşme tarihinde ikişer ikişer yapıştınlıp tarih atmak suretiyle iptal edilmesi gerekmektedir. Bu tarihte yapıştınlmayan pullar bilahara, örneğin mahkemeye sunulduğu sırada yapıştınldığında, bu, vergi ziyaı yaratır. Ancak bu hususun ispat edilmesi iddia edene ait olacaktır. Ancak 2005 yılında damga pullan YTL'ye göre bastınlacağı için 2005 tarihinden itibaren düzenlenecek