Katalog

28ARALJK2004SALJ CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER BM: Görülmemiş felaket • Dış Haberler Servisi Birleşmiş Milletler, Güneydoğu Asya'daki deprem ve dev dalgalann benzerinin yaşanmadıgını bildirdi. BM Insani Konular Koordinasyon Bürosu'ndan Yvette Stevens, "Şimdiye kadar bir ülkedeki felaketle mücadele ederdik. Ama bunun gibı birçok ülkeye ve adalara yayılan bir felaketle aynı anda uğraşmak benzeri görülmemiş bir şey. Daha önce böyle bir şey yaşamadık" dedi. Güney Asya'daki deprem ve tsunaminin en büyük doğa olayı olmamakla birlikte etkıleri bakımından insanlık tarihinin en büyük felaketi olduğunu söyleyen BM tnsani Işler Müsteşan ve Acil Yardım Koordinatörü Jan Egeland da, bütün ülke ve bireyleri seferber olmaya çağirdı. Geçen yıl yine aynı gün (26 Aralık) meydana gelen tran'ınBem kentindeki depremle mukayeseler de yapan Egeland, Güney Asya'daki felaketin boyutlannın göz önüne alınarakbu yardımlann çok daha fazlasının yapılması gerektiğıne dikkati çekti. dishab(« cumhuriyet.com.tr 11 Dalga dalga ölüm! • Asya ve Afrika'da 10 ülkeyi vuran deprem ve tsunami yüzünden milyonlarca kişi evsiz kaldı. Ölü sayısı sürekli tırmanıyor. Bölgede binlerce turist bulunması nedeniyle felaket küresel boyutlara ulaştı. Dış Haberler Senisi Güneydoğu Asya'da meydana gelen son 40 yılın en şıddetlı depreminin ardından ölü sayısının 25 bine yaklaştığı ve kayıplar nedeniyle bu sayının artmasmdan endişe duyulduğu bıldırildi. Sri Lanka, Hmdistan, Endonezya, Tayland, Malezya, Myanmar, Somali, Kenya, Bangladeş ve Maldivler'i etkıleyen deprem ve tsunami felaketi milyonlarca kişiyi de evsiz bıraktı. Hindistan'da da ölü sayısının arttığı bılgısi verildı. Resmi kaynaklar, Andaman ve Nikobar adalanndaki 3 bm ölü dahil toplam ölü sayısının 6 bın 832 olduğunu açıkladı. tkı adada 30 bin kişının de kayıp olduğu bildirildi. Sri Lanka askeri yetkilileri, daha önce 5 bimn üzennde olduğu açıklanan ölü sayısının 12.029 olduğunu bildirdi. Ülkede Tamil Kaplanlan örgütünün kontrolündeki bölgelerde de ölü sayısuun 2000'e çıktığı kaydedildi. Sri Lanka'da ölenlenn en az 72'simn tunst olduğu belirtiliyor. Güney Asya'da can kayıpları 25 bine ulaştı. Yalnızca Hindistan'ın iki adasında 30 bin kişi kayıp Bölgede artçı ve yeni depremler Sarsıntı durmadı Dış Haberier Servisi Güney Asya'yı vuran şiddetli depremin ardından bölge yeni depremlerle sarsıldı. Endonezya'da büyük depremin ardından 65 artçı deprem oldu. Artçılann hepsinin Richter ölçeğıyle 6'dan küçük olduğu bildinldi. Hindistan'ın doğu sahilı açıklanndaki adalannda dün Richter ölçeğine göre 6.0 büyüklüğünde yeni bir deprem meydana geldi. Başkent Yeni Delhi'deki Meteoroloji Daıresi'nden yetkililer güneş doğduktan sonra Hindistan'ın Andaman ve Nicobar adalannda, ilk belirlemeler sonucu, büyüklüğü