Katalog

27 ARALIK 2004 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA J v U Ku J. LJ J \ kultur(5 cumhuriyet.com.tr 15 Müzayedeli, küratörlü günler v Farklı türler, denemeler, tuval resmi ve çağdaş disiplinlerden örneklerle yoğnn bir yıldı Â~\ SELCEN y/\ I AKSEL GÖRSEL SANATLAR 2004'te de ülkemizde iç ve dış siyasi gelişmelerin gündemin birinci sırasını oluşturması olağandı. 2003 'ten bugüne taşınan konulann içinde, lcültür sanat alanını kapsayan düzenlemeler ve kadro değişiklikleri bile, hukuk ve siyasetle ilişkili de olsa, dogrudan ilgıli kurum ve kışilerin tartışma konusu oldu daha çok. Bunun yanında sanat, genel anlamda, siyasi erk temsılcılen için 'çağdaşlaşma'nın olmazsa olmazı bir olgu olarak tanımlandı. AB başvurusunda da ülkemizin dunımu açısından bir ölçüt olarak ele aluıdı. Kültür sanat, aslında, herhangi bir gelişme ya da beklentiyle sınırlandınlamayacak bir gerçek. Yalnızca ortaya çıkan ürünle ilgilenmeye yönlendiren bu bakış açısı içinde, kuramsal ya da eleştin yazını boyutundakı etkileşim, görsel ve plastik sanatlar açısından da dar bir alanı kapsıyordu yine. Sanata aynlacak bütçe 25 Aralık'ta görüşülüyorken, çözülmesı gereken birinci sorun, geç kalınmış bazı kurum ve yapılann kültür sanatın altyapısı, çatısı olarak da tanımlanabilirler bir an önce ortaya çıkanlması gereği olarak sunuldu. Ve eksıkliğinı hissettiğimiz 'Modern Sanatlar Müzesi', 17 Aralık görüşmeleri öncesi, 11 Aralık'ta açıldı. •tstanbul Modern Sanatlar Müzesi', tstanbul Kültür Sanat Vakfi'nın çatısı altuıda kuruldu. Dünyanın önemli modern sanat müzeleri, küratörle çalışmıyor, uzman kurullar sergilenecek eserlerin seçiminde etkin. tstanbul Modern, Rosa Martinez'in başkanlığındaki üç küratörün belirlediğı ve çeşitlı özel koleksıyonlardan derlenen eserleri de sergileme yoluna gidiyor. Başkentin de sayılı sanat galerisi olan Türkiye'de, plastik sanatlarda da merkez niteliği taşıyan tstanbul, devletin olanaklanyla değil, kurumsal çabalarla oluşturulmuş da olsa bu alanda eksiğinı kapatmak ıçin adım atmış oldu. Türkiye'nın Modern Sanat Müzesi'ni bekleyenler için. Çağdaş disiplinler ya da plastik sanatlardaki üretim, kavram, akım ya da eleştıri boyutunda kalıcı bir etkileşim veya tartışmaya konu olmadı. Sanat piyasasının yönlendirümesi üzerine bazı düşüncelerin ses getirmesi dışında. Geleceğe düşünsel yapıtaşı bırakan eleştiri yazınının güç kazanmayışında, çok okunan yazılı basının organlannın sanat yorumlanna yeterince yer vermeyişi, eğitimimizde sanat tarihi derslerinin ezberci ve az oluşu, çoğu kişi için plastik sanatlann hâlâ anlaşılmaz oluşu süreç içinde etkili. Nicelik olarak azımsanamayacak sergi vardı 2004'te. Yıl boyunca açılan sergilerin profıli ele • 2005 Bienali'nin kavramsal çerçevesi ve başvuru koşullan açıklandı. 'IstanbuT konulu '9. Uluslararası Istanbul Bienali'nin küratörleri Vasıf Kortun ve Charles Esche. Geçmişe bakış Resmimizin geçmiş ve bugünkü ustalanmn yapıtlan, kimi zaman bir dönem sergisinde, kimi zaman karma sergilerde, büyük kurumlann salonlanndan nispeten küçük ölçekli galerilerde yer aldı. Dönem sergileri içinde akılda kalanlardan biri, Yapı Kredi Kazım Taşkent Sanat Galerisi ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi'ne bağlı, o dönem Cihat Aral'ın yönetiminde olan Beşiktaş Devlet Resim ve Heykel Müzesi'nde yer alan d Grubu sergisi oldu. Devlet Resim ve Heykel Müzesi, 2004'te 'Sanayi Nefise Mualh'mleri' adlı sergıye de ev sahipliği yapö. Ankara Devlet Resim Heykel Müzesi, üç aydır kapalı. 