Katalog

SAYFA CUMHURİYET 27 ARALIK 2004 PAZARTESİ 14 KULTUR [email protected] Sinema tarihinin gelmiş geçmiş en geniş film formatı 'Imax' deneyimini yaşamak isteyenler Ankara'ya Uç boyutlu dünyaya yolculuk ASLI SELÇUK Imax, devasa görüntü ya da görüntünün devleştirilmesinin kısaltılmış sözcüğü. Görüntüyü alabildiğine büyüten bu özel kamera ve projeksiyon sistemi ilk kez 1970'lerde Kanada'da geliştirilmiş ve denenmiş. Sinema tarihinin gelmiş geçmiş en geniş film formatı olarak bilinen, boyu 71.09 mm, eni 52.63 mm olan, 15 delikli özel 70 mm'lik filmin özel bir oynatıcıdan yatay olarak geçmesi sonucunda elde edilen, izleyiciyi de adeta filme sokan derinlikli görüntülerden, ses düzeninden oluşan bir teknoloji. /„ boyu 71.09 max, mm, eni 52.63 mm olan, 15 delikli özel 70 mm'lik filmin özel bir oynatıcıdan yatay olarak geçmesi sonucunda elde edilen, izleyiciyi de adeta filme sokan derinlikli görüntülerden, ses düzeninden oluşan bir teknoloji. Bu çok renkli ve boyutlu düşsel deneyimi yaşamak isteyenier için 21 Aralık'ta başkent Ankara'da bir Imax sineması hizmete girdi. zi dünyanın en egzotik köşelenne taşıyor, sankı düşselliğin yüreğıne götürüyor. resel Imax), Imax gıbı bir sistem, tek aynmı görüntüyü 165 dereceye yayabilen bir balıkgözü objektif eklenmiş olması. Bu alabildiğine genişletilmiş görüntü büyük küresel ekrana yansıtılıyor. Yakın zamanlarda geliştirilen Imax 3 Boyutlu'da ise perde 8 ekrandan oluşuyor, sağdan ve soldan likit kristal lenslerle gelen sesler de özel kulaklıklarla dinleniyor. Ekranın ön kısmından kızılötesi sinyaüerle yansıtılan bu sesler efektlerin üç boyuta geçmesini sağlıyorlar. Imax Personal Sound Environment yani Imax Kişisel Ses Ortamı'ysa izleyıciye özel kulaklıklar verip dijital sesi altı kanaldan yansıtıyor. 1992'de geliştinlen Solido'da geniş küresel ekrana yansıtılan üç boyutlu görüntünün içine girip görüntünün ıçinde kayboluyorsunuz. Görsel ve Işttsel blr sölen Bu yeni görüntü sinemalanmızda gösterilen standart ölçü 35 mm'nin tam 10, geniş format 70 mm'nin ise tam 3 katı. 21 metrelik dev perdeye kristal berraklığında yansıyan görüntülere altı kanaldan akan sesler eşlik edıyor. Dijital olarak dısklere kaydedilen ses görüntüyle birlikte eşgüdümlü yayınlanıyor. Sınemalardaki standart dikdörtgen perdelerin tersıne Imax'ın perde genişlığı kareye yakın bir boyutta. özel tasarlanmış bir oynatıcıdan spiral kıvnm devinimiyle yatay geçen filmin baskısı 70 mm'ye yapılıyor. fzleyiciler bu yeni görselişitsel şöleni 3045 derecelik dik açılarla tasarlanmış, yükseltilmiş koltuklara oturarak izliyorlar. Imax ortamında film izleyenler kendilerini üçüncü boyutun içindeymiş gibı duyumsuyorlar: En yükseklerde uçabılıyor, en derinlere dalabiliyor, aşılmaz yarlan aşabiliyor, erişılmeyendoruklaratırmanabiliyorlar. Sözsel anlatımın yetersiz kaldığı noktalarda devreye giren bu iki ya da üç boyutlu sistem si îlk Imax'lar 1970'te Japonya'da Osaka Fuan'nda izleyiciye tanıtıldı. Osaka'nın ardmdan 40 dakikalık "Rolling Stones at the Max" konser filminin gösteriminde dev film bobinlerini değiştirmek için bir ara verilmişti. 