Richter ölçeğine göre 6.0 olan yeni bir deprem meydana geldiğini belirttiler. Meteoroloji Daıresi'nden yetkililer yeni depremde meydana gelen can kaybı ve hasar hakkında henüz aynntılı bir bilgi sahibi ohnadıklannı açıkladılar. Filipinler'de de dün Rıchter ölçeğine göre 4.7 ve 5.0 büyüklüğünde 2 deprem meydana geldi. Yetkililer söz konusu depremlerin, Güney Asya'da deniz dıbınde meydana gelen 8.9 büyüklüğündeki depremle ilişkisinin bulunmadığını belirttiler. Yetkililer depremlerde can kaybı veya maddı hasar meydana gelmedığinı kaydettiler. Çin'in güneybatısındaki Yunnan eyaletinde önceki gün meydana gelen depremde bır kişinin öldüğü açıklandı. Yunnan eyaletin de önceki sabah yerel saatle 09.00'da 4.6 büyüklüğünde deprem oldu. Yetkililer söz konusu üd depremin, Endonezya'da meydana gelen şiddetli depremle ılgisı olabileceğini belirttiler. Tayland'ın Phi Phi Adası'nda hediyeiik eşya satan dükkânlar tsunami}le denize süriUdendL Adada 300 kişi yaşamını yitirdi. (AFP) kurtarma çalışmalan devam ederken Devlet Başkanı Yardımcısı Yusuf KaDa bu sayının 10 bini bulabileceğini söyledi. Tayland'da, ülkenin güneyindeki 8 eyaleti vuran dev dalgalann aralannda çok sayıda turistin bulunduğu 1157 kişinin ölümüne yol açtığı açıklandı. Tayland Içışleri Bakanlığı'ndanyapılan açıklamada, yaralı sayısının da 7200 olduğu belirtildı. Phuket'te kaybolduğu açıklanan Tayland Kralı 'run torunu Bumi Jensen'in de öldüğü açıklandı. Yardım ekipleri, ölenlerin arasında çok sayıda yabancı turistin de bulunduğunu belirttiler. Malezya'da ölenlerin sayısının 52'ye yükseldiği, Myanmar'da da 30 kişinin tsunami nedeniyle hayatını kaybettiği bildirildi. Büyük bölümü sular alünda kalan Maldh ler'de ölü sayısı 52 olarak açıklandı 68 kişinin kaybolduğu bildinldi. Somali'de ise orta ve kuzeydoğu sahillerinde bazı köylerin ve kasabalann tamamen yok olduğu, yüzlerce kişinin öldüğü açıklandı. Başta ABD olmak üzere bir dızı ülke felaketle ilgili taziyelerinı açıklarken yardım planlannı da duyurdu. Uluslararası yardım kuruluşlan da deprem ve tsunamıden zarar gören bölgelere yardım göndermeye başladı.Uluslararası KızılhaçKızılay Federasyonu, Güney Asya'daki felaketin yaralannın sanlması ıçin acil yardım çağnsmda bulundu. BM Insani Işler Koordinasyon Bürosu da kurtarma çalışmalan içın Sn Lanka'ya 50 bin dolar ve ıhtiyaçlann tespıti ıçın bir ekıp göndereceğinı açıkladı.ABD, tngiltere, Fransa, Ahnanya, Hollanda, A\rusturya, Italya, Venezüella ve Yunanistan da bölgeye yardım göndereceğini açıklayan ülkeler arasında. Avrupa Birliğı ise öncelıkle "hayati ihtiyaçbnn'' karşılanması içın bölgeye 3 milyon Euro yardım yapacağını açıkladı. Japonya Başbakanı Junkhiro Koizumi, felaketten etkilenen ülkelere yapılacak yardımı belirlemek üzere çalışmalannı sürdürdüklerını behrtirken Sri