2004'te de, sanat eğitiminde burs olanaklan geçmişte olduğundan daha kısıtlıydı. Müzayedeler/klasikler 2004'te de Osmanlı döneminden çağdaşlara, ustalann eserleri, bunlar arasında eskizler, kâğıt üzerine çalışmalar da vardı, müzayedelerdeydi. Özel koleksiyonerlerin ilgi gösterdiği mezatlarda alıcı buldular. Erol Aksoy'un koleksiyonunu satılmasında Kültür Bakanlığı'nın ilgisizliği gündeme geldi. Ulusal hazine olarak kabul edilmesi gereken eserlerin öncelikle devlet tarafindan korunulması ve sergilenmesi gereği tartışıldı. Bu tartışmada, odak noktası, ülkemizin arkeoloji çahşmalannda öncü isimlerinden Osman Hamdi Bey'in 'Kaplumbağa Terbiyecisi' oldu. Plastik sanatlar açısından bakıldığında bir kilometre taşı olmasa da Türkiye'nin kültür serüveni içinde kendine özel bir yeri olan bu taHoyu geçen günlerde düzenlenen bir müzayedeyle Suna Inan Kıraç Vakfı önümüzdeki yıl açılacak olan Pera müzesınde sergilemek üzere 5 trilyona satın aldılar. 1Neş'e Erdok(Koşuyolu Sanat Galerisi), 2Kuzgun Acar (Retrospektif, tş Sanat Kibele), 3Burhan Kum (Karşı Sanat Çakşmaları). alınırsa, ılgı alanlan açısından çeşıtlılikten söz edilebilir. Dönem ve grup sergileri, karmalar, grafik tasanm, ara disiplinlerden örnekler, minyatür... Çağdaş disiplinlere gelince, kişisel olanlann yanında, özellikle küratörlü, karma sergilerle yoğun geçti. 2004'te, farklı tarzlanyla ustalanmız ve genç sanatçılar, son dönem çalışmalanyla sanat takipçileriyle buluştu. Soyut anlatımın ustalanndan Özdemir Altan'ın 'Soyağaçlan', sanatçının çizgisinin 2004'teki izdüşümüydü. Mustafa Ata, bu yıl eşzamanlı iki kişisel sergi açtı, Artspace Gallery ve Teşvikiye Sanat Galerisi'nde... Figürcü anlatımm güçlü isimlerinden Neş'e Erdok, 2003'te Ankara Galeri Nev'in ardından, Koşuyolu Sanat Galerisi'ndeki kişisel sergisiyle yer aldı 2004 mevsiminde. Kerimcan Güleryüz'ün yönetiminde açılan Galeri Xist'tekı ilk sergi, resmimizin güçlü pentür ustalanndan Mehmet Güleryüz'ün 'Erkekler' adlı kişisel sergisi oldu. Asım Işler (Karsu Tekstil, Galeri Artist), FikretFiliz Otyam (TC Ziraat Bankası Tünel), retrospektifiyle Devrim Erbil (Iş Sanat Kibele), 50. sanat yılını kutladığı sergısiyle Rasin (Artı Mezat), Talat Enlil (TEM), Adnan Turani (Doku Sanat)... Fransa'da sanat yaşamını sürdüren Utku Varlık, bu mevsim Ankara Nev ve Art Space Gallery'de sergi açtı. Milli Resürans'taki, 'Çıplak' adlı karma küratörlü sergi ve Fatma Tülin kişisel sergisi, Antik Sanat Galerisi'ndeki Burhan Uygur özel seçkisi, Nedim Günsür sergisi de bu yıl gündemdeydi. Istanbul Galeri Nev'de Ferruh Başağa sergisi vardı. Nazif Topçuoğlu fotoğraflanyla ve kişisel sergisiyle tnci Eviner, Ankara Nev'deydı. Harnyatçılardan Antonio Cosentino ve Mustafa Pancar kişisel sergi açarken (Evin), Altan Çelem (Koşuyolu), Emel Akın (Pi Art Works) da bu yıl sergi açan genç sanatçılardandı. Seramik sanatçılarunız Sadi Diren (Arthome), Beril Anılanmert (Kızıltoprak Sanat Galensı) kişisel sergi açtılar. Bu alanda yapılan dikkate değer etkinliklerden Vitra Seramik atölyesi 'Kişisel tzler 6' sergisi, sanatçılan bir araya getirdi yine. Uzun zaman önce kaybettiğimız heykel ustası Kuzgun Acar, Iş Sanat Kibele'deki kapsamlı bir sergiyle yer aldı gündemde. Çağdaş sanatçılanmızdan Yunus Tonkuş'un (Z & D) ve Evin Sanat Galerisi'ndeki karma yapıldı. ru koşullan açıklandı. 