1995'te Imax, yeni bir gelişme göstererek sistemin içerisıne dramayı ve üç boyutu da soktu. Fransız usta Jean Jacques Annaud'nun And Dağlan üzerınden uçarak postacılık yapan 'Küçük Prens'in unutulmaz yazan uçuş pılotu Antoine de Saint Exupery'yi anlattığı 'Wings of Courage' (Cesaretin Kanatlan) bu teknik türün ilk örneği oldu. Başrollennde Tom Hulce ve Val Kilmer'ın oynadığı filmin New York'takı Sony Sineması'ndakı ilk gösteriminde izleyıcıler üç boyutlu gözlüklerin yanı sıra kızılötesi kulaklıklannı da takmışlardı. Üç film gösterlmde Bu çok renkli ve boyutlu düşsel deneyimi yaşamak isteyen izleyicilerimiz için 21 Aralık'ta başkent Ankara'da bir Imax sineması hizmete girdi. Bu sinemada dünyanın ilk üçboyutlu sualtı filmi 'Into the Deep'le (Denızin Derinlıklerinde) masmavı diplerin büyüleyicı görselliğine girebilir, 'Everest'le (Dünyanın Zirvesinde) yerkürenin en yüksek yen Everest'in tepesine tırmanarak dünyanın sonlandığı noktayı duyumsayabilir, 'PulserA Stomp Odyssey'le (Stomp: Ritm Yolculuğu) Manhattan'dan John Ford'un efsanevi vesternlerini çektiği Monument Valley'e, Brezilya'dan Afrika'ya, Afrika'dan Hindistan'a dek müziğin ve dansın evrensel gücünü ve dilini keşfedebilirsiniz. özel kulaklılclarla dlnlenlyor Kanada'mn Toronto kenti merkezli Imax şirketi, günümüze dek Omnimax, Imax 3D, Imax PSE ve Imax Solido'ları da geliştirdi. Omnimax diğer adıyla Imax Dome'da (Kü HAFTANIN SANAT ÇİZELGESİ • Istanbul Devlet Tiyatrosu Oda Tıyatrosu'nda 'Kır', Taksım Sahnesı'nde 'Çok Yaşa Komedı', Azız Nesın Sahnesı'nde ise 'Leenane'nın Guzellık Kralıçesı' adlı oyunlar ızlenebıhr (0 212 245 25 90) • Istanbul Şehir Tıyatroian Harbıye Muhsın Ertuğrul Sahnesı'nde 'Yaprak Dökumu', Fatıh Reşat Nun Sahnesı'nde 'Çengı', Kadıköy Haldun Taner Sahnesı'nde 'Can Ateşınde Kanatlar', Gazıosmanpaşa Sahnesı'nde '8 Kadın', Ümranıye Sahnesı'nde 'Hadı Öldürsene Canıkom', Oskudar Sahnesı'nde 'Belden Aşağıya Vurmak" ızlenebıhr (0 212 240 77 20) • Kartal Sanat Tıyatrosu'nda 'Cambaz Kedı ıle Sıhırbaz Palvaço" adlı çocuk tıvatrosu her pazar saat 13 OO'te sahnelenecek (0 216 389 25 23) • Oyun Atölyesi'nde pazartesı, salı 20 30'da 'Azraıl'ın Gozyaşlan". çarşamba ve perşembe günü saat 20.30'da 'Othello' ızlenebılır (0 216 345 39 39) • Sahne Oyunculan cumartesı ve pazar günlen saat 12 30"da "Mavı Pullu Balık' adlı oyunu Profılo Alışvenş Merkezı Salon 1 "de sergılı>or (0 212 216 40 70) • Tiyatro Kedi çarşamba ve perşembe günu saat 21 OO'de I "Kamel>alı Kadın" adlı oyunu sahneleyecek (0212 21693 1415) • Aksanat Prodüksiyon Tiyatrosu cuma günu saat 20 OO'de, cumartesı gunu saat 17 00 ve 20 OO'de 'Femando Krapp Bana Mektup Yazmış'ı Akbank Kültür Sanat Merkezı'nde sahnelıyor (0 212 252 35 00) • Tiyatro Fora'nın Dostlarla Akşam YemegV adlı oyunu her pazar saat 15.OO'te Kadıköy Banş Manço Kültür Merkezı'nde sahnelenıyor. (0 216 418 95 49) • Ortaoyuncular perşembe ve cuma günü saat 20 OO'de "Uzun Donlu Kışot', cumartesı günü saat 20.00'de 'Benı Ben mı Dehrttım9', pazar günü saat 17 OO'de 'Ferhangı Şeyleradlı oyunu sahneleyecek (0 212 251 18 65) • Tiyatro Istanbul perşembe, cuma ve cumartesı günü saat 21 OO'de, pazar günu saat 15 OO'te 'Aşkın Yaşı Yok' adlı o>unu sahneleyecek (0 212 216 40 70) • Bakırköy