Lanka'ya 20 uzman hekımden oluşan bir yardım ekibi gönderildiği bildirildi. Rusya da Sri Lanka'ya iki uçakla 25 ton insani yardım malzemesı gönderdi.IMFBaşkanı Rodrigo Rato, yaptığı yazılı açıklamada, Asya ülkelerini vuran depremin ardından yardım sözü verdı. Israıl, mahsur kalmış vatandaşlannna yardrnı amacıyla felaket bölgelerine ekıp gönderdi. gehnesi dolayısıyla çok sayıda turistin bulunduğu bölgede, yabancı kayıp sayısı da yüksek. AFP'ye göre, ölen, yaralanan ya da kaybolan turistlerin listesi ülkelere göre şöyle: Italya: 11 ölü, yüzlerce kayıp. Isveç: 7 ölü, 600 kayıp Norveç: 10 ölü. Avusturya: 4 ölü, yaklaşık 100 yaralı. fngiltere: 13 ölü. Fransa: 3 ölü, 6 kayıp. Danimarka: 3 ölü. Belçika: 2 ölü. Almanya: 4 ölü. Polonya: 2 yaralı, 10 kayıp. Hollanda: 13 kayıp. Rusya: 4 kayıp. Portekiz: 2 yaralı, 3 kayıp. Finlandiya: 1 ölü. Avustrarya: 2 ölü, 5 kayıp. Yeni Zelanda: 1 ölü. Japonya: 22 kayıp. Tayvan: 7 kayıp, aynca 35 balıkçı teknesınden haber alınamıyor. ABD: 8 ölü, çok sayıda yaralı. Kanada: 1 ölü, 15 yaralı, 2 kayıp. Şilı: 7 kayıp. Brezilya: 2 ölü. Güney Afrika: 2 ölü Aceh'te ateşkes çağrısı • Dış Haberier Servisi Güney Asya'daki birçok ülkeyi vuran depremin ardından, Endonezya Genelkurmay Başkanı General Endiriartono Sutarto, Aceh eyaletinde Endonezya'ya karşı bağımsızlık mücadelesi veren Özgür Aceh Hareketi'ne (GAM) ateşkes çağnsında bulundu. General Sutarto, radyoya verdiği demeçte, "afet bölgelerindeki yardım çalışmalanna öncelik verilmesi amacıyla aynhkçılara ateşkes çağnsında bulunduğunu" belirtti Yetimhanede öldüler Ülkede 800 bm kişinın evsiz kaldığı ve 1555 kişinın kayıp olduğu verilen haberler arasında. Bir mternet sitesinin haberinde de bir yetimhanedeki 170 çocuğun korkunç şekilde can verdiği ileri sürüldü. Deprem ve tsunami nedeniyle 5000'e yakın kişınin öldüğünün açıklandığı Endonezya'da Kayıp ve ölü turistier Noel ve yılbaşı tatiline denk İhmal, kayıpları arttırdı • Dış Haberler Servisi Güney Asya'daki felaketin sonucunda ortaya çıkan büyük can kaybının, Endonezya merkezli depremin ardından tsunami olasılığma ilişkin uyannın derhal yapılmamasıyla arttığı belirtiliyor. Tayland Meteoroloji Dairesi'nin eski bir üst düzey çalışanı, bu dairenin bir saat içinde acil mesaj yayımlayabileceğini ve insanlann tahliye edilmesini sağlayabileceğiııi belirtti. Eski yetkili, bir depremin önceden bilinemeyeceğine, ancak depremin ardından dev dalgalann öngörülebildiğine dikkat çekti. 