9. Uluslararası Istanbul Bienali, 16 Eylül 30 Ekim tarihleri arasında, ilk kez iki küratörle gerçekleştirilecek. 'tstanbul' konulu bienalin küratörleri, Vasıf Kortun ve Charles Eche. Siemens Sanat Galerisi, 16 Ocak'ta Marcus Grafın küratörlüğünde 'Haya(l)t sergisiyle açıldı. Akbank Kültür Sanat Merkezi'nde mevsim boyunca açılan karma sergilerdenbiri, 'Beyoğlu 14/18'di. Ömer Uluç, bu serginin küratörlüğünü üstlendi. Yerel bir çıkış noktası olan sergi, karikatürden yerleştirmeye, farklı disiplinlerden sanatçılan buluşturdu. Çağdaş disiplinlerden karma sergilerde dikkat çeken nokta, genç sanatçılann öne çıkmasıydı. Sanat merkezleri, çok sayıda yabancı küratör ve sanatçıyı ağırladı, bu anlamda, çağdaş sanatlar açısından zengin bir mevsimdi. Karşı Sanat Çalışmalan'nda Beral Madra'nın küratörlüğündeki 'Sfenks Seni Yiyip Yutacak', Borusan Sanat Galerisi'ndeki 'Sessiz Çığüklar Karmaşık Rüyalar', Hollanda ve Türkiye'den 19 sanatçuun kaüldığı 'Ziyaretçi' (Galerist)... Rebecca Horn, Borusan'ın konuğu oldu. Tracey Emin. 'Tracey îstanbul'da' adlı yerleştirme ve video çahşmalanndan oluşan çalışmasıyla ve Berlinli bir sanatçı inısıyatıfı Spanvasser HQ, Platform Garanti Güncel Sanat Merkezi'ndeydi. Farklı disiplinler 2005 Bienali'nin kavramsal çerçevesi ve başvu 2004 YILINDA FOTOĞRAF Tarihe ve gunumuze tanıklık 1 Kaybettlklerimiz Mustafa Rüçhan'ı 19 Ocak'ta kaybettik. Mehmet Tunalı'yı 9 Mart'ta kaybettik. Zahir Güvemli'yi (yazareleştirmenkarikatürist) kaybettik 5 Haziran'da. Gürdal Duyar'ı (heykeltıraş) 69 yaşında, 19 Nisan'da kaybettik. Fotoğrafçı Denise Colomb, 5 Ocak'ta öldü. Jüüde Atılmaz Ünal'ı 60 yaşında, 7 Haziran'da kaybettik. Necati Abacı 46 yaşmdayken 22 Temmuz'da kalp krizi sonucu yaşamını yitirdi. Sanatçı, son olarak 11 Galeri 11 Sergi kapsamında yer almıştı. Bir başka karikatür ustası Oğuz Aral'ı 26 Temmuz'da kaybettik. Henri Cartier Bresson, 95 yaşında 3 Agustos'ta öldü. Yapı Kredi bu yıl Cumhuriyet fotoğrafçılığının önemli ismi Selahattin Giz'in tarihe tanıklık eden fotoğraflannı 'Sefirden Sefile' başlığı altında izleyiciyle buluşturdu. 1930'lardan 1970'lere Cumhuriyet tarihinin görsel panoraması niteliği taşıyan bu sergide 150 fotoğraf sergilendi. Çağdaş Alman fotoğrafçılığmın önde gelen isimlerinden Stefan Moses, 'Alman Yaşamf başlıklı sergisinde tstanbullularla buluştu. Daha önce Brüksel ve Napoli'de sergilenen sergi Istanbul 'dan sonra Londra, Moskova, Paris, Rotterdam, Kiev ve Selanik gibi şehirlerin yanı sıra Güney ve Kuzey Amerikalı sanatseverlerle buluştu. Merih Akoğul'un 'Bu Yaz Viyana'da' başlıklı sergisi Fotoğrafevi'nde açıldı. Viyana'nm farklı yaşam alanlanru fotoğrafladığı bu sergi aynı isimle kitaplaştmldı. Fotoğrafevi Koç Allianz'daki 'Türkiye'den Izlenimler' ve Galeri Dürer'deki 165 sanatçının katıldığı 'Öznel Fotoğrafçılık' da bu yıl açılan sergilerden. 'ÎFSAK 20. tstanbul Fotoğraf Günleri', kasun ayı boyunca atölye Mehmet Siyah Kalem • Mehmet Siyah Kalem'den Turhan Selçuk ve Semih Balcıoğlu'na geçmişin ve günümüzün çizgi ustalan, Bülent Erkmen'den Savaş Çekiç'e tasanm ve ilginç bakış açılan, sergi salonlanndaydı. Grafik,kırikatür, minyatür... 