Katalog

27 ARALIK 2004 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ BASEV ABD ve tngiltere'nin Irak'ta sağlayacaklannı iddia ettiği 'düzen' kadınlann çocuklannı korkutma aracı haline geldi ' Sus, yoksa demokmsiyi çağınnm' HAYFAZANGANA* BD Dışişleri Bakanlığı, "Irakh kadınlann demokrasi inisiyatifi" başlığı altında, ülkenin kadınlannı önlerındeki seçim ve demokratik hayatın gerçeklerine hazırlamak amacıyla 10 milyon dolarlık bir eğitım programı başlattı. Küresel konulardan sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Paula Dobriansky şımlan söyledi: "Irakh kadınlara toplumda adil muamele görmelerini sağlayacak lobi faaliyetleri ve seçimlerde yanşabilmeleri için gereken bilgi, deneyün ve araçlan aktaracağız." Ancak, açıklamada bu iş için aynlan fonun büyük bölümünün, ABD yönetımiyle iç içe organizasyonlarla aktanlacağı belirtümedi. Ömeğin ABD Başkanı'nın yardımcısı Dick Cherak 'ın başkenti Bağdat 'ın Sadr semtinde bir grup çocuk, petrol zengini ülkelerinde birer bidon ney'nin kansı Lynn'in kurduğu Bağım / mazot alabilmek için saatlerce kuyrukta bekliyor. Irak halkına refah içinde, insan gibi sız Kadınlann Forumu (IWF) gıbı... Irak'taki ABD yönetunınin en bü yaşayabilecekleri koşullar ve demokrasi vaat eden 'güçler'in tanklanmn önünde... Basra daki Dar el yük yanlışı, Irak halkını, özellıkle de Zehra adlı yurtta iseyine 'aynı güçler'in bombalarının öksüz veyetim bıraktığı çocuklaryaşıyor. kadınını anlayamamasıdır. Temelde Saddam Hüseyin 'in devrilmesinden sonra anne veya babalarım kaybeden 100 çocuğu banndıran ki algılama hatası, Iraklı kadınlan, eryurdun müdürü Fevziye el Amut 'un kucağında ağlayan Ahmet, ülkeyi yeniden yapılandıranların keklerin egemen olduğu bır toplumda sessiz, güçsüz kurbanlar olarâk gö annebaba sevgisinden yoksun bıraktığı binlerce çocuktan biri. Blair ise Iraklı kadınlar için rüp acilen kurtanlması gerektiğimn demokrasinin, çocuklannı korkutmak amacıyla kullandıkları bir kavram olduğundan habersiz düşünülmesi. Bu görüntü, Irak halkı olacak ki ü'lkede demokratik düzeni sağlamak konusundaki kararlılığını herfırsatta yineliyor. nın bütün olarak ülkelennin ışgal edilbaskıcı rejiminde yaşıyor olmalanyhukuksal olarak erkeklerle eşit haklayargılanmıyor. Yasal sorgulamalarleri gerekiyor. Çocuklar arasında yemesini memnuniyetle karşılayacakdı. Doğnı, kadınlar yüksek siyasi madan uzak tutuluyor. Allavi yönetimin terli beslenemeyenlerin sayısı arttı. ra sahip oldu. Bu süreç UNÎCEF'in lannın düşünüldüğü büyük tablonun kamlarda bulunuyordu. Ancak rejideki kadın siyasetçilerle Iraklı kadınYüzde 70'e varan işsizlik oraru yok1993 yılındaki şu raporu yayımlamaiçeriğine de uyan bir görüntü. me karşı çıkan kız kardeşlerine yapılann çoğunluğunu oluşturan kitle arasulluğu, fiıhuşu, arka sokaklarda yasına neden oldu: * Ama gerçek farkü. Iraklı kadınlar Oslan haksızlıklan protesto ermek için sındakı uçurum her geçen gün derinpılan kürtajlan arttınyor. Geçici hü"Arap dünyasında Irak'taki kadınmanh Imparatorluğu dönemınde bıle hiçbir şey yapmadılar. leşiyor. Bakanlarla ABD ve tngiltekümette yolsuzluk ve adam kayınna lar kadar güvene sahip olanlar çok az toplumda etkın olarak görülüyorlar, re'nin elçilıkleri yeşil hat içinde gükol geziyor. Içişleri Bakanı El Nakip Şimdi aynı şey "yeni, demokratik sayıdadır» Kadınlar ve erkekler yapsosyal yaşamda rol alıyorlardı. 