9vy>eııeı IUIK: Deniz herşeyi yuttu Dış Haberier ServisiAsya'nın güneyinde meydana gelen deprem ve tsunamilerde bölgede tatihni geçiren Türk vatandaşlan da dehşet dolu anlar yaşadı. Felaketi tatüde olduğu Seyşel Adalan'nda yaşayan Izmirh Pınar Görücüoglu, "Sarsınü olmadL Denizin çekflen sulan bir dakika içinde apartman boyunda dalgalar olarak geri geldi ve her şeyi yuttu gttti" dedi. AA muhabinnin telefonJa görüştügü Görücüoğlu, dehşet dakikalannı şöyle anlattı: "Otelin sahilinde şeziongda güneşleniyordum. Dalgalar önce şezlongu hafif hafif karaya doğru sürüklemeye başladL Bu olay ağır ağır devam ederken denizin sularuun çekildiğini gördüm ve denizin içi görünmeye başladı. Bahklar can çekişiyordu. İtahan dostum, adalarda böyle şeylerin olabileceğini söyledi, ama ben ikna olmadun. Hayretier içindeydim. Bir dakika sonra denizin ortasında bir çukur açıldı ve o çekilen sular apartman boyunda dev dalgalar, hortum şeklinde döndü. Sahfldeki herkes çığhklar atarak dağa doğru koşuştu. Arkama dönüp baküğunda o devasa dalgalar, sahildeki her şeyi yutuyordu." Banda Aceh'te dev dalgalann saldınsından kurtulan Hacı AH yaşadıklanm, "Tann'nın öfkesini insanlara boşaltması gibi bir şeydi" diye tarif ettı. Deprem ve tsunamiye, tatillerini geçirdikleri Maldiv Adalan'nda yakalanan Galatasaray'ın eski oyuncusu ve PAF takım antrenörü Suat Kaya, sabah saatlerinde şiddetlı depremle uyandıklannı ve kaldıklan odanın içine aniden su dolduğunu söyledi. Kaya, yaşadıklannı şöyle anlattı "Sabah saat 6 sulannda şiddetü bir depremle uyandık. KaluV I T 'Çığlıklan duyduk' Dış Haberier Servisi Asya'mn URİSTLERİN ANLATTIKLARI * İrtibat telefonları Dışişleri Bakanhğı, depremle ilgili olarak ilgili ülkelerde oluşturulan kriz yönetim merkezlerine ve Türk büyükelçüiklerineait irtibat bilgikrini duyurdu. Bakanhğm duyurusuna göre, bölgeye ait gerekh' irtibat bilgileri şöyle: 1 BangkoLTayland Türkiye Büyükelçiliği • Çocuklann dalgalar tarafından nasıl yutulduğunu gördüğünü anlatan bir görgü tanığı, "Keşke biz ölseydik diye düşündük" dedi güneyinde meydana gelen deprem ve tsunamilerin yol açtığı kayıplar artarken korkunç anlan yaşayanlann aktanmlan, felaketin boyutlaruıı gözler önüne seriyor. Tayland'm Phuket Adası'ndaki bir Hollandalı tunst yaşadıklannı. "Deü gibi otelin dördüncü kaüna koştuk. tkinci kattald insanlann yükselen sular nedeniyle mahsur kalarak yardım çığhklan atbğmı duyduk" şeklinde anlattı. Phuket Adası'ndaki bir Danimarkalı turistse ilk tsunaminin biraz öncesinde denizde hiç su kalmadığını ve sahilin ölü balıklarla dolduğunu, ardrndan büyük bir dalgamn kendilerine doğru geldiğini söyleyerek "Daha önce hiç böyle bir şey görmemiştim" dedi. Felaket sırasında, Sn Lanka kıyılannda yüzen The Washington Post gazetesinin yazarlanndan Mkhael Dobbs, yaşadığı deneyimi dünkü yazısmda "tncil'den bir sahne gibiydi" diyerek aktardı. Birkaç dakika içinde plaj ve civannın sular altmda kaldığını gören Dobbs, bütün bu olaylann gerçekleşme hızunn, daha önce hiç karşılaşmadığı, ancak Incil'de olabilecek türde bir olay olduğunu, Nuh'un Gemisi'ni görebileceğini bile sandığmı yazdı. Büyük kayıplann olduğu bir başka yer