2004'te açılan farklı tür sergiler de oldu. Savaş Çekiç'in 'Iletişim Tasanmı Sergisi' (AKM) Bülent Erkmen, Son tşler (GG) gibi. Mimar Süıan Güzel Sanatlar Üniversitesi'nce düzenlenen "Grafist: Uluslararası Grafik Tasanm Günleri"ne Almanya, Avusturya, Fransa, Israil, Isviçre'den sanatçılar da katıldı. Semih Balcıoğlu, A Sanat Galeri, 60. Sanat Yılı'nda karikatür sergisi açarken Turhan Selçuk'un 60. sanat yılını kutladığı (2001) sergisi Ankara Ekin Sanat Merkezi'ndeydi. Sakıp Sabancı Müzesi, "Medicilerden Savoylara Floransa Saraylannda Osmanh Görkemi", Yapı Kredi Kazım Taşkent "Yıktın Perdeyi Eyledin Viran" (Karagöz) ve "Ben Mehmet Siyah Kalem, tnsanlar ve Cinlerin Ustası"nı düzenledi. Topkapı Sarayı'ndaki Vanmoar ve Levni, minyatürcüyü ve oryantalist bir Batılı ustayı buluştururken Avusturya Kültür Ofisi, Nazan ve Aydın Erkmen'in Ömer Hayyam rubaileri için yaptıklan resimleme çalışmalanndan esinlenen bir sergiyi ağırladı. Galeri Dürer'de Ernst Barlach ve çağdaşlan sergisinde, Alman dışavurumculuğunun önemli isimleri, Kathe Kobvitz, Oscar Kokoschka gibi sanatçılann grafik tasanmlan ve heykelleri yer aldı. Aynntıcı izleyici için bir dönemden önemli anekdottu. çalışmalan, panel, söyleşi, fotomaratonla yapıldı. Istanbul Fotoğraf Merkezi'nde Çerkes Karadağ, 'Öteki Yüz' adlı sergisinin yanında, 'Görme Kültürü' adlı beş kitaptan oluşan seriye irnza attı. Modern istanbul ve uluslararası girişimler Karaköy Antrepo'da, 8000 metrekarelik, 4 numarah Antrepo'ya kurulan müzeyi, bugüne kadar 17 bin 500 kişi ziyaret etti. Böyle bir müze kurulmasına yöneük düşünce, 1987 yılında, Istanbul Bienali'nin öncüsü 'Çağdaş Sanat Sergileri' sırasında ortaya çıktı. Oya Eczacıbaşı'run yönetim kurulu başkanlığını yaptığı müzenin sanat danışma kurulu ve fotoğraf damşma kurulu da bulunuyor. 'Kahcı Koleksiyon Sergi Galerisi', 'Süreli Sergi Galerisi', 'Fotoğraf Galerisi', 'Heykel Bahçesi', 'Yeni Medya Alanı', 'Eğitim Salonu', 'Kütüphane', 'Sinema Salonu'nun yam sıra kafe ve müze mağazalanndan oluşan müzede, ileride eğitim programlan yürütülmesi tasarlanıyor. Hüsamettin Koçan'ın projesi Bayburt Baksı Müzesi'nin bir bölümü açıldı. Müze için, 3 x 4 1 sanatçı özel bir karmada buluştu. Bir diğer müze de, kurucu yönetim kurulu başkanlığını Süleyman Saim Tekcan'ın yaptığı İMEGA (İstanbul Uluslararası Grafik Sanatlar Müzesi). TÜYAP ve UPSD toplantısı TÜYAP ve UPSD toplantısıyla ilgili iki güzel gelişme oldu 2004'te. Fuann son bulduğu tarihlerde, önümüzdeki yıldan itibaren uluslararası olacağı açıklandı. 4 yıldır Mehmet Güleryüz başkanhğmdaki UPSD'nin uluslararası toplantısı, 2005 Haziran'ında îstanbul'da yapılacak. ^ Simavi Ödülleri'nde bu yıl plastik sanatlar alamnda ödül Koşuyolu Sanat Galerisi'ndeki kişisel sergisiyle Alp Tamer Ulukıhç'a verildi. Istanbul Ticaret Odası tarafindan düzenlenen' 1. Tarih Sanat Buluşması' 15 Eylül'de sonuçlandı. Naif sanatçımız Bayram Gümüş birinci oldu. Fotoğraf Sanatı Kurumu '4. Ankara Fotoğraf Günleri'nde Tansu Gürpınar'a 'Fotoğraf Sanatında 50. Yıl Onur Heykelciği' verdi. Koç Alianz Fotoğraf Yanşması sonuçlandı, Orhan Yayla, A. Fatih Sönmez, siyah beyaz ve renkli dallann birincileri oldular.