1899 49 akrabasını "sadecevasıfhveiyiyeIrak"ta oluyor. Ülkenin "kurtuluş venli bir şekilde yaşarken Irak halkıüklan eşit işe karşıhk eşit ücret almayılında ilk kız okulu açıldı. 1924'te ise nın kendı sokaklannda bile güvenlı tiştniş olmalan nedeniyle'* yüksek matan" sonra ABD Başkanı Bush ve Inhlar. Bir kadının getiri kocasınınkinden ilk kadın denıeğı, 1937 yılında ise kamlara atadığını itiraf etti. giltere Başbakanı Blair, Irak'taki ka yürümesı mümkün değil. ABD tankbağmısız olarak, kendi parası olarak lannın öncelikli haklannı şöyle özetBağdat'ta dört kadın dergisi yayımlagörülnıelidir. 1974 yıhnda eğitinı ücret dınlann durumlannın iyileştirilmesilemek mümkün: ruyordu. Kadınlar 1920 yılında îngini ülkeye ilışkin vizyonlannın odak Başbakanın bilmedlklerl... siz oldu. 1979'da ise hem kızlar hem de liz işgaline karşı yapılan devrimdekı noktası olarak açıkladılar. Beyaz Sa"Konvoyu geçerseniz öMürülürsünüz.'" erkekler için 12 yaşma kadar eğitim ZDyenni aldı, buna savaşmak bile dahilray'da bir avuç Iraklı kadın ülkenin Güvenlik kaygısı ve kaçınlma korÖldürülen akademisyen, gazeteci nınluluğu getirildi" di. 1950'lerde ise sıyası partıler kadın işgalini haklı göstermeye çahştılar. kusu Iraklı kadını evlerinde tutsak edi ve bilim insanlan arasında kadınlar Haziran ayında geçici hükümete yöörgütleri kurdular. Tüm örgütlerin yor. Onlar ülkelennin Halliburton, da var. Televizyon spikeri Lika AbdülKurtuluş sonrası Irak... netün devredilirken kabinede altı kaprensibi aynıydı: Bechtel, ABD'li sivil toplum kururezzak iki ayhk bebeğiyle birlikte vudın bakana sandalye aynldı. Ama onluşlan, misyonerleri ve diğer şirketrularak öldürüldü. Musul ÜniversiteErkeklerin yanında savaşmak. Bu, 1990'lann başında Irak'taki okuryalar sonuçta Irak halkrnın seçtiği kadınler tarafından yağmalanmasıru izlısi Hukuk Fakültesi Dekanı Leyla el Sa1958 yılındaki devrimde tngilizlerin zarlık oranı, Arap dünyasındaki en lar değildi. yorlar. Yağmalama sürerken onlara ad evinde öldürüldü. empoze ettığı monarşinın sona ermeyüksek orandı. Ortadoğu'daki bırçok Allavi rejiminin femınıstlennin sesülkeden daha fazla kadın önemlı, etIrak Başbakanı lyad AUavi'nin yö temiz su ve elektrik ise verilmıyor. süıin ardından kanıtlandı. Kadın derPetrol zengini olan ülkelerinde petrol sizliği artıyor. ABD jetlerinin attığı kin konumdaydı. netiminde çokuluslu güçler, Iraklılaneklerı Ingiliz ışgalcılerin 30 yılda almak için saatlerce kuyruğa girmefosforlu ve misket bombalanyla talşın trajik