Belediye Tiyatrolan 'nda Yunus Emre Kültür Merkezı'nde çarşamba günü saat 20.30'da 'Kadınlar da Savaşı Yıtırdı' ve perşembe günü saat 20 30'da 'Klakson, Borazanlar ve Bırtlar' (0 212 661 19 41) • Arbdan Sonra Tiyatro ' O B E B ' ı yann saat 20 OO'de Maya Sahnesı'nde sahnelıyor (0 212 252 74 52) • Tuğrul Çutsay Teshm Olmayanlar' 231 Ocak tanhlen arasında Nâzım Hıkrnet Kültür Merkezı'nde görülebılır (0 212 414 22 39) • Akbank Kültür Sanat Merkezi'nde 'Hırsız Kenf 29 Ocak'a dek gorulebılır. (0 212 282 84 30) • Attan Çelem, Neş'e Erdok, Saim Erken, Hüsnü Koldaş, Eray Özcan, Süleyman Saim Tokcan, Alp Tamer Ulukıtıç 'Kaada' resım 31 Aralık'a dek Koşuyolu Sanat Galerisi'nde. (0 216 340 51 56) • Gültekin Çizgen 'Eylül Fotoğraflan' g Ocak'a dek tstanbul Fotoğraf Merkezı'nde. (0 212 23811 60) • 'Attının Iktidan, Iktidann Aftınlan' sikkeler 26 Şubat'a dek Yapı Kredı Vedat Nedım Tör Müzesı'nde (0 212 252 47 00) • 'Al Yeşil Gölge: Estergon Sancağı' 26 Şubat'a dek Yapı Kredı Kültür Merkezı'nde. (0 212 252 47 00) • Hanefi Yeter, Yunus Tonkuş, Habip Aydoğdu, Ibrahim Örs, Kazım Karakaya karma resım ve heykel 5 Şubat'a dek Galen 1nın'de. (0 212 243 53 02) • 'Resim Tarihimizden: Iş ve Istihsal' 8 Ocak'a dek Yapı Kredı Kazım Taşkent Sanat Galensı'nde (0 212 252 47 00) • Volkan Yıldırmaz resim 4 Ocak'a dek Kıplas Sanat Galensi'nde (0 216 651 49 00) • Şefik Akdik, A. Fazıl Aksoy, Özdemir Artan, Ibrahim Aşık, Ramiz Aydın, Burhan Uygur, Canan Berber, Sema Çulam, Sarkis Günel, Metin Gönül, Ergin Inan, Ekrem Kahraman, Ümmet Karaca, Fethi Karakaş, Halis Karakurt, Fikret Mualla, Nuri Odabaşı, Saim Özeren, Mehmet Sabır, Asuman Savuk, Cemal Tollu resım Erbıl Guzel Sanatlar Merkezı'nde 2 Mart'a dek. (0 212 543 10 39) • Zekai Ormancı resim 16 Ocak'a dek Artdepo Sanat Galerisi'nde. (0 212 351 97 13) • Djan Seyian 30 Aralık'a dek Fransız Kültür Merkezı>de. (0 212 334 87 40) • Denizhan Özer 'Pasaport' 31 Aralık'a dek Karşı Sanat Çalışmalan'nda. (0 212 245 15 08) • Ismail Acar resim 16 Ocak'a dek Passage Markız'de. (0 212 358 37 45) • Serdar Tekebaşoğlu heykel 30 Aralık'a Zekai Ormancf nın resim sergisi 16 Ocak'a dek Artdepo'da izlenimde olacak. (0 212 351 97 13) dek Evın Sanat Galensı'nde. (0 212 265 81 58) • Can Göknil resım 31 Aralık'a dek Mıllı Reasürans Sanat Galensı'nde (0 212 230 19 76) • Banu Birecikligil, lclal Erentürk, Gülveli Kaya, Leverrt Morgök, Deniz Orkuş, Nilgün Sabar Yan Yana' resım 31 Aralıka dek Galen Bınyıl'da (0 212 244 91 41) • Süleyman Saim Tokcan, Elvan Tokcan Şahinoğlu, Eda Tokcan Tomba Gravürler ve Eşarplar' 29 Ocak'a dek Vakko Beyoğlu Sanat Galerisi'nde • Kayıhan Keskinok resım 29 Aralık'a dek Doku Sanat Galensı'nde. (0 212 246 24 96) • Elif Uras 'Ne Istersen Iste' 8 Ocak'a dek Galenst'te (0 212 244 82 30) • Ergun Başar resım 4 Ocak'a dek İMKB Sanat Galensı'nde (0 212 28 25 10) • Nilüfer Tokay resım 31 Aralık'a dek AKM Sanat Galerisi'nde (0 212 251 56 00) • Rasin resım Ürün Sanat Galensı'nde 31 Aralık'a dek (0 212 360 99 64) • Selahattin Yıldınm resım 15 Ocak'a dek Terakkı Vakfı Sanat Galensı'nde (0 212 351 00 60) • Figen Aydıntaşbaş resım Oda Sanat'ta 7 Ocak'a dek (0 212 244 90 31) • Murat