olan Hındistan'ın güney bölgesinde ölenlerin çoğunun çocuklar olması ve cenazelerin toplu halde toprağa veriknesi, yaşanan acının katlanmasına neden oldu. Çocuklann dalgalar tarafından nasıl yutulduğunu gördüğünü anlatan bir görgü tanığı, "Dalgalar geldiğinde plaj a koştuk, çocuklar her tarafa dağıhnışti. Hepsini kurtarmamız çok zordu. Keşke biz ölseydik diye düşündük" dedi. Tel: (662) 274 72 62 274 72 63 (662) 274 79 23 Faks: (662) 274 72 61 KrizMerkezi: Tel: 00662 241 74 54'ten62'ye kadar Faks: 00662 241 74 50'den 53'e kadar 2 Cakarta/Endonezya Türkiye Büyükelçiliği Tel: (6221) 525 62 50526 4143 Faks: (6221) 522 60 56 Cakarta Aceh Bölge Tems^lciliği: 0062 213142 163 Aceh Kriz Merkezi: 0062 65 23 44 77 3Maldivler Türkiye Büyükelçiliği (Yeni Delhi) Tel: (9111)26 88 90 5 3 2 4 10 19 2126 88 90 54 Faks: (9111)26 88 14 09 Fahri Başkonsolos Ismail Hilmi Tel: 00960 45 05 59 4Sri Lanka: Türkiye Büyükelçiliği (Yeni Delhi) Tel: (9111)26 88 90 5324 10 19 2126 88 90 54 Faks: (9111) 26 88 14 09 Fahri Başkonsolos Bharathi Wijeratne Cep: 0094 777 27 23 25 5 Kuala Lumpur/ Malezya Türkiye Büyükelçiliği Tel: 00603 888 745 30 00603 42 57 22 2526 Faks: 00603 42 57 22 27 KrizMerkezi: Tel: 00603 888 20 1000603 888 20 48 Sezer'den mesaj ANKARA(AA)Cumhurbaşkam Ahmet Necdet Sezer, Hint Okyanusu'nda dün yaşanan deprem yıkımı nedeniyle Endonezya Cumhurbaşkanı Susilo Yudhoyono, Hindistan Cumhurbaşkanı Abdul Kalam, Maldivler Cumhurbaşkanı Maumoon Abdul Gayoom, Malezya Kralı Tuanku Syed Sirajuddin, SriLanka Cumhurbaşkanı Chandnka Bandaranaike Kumaratunga ve Tayland Krah Bhumibol Adulyadej'e birer mesaj göndererek üzüntülerini dile getırdi. Hindistan'da ölenlerin çoğunun çocuk obnası acıya acı katü. (Fotoğraf: AP) ğırruz odalar. bungaloviar, denizin üstünde. Önce rüzgâr çıkü zannettik. Daha sonra odanın içine suyun girdiğini gördük. Biz hanunla beraber, kapıyı açabildiğimiz kadar aralayıp odanın çaüsma ürmandık. Emre ile yarundaki arkadaşının karaya çıknklannı tahmin ertik, çünkü etrafta kimse yoktu. Fakat daha sonra Emre'nin sular alnnda kalan odasmm camını kuıp vukan brmandığını gördük. Tsunami birdenbire geldi. Su birdenbire geldL tnanılmaz bir şekilde gâdl" Sevgilisi Beşıktaşlı futbolcu Emre Aşık ile tsunami felaketinden kurtulan manken Aysun Ka>acı ise başından geçenleri şöyle anlattı: "Sabah saat 06.00 gibi depremi hissetrik. Burası tek bir ada. Fazla bilgi alamadık. Sonra tsunami geldL Bungalo\ da suyun üzerindeydik. De\ dalga burada görühnedL Sular süratieyükseldi. Emrecamıkırmakzorunda kaldb. Emre camı kınnca bungalovun çansma çıknk. Sular sonra aniden çekfldL" Puket'te bulunan Türk vatandaşlanndan Ali Oztaş ise felaketi "Deniz üstümüze gdhordu. Yoldaki manzaralar çok kötüydü. Paniğe kapıhp kaçma\'a çahşan >üzlerce insan \ardı" dıyerek anlattı.