yanı, kadınlann Saddam'ın ra karşı işledikleri suçlar nedeniyle başaramadığmı ıkı yılda başardı ve A rumar olan kentlerdeki kız kardeşlerinin acısı, yansmı kadın ve çocuklann oluşturduğu 100 bin Iraklı sivilin ölmesine demokrankleşme için eğitimde sarf edilecek süslü sözlerle karşılık veriliyor. Ülkeyi ziyaret eden Ingiltere Başbakanı Tony Blair dün Bağdat'ta, şıddetin 30 Ocak'taki seçimlerden önce de sonra da sürebileceğını söyledi. Ve şöyle devam etti: "Ama bizim demokrasi adına çok güçlü ve kesin bir isteğimiz olacak." Acaba Başbakan, demokrasinin bugünlerde Iraklı kadınlann yaramaz çocuklannı korkutmak için "Sus, yoksa demokrasiyi çağınnnı" diyerek kullandıklan bır kavram olduğunu bilmiyor mu? (The Guardian, Ingiltere, 22 Arahk) * Saddam Hüseyin döneminde hapis yatmış, Iraklı yazar A rap dıplomatlar ve ABD Dışişlehalklan tüm enerjilerini bu krizlere çöri Bakanlığı'nın yapılan reformzüm aramaya harcadı. Tabii dolayısıyla lar konusunda hafta sonu (1112 da gelışme katetmek için ne enerji ne Arahk) düştükleri fikir aynlığı anlaşılaolanak vardı bilir bir şey. Rabat'ta yapılan toplantı sonunda yayımlanan ortak bildiride Arap ırak örneğine dikkat! Dünyası'nın kurtanlması gerekriği vurgulandı. Ancak, her şeyden önce ArapSiyası anlamda liberalleşme konusuIsrail çatışmasına bir çözüm bulunması na gelindiğınde... Arap Lıgi Genel Sekgerektiğinin altı çizildi. reteri Amr Musa haklı olarak reformlann ancak bölgede banş sağlanabildiği Bu bildiri ABD Dışişlen Bakanı'nın zaman gerçek olabileceklerine işaret etistediği şey değildi. Konferansta söz alan Colin Powell, Arap Dünyası için vazge ti. îsrail'in komşulanna karşı süregelen agresif tutumu ve ABD'nin bu ülkenin çilmez olan reforrnlann "diğer konu ve yayılmacı poliukalanna verdiği destek Orsorunlar nedenhie" ertelenemeyeceğini tadoğu'nun banşı hiçbir zaman ele gesöyledi. ABD'li bakanın diğer sorunlar çirememesine neden oldu. ABD Arap diye nitelendirdıği şey Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Suud el Faysal' ın *mo Dünyası'nda demokratikleşme yolunda reformlann yapdmasına dern tarihte en uzun sü• ABD Arap ilişkin isteğuıde gerçekren çaüşma" olarak taten samimiyse başkenti nımladığı IsraılFilistin Dünyası 'nda Kudüs kenti olan bağımsorunuydu. Ve Israil'in reformlann sız bir Filistin devletinin işgal altındaki yerleşim yapılmasına ilişkin kurulmasını sağlayacak birimlennde uyguladığı politika. Suudi bakan, isteğinde samimiyse bakış açısıyla banş süArap Dünyası'nın Israbaşkenti Kudüs olan recini yeniden başlatmalı. Arap hükümetleri de il'e ulusal güvenhk konubağımsız bir Filistin şimdiye kadar reform yasunda verdığı garantıyi anladığını, ancak bu ga devletinin kurulmasını pılmamış olmasının îsrail'le etkin şekilde uğraşarantinın neden İsrairin sağlayacak bakış bilmelerini engelleyip Batı Şeria ve Gazze'deki politikasını yumuşatma açısıyla banş sürecini engellemediğini tartıp yeniden başlatmalı. biçmek zorunda. Birçok