Irtem resım 2 Ocak'a dek Asmahmescıt Balıkçısı'nda (0 212 251 39 39) • Muzaffer Akyol resım 9 Ocak'a dek tstanbul YMM Odası'nda. • Seyyit Bozdoğan resım 12 Ocak'a dek TEM Sanat Galensı'nde. (0 212 247 08 99) • Zeki Faik Izer resımhalı 31 Ocak'a dek Kare Sanat Galensı'nde. (0 212 240 44 48) • Yaşar Ali Güneş resım 25 Aralık'a dek Sanatsanat Galen'de. (0 216 411 20 40) • Gülsün Erbil 27 Aralık'a dek Dıvan Edebiyatı Müzesi'nde (0 535 663 26 73) Dünyaca ünlü piyano virtüözümüz Fazıl Say perşembe günü saat 20.00'de Akbank Kültür Sanat Merkezi'nde vereceği yeni yıl konserinde hayranlanyla buluşacak. (0 212 252 35 00) • Akbank Küttür Sanat Merkezi'nde perşembe günü saat 20.00'de Fazıl Say konsen dmlenebılır. (0 212 252 35 00) • Iş Sanat'ta yarın saat 20.00'de Hüseyın Sermet, Efe Baltacıgıl ve Halıt Turgay'ın konsen dınlenebılır. (0212 3161083) • ENKA Odrtoryumu'nda yann saat 20.00'de Burçın Büke piyano resıtalı dınlenebılır. (0 212 276 22 14) • Babylon'da çarşamba günü saat 21.30'da Kangroove, perşembe günü saat 21 30'da Ceza ve cuma günü saat 21.30'da Babylon'da Yeni Yıl Partısı: DJ Mabbas'la Lunapark dınlenebılır (0 212 292 73 68) Tiyatro Kedi çarşamba ve perşembe günleri saat 21 .OO'de 'Kamelvah Kadın' adlı müzikali sahneleyecek. Alexandre Dumas'nın 'Fils' adlı romanından fpek Kadılar Altıner'in oyunlaştırdığı yapıtı Hakan Altmer yönetiyor. Yapıtta Marguerite Gaultier'nin inanılmaz tekliflere ve baş döndürücü iltifatlara kapattığı kalbini saf ve imkânsız bir aşka teslim edişinin öyküsü anlatıüyor. (0 212 216 93 1415) GÖSTCRİ SÖVLG5İ • Yapı Kredi Kültür Merkezi Sermet Çifter Salonu'nda yann saat 18 30'da Murat Yalçın'ın yöneteceğı, Haydar Ergülen, Güven Turan'ın konuşmacı olarak katılacaği 'Edebıyata Eleştırel Bakış, Şıırde Son Durum' başlıklı söyleşı (0 212 252 47 00) • Yapı Kredi Kültür Merkezi Turkcell Binası nda bugün 18 30'da Kım Longınotto ve Zıba Mır Hosseını'nın yönettığı 'Iran Usulü Boşanma' belgeselı gösterılecek (0 212 252 47 00) • Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda bugün saat 19.30'da tstanbul Oda Orkestrası, salı günü saat 19.30'da tncı Çayırlı ıle Film Müzıklen ve tangolan, çarşamba günü saat 19.30'da Cazdan Bıze Bızden Caza, perşembe günu saat 20 OO'de tstanbul Büyükşehır Beledıyesı CRR Senfonı Orkestrası ve Korosu'nun vereceği 'Yeni Yıl Konsen' dınlenebılır (0 216 454 15 55) • Osmanlı Bankası Müzesi'nde perşembe günü saat 19.30'da 'Son Sözler: Kız Kardeşım Yoka' adlı belgesel izlenebılır (0 212 334 22 70) • Tiyatro Kahve'de çarşamba günü saat 19 30'da Muammer Bozkurt'un "Vıdeoya Ne Oluyor?' konulu söyleşısı dınlenebılır. (0 212 245 13 14) • İFSAK'ta bugün saat 19.30'da Mehmet Güleryüz'ün yönettığı 'Altın Çağın Senanstı Bülent Oran' belgeselı gösterilecek. (0 212 292 42 01) • Tarık Zafer Tunaya'da bugün saat 18.OO'de 'Teoman Duralı ıle Felsefe Sohbetlen' ızlenebıhr (0 212 293 12 70) • Atatürk Kitaphğı nda perşembe günü saat 18 OO'de Robert Bresson'un yönettığı 'Para' fılmı göstenlecek (0 212 249 38 19) OPERfl^BflLE sahnelenıyor (0 212 243 10 68) • AKM'de Istanbul Devlet Opera ve Balesı'nce yann saat 20 OO'de Carmen, çarşamba günu saat 20 OO'de Fındıkkıran balesı