Katalog

SAYFA CUMHURİYET 13 ARALIK 2004 PAZARTESİ 10 DIŞ BASIN Ukraynalılann, devlet başkanlığı seçimi sonrasmda sahip olduğu protesto hakkına ABD halkı da sahip olmalı Demokrasi ihraç malı değüdir JESSEJACKSON krayna'da halk sokaklara döküldü ve "daha önceden sonucu avartannıış ~ olmakla suçladıklan devlet başkanı seçimini protesto ediyorlar. ABD Dışişleri Bakanı Colin PoweU da Ukrayna halkının seçimde yaşanan gözle görülür usulsüzlükler konusunda kaygılı olduğunu ifade ediyor. Medya, meclisin sonucun geçersiz sayılması gerektiği kararını aldığı seçim sorasında yaşananlarabüyük yer ayınyor. SSCB'nin dağılmasından sonra bağımsızhğını ilan eden Ukrayna'da tablo böyle. Ya ABD? ABD'deki geniş çaph, sistematik seçim usulsüzlükleri büyük ölçüde fark edilmeden ya da haberi yapılmadan, kamuoyuna duyurulmadan kaynayıp gidiyor. Ohio Eyaleti kasım ayında düzenlenen başkanlık seçiminin Florida'sıydı. Ohio'daki oylar sonucu belirledi. Burada partizanhktan kaynaklanan usulsüzlükler yaşandı. ABD yurttaşlannın da Ukraynalılann olduğu kadar seçim sonucunun önceden belirlendiğini düşünmek, kaygılanmak içın nedeni ve hakkı var. Eyalette o kadar hileli seçmen kartı kullanıldı ve başka o kadar çok usulsüzlük oldu ki sonuç seçimden 34 gün sonraya denk gelen bu pazartesiye kadar açıklanmadı. Akhselim sahibi insanlarbu usulsüzlükler hakkında geniş çaplı bir soruşturma başlatılmasını istiyor. Bu insanların kızgınlığı Ohio'daki seçim sayım bürosunun başındaki adamın. Ken BlackweITin aynı zamanda Başkan George Bush'un bu eyaletteki kampanyasının başkan yardımcısı olduğunu anımsayınca artıyor. Aynı durum 2000 yılındaki seçimde yaşanmıştı. Flonda'da Katherine Harris'in de seçimi az farkla kazanan Bush'un hayatında böyle iki rolü vardı. Bu, ahlaki açıdan yanlışlarla dolu, çirkın tablo kabullenilemez bir durum. Ohio'da soruşturma açılmalı ve oylar yenıden sayılmalı. Blackwell baharda, adaylar belirlenirken geçerli U Ohio'da, 2000 yılında Florida ve Pennsylvania'da olduğu gibi oy kullanımı sonrasında yapılan anketlerle seçim sonucu farklıydı. îlki Demokrat aday Senatör John Kerry'yi, ikincisi Bush'u önde gösterdi. Pennsylvania Üniversitesi profesörlerinden Steven Freemanbu üç eyalette iki sonucun bu kadar farklı çıkmasının çok küçük ihtimal olduğunu neredeyse 250 milyonda bir söyledi. Daha da kötüsü var. Yüksek mahkeme üyeliği için yanşan Aihka kökenli ABD'li Ellen ConnaOy rakibinden 100 bin fazla oy aldı. Hem de fazla tanınmadığı ve kampanya yapmadığı bölgelerde. ABD başkanlarının üzerlndekl kara lekeler Cleveland'da da Ukrayna'nın başkenti Kiev'de olduğu gibi seçmenlerin hakça bir seçim düzenlendiği ve her oyun sayıldığından emin olma haklan var. Seçim görevlilerinin görevlerini kötüye kullanmadıklanndan emin olma, partizanca hareket etmediklerinden emin olma haklan var. Elektronik oy verme yönteminde de kâğıt üzerinde kayıt olmasını, bağımsız bir denetimin yapılmasını isteme haklan var. Tüm bu haklan garanti altına alacak yasal değişiklikleryapılmalı. Denetün mekanizmalan oluşturmalı. Bu ülkenin daha fazla Ohio ve Florida'ya gereksinimi yok. Tahammülü de yok. Biz, bütün ABD yurttaşlannın oy kullanma hakkının garanti altına alınması ve Kongre'nin partizan obnayan seçim görevlilerini çalıştırması için gereken standartlan sağlayacak anayasa değişikliklerinin yapıhnasını istiyoruz. Harris ve Blackwell temsil ettikleri, adına çalıştıklan insanlara ihanet etmiş insanlardır. Ve seçim kazanmasını garanti altına aldıklan başkanlar üzerinde bırer lekedirler. Demokrasi sadece ihraç edilecek bir şey değildir! (Netv York Tunes, ABD, 8Arahk) • Ukrayna'dadevlet başkanlığı seçiminin sonucunun önceden belirlendiğini iddia eden, muhalefet lideri Viktor Yuşçenko 'nun yandaşlan, seçimin galibi, Kremlin yanlısı Viktor Yanukoviç ve Rusya 'yı günlerce protesto ettiler. Seslerini duyan oldu ki seçim iptal edilerek bu ayın sonunda yenisinin düzenlenmesi kararlaştırıldı. Herfırsatta dünyaya demokrasi dersi veren ABD deki seçim usulsüzlükleri ise kaynayıp gidiyor. Kasım ayındaki başkanlık seçiminin sonucunu belirleyen Öhio 'da seçime hile karıştı. Ama Kiev'dekine benzer manzaralar oluşmadı. ABD halkının da Ukraynalılar kadar seçim sonucunun önceden belirlendiğini düşünmek ve hesap sormak için nedeni ve hakkı var. (Fotoğrafiar: AP> olan kurallan değiştirdi. Eski kurala göre seçmenler kendi ikamet ettikleri bölgede olmasalar bile Ohio Eyaleti sınırlannda yaşıyorlarsa gittikleri herhangi bir merkezde oy kullanma ve geçerli saydırma şansı veriyordu. lik yaptı. Bu özellikle Cumhuriyetçi Bush'un rakibi Demokratlann ağırlıklı olarak oy kullandığı Cuyahoga seçim bölgesindeki oyları geçersiz kılmak içindi.Blackwell elektronik makinelerin kullanımına da izin verdi. Franklin seçim bölgesindeki bir seçim merkezinde elektronik oy verme sistemi Bush'a 3 bin 893 ekstra oy sağladı. Oylar "Diebold Co" adında, "Bush yanlısı bir işadamının sahibi olduğu bilinen özei bir şirketin hazuia' gizli bir bilgisayar programı kullanılarak " Bush'un kampanyasından sorumlu olan bir resrai seçim görevBsinin denetiminde" sayıldı. Kâğıt üzerinde bir kayıt yok, yeniden sayım şansı da yok! Blackwell aynca, Cumhuriyetçilerin nüfusun çoğunluğunu oluşturduğu bölgelerde kuyruklann kısa olduğu, çok çabuk oy verme şansının olduğu bir sistem kurdu. Oysa Demokratlann daha fazla olduğu seçim bölgelerinde dört saat beklenen kuyruklar oluştu. Varsıl bölgelere daha çok sandık, Demokratlann ağırlıklı olduğu yerlere daha az sandık konuldu. Sandık başına düşen seçmenin sayısının artması daha işin başından, seçmen kayıtlannda işi zorlaştırdı. Çalışan birçok kişinin kayıt yaptırmamasına neden oldu. Cumhurlyetçllerln lehlne oyunlar oynandı Ancak Blackwell seçmenin sadece ikamet ettiğı yerde oy kullanabileceğine olanak tanıyacak şekilde değişik Oy sayımından gelen kötü kokular Sonra sayım aşaması var ki bu aşamadan da kötü kokular geliyor. Islamcı terörle mücadelenin yolu tfil 3' • lHM t' r Irak'tan geçer l'l A Ijf (ğ l 1 'TİYATRO SAHNESIİPJ r \ Hindistan h kızdımn fîize ve uçak satışlan P J^fe S 1 BD Başkanı George Bush'un Beyaz Saray'dakı ilk dönemi bitip ikincisi başlarken terorizme karşı yürütülen küresel savaş ne durumda? Dün, terör örgütü El Kaide, Suudi Arabistan'da, Cidde'deki ABD Konsolosluğu'na saldın düzenleyerek dünyaya hâlâ terör eylemi yapabilecek güçte olduğunu anımsattı. Bu arada Pakistan Devlet Başkanı PervezMüşerref de Londra ziyareti sırasında, örgütün lideri ve ABD'nin en çok arananlar listesinin başında gelen adam olan, Afganistan'ın dağhk bölgelerinde saklandığı iddia edilen Usame bin Ladin konusundaki sıcak tarhşmalann artık geride kaldığını, belir Endonezya'da ise Washington'ın yardımıyla, saldınlan düzenleyen îslam Cemaati üyelerinin bazılannın yakalanması suretiyle gelişme kaydedildi. Pakistan'da da benzeri bir şekilde El Kaide hem kentlerde hem de dağlık alanlarda sıkıştınlmış durumda. Ciddi kontröl altında. MVT Çellşen görüntüler i i Arap Yanmadası, Endonezya, Pakistan ve Güney Asya'daki olumlu gelişmeler. terorizmle mücadele konusunda atılan adımlar, Irak'ta ocak ayında düzenlenecek seçimler yaklaştıkça artan şiddet görüntüleriyle çelişiyor. Sünniler seçim ta1, ölçüde önemini • B a n ş i n S a ğ l a n d l ğ l nhinmertelenmeyıhrdığinı soyledı. , , ., rT sını ıstedıler. Angeüşmeler ve ikisi içinde bir Irak, nin ertelenmesi de de farklı açılardan radikal Islamcılıkla şiddetin azalacadeğerlendirilmeli. ve tansiyomücadelede çok ğınındüşeceğinin Örgüt, Cidde'deki, nun önemii, dönemeç garantisi değil. dört Suudi koruma görevüsi ve üç teSeçimlerin ileri sayılabilecek bir röristin ölümüyle bir tarihe atüması, aşama olur. sonuçlanan eylemtam tersine Şii de hiçbir ABD'li diplomatı öl azınlığı sinirlendirerek durumu dürmeyi ya da yaralamayı başadaha da kötüleştirebilir. Önümüzramadı. Geçen yıl Riyad'da ve deki haftalarda ülkenin, kendi kabaşka kentlerde düzenlenen salderini çizeceği varsayılan Sünni dınlara oranla çok daha küçük toplumunu şiddet içermeyen bir nitelikte bir saldınydı. Yine getopluluk haline getirebileceğini çen yıl eylül ayında buna benzer umalım. bir şey de Endonezya'da yaşanBu, ülkedeki yabancı güçlerin mıştı. sayısının azalmasuıa neden olur. Ve tabii bununla beraber, bu yaîki yıl önce Bali'de, aralannda bancı güçlerin Irak halkında oluş88 Avustralyahnın bulunduğu rurduğu nefret duygusunun da 200'ü aşlan kişiyi bombalı saldınyla katleden Îslam Cemaati, Ca azahnasına... karta'daki Avustralya BüyükelBanş ortamınnı egemen olduçiliği'ne düzenlediği saldında heğu demokratik ve refah içinde bir define fazla zarar vermeyi başaIrak, radikal Islamcılıkla mücaramamıştı. Cidde'deki saldında delede çok önemii, dönemeç saemniyet güçleri iyi eğitimli olyılabilecek bir aşama, olumlu bir madıklan için cihat yapma isteadım olur. ğiyle saldıran teröristler kapıdaki yerel güvenük görevlilerine za(Daify Telegraph, İngütere, rar verdi. 7Arahk) c a k se K I uc ** DIKKAT! ARKAN1ZDA... Eıfl ^ Ş l j Buniar önemii demokratık ve refah çi m tarihi ^ THE INDEPENDENT akistan ve Hindistan arasındaki bü>ük askeri güç farkını göze alırsak Yeni Delhi'nin Islamabad'ın sann aldığı mütevazı silahlara gösterdigi tepki şaşırücı. Hindistan askeri alanda Pakistan'dan çok üstün! Hindistan Dışişleri Bakanı Natvar Singh Hindistan'ın konuya ilişkin kaygılannı ABD'ye ilettiğini söyledi. ABD Pakistan'a silah sattıysa Hindistan'ın füze savunması konusunda ABD'yle yapüğı işbirliğini gözden geçireceğini de ekledi. Hintli Dışişleri Bakanı ABD'nin Pakistan'a satmayı planladığı keşif uçaklan ve tanksavar füzelerine tepki gösteriyordu. Pakistan, 1990'daPresslerAnlaşması yürürlüğe girdiğinden beri ABD'yle silah ticareti yapmadı. Buna göre askeri ve ekonomik yardım kesildi. Pakistan'ın parasını ödediği F16'lar da bu ülkeye gönderilmedi. Şimdi, îslamabad Washington'la 3 milyar dolarlık anlaşma yaptı. Satışlann F16'lan içerip içermeyeceği kesinük kazanmadı. ABD, askeri alanda Hindistan'la da daha yakın işbirliği için de olmak istiyor. Savunma Bakanı Donald Rumsfeld'in Yeni Delhi'ye yaptığı ziyaretin nedeni ilişkileri kuvvetlendirmek ve Hindistan'a da daha fazla silah satmaku. Sorun degll çözüm ara Pakistan, sorunlu bir ilişkisi olan Hindistan'la ihşkilerini iyileştirmek istiyor. iki ülkenin bu alanda athğı olumlu adımlar Güney Asya'nın jeopolitik durumunu çok iyi etkiledi. Ancak daha yapılması gereken çok şey var. Ve tabii komşularla iyi üişkiler Pakistan'ın savunması için yapması gereken şeyleri görmezden geleceği anlamına gehniyor. Hem ABD Pakistan'a F16 satarsa Hindistan Hava Kuvvetleri buna rağmen daha üstün durumda olacak. Hindistan, Pakistan'ın aldığı silahlan tartışma konusu yapacağına ikili ilişkileri geliştirmek ve iki ülke arasında kan dökülmesine neden olan Keşmir sorununa bir çözüm bulmak için uğraşmalı. (Dmvn, Pakistan, lOAndık) îsrairde değişim rüzgârları esiyor man el Hamas, \lsam Tayam. Mahmut Kcmail Bu üç isim, geçen iki hafta boyunca gazetelerin birinci sayfalannda ve televizyon kanallannın haber bültenlerinde yer aldı. Üçünün çok önemii ortak bir yanı var: Onlar, öldürülen üç Filistinli. 13 yaşındaki Refahlı kız çocuğu El Hamas'ın öldürülmesinin resmen kabul edilmesi kamuoyunu şoke etti. Kemancı Tayam'ın Nablus yakınlanndaki Beyt Iba kontrol noktasında öldürülmesi birçok kişinin Filistinlilerin kötü kaderini soykınmda ölen Yahudilerinkine benzetmesine neden oldu. tslami Cihat militanı Kemail, Cenin yakınlannda silahını buakmasına rağmen kurşunlanarak öldürüldü. Geçen dört yılda ölen Filistinlilerin isimlerini Israil halkının büyük bölümü öğrenmedi. Şimdiyse Filistinli kurbanlar ve onlann ölümünden suçlu tutulan ordunun bu konudaki ahlaki sorumluluğu günlük yaşamın bir parçası, günün tartışma konusu haline geldi. iki gün önce ordu, 2004'te Batı Şeria'da öldürülen 29 masum Filistinlinin adlannı açıkladı. Bir sivil toplum kuruluşunun verilerine göre ise bu sayı 111. Ama asü önemli olan, toplumda ve ülke yönetiminde göze çarpan bariz tavır farh . Israil Savunma Güçleri'nin kunnaylannın, birdenbire bu konudaki etik kaygılan odak noktası haline getirmiş oknalan. Bu değişimin birinci nedeni siyasi. Israillilerin çoğu intifada süresince savaşmaktan başka bir seçenek olmadığını düşünüyorlardı. Ancak Israil Parlamentosu Knesset'te onaylandıktan ve Yaser Arafat'ın ölümünden sonra hız kazandınlan çekihne planı nedeniyle bu duygu ve düşünce etkisini kaybetti. Maagar Mohot'un yaptığı kamuoyu araştırması Israillilerin yüzde 84'ünün Filistinlilerle yeniden görüşmelerin başlatılmasını desteklediğini gösteriyor. Sesslzllğinl bozan askerler Değişimin bir nedeni daha var. Birinci intifada dönemindekinin tersine, ikincisinde daha az sayıda asker, tanık olduğu etik dışı olaylan rapor etti. IsraiUi askerler intihar saldınlannın sayısının artmasıyla her Filistinliyi patlamak üzere bir bomba olarak görüyorlardı. Akıllanndaki bu şartlanma ahlak sımrlanm aşsa da yerleşim birimİsrail cephesinde değişim rüzgân esiyor olabilir. Ancak Füistin cephesinde durum daha farklı gibi görünüyor. Öldürülen her Filistinlinin cenazesi protesto gösterisine dönüşüyor. Ve, Israil Ordusu 'na karşı nefret her geçen gün artıyor. (AP) lerinde yaptıklanm kendilerince haklı saymalanna neden oldu. Ancak son birkaç ayda intihar saldınlannın sayısının azalması bir kısmının dilinin çözühnesine yol açtı. Bir grup ordudan aynlmış askerin açtığı "868512^802" fotoğrafsergisi, sessizkalan bazılannın gerçekleri söylemesini sağladı. Son günlerde yaşanan bu değişim, sevindirici bir gehşme. Medyanın görevi gerçekleri duyurmak, haberini yapmaktır. Ordunun görevi ise bu gerçekleri çarpıtmamak, bulandırmamaktır. Kamuoyunun görevi ise gerçekleri bilmek, olup bitenin farkında olmaktır. Bunlar, daha sağlıklı bir toplumun işaretleri. Geçmiştekinden daha iyi aynaya bakmayı bilen, neler olup bittiğine ve bu olup bitenin sonuçlanna nasıl yaklaşmak gerektiğini daha iyi bilen bir toplumun işaretleri... Sadece içinde bulunduğu durumun gerçekçi olarak farkında olan bir toplum, geleceği hakkındaki doğru kararlan alabüir. (Haaretz, İsrail, lOArahk)