sı karşüığında verilmeArap ülkesinin diktatör ve krallar tarafındiğini anlayamadıklannı dile getirdi. dan yönetilen baskı rejimleri olduğunu Ortadoğu senaryosunun birçok gözunutmamalıyız! lemcisi îsrail' in yayılmacı poütikalannın Arap Dünyası'nın sosyoekonomik ve siyasi gelişiminin sağlanamamasında etkin rol oynadığı konusunda hemfikir. Aslında 1948'de kurulan îsrail Devleti'nin varlığından önce de Arap Dünyası Yahudilerin yerleşim hareketleri ve Avrupa'dan gelen Yahudiler tarafından yurtlanndan kovulan Filistinli mültecilerin başka bölgelere yerleştirilmesi sorunlanyla uğraşıyordu. O zaman da sorunlar içinde sıkışmış durumdaydı. îsrail Devleti'ninkurulduğu 1948'den sonraysa 1956,1967ve 1973'teüçsavaş yaşandı. Bunlara îsrail'in 1982'de Lübnan'ı işgal etmesini de ekleyebıliriz. Arap Once banş sonra reform Köhler, dünyaya Afiika [yı ammsattı PETERDAUSEND A HcrallOKEribunc lmanya Cumhurbaşkanı Horst Köhter Afrika'ya yaptığı ilk ziyarette bır şeye açıklık getirdi: Unurulmaya yüz tutmuş kıta, yeniden uluslararası siyasi arenadaki yerinı almalı. IMF başkanlığı ve Etiyopya, Sierra Leonegjbi bölgelerdekıbüyükelçilik deneyimlerinden yola çıkarak, bunun bir an önce olması gerektiğini vurguladı. Bu, Afrika'nın kötü kaderini behrleyen sömürgecüik, küreselleşme, hakça olmayan dünya düzeninin farkında olmaktan kaynaklanan bir tavır. Köhler'in Afrika konusundaki görüşü gerçekçi ve olumlu. Bu bakış açısı kıtaya duyduğu kişisel sempatisinden kaynaklanıyor. Ve bu gerçekçilik, olumluluk onun Avrupa'da birçok kişinin tabu olarak gördüğü şeyleri açıkça kamuoyu önünde konuşmasını sağhyor. Afrika ülkelennin çoğunlukla kendi kendilerine za rar verdiklerini, Afrika'daki entelektüellerin birçok kez halklara ıhanet ettiğini, yanlış yönlendirdiğinı ve Afrika'daki savaşlann ıçten gelen nedenleri olduğunu söylüyor. AiDS'le savasta destek Bunlann yeni sömürgecüik anlayışı veya Batüı küstahhğıyla ilgisi yok. Doğnı analiz ve gerçekçilikle ilgisi var. Bu Afrika'da da her geçen gün daha çok kabul gören bir gerçekçi bakış açısı. Her gün daha fazla Afrikalı uder günümüzdeki başansızlıktan acı dolu geçmişi sorumlu tutarak geleceği şekillendiremeyeceklerini anhyorlar. Köhler de buna arn olarak Avrupa ve dünyaya bir zorunhüuğu ammsattı. En azından Afrika'nın kaybettiği en önemli savaşta, AIDS'le olan savaşta bu kıta halklannın yanında olmalan gerektiğine parmak bastı. (Dk Wdt,Abrumya, 17Arahk) Rus dış politikası yalandan ibaret \X1İALATİNİNA R Bu yönetim şekh hükümetlerin halklanndan kopuk olmasına neden oldu. Arap liderler ABD'nin Israü'i kontrol altına ahnası, dizginlemesi gerektiğini söylerken haklılar. Ancak aynı zamanda demokratik reformlara karşıymış, şimdiki, halklann temsiliyetinin var olmadığı rejimleri sürdürmek istiyorlarmış görüntüsü vermemeliler. Reformlar kesinlikle yapıbnalı. Ancak, Rabat'taki toplantının sonuç bıldirgesinde vurgulandığı gibi bunlar dışandan empoze edilerek yapılamıyor. Irak örneği önümüzde! (Dann, Pakistan, 14Arahk) usya'da dış politikadan sorumlu kişiler yakın geçmişe ilişkin ciddi hafıza kaybına uğramış gibi görünüyorlar. ABD'de kasımdaki başkanhk seçıminden önce De\'let Başkanı Vladimir Putin Başkan George W. Bush un muhalıflerine atılacak oylann uluslararası terorizmin lehinde oy vermekten başka bir şey ohnayacağını söylemişti. Ancak, Bush ikınci kez seçildikten bir süre sonra tek kutuplu bir dünyanın mimarlan aleyhinde "Demir Perde SĞli" bir konuşma yaptı. Senatör John Kerry, Bush'u seçımde mağlup etmiş olsaydı bu sonuç uluslar ararası terör örgütleri için bir zafer olacaktı. Ancak Bush ve tek kutuplu dünya kazandı. Beslan'daki okulda yaşanan rehine krizinde Moskova'daki resmi açıklamalarda eyleme Arap teröristlerin kanştığı ısrarla tekrarlandı. Ülkelerinde teronzmle yeteri kadar başlan dertte olan Arap ülke lennin elçüiklenyse bu tavra karşıhk bir açıklama istedi Rus yetkililerden. Sonuçta Federal Güvenlik Servisi bu terör saldınsına herhangi bir Arap terönstin saldınnadığını, Çeçen ve înguş teröristlerin telefonla Arap ülkeleriyle görüşme yapmadığını açıkladı. Krerrüin'in gerçekten uzak iddialan ve açıklamaları îsrail dışında tüm Ortadoğu'yu yaraladı. En azından tutarlı davranabilirdik. Bu yaşananlardan bir ay sonra Rusya, BM Güvenlik istediğı yerde teröristlere yönelik saldın düzenleme hakkı olduğunu söyledi. Çellşki yaratan mantık Bu mantığa göre Beslan'da Arap teröristler olabilir ancak Filistin'de sadece Sıyonizmle savaşan özgürlük savaşçılan vardır. Birileri Rus dış politikasının özünü yerinden uzaklaştırmış. Uzun süreli geçmişe dayalı hafizanız olmadan dış politika Konseyı nde onay burgSclossGottortseferiniyapanhızbir; lanmayan, îsrail ın htrendeyeınekyedMREUİERS) ya'nın dış politikası Filistin topraklanna bir kişinin bir dizi olaya gösterdiği ankarşı saldınlannıyasaklamayıöngören lık reaksiyonlara indirgenmiş durumda. bir tasanya lehte oy veren ve Arap ülKremlin Beslan'daki saldınnın nasıl olkesi olmayan tek ülke oldu. Geçen cuduğunu anlatmalıydı: maysa Savunma Bakanı tvanov îsrail'in "Çecenistan'la hâlâ savaş halindeviz. Bu savaşta 250 bin Çeçen öldü." Ancak bu, Çeçenistan konusunda resmi makamlarca sarf edilen bir savaş değil banş sürecinin yolda olduğu tezinin yalan olduğunun itırafi anlamına gelirdi. Kremlin de bu nedenle uluslararası terorizme suçu yükleme yolunu seçti. Çoğu zaman suçu CIA'ya yüklemek çok kolay. Ancak, istihbarat birimlerinin de yapabileceklerinin sınırlan olduğunu unutmamalıyız. Bir başkan adayım zehirleyerek öldürmenize, ondan kurtulmanıza yardım edebılirler. Darbe yapmak gibi birçok başka şeyi yapmanıza yardım edebılirler. Ancak halk devrimi başlatmanızı sağlayamazlar. Kremlin'in hafızası ve dış politikası yok. Suçlanacak tarafın kendisi olduğunu her seferinde inkâr ediyor. Çok fazla hata yaptığı için de bir o kadar inkâr açıklaması yapıyor. (MoscoHrunes,